تنگه بهرام چوبین
تنگه بهرام چوبین؛ تنگه‌ای تاریخی در دامنۀ کبیر‌کوه در دره‌شهر.
تنگۀ بهرام چوبین مکانی تاریخی - گردشگری است که در شهر دره‌شهر استان ایلام قرار گرفته است. این تنگه در دل کبیر‌کوه و در حاشیه رود سیمره قرار دارد و بقایای قلعۀ موجود در این تنگه، منسوب به به دوره ساسانی است. بهرام چوبین از این قلعه به‌عنوان دیوار و دژی نظامی در زمان شورش علیه خسرو‌پرویز استفاده کرده است. در این قلعه که با ساختاری پلکانی و بر دیواره‌های سنگی بنا شده، چهار آب‌انبار سنگی با ناودانک‌های ارتباطی وجود دارد که به‌منظور نگهداری آب آشامیدنی برای مدت طولانی استفاده می‌شد.
نام‌گذاری
برخی معتقدند سنگ‌نگارۀ صحنه‌های شکار بر روی صخره‌های این دره، گویای آن است که این مکان شکارگاه بهرام چوبین بوده است.[۱] برخی دیگر معتقدند برج و بارو‌های باقی‌مانده در این دره، نشان می‌دهد که این مکان دژ نظامی و پناهگاه بهرام چوبین بوده است. [۲] حضور بهرام چوبین در این تنگه، موجب شده که بومیان، آن را تنگۀ بهرام چوبین بنامند.[۳]
پیشینه
«بهرام ششم»، سردار منسوب به یکی از هفت خاندان ممتاز ساسانی بود و به‌دلیل قد بلند و اندام لاغر، او را «چوبین» می‌گفتند.[۴] وقوع جنگ میان خسرو‌پرویز پادشاه ایران و بهرام چوبین، سبب پناه‌بردن بهرام به این مکان و ساختن قلعه‌ای نظامی در دل تنگه شده است.[۵]
جغرافیا
- موقعیت جغرافیایی: تنگۀ بهرام چوبین تنگه‌ای مرتفع و کم عرض با موقعیتی استراتژیک است که در دامنۀ کبیر‌کوه قرار دارد.[۶] این تنگه در مجاورت روستای شیخمکان و در 12 کیلومتری شهرستان دره‌شهر واقع در استان ایلام قرار دارد. [۷] تنگه بهرام چوبین در یک دره و در فضای بین دو صخرۀ نزدیک به هم قرار گرفته است.[۸]
- آب‌و‌هوا: تنگۀ بهرام چوبین در زمستان، دارای آب‌و‌هوایی سرد و خشک است؛[۹] اما در بهار و تابستان دارای آب‌و‌هوای معتدل و خنکی است. [۱۰]
- پوشش‌گیاهی: طبیعت اطراف تنگۀ بهرام چوبین در فصول مختلف سال متفاوت است.[۱۱] در فصل زمستان طبیعت این منطقه خشک و خشن است، [۱۲] اما در فصل‌های گرم سال، دارای طبیعت سرسبز با تعدد گونه‌های گیاهی است.[۱۳] قسمت آب‌انبارهای قلعه به‌دلیل وجود آب فراوان‌تر محل رویش گیاهان متنوعی مانند: «بوته تمشک»، «نعناع»، «پونه» و «گیاه پرسیاوشون» است.[۱۴]
ویژگی
تنگه بهرام چوبین در میان دو صخرۀ مرتفع قرار دارد. [۱۵] موقعیت این تنگه از نظر نظامی و امنیتی بهترین انتخاب ممکن بوده است. [۱۶] آثار به‌جای مانده از برج و باروها نشان‌دهندۀ هوش نظامی طراحان این قلعه است [۱۷] که یکی از نفوذناپذیرترین دژهای باستانی ایران را ساخته‌اند.[۱۸] این تنگه همچنین به‌عنوان یکی از مناطق سرسبز و خوش آب‌و‌هوای استان ایلام،[۱۹] زیستگاه مناسبی برای حیوانات و پرندگان مختلف است.[۲۰] از بقایای قلعه چنین برمی‌آید که ورودی تنگه، کنترل همۀ ورود و خروج‌ها را ممکن می‌ساخته [۲۱] و در بالای صخره‌ها؛ سنگر، برج و باروهایی وجود داشته که محل دیده‌بانی سربازان بوده است.[۲۲] در محیط داخلی قلعۀ بهرام چوبین، حوضچه‌های سنگی پلکانی که با قلم و چکش تراشیده شده‌اند وجود دارد. [۲۳] بر روی صخره‌های این تنگه دیوارهایی ساخته شده است تا دشمنان به راحتی نتوانند وارد این تنگه شوند.[۲۴] این ساختار، تنگه را تبدیل به یک منطقه امن کرده است. [۲۵] مصالح به‌کار رفته در ساخت این قلعه اغلب از جنس سنگ و گچ بوده است.[۲۶] از دیگر ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد قلعۀ بهرام چوبین، وجود چهار عدد آب انبار در داخل قلعه است. [۲۷] این آب انبارها محل نگهداری آب آشامیدنی بوده است.[۲۸] در داخل تنگه، بناهای دیگری مانند: «بنای شاه‌نشین» و «اماکن مسکونی» نیز وجود داشته که در گذر زمان از بین رفته‌اند.[۲۹]
جاذبه‌های گردشگری
تنگه بهرام چوبین با ساختار منحصر‌به‌فردی که دارد به‌عنوان یکی از دژهای تاریخی - نظامی ایران به شمار می‌رود.[۳۰] تاریخچۀ کهن این قلعه و آثار تاریخی باقی‌مانده در آن، مکان مناسبی را برای علاقه‌مندان به آثار باستانی و تاریخی فراهم کرده است.[۳۱] همچنین قرار‌گرفتن این تنگه در دل صخره‌ها و کوه‌های مرتفع، شرایط مناسبی را برای علاقه‌مندان به صخره‌نوردی [۳۲] و کوهنوردی فراهم کرده است. [۳۳] از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه وجود «پلکان سنگی»، «حکاکی‌های روی سنگ»،[۳۴] «آب‌انبار سنگی» و «چهار حوضچه پلکانی کوچک» است.[۳۵]
امکانات رفاهی
در محدودۀ تنگۀ بهرام چوبین اقامتگاهی برای اقامت گردشگران وجود ندارد[۳۶] و آنها به‌منظور اتراق در این مکان می‌توانند از امکانات کمپینگ و چادر مسافرتی شخصی استفاده کنند.<ref. «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.></ref>
مسیر دسترسی
برای سفر به تنگۀ بهرام چوبین لازم است در استان ایلام به شهر دره‌شهر رفته، سپس با طی‌کردن 12 کیلومتر مسافت و عبور از روستای شیخمکان به تنگۀ بهرام چوبین رسید.[۳۷]
پانویس
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ .«تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت سغرزون، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ .«تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت سغرزون، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ .«تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت سغرزون، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه باستانی بهرام چوبین»، وب‌سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه باستانی بهرام چوبین»، وب‌سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «دژ بهرام چوبین در ایلام»ف وب سایت الی گشت، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- ↑ . «تنگه باستانی بهرام چوبین»، وب‌سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
منابع
- «تنگ بهرام چوبین ایلام؛ جایی برای تماشای تاریخ شهر»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «تنگه باستانی بهرام چوبین»، وب‌سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت توریستگاه، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت سغرزون، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «تنگه بهرام چوبین»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «دژ بهرام چوبین در ایلام»، وب‌سایت الی‌گشت، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.