بازار وکیل: تفاوت میان نسخه‌ها

بازار وکیل (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۱

۳٬۶۳۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

مریم جاوید

۱۱۸

ویرایش

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 بر اساس اسناد تاریخی هنگامی که کریم‌خان زند برای سرکشی به شهر لار رفته بود، با دیدن بازار قیصریه در شهر لار، تصمیم گرفت که در شیراز، بازار بزرگی بسازد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8196-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84/ «بازار وکیل»، سایت کجارو.]</ref>  ساخت بازار وکیل در سال 1137ش در محوطۀ وسیعی میان ارگ و اندرونی و با همکاری گروهی از معماران، صنعت‌گران و استادکاران معروف آن روزگار آغاز شد<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.]</ref>  و در طول 20 سال تکمیل شد.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.]</ref>  برخی معتقدند که قبل از بازار وکیل در این مکان، بازاری از عهد صفوی بوده و کریم‌خان ‌زند این بنا را توسعه داده ‌است.<ref>  [https://utravs.com/umag/Shoping/Introduction-Of-Shiraz-Vakil-Bazaar جعفری، «بازار وکیل شیراز»، مجله گردشگری یومگ.]</ref>  فرصت‌الدوله شیرازی در کتاب شیرازنامه یا آثار عجم، به وصف بازار وکیل شیراز پرداخته است.<ref>  [https://www.alibaba.ir/mag/vakil-bazaar/ هیرمند، «بازار وکیل شیراز، گردش در یک رویای شیرین»، سایت علی‌بابا مگ.]</ref>
 ==معماری==
-مساحت بازار وکیل حدود 21840 متر مربع است.  این بازار با الهام از معماری بازار قیصریه اصفهان طراحی شده است. بنای بازار از جنس گچ، آجر و آهک ساخته شده است و ستون‌هایی از جنس سنگ تراشیده، ساختمان آن را به یکی از مستحکم‌ترین بناهای آن دوران تبدیل کرده است که در طول سالیان، هیچ زلزله‌ای مشکلی برایش ایجاد نکرده است.
+مساحت بازار وکیل حدود 21840 متر مربع است.<ref> [https://www.sepehrseir.com/attraction/1237 «بازار وکیل»، سایت سپهرسیر.]</ref>  این بازار با الهام از معماری بازار قیصریه اصفهان طراحی شده است. بنای بازار از جنس گچ، آجر و آهک ساخته شده است و ستون‌هایی از جنس سنگ تراشیده، ساختمان آن را به یکی از مستحکم‌ترین بناهای آن دوران تبدیل کرده است که در طول سالیان، هیچ زلزله‌ای مشکلی برایش ایجاد نکرده است.<ref>  [https://www.alibaba.ir/mag/vakil-bazaar/ هیرمند، «بازار وکیل شیراز، گردش در یک رویای شیرین»، سایت علی‌بابا مگ،.]</ref>
 نکات کلی معماری بازار وکیل عبارت‌اند از:
-	شکل کلی بازار وکیل شیراز دو رشته شمالی - جنوبی و شرقی - غربی است که مانند صلیبی یکدیگر را قطع می‌کنند و مرکب از چهار راسته است. در تقاطع این دو رشته، چهارسوق قرار گرفته است و تقاطع چهارسوق بر روی یک هشتی قرار گرفته است.
+	شکل کلی بازار وکیل شیراز دو رشته شمالی - جنوبی و شرقی - غربی است که مانند صلیبی یکدیگر را قطع می‌کنند و مرکب از چهار راسته است. در تقاطع این دو رشته، چهارسوق قرار گرفته است و تقاطع چهارسوق بر روی یک هشتی قرار گرفته است.<ref> [https://www.alibaba.ir/mag/vakil-bazaar/ هیرمند، «بازار وکیل شیراز، گردش در یک رویای شیرین»، سایت علی‌بابا مگ.]</ref>
-	این بنا از نظر معماري داراي سه فضاي «گذرگاه» (فضايي براي گذر مشتریان)، «حریم مغازه» (با ارتفاع تقريبي دو پله بالاتر از سطح زمین) و «فضاي مغازه» است.
+	این بنا از نظر معماري داراي سه فضاي «گذرگاه» (فضايي براي گذر مشتریان)، «حریم مغازه» (با ارتفاع تقريبي دو پله بالاتر از سطح زمین) و «فضاي مغازه» است.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.]</ref>
-	سقف چهارسوق بازار درگذشته ارتفاعی در حدود ۱۱ متر داشت؛ اما هم‌اکنون به‌دلیل خاکریزی کف بازار ارتفاع آن به ۱۰ متر کاهش پیدا کرده است.
+	سقف چهارسوق بازار درگذشته ارتفاعی در حدود ۱۱ متر داشت؛ اما هم‌اکنون به‌دلیل خاکریزی کف بازار ارتفاع آن به ۱۰ متر کاهش پیدا کرده است.<ref> [https://www.cgie.org.ir/fa/news/115455/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%DB%8C%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%84 «بازار وکیل شیراز الگوی یکجانشینی مشاغل»، دایره المعارف فارسی.]</ref>
-	زیر سقف چهارسوق بازار در گذشته حوض مرمرین بزرگی قرار داشت و آب آن از یک آبراه تأمین می‌شد.
+	زیر سقف چهارسوق بازار در گذشته حوض مرمرین بزرگی قرار داشت و آب آن از یک آبراه تأمین می‌شد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8196-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84/ «بازار وکیل»، سایت کجارو.]</ref>
-	در دو طرف بازار ۴۱ جفت مغازه وجود دارد كه در جلو هر يك سكويي از قطعات سنگي بزرگ كه بر روي آن، ترنج‌هايي برجسته حجاري شده است.
+	در دو طرف بازار ۴۱ جفت مغازه وجود دارد كه در جلو هر يك سكويي از قطعات سنگي بزرگ كه بر روي آن، ترنج‌هايي برجسته حجاري شده است.<ref> [https://www.alibaba.ir/mag/vakil-bazaar/ «بازار وکیل شیراز، گردش در یک رویای شیرین»، سایت علی‌بابا مگ.]</ref>
-	جنس دیوارها در بازار وکیل شیراز کاهگلی بوده است که رنگ روشن آن، باعث بازگشت تابش آفتاب مي‌شد.
+	جنس دیوارها در بازار وکیل شیراز کاهگلی بوده است که رنگ روشن آن، باعث بازگشت تابش آفتاب مي‌شد.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن..]</ref>
-	تزیینات این بازار تاریخی، ترکیبی از کاشی‌کاری، منبت‌کاری، مشبک‌کاری با چوب ساج و سنگ‌کاری است.
+	تزیینات این بازار تاریخی، ترکیبی از کاشی‌کاری، منبت‌کاری، مشبک‌کاری با چوب ساج و سنگ‌کاری است.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.]</ref>
-	سقف راسته‌های بازار وکیل با ردیفی از طاق‌های گنبدی آجری، تویزه‌ها، کاربندی‌های ساده و آجرکاری‌های جناغی ساخته شده که منظری زیبا به فضای بازار بخشیده است.
+	سقف راسته‌های بازار وکیل با ردیفی از طاق‌های گنبدی آجری، تویزه‌ها، کاربندی‌های ساده و آجرکاری‌های جناغی ساخته شده که منظری زیبا به فضای بازار بخشیده است.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن .]</ref>
-	برای تهویه بازار، پنجره‌هایی مشبکی در گنبدها یا در پایۀ سقف‌ها بر فراز هر حجره استفاده شده است که سازگار با اقلیم شیراز است.
+	برای تهویه بازار، پنجره‌هایی مشبکی در گنبدها یا در پایۀ سقف‌ها بر فراز هر حجره استفاده شده است که سازگار با اقلیم شیراز است.<ref> [http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%20%D9%88%D9%83%D9%8A%D9%84.aspx پارسایی، «بازار وکیل»، دانشنامه ایران زمین.]</ref>
-	برای روشنایی و بهره‌مندی از نور طبیعی در بازار وکیل از حفره‌های به وجود آمده در جداره‌ها و مشبک‌ها استفاده کرده‌اند.
+	برای روشنایی و بهره‌مندی از نور طبیعی در بازار وکیل از حفره‌های به وجود آمده در جداره‌ها و مشبک‌ها استفاده کرده‌اند.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.].</ref>
-	شکل بازشوها و پنجره‌های بازار وکیل شیراز مستطیلی با فرم قوسی شکل در بالا بوده است.
+	شکل بازشوها و پنجره‌های بازار وکیل شیراز مستطیلی با فرم قوسی شکل در بالا بوده است.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.]</ref>
-	دهانۀ اصلی کاروان‌سرای روغنی با مقرنس‌کاری‌های زینت یافته و اِزاره  و دالان ورودی با سنگ‌های سرخ‌فام پوشیده شده است.
+	دهانۀ اصلی کاروان‌سرای روغنی با مقرنس‌کاری‌های زینت یافته و اِزاره<ref>روکشی است که از کف زمین تا ارتفاع تقریبی یک متری را پوشش می‌دهد.</ref>  و دالان ورودی با سنگ‌های سرخ‌فام پوشیده شده است.<ref>  [https://archilearn.net/blog/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7/ «بازار وکیل شیراز»، سایت آرچی لرن.].</ref>
 ==ساختار کلی بازار وکیل==