سراب گیان

سراب گیان؛ چشمه‌‌ای طبیعی و جاذبه‌ای گردشگری - تفریحی در نهاوند.

سراب گِیان یکی از جاذبه‌های تفریحی گردشگری شهر نهاوند است که در استان همدان قرار دارد.^[۱] این چشمة طبیعی در میان رشته‌کوه‌های مرتفع زاگرس قرار گرفته است.^[۲] وجود پوشش گیاهی غنی، کوه‌های مرتفع و چشمة طبیعی گیان این مکان را به یک منطقة مناسب برای جذب گردشگر تبدیل کرده است.^[۳] سراب گیان در ۱۳۸۷ش به‌عنوان سی‌و‌یکمین اثر طبیعی ملی در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شد. ^[۴]

نام‌گذاری

«سراب»، به‌معنای سر‌چشمه و منبع آب و واژة کِردی «گیان»، به‌معنای جان است. برخی معتقدند این چشمة طبیعی به‌دلیل زیبایی‌های منطقه به «سراب‌جان» یا «سراب‌گیان» شهرت یافته است.^[۵] مردمان بومی این منطقه را «سراب‌گِیون» نامیده‌اند که واژة «گیون» در زبان لکی به‌معنای جان است.^[۶]

پیشینه

در رابطه با قدمت تاریخی و تاریخ کشف سراب گیان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست؛ اما برخی باستان‌شناسان قدمت منطقه گیان را ۳۷ قرن قبل از میلاد مسیح دانسته‌اند. برخی مورخان معتقدند که ۵۵۰۰ تا ۵۷۰۰ سال قبل در منطقة گیان، مردمانی می‌زیسته‌اند که از اقوام بومی ایران بوده‌اند.^[۷] وجود درختانی با قدمت 300 ساله نشان از قدمت تاریخی این منطقه دارد.^[۸]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی: سراب گیان چشمه‌ای طبیعی است که در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و در شمال روستای گیان قرار گرفته ‌است.^[۹] این چشمه از غرب به روستا‌‌های مظفر‌آباد و میهن‌آباد و از جنوب به کوه‌های «گرین» محدود می‌شود.^[۱۰]
آب‌و‌هوا: سراب گیان در منطقه‌ای بسیار خوش آب‌و‌هوا و کوهستانی قرار دارد که دارای آب‌و‌هوای بسیار خنکی است.^[۱۱]
پوشش گیاهی: در اطراف سراب گیان جنگل‌های طبیعی و متراکمی از درختان چنار، زالزالک، بلوط،^[۱۲] بید و راش یافت می‌شود.^[۱۳]

ویژگی

سراب گیان نهاوند از جمله پر آب‌ترین سراب‌های استان همدان است. این چشمة طبیعی با طبیعت سر‌‌سبز اطراف آن به‌وسیلة جاده باریکی به نهاوند وصل شده است.^[۱۴] وجود رشته‌کوه‌های مرتفع زاگرس و جنگل‌های سر‌‌سبز بلوط در اطراف این منطقه جلوه‌گاه بی‌نظیری به این منطقه داده است.^[۱۵] این چشمة طبیعی از دل کوه و صخره‌های بزرگ سنگی بیرون می‌آید و آبی بسیار زلال و خنک دارد. وجود درختان کهنسال چنار در اطراف سراب گیان، نشان از قدمت طولانی این منطقه دارد. ^[۱۶] آب سراب گیان از چشمه‌های موجود در کوه‌های اطراف تهیه می‌شود.^[۱۷] تلفیق کوهستان، جنگل، دشت سر‌‌سبز و چشمة طبیعی این منطقه را به یک مکان طبیعی با جاذبه‌های گردشگری و تفریحی گوناگون تبدیل کرده است.^[۱۸]

جاذبه‌های گردشگری

طبیعت بکر در سراب گیان موقعیتی مناسب برای جذب گردشگر است. ^[۱۹] این سراب در فضایی کوهستانی قرار گرفته و انتهای آن «به یک مسیر کوه‌پیمایی به نام «قلة گاچال» ختم می‌شود.^[۲۰] همچنین پوشش گیاهی غنی و طبیعت سر‌سبز این منطقه، فضای مناسبی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و دوستداران طبیعت است. یکی ‌دیگر از جاذبه‌های طبیعی این منطقه، تپة باستانی گیان است که در 2 کیلومتری سراب گیان قرار دارد.^[۲۱] علاوه بر جاذبه‌های طبیعی سراب گیان، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دیگری مانند: «حمام حاج‌آقا تراب (گرمابه دو‌قلو)»، «خانه قدوسی»، «تپه و ارگ نوشیجان» و «سراب فارسِبان» نیز وجود دارد.^[۲۲]

کارکرد

سراب گیان به‌عنوان یک جاذبة گردشگری تفریحی نقش به‌سزایی در توسعه اقتصادی شهرستان نهاوند و استان همدان دارد.^[۲۳] توجه به این منطقه با ایجاد امکانات تفریحی و رفاهی مناسب سبب جذب توریست و گردشگر بیشتر می‌شود. مردمان بومی با تمرکز بر ارائه خدمات و ایجاد غرفه‌های صنایع‌دستی، غذا‌های محلی و لباس‌های محلی در اطراف سراب گیان، علاوه بر کار‌آفرینی و اشتغال‌زایی به ترویج و گسترش فرهنگ این منطقه می‌پردازند.^[۲۴]

خطرات طبیعی و انسانی

سراب گیان به‌عنوان یک منطقة طبیعی اغلب در معرض خطرات ناشی از فعالیت انسانی و خطرات طبیعی ناگهانی قرار می‌گیرد.^[۲۵] کاهش بارش‌های جوی، حفر چاه‌های غیر قانونی در زمین‌های زراعی اطراف سراب گیان و عدم استفاده صحیح و اصولی در مصرف آب سبب آسیب به طبیعت بکر این منطقه شده است. همچنین بی‌توجهی به جنگل‌های طبیعی اطراف این چشمۀ طبیعی سبب از‌بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه شده است.^[۲۶]

امکانات رفاهی

در این منطقه برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی امکانات رفاهی مانند هتل و مسافر‌خانه وجود ندارد؛^[۲۷] اما در شهر نهاوند امکانات اقامتی مانند هتل و مسافرخانه وجود دارد.^[۲۸] همچنین علاقه‌مندان به اتراق در طبیعت می‌توانند برای اقامت در این منطقه از امکانات کمپی و چادر مسافرتی شخصی استفاده کنند.^[۲۹]

مسیر دسترسی

برای سفر به سراب گیان، لازم است ابتدا به استان همدان و شهر نهاوند رفته، سپس با طی‌کردن 18 کیلومتر مسافت و با عبور از شهر ِدهنو، روستای حسین‌آباد و روستای گیان به سراب گیان رسید.^[۳۰]

پانویس

منابع

ابوالفتحی، داریوش و همکاران، «بر‌آورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)، اطلاعات جغرافیایی (سپهر)»، شماره 84، 1391ش.
«خطر نابودی سراب گیان را در 10 سال آینده تهدید می کند/ کاهش 30 درصدی آب گیان نهاوند»، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: 24 شهریور 1401ش.
«سراب گیان؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«سراب گیان نهاوند»، وب‌سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«سراب گیان نهاوند»، وب‌سایت لست سکند، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.
«سراب گیان همدان»، وب‌سایت جاذبه‌ها، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«معرفی سراب گیان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[1] . ابوالفتحی و همکاران، «بر‌آورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص22.

[2] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[3] . «سراب گیان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[4] . «سراب گیان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[5] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[6] . «سراب گیان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[7] . «سراب گیان نهاوند»، وب‌سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[8] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[9] . «سراب گیان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[10] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[11] . ابوالفتحی و همکاران، «بر‌آورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص23.

[12] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[13] . « معرفی سراب گیان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[14] . «سراب گیان همدان»، وب‌سایت جاذبه‌ها، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[15] . ابوالفتحی و همکاران، «برآورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص23.

[16] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[17] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[18] . ابوالفتحی و همکاران، «بر‌آورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص22.

[19] . «سراب گیان همدان»، وب‌سایت جاذبه‌ها، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[20] . «سراب گیان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[21] . ابوالفتحی و همکاران، «بر‌آورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص22.

[22] . «سراب گیان ؛ بهشت غرب ایران»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 21 مرداد 1401ش.

[23] . ابوالفتحی و همکاران، «برآورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص27.

[24] . ابوالفتحی و همکاران، «برآورد ارزش‌گذاری اقتصادی – تفرجگاهی جنگل و سراب گیان نهاوند و بررسی تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان (cvm)»، 1391ش، ص27.

[25] . «خطر نابودی سراب گیان را در 10 سال آینده تهدید می کند/ کاهش 30 درصدی آب گیان نهاوند»، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: 24 شهریور 1401ش.

[26] . «خطر نابودی سراب گیان را در 10 سال آینده تهدید می کند/ کاهش 30 درصدی آب گیان نهاوند»، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: 24 شهریور 1401ش.

[27] . «معرفی سراب گیان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[28] . «معرفی سراب گیان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[29] . «معرفی سراب گیان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[30] . «سراب گیان نهاوند»، وب‌سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]