میلۀ دهقان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
زهرا مهدوی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
در فصل زمستان، در بسیاری از مناطق سردسیر افغانستان، کارهای کشاورزی تعطیل است. با آمدن بهار و میلة دهقان، این تعطیلات نیز به پایان میرسد.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> هدف از برگزاری میلة دهقان در اول بهار، تمرین و آمادگی برای کشاورزی، پس از یک فصل، تعطیلات است؛ در حقیقت، برپایی این مراسم حکایت از شروع فصل کار دارد. همچنین، در زمان برگزاری میلۀ دهقان، فرصت مناسبی برای تمرین دادن به گاوهایی است که در تمام طول زمستان بیکار بوده<ref> عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> و با خوردن پندانه و کًنجاره، قوی شدهاند.<ref>[https://kolbah-marvian.blogsky.com/1390/12/27/post-1/ پژواک، «جشن دهقان»، وبلاگ کلبه.]</ref> | در فصل زمستان، در بسیاری از مناطق سردسیر افغانستان، کارهای کشاورزی تعطیل است. با آمدن بهار و میلة دهقان، این تعطیلات نیز به پایان میرسد.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> هدف از برگزاری میلة دهقان در اول بهار، تمرین و آمادگی برای کشاورزی، پس از یک فصل، تعطیلات است؛ در حقیقت، برپایی این مراسم حکایت از شروع فصل کار دارد. همچنین، در زمان برگزاری میلۀ دهقان، فرصت مناسبی برای تمرین دادن به گاوهایی است که در تمام طول زمستان بیکار بوده<ref> عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص79.</ref> و با خوردن پندانه و کًنجاره، قوی شدهاند.<ref>[https://kolbah-marvian.blogsky.com/1390/12/27/post-1/ پژواک، «جشن دهقان»، وبلاگ کلبه.]</ref> | ||
==شیوۀ سنتی مراسم== | ==شیوۀ سنتی مراسم== | ||
این مراسم بهشکل سنتی، همهساله توسط دهقانان، با حضور مردم و ملای قریه (روحانی محل) انجام میشود. دهقانان یکجفت گاو نر مخصوص شخمزنی را تزئین میکنند. زنان با پختن فطیر (نوعی نانروغنی)، کلوچه و دیگر خوردنیها و مردان با تهیۀ اسباب تزئین گاوها شامل گلها، زنگولهها، گردنبند پارچهای و کمربندهای رنگارنگ، برای مراسم آماده میشوند. اهالی قریه با اسباب کشاورزی و گاوهای تزئین شده، به نزدیکیهای مسجد رفته، رو به قبله میایستند و از ملای قریه (مشهور به آخوند) تقاضا میکنند تا برای آنها در سال نو دعا کند. نزدیک چاشت (ظهر) همۀ اهالی قریه، دور دِستَرخوان (سفره) جمع میشوند. خانوادهها، خوردنیهای خوشمزهای را که تهیه کردهاند، روی دسترخوان قرار میدهند تا همه پذیرایی شوند.<ref> عابدوف، آداب، | این مراسم بهشکل سنتی، همهساله توسط دهقانان، با حضور مردم و ملای قریه (روحانی محل) انجام میشود. دهقانان یکجفت گاو نر مخصوص شخمزنی را تزئین میکنند. زنان با پختن فطیر (نوعی نانروغنی)، کلوچه و دیگر خوردنیها و مردان با تهیۀ اسباب تزئین گاوها شامل گلها، زنگولهها، گردنبند پارچهای و کمربندهای رنگارنگ، برای مراسم آماده میشوند. اهالی قریه با اسباب کشاورزی و گاوهای تزئین شده، به نزدیکیهای مسجد رفته، رو به قبله میایستند و از ملای قریه (مشهور به آخوند) تقاضا میکنند تا برای آنها در سال نو دعا کند. نزدیک چاشت (ظهر) همۀ اهالی قریه، دور دِستَرخوان (سفره) جمع میشوند. خانوادهها، خوردنیهای خوشمزهای را که تهیه کردهاند، روی دسترخوان قرار میدهند تا همه پذیرایی شوند.<ref> عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص80-81. </ref> | ||
عصر آن روز همه با هم به زمین کشاورزی رفته و به شادی و نشاط میپردازند. بعد از مدتی، ملای قریه دو گاو قلبهای را افسار و یوغ زده و برای قلبهکشی، آماده میکند. پس از آن، یک نفر به قلبه کردن زمین، مشغول میشود.<ref>عابدوف، آداب، | عصر آن روز همه با هم به زمین کشاورزی رفته و به شادی و نشاط میپردازند. بعد از مدتی، ملای قریه دو گاو قلبهای را افسار و یوغ زده و برای قلبهکشی، آماده میکند. پس از آن، یک نفر به قلبه کردن زمین، مشغول میشود.<ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص80-81.</ref> | ||
پیرمرد قلبهگر (شخمزن/ شیارگر) با کمرِ بسته، شروع به قلبهکشی میکند. در برخی محلات به این کار «گاوخونُک» میگویند.<ref>عابدوف، آداب، | پیرمرد قلبهگر (شخمزن/ شیارگر) با کمرِ بسته، شروع به قلبهکشی میکند. در برخی محلات به این کار «گاوخونُک» میگویند.<ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص78.</ref> پس از یکی دوبار قلبهرانی از عرض و طول زمین، گاوها را رها نموده کار را تعطیل میکند. سپس، اطفال (دختران و پسران)، در جمع خود دوباره شروع به بازی و تفریح میکنند؛ پسران به بازیهای پهلوانی، کشتیگیری، مرغ جنگی، گاو جنگی، سگ جنگی و انواع بازیهای دیگر پرداخته و دختران نیز به سرگرمیهای مخصوص خود مانند شعرخوانی مشغول میشوند. اشعار دختران اغلب به مناسبت آغاز فصل بهار و سال نو است.<ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص81.</ref> <ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص82.</ref> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
یکی از سرودههایی که به موضوع دهقانی و کشتوکار مرتبط است، شعر «دهقان جوان بیا به صحرا» است که در همین ایام خوانده میشود. این شعر، تأثیر خاصی بر مردم میگذارد. هدف از آن تشویق دهقانان جوان به کشاورزی است که به صورت زیر آغاز میشود:<ref>عابدوف، آداب، | یکی از سرودههایی که به موضوع دهقانی و کشتوکار مرتبط است، شعر «دهقان جوان بیا به صحرا» است که در همین ایام خوانده میشود. این شعر، تأثیر خاصی بر مردم میگذارد. هدف از آن تشویق دهقانان جوان به کشاورزی است که به صورت زیر آغاز میشود:<ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص84.</ref> | ||
تکخوان | تکخوان | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
جمعخوان<ref> عابدوف، آداب، | جمعخوان<ref> عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص84-85.</ref> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
پس از اتمام میله، هنگام غروب، افراد با خوشحالی به خانههای خود بر میگردند. برخی با دعوت دوستان به خانههای آنها رفته و تا پاسی از شب کنار همدیگر خوش میگذرانند.<ref>عابدوف، آداب، | پس از اتمام میله، هنگام غروب، افراد با خوشحالی به خانههای خود بر میگردند. برخی با دعوت دوستان به خانههای آنها رفته و تا پاسی از شب کنار همدیگر خوش میگذرانند.<ref>عابدوف، آداب، آیینها و باورهای مردم افغانستان، چ اول 1393ش، ص83.</ref> | ||
==شیوۀ روزآمد مراسم== | ==شیوۀ روزآمد مراسم== |