دره ستارگان

درۀ ستارگان؛ دره‌ای اسرارآمیز با ستون‌ها و تندیس‌هایی با شکل‎‌های خاص در قشم.

درۀ ستارگان، از عجایب هفتگانۀ قشم و بخشی از تنها ژئوپارک خاورمیانه است. این دره به‌صورت طبیعی و طی فرسایشی طولانی ایجاد شده است، صداهای ترسناک شنیده شده در آن، سبب رازآلود بودن این دره و خلق افسانه‌هایی در مورد آن شده است.

نام‌گذاری

این منطقه در گویش محلی به «اِستالَه کَفتَه» یا «اِستار اَفتیده» به معنای «ستارۀ افتاده» معروف است، اهالی منطقه بر این باورند که در اثر اصابت ستاره‌ای‌ به این ناحیه و ایجاد گودال و پرتاب سنگ و خاک به هوا، ستون‌ها و صخره‌ها تشکیل شده و دره‌، به ظاهر کنونی آن درآمده و به همین علت ستارۀ افتاده نامیده شده است. این دره، به‌علت افسانه‌های گفته شده در مورد آن، «درۀ ارواح» و به‌دلیل رنگ خاک و شکل صخره‌ها و ستون‌ها، «درۀ مریخی» نیز گفته می‌شود.

تاریخچه و پیدایش

درۀ ستارگان مربوط به دورۀ زمین‌شناسی سِنوزوئیک بوده و قدمتی دو میلیون ساله دارد. درۀ ستارگان بدون دخالت انسان ایجاد شده است؛ برخی علت پیدایش این مکان را به فرسایش سنگ، خاک و ماسه در اثر عواملی همچون آب‌های سطحی، بارندگی و تندبادها و یکسان نبودن مقاومت لایه‌های مختلف صخره‌ها نسبت می‌دهند که در مدت دو میلیون سال، ستون‌ها و دره را به شکل امروزی ایجاد کرده است؛ برخی دیگر نیز آن را حاصل انباشت رسوب‌های آب دریا می‌دانند؛ صدف‌های یافت شده در بالای صخره‌ها نیز گواه این مطلب است.

جغرافیا

این دره در جنوب شرقی جزیرۀ قشم و پنج کیلومتری روستای بُرکه خَلَف قرار دارد.

ویژگی‌ها

درۀ ستارگان از جاذبه‌های طبیعی شناخته‌شده در سطح جهان، تنها حادثۀ زمین‌شناسی آسیا و واقع در تنها ژئوپارک خاورمیانه است که در سال 1385ش در فهرست آثار طبیعی ایران در یونسکو به ثبت رسیده است. نظیر این جاذبه فقط در آریزونای آمریکا دیده شده است. ظاهر این دره را شبیه کَلوت‌های کویر لوت می‌دانند؛ این دره با عمق پانزده متر، شامل ستون‌های فرسایشی، مخروط‌های نوک‌تیز، دیواره‌های نواری و تیغه‌ای است که هفت تا ده متر بلندی دارند. این ستون‌ها با رنگ‌های رنگین‌کمانی خود، جلوه‌گری می‌کنند و درون آنها لایه‌ها و حفره‌های مختلفی وجود دارد؛ ستون‌ها دو جنس کاملاً متفاوت دارند که لایۀ زیرین آن ضخیم و نرم و لایۀ روی آن نازک و سخت است. لایۀ اول مانند حفاظی از فرسایش لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند و در صورت از بین رفتن لایۀ رویی، بقیۀ لایه‌ها به‌سرعت فرسوده شده و موجب تغییر شکل شکاف‌ها و دره‌ها می‌شود. تندیس‌های موجود در این دره مانند ستون‌های کاخ‌های ویرانه و مجسمه‌های مهیب هستند و به شکل‌های مختلفی مانند فیل، عقاب و تمساح در ذهن شبیه‌سازی می‌شوند. فلات بخش شمالی دره تقریباً بکر بوده و پوسته‌های فسیلی زیادی در آن یافت شده است. امروزه نیز بارندگی‌های شدید سبب تغییر شکل دره می‌شود.

افسانۀ درۀ ستارگان

اهالی این منطقه، به‌علت صداهای ترسناکی که در شب شنیده شده، این مکان را محل زندگی ارواح و اجنه و بازدید از این دره در شب را خطرناک می‌دانند به همین علت این محل یکی از پنج مکان ترسناک در ایران شناخته شده است، اما زمین‌شناسان این صداها را به وزش باد در بین ستون‌ها و دالان‌های دره نسبت داده‌اند.

جاذبه‌های گردشگری

از جاذبه‌های این دره، پیاده‌روی در مسیرهای مشخص شده با سنگ‌ریزه‌ها و دیدن تندیس‌های شگفت‌انگیز است که با ادامۀ مسیر دو صخرۀ بزرگ در ورودی که شبیه به دروازه هستند دیده می‌شود. در امتداد گذرگاه، بامِ دره قرار دارد که همۀ عجایب دره در آن قابل مشاهده بوده و عکاسی در این قسمت از تفریحات دره به شمار می‌رود. دیدن آسمان پرستاره‌ در شب نیز از جاذبه‌های آن است. از دیگر جاذبه‌های گردشگری در نزدیکی درۀ ستارگان، می‌توان به قلعۀ پرتغالی‌ها با قدمت پانصد ساله، موزۀ سنگ با ۴۸ نوع سنگ، سنگواره و کانی، روستای برکه خلف به‌عنوان تمیزترین روستای قشم و داشتن صنایع‌دستی، اجاره و خرید لباس‌های محلی رنگارنگ و شتر سواری اشاره کرد.

امکانات رفاهی

این مکان، امکانات رفاهی خاصی ندارد، اما نزدیک‌ترین محل برای اسکان در آن، اقامتگاه بومگردی ستاره، واقع در روستای برکه خلف است.

کارکرد

این مکان علاوه‌بر کارکرد گردشگری آن و جذب گردشگر خارجی، به‌عنوان نخستین پارک فضایی کشور در قشم و منطقۀ گردشگری فضایی مورد استفاده واقع شده است.

تهدیدها

مقاومت بسیار کم لایه‌ها سبب شده حتی راه رفتن بر روی آنها موجب آسیب دیدن و فروریختن ناگهانی لایه‌ها شود.

تصویرپردازی

زیبایی‌های درۀ ستارگان و افسانه‌های روایت شده در مورد آن سبب ساخت فیلمی با عنوان «اژدها وارد می‌شود» به کارگردانی مانی حقیقی شده که درۀ ستارگان یکی از موقعیت‌های تصویربرداری این فیلم بوده است.

مسیر دسترسی

جهت دسترسی به درۀ ستارگان که در استان هرمزگان و جزیرۀ قشم واقع است، به سمت پارک زیتون و جادۀ جنوبی رفته و پس از گذر از غار خربس و ساحل طلایی، تابلوی روستای برکه خلف دیده می‌شود، با ورود به جادۀ فرعی و عبور از آن، بعد از پانصد متر تابلوی درۀ ستارگان دیده می‌شود. جادۀ دره تا این فاصله آسفالت بوده و باقی مسیر خاکی است. از شهر دَرگَهان نیز با عبور از روستای رَمچاه، ساحل طلایی و پارک بیوتکنولوژی قشم و با رسیدن به بقایای سکوی نفتی، به سمت راست حرکت کرده و به درۀ ستارگان می‌توان رسید.

منابع

• «افسانۀ درۀ ستارگان، قشم»، وب‌سایت دوباره سفر، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «بهترین اقامتگاه‌های بومگردی قشم؛ جزیرۀ تجربه‌های جدید»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «درۀ ارواح قشم»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان در قشم»، وب‌سایت لیدوماتریپ، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم، آیا واقعاً ارواح در این دره رفت‌و‌آمد می‌کنند؟»، وب‌سایت پینورست، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم، مکانی اسرارآمیز در خلیج‌فارس»، خبربان، تاریخ درج مطلب: 6 فروردین 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم؛ از افسانه تا واقعیت»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم؛ مکانی اسرارآمیز در خلیج‌فارس»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت گشت‌تور، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت لوکس‌ویلا، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت لیناپرواز، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان قشم»، وب‌سایت هتل فولتون، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارگان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 18 مهر 1401ش.
• «درۀ ستارۀ افتاده»، وب‌سایت فراگشت، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «ژئوپارک قشم»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «سفر به درۀ قشم یا ملاقات با از ما بهتران»، وب‌سایت علاءالدین، تاریخ بازدید: 19 مهر 1401ش.
• «نخستین پارک فضایی کشور در جزیرۀ قشم ایجاد می‌شود/ نصب تلسکوپ فضایی در درۀ ستارگان» خبربان، تاریخ درج مطلب: 20 مهر 1398ش.