عفو: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
عفو از فضایل اخلاقی است که در آموزه‌های اسلام، موجب طول عمر، حفظ‌شدن از حوادث ناگوار، پیروزی و آمرزش پروردگار دانسته شده است. عفو در شکل‌های تغافل، عذرپذیری و عذرتراشی صورت می‌گیرد. روان‌شناسان عفو را زمینه‌ساز آرامش، عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس می‌دانند. | عفو از فضایل اخلاقی است که در آموزه‌های اسلام، موجب طول عمر، حفظ‌شدن از حوادث ناگوار، پیروزی و آمرزش پروردگار دانسته شده است. عفو در شکل‌های تغافل، عذرپذیری و عذرتراشی صورت می‌گیرد. روان‌شناسان عفو را زمینه‌ساز آرامش، عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس می‌دانند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
عفو در لغت به‌معنای بخشودن، درگذشتن از خطای کسی،<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه عفو.</ref> چشم‌پوشی و گذشت است.<ref>خداپرستی، فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه عفو.</ref> عفو در آموزه‌های دینی به گذشت از خطا همراه با فراموش‌کردن آن و احسان به خطاکننده تفسیر شده<ref>گیلانی، ترجمه مصباح الشریعه، 1377ش، ج1، ص374.</ref> و عفو الهی، به‌معنای محو (از بین بردن)<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه محو.</ref> و ستر (پوشاندن)<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه ستر.</ref> گناهان آمده است.<ref>جعفری هرندی و دیگران، «مبانی عفو الهی از نگاه عقل و نقل»، وب‌سایت فصلنامه علمی پژوهشی کلام اسلامی.</ref> | عفو در لغت به‌معنای بخشودن، درگذشتن از خطای کسی،<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه عفو.</ref> چشم‌پوشی و گذشت است.<ref>خداپرستی، فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه عفو.</ref> عفو در آموزه‌های دینی به گذشت از خطا همراه با فراموش‌کردن آن و احسان به خطاکننده تفسیر شده<ref>گیلانی، ترجمه مصباح الشریعه، 1377ش، ج1، ص374.</ref> و عفو الهی، به‌معنای محو (از بین بردن)<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه محو.</ref> و ستر (پوشاندن)<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه ستر.</ref> گناهان آمده است.<ref>[http://www.kalamislami.ir/article_61783.html جعفری هرندی و دیگران، «مبانی عفو الهی از نگاه عقل و نقل»، وب‌سایت فصلنامه علمی پژوهشی کلام اسلامی.]</ref> | ||
==آثار و فواید عفو== | ==آثار و فواید عفو== | ||
در روایات اسلامی برای عفو به آثار زیر اشاره شده است: | در روایات اسلامی برای عفو به آثار زیر اشاره شده است: | ||
• طول عمر<ref>دیلمی، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، 1408ق، ص184.</ref> | • طول عمر<ref>دیلمی، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، 1408ق، ص184.</ref> | ||
• پیشگیری و کاستن از برخی بیماری‌های روانی و جسمانی<ref>بهراد و رستگاری، «تحلیل رابطه خصومت و خشم با شدت انسداد عروق کرونر در قلب»، 1377ش، ص9-24.</ref> | • پیشگیری و کاستن از برخی بیماری‌های روانی و جسمانی<ref>بهراد و رستگاری، «تحلیل رابطه خصومت و خشم با شدت انسداد عروق کرونر در قلب»، 1377ش، ص9-24.</ref> | ||
• حفظ‌شدن از حوادث ناگوار<ref>ورّام، مجموعه ورّام (تنبیه الخواطر و نزهه النواظر)، 1410ق، ج2، ص120.</ref> | • حفظ‌شدن از حوادث ناگوار<ref>ورّام، مجموعه ورّام (تنبیه الخواطر و نزهه النواظر)، 1410ق، ج2، ص120.</ref> | ||
• نیکوکارشدن فرزند<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج104، ص98.</ref> | • نیکوکارشدن فرزند<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج104، ص98.</ref> | ||
• افزایش عزت<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص108.</ref> | • افزایش عزت<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص108.</ref> | ||
• تبدیل‌شدن دشمنی به دوستی<ref>سوره فصلت، آیه 34.</ref> | • تبدیل‌شدن دشمنی به دوستی<ref>سوره فصلت، آیه 34.</ref> | ||
• پیروزی<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص108.</ref> و غلبه بر دشمن حتی با داشتن نیت عفو<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج71، ص402.</ref> | • پیروزی<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص108.</ref> و غلبه بر دشمن حتی با داشتن نیت عفو<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج71، ص402.</ref> | ||
• آمرزش پروردگار<ref>سوره نساء، آیه 149.</ref> و دورشدن عذاب جهنم از انسان.<ref>ورّام، مجموعه ورّام (تنبیه الخواطر و نزهه النواظر)، 1410ق، ج2، ص120.</ref> | • آمرزش پروردگار<ref>سوره نساء، آیه 149.</ref> و دورشدن عذاب جهنم از انسان.<ref>ورّام، مجموعه ورّام (تنبیه الخواطر و نزهه النواظر)، 1410ق، ج2، ص120.</ref> | ||
==ویژگی‌های عفو== | ==ویژگی‌های عفو== | ||
در آموزه‌های اسلامی عفو، از برترین خصلت‌های اخلاقی شمرده شده است<ref>تميمي آمدي، غررالحکم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص36.</ref> و بر انتقام، اولویت دارد.<ref>تميمي آمدي، غررالحكم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص650.</ref> بدون سرزنش<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج78، ص357.</ref> و زیبا<ref>سوره حجر، آیه 85.</ref> انجام می‌شود و ابزار مهم صلح و آشتی میان مؤمنان است.<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص344.</ref> از نگاه این آموزه‌ها، عفو هنگامی پسندیده است که به دین لطمه‌ای نزند یا در قدرت اسلامی ضعفی پدید نیاورد<ref>تميمي آمدي، غررالحكم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص341.</ref> و زیان‌بار نباشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج74، ص9.</ref> | در آموزه‌های اسلامی عفو، از برترین خصلت‌های اخلاقی شمرده شده است<ref>تميمي آمدي، غررالحکم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص36.</ref> و بر انتقام، اولویت دارد.<ref>تميمي آمدي، غررالحكم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص650.</ref> بدون سرزنش<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج78، ص357.</ref> و زیبا<ref>سوره حجر، آیه 85.</ref> انجام می‌شود و ابزار مهم صلح و آشتی میان مؤمنان است.<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص344.</ref> از نگاه این آموزه‌ها، عفو هنگامی پسندیده است که به دین لطمه‌ای نزند یا در قدرت اسلامی ضعفی پدید نیاورد<ref>تميمي آمدي، غررالحكم و دررالكلم، 1410ق، ج1، ص341.</ref> و زیان‌بار نباشد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج74، ص9.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
توجه به عفو و بخشش خدا،<ref>سوره نساء، آیه 99.</ref> تلقین، تمرین و خود را به عفو واداشتن<ref>پوریزدی، گزیده‌ای از تربیت و اخلاق در نهج‌البلاغه و غررالحکم، 1399ش، ص53.</ref> و سرمایه‌ها و مشوق‌های اجتماعی<ref>بهرامیان و دیگران، «بررسی پتانسیل عفو و بخشش در جامعه و تأثیر سرمایه اجتماعی بر آن»، 1394ش، ص46.</ref> از زمینه‌های کسب روحیه عفو است. | توجه به عفو و بخشش خدا،<ref>سوره نساء، آیه 99.</ref> تلقین، تمرین و خود را به عفو واداشتن<ref>پوریزدی، گزیده‌ای از تربیت و اخلاق در نهج‌البلاغه و غررالحکم، 1399ش، ص53.</ref> و سرمایه‌ها و مشوق‌های اجتماعی<ref>بهرامیان و دیگران، «بررسی پتانسیل عفو و بخشش در جامعه و تأثیر سرمایه اجتماعی بر آن»، 1394ش، ص46.</ref> از زمینه‌های کسب روحیه عفو است. | ||
==موانع عفو== | ==موانع عفو== | ||
عدم شناخت ارزش‌های اسلامی،<ref>مریجی، «علل نادیده گرفتن ارزش‌ها»، پرتال جامع علوم انسانی.</ref> وجود ویژگی‌های اخلاقی ناپسند<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، 1386ش، ج15، ص528.</ref> و عوامل اجتماعی و معاشرتی<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج78، ص82.</ref> از مسائلی است که مانع تحقق عفو یا تداوم آن می‌شوند. | عدم شناخت ارزش‌های اسلامی،<ref>[http://ensani.ir/fa/article/68252/%D8%B9%D9%84%D9%84-%D9%86%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4-%D9%87%D8%A7 مریجی، «علل نادیده گرفتن ارزش‌ها»، پرتال جامع علوم انسانی.]</ref> وجود ویژگی‌های اخلاقی ناپسند<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، 1386ش، ج15، ص528.</ref> و عوامل اجتماعی و معاشرتی<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج78، ص82.</ref> از مسائلی است که مانع تحقق عفو یا تداوم آن می‌شوند. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||