میلۀ دهقان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
میلۀ دهقان را در گذشته با نذورات و دعای دسته‌جمعی آغاز می‌کردند؛ اما امروزه به‌ویژه در شهرها، این مراسم با حضور مقامات کشوری، مهمانان خارجی و مردم، در قالب برگزاری نمایشگاه محصولات زراعی در مکان‌های وسیع و با شکوه بسیار برپا می‌شود. | میلۀ دهقان را در گذشته با نذورات و دعای دسته‌جمعی آغاز می‌کردند؛ اما امروزه به‌ویژه در شهرها، این مراسم با حضور مقامات کشوری، مهمانان خارجی و مردم، در قالب برگزاری نمایشگاه محصولات زراعی در مکان‌های وسیع و با شکوه بسیار برپا می‌شود. | ||
==کارکرد== | ==کارکرد== | ||
در فصل زمستان، در بسیاری از مناطق سردسیر افغانستان، کارهای کشاورزی تعطیل است. با آمدن بهار و میلة دهقان، این تعطیلات نیز به پایان می‌رسد. هدف از برگزاری میلة دهقان در اول بهار، تمرین و آمادگی برای کشاورزی، پس از یک فصل، تعطیلات است؛ در حقیقت، برپایی این مراسم حکایت از شروع فصل کار دارد. همچنین، در زمان برگزاری میلۀ دهقان، فرصت مناسبی برای تمرین دادن به گاوهایی است که در تمام طول زمستان بیکار بوده و با خوردن پندانه و کًنجاره، قوی شده‌اند. | در فصل زمستان، در بسیاری از مناطق سردسیر افغانستان، کارهای کشاورزی تعطیل است. با آمدن بهار و میلة دهقان، این تعطیلات نیز به پایان می‌رسد.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> هدف از برگزاری میلة دهقان در اول بهار، تمرین و آمادگی برای کشاورزی، پس از یک فصل، تعطیلات است؛ در حقیقت، برپایی این مراسم حکایت از شروع فصل کار دارد. همچنین، در زمان برگزاری میلۀ دهقان، فرصت مناسبی برای تمرین دادن به گاوهایی است که در تمام طول زمستان بیکار بوده<ref> عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> و با خوردن پندانه و کًنجاره، قوی شده‌اند.<ref>[https://kolbah-marvian.blogsky.com/1390/12/27/post-1/ پژواک، «جشن دهقان»، وبلاگ کلبه.]</ref> | ||
==شیوۀ سنتی مراسم== | ==شیوۀ سنتی مراسم== | ||
این مراسم به‌شکل سنتی، همه‌ساله توسط دهقانان، با حضور مردم و ملای قریه (روحانی محل) انجام می‌شود. دهقانان یک‌جفت گاو نر مخصوص شخم‌زنی را تزئین می‌کنند. زنان با پختن فطیر (نوعی نان‌روغنی)، کلوچه و دیگر خوردنی‌ها و مردان با تهیۀ اسباب تزئین گاوها شامل گل‌ها، زنگوله‌ها، گردنبند پارچه‌‌ای و کمربندهای رنگارنگ، برای مراسم آماده میشوند. اهالی قریه با اسباب کشاورزی و گاوهای تزئین شده، به نزدیکی‌های مسجد رفته، رو به قبله می‌ایستند و از ملای قریه (مشهور به آخوند) تقاضا می‌کنند تا برای آنها در سال نو دعا کند. نزدیک چاشت (ظهر) همۀ اهالی قریه، دور دِستَرخوان (سفره) جمع میشوند. خانواده‌ها، خوردنی‌های خوش‌مزه‌ای را که تهیه کرده‌اند، روی دسترخوان قرار می‌دهند تا همه پذیرایی شوند. | این مراسم به‌شکل سنتی، همه‌ساله توسط دهقانان، با حضور مردم و ملای قریه (روحانی محل) انجام می‌شود. دهقانان یک‌جفت گاو نر مخصوص شخم‌زنی را تزئین می‌کنند. زنان با پختن فطیر (نوعی نان‌روغنی)، کلوچه و دیگر خوردنی‌ها و مردان با تهیۀ اسباب تزئین گاوها شامل گل‌ها، زنگوله‌ها، گردنبند پارچه‌‌ای و کمربندهای رنگارنگ، برای مراسم آماده میشوند. اهالی قریه با اسباب کشاورزی و گاوهای تزئین شده، به نزدیکی‌های مسجد رفته، رو به قبله می‌ایستند و از ملای قریه (مشهور به آخوند) تقاضا می‌کنند تا برای آنها در سال نو دعا کند. نزدیک چاشت (ظهر) همۀ اهالی قریه، دور دِستَرخوان (سفره) جمع میشوند. خانواده‌ها، خوردنی‌های خوش‌مزه‌ای را که تهیه کرده‌اند، روی دسترخوان قرار می‌دهند تا همه پذیرایی شوند.<ref> عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص80-81. </ref> | ||
عصر آن روز همه با هم به زمین کشاورزی رفته و به شادی و نشاط می‌پردازند. بعد از مدتی، ملای قریه دو گاو قلبه‌ای را افسار و یوغ زده و برای قلبه‌کشی، آماده می‌کند. پس از آن، یک نفر به قلبه کردن زمین، مشغول می‌شود. | عصر آن روز همه با هم به زمین کشاورزی رفته و به شادی و نشاط می‌پردازند. بعد از مدتی، ملای قریه دو گاو قلبه‌ای را افسار و یوغ زده و برای قلبه‌کشی، آماده می‌کند. پس از آن، یک نفر به قلبه کردن زمین، مشغول می‌شود.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص80-81.</ref> | ||
پیرمرد قلبه‌گر (شخم‌زن/ شیارگر) با کمرِ بسته، شروع به قلبه‌کشی می‌کند. در برخی محلات به این کار «گاوخونُک» می‌گویند. پس از یکی دوبار قلبه‌رانی از عرض و طول زمین، گاوها را رها نموده کار را تعطیل می‌کند. سپس، اطفال (دختران و پسران)، در جمع خود دوباره شروع به بازی و تفریح می‌کنند؛ پسران به بازی‌های پهلوانی، کشتی‌گیری، مرغ جنگی، گاو جنگی، سگ جنگی و انواع بازی‌های دیگر پرداخته و دختران نیز به سرگرمی‌های مخصوص خود مانند شعر‌خوانی مشغول میشوند. اشعار دختران اغلب به مناسبت آغاز فصل بهار و سال نو است. | پیرمرد قلبه‌گر (شخم‌زن/ شیارگر) با کمرِ بسته، شروع به قلبه‌کشی می‌کند. در برخی محلات به این کار «گاوخونُک» می‌گویند.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص78.</ref> پس از یکی دوبار قلبه‌رانی از عرض و طول زمین، گاوها را رها نموده کار را تعطیل می‌کند. سپس، اطفال (دختران و پسران)، در جمع خود دوباره شروع به بازی و تفریح می‌کنند؛ پسران به بازی‌های پهلوانی، کشتی‌گیری، مرغ جنگی، گاو جنگی، سگ جنگی و انواع بازی‌های دیگر پرداخته و دختران نیز به سرگرمی‌های مخصوص خود مانند شعر‌خوانی مشغول میشوند. اشعار دختران اغلب به مناسبت آغاز فصل بهار و سال نو است.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص81.</ref> <ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص82.</ref> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
یکی از سروده‌هایی که به موضوع دهقانی و کشت‌و‌کار مرتبط است، شعر «دهقان جوان بیا به صحرا» است که در همین ایام خوانده می‌شود. این شعر، تأثیر خاصی بر مردم می‌گذارد. هدف از آن تشویق دهقانان جوان به کشاورزی است که به صورت زیر آغاز می‌شود: | یکی از سروده‌هایی که به موضوع دهقانی و کشت‌و‌کار مرتبط است، شعر «دهقان جوان بیا به صحرا» است که در همین ایام خوانده می‌شود. این شعر، تأثیر خاصی بر مردم می‌گذارد. هدف از آن تشویق دهقانان جوان به کشاورزی است که به صورت زیر آغاز می‌شود:<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص84.</ref> | ||
تک‌خوان | تک‌خوان | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
جمع‌‌خوان | جمع‌‌خوان<ref> عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص84-85.</ref> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
پس از اتمام میله، هنگام غروب، افراد با خوشحالی به خانه‌های خود بر می‌گردند. برخی با دعوت دوستان به خانه‌های آنها رفته و تا پاسی از شب کنار همدیگر خوش می‌گذرانند. | پس از اتمام میله، هنگام غروب، افراد با خوشحالی به خانه‌های خود بر می‌گردند. برخی با دعوت دوستان به خانه‌های آنها رفته و تا پاسی از شب کنار همدیگر خوش می‌گذرانند.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص83.</ref> | ||
==شیوۀ روزآمد مراسم== | ==شیوۀ روزآمد مراسم== | ||
شکل امروزی میلة قُلبه در شهرها در قالب جشن روز دهقان در روز دوم سال نو، انجام می‌شود. در این روز از سوی ریاست زراعت، مکانی اختصاص داده می‌شود تا دهقانان (کشاورزان) محصولات زراعی و لبنیاتی، همچنین انواع مختلف حیوانات را به نمایش بگذارند. این مراسم با حضور مقامات دولتی، دهقانان و عموم مردم برگزار شده و با سخنرانی، اجرای تئاتر، موسیقی و نمایش ابزارآلات جدید کشاورزی همراه است. | شکل امروزی میلة قُلبه در شهرها در قالب جشن روز دهقان در روز دوم سال نو، انجام می‌شود. در این روز از سوی ریاست زراعت، مکانی اختصاص داده می‌شود تا دهقانان (کشاورزان) محصولات زراعی و لبنیاتی، همچنین انواع مختلف حیوانات را به نمایش بگذارند. این مراسم با حضور مقامات دولتی، دهقانان و عموم مردم برگزار شده و با سخنرانی، اجرای تئاتر، موسیقی و نمایش ابزارآلات جدید کشاورزی همراه است.<ref>[https://doorbin.af/?p=3853 «جشن دهقان در هرات»، وب‌سابت دوربین.]</ref> | ||
==شروع میله در کابل == | ==شروع میله در کابل == | ||
در گذشته، مراسم میلة دهقان در دامنة کوه علی‌آباد مشهور به دامنة سخی از سوی صدراعظم به صورت رسمی افتتاح می‌شد، اما در سال‌های اخیر در باغ | در گذشته، مراسم میلة دهقان در دامنة کوه علی‌آباد مشهور به دامنة سخی از سوی صدراعظم به صورت رسمی افتتاح می‌شد، اما در سال‌های اخیر در باغ بابرشاه،<ref>[https://lamtakam.com/dictionaries/dehkhoda/393996/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84 «کابل»، وب‌سایت لام تا کام.]</ref> بادام‌باغ<ref>[https://bakhtarnews.af/dr/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%8C-%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7/ «جشن ملی نوروز، میله دهقان و نمایشگاه زراعتی و صنعتی برگزار شد»، وب‌سایت آژانس اطلاعاتی باختر.]</ref> و چمن‌حضوری<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2022029/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%DA%AF%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84 رجایی، «میله گل سرخ، پیوند میان نوروز و باورهای اعتقادی شیعه و اهل تسنن»، خبرگزاری مهر.]</ref> برگزار می‌شود. در این مراسم، نهال شانی، انواع بازی‌های ملی و نمایش حیوانات،<ref>[https://lamtakam.com/dictionaries/dehkhoda/393996/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84 «کابل»، وب‌سایت لام تا کام.]</ref> بزکشی و گل‌کاری<ref>[https://pendar.catsboard.com/t4879-topic کوچی، «بهار»، وب‌سایت پندار نو.]</ref> صورت می‌گیرد. | ||
در سال 1394ش، میلة دهقان با حضور پررنگ مقامات دولتی و مهمانان خارجی از جمله سرپرستان وزارت‌خانه‌های زراعت (کشاورزی) اطلاعات و فرهنگ، امور زنان، کار و امور اجتماعی، ترانسپورت (حمل و نقل)، سرپرست شاروالی (شهرداری) کابل، سفیر برخی کشورها، برخی نمایندگان پارلمان(مجلس) و دیگر مهمانان با تلاوت قرآن کریم و سخنرانی برخی مدعوین برگزار شده است. در این مراسم، بیش از صد شرکت داخلی و صنایع دستی زنان، محصولات خود را در 200 غرفه عرضه کردند. شرکت‌کنندگان از 24 ولایت (استان) افغانستان بودند. | در سال 1394ش، میلة دهقان با حضور پررنگ مقامات دولتی و مهمانان خارجی از جمله سرپرستان وزارت‌خانه‌های زراعت (کشاورزی) اطلاعات و فرهنگ، امور زنان، کار و امور اجتماعی، ترانسپورت (حمل و نقل)، سرپرست شاروالی (شهرداری) کابل، سفیر برخی کشورها، برخی نمایندگان پارلمان(مجلس) و دیگر مهمانان با تلاوت قرآن کریم و سخنرانی برخی مدعوین برگزار شده است.<ref>[https://dari.wadsam.com/%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%8C-%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%8C-%D8%A7%D9%81%D8%AA/ «تجلیل از جشن ملی نوروز، میله دهقان، افتتاح بازار دهقان کابل و برگزاری پانزدهمین جشن زراعتی»، وب‌سایت ودصم.]</ref> در این مراسم، بیش از صد شرکت داخلی و صنایع دستی زنان، محصولات خود را در 200 غرفه عرضه کردند. شرکت‌کنندگان از 24 ولایت (استان) افغانستان بودند.<ref>[https://dari.wadsam.com/%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%8C-%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%8C-%D8%A7%D9%81%D8%AA/ «تجلیل از جشن ملی نوروز، میله دهقان، افتتاح بازار دهقان کابل و برگزاری پانزدهمین جشن زراعتی»، وب‌سایت ودصم.] </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||