پرش به محتوا

سید نادر بحرالعلوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
سید‌نادر بحرالعلوم (واعظی) از علمای مبارز در شمال افغانستان بود که توسط دولت کمونیستی کشته شد.  
سید‌نادر بحرالعلوم (واعظی) از علمای مبارز در شمال افغانستان بود که توسط دولت کمونیستی کشته شد.  
==کودکی و نوجوانی==
==کودکی و نوجوانی==
سید‌نادر بحرالعلوم، مشهور به سید‌بحر، در سال 1316ش در روستای بُغَوی از توابع ولایت سرپل چشم به جهان گشود. سیدنادر در کودکی همراه خانواده به شهر مزار شریف کوچ کرد<ref>شفائی، زندانیان روحانیت تشیع افغانستان، 1368ش، ص62؛ فرهنگ، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی شیعیان افغانستان، 1380ش، ص326. </ref>  و دروس مقدماتی را در آن‌جا فرا گرفت. او برای ادامۀ تحصیل علوم دینی به ولسوالی چهارکنت رفت و به‌مدت 5 سال برخی دروس دینی‌ را نزد شیخ سلطان ترکستانی و سید میرحسین مدرس آموخت.<ref>احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8، ص566. </ref>   
سید‌نادر بحرالعلوم، مشهور به سید‌بحر، در سال 1316ش در روستای بُغَوی از توابع ولایت سرپل چشم به جهان گشود. سیدنادر در کودکی همراه [[خانواده]] به شهر مزارشریف کوچ کرد<ref>شفائی، زندانیان روحانیت تشیع افغانستان، 1368ش، ص62؛ فرهنگ، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی شیعیان افغانستان، 1380ش، ص326. </ref>  و دروس مقدماتی را در آن‌جا فرا گرفت. او برای ادامۀ تحصیل علوم دینی به ولسوالی چهارکنت رفت و به‌مدت 5 سال برخی دروس دینی‌ را نزد شیخ سلطان ترکستانی و سید میرحسین مدرس آموخت.<ref>احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8، ص566. </ref>   
==جوانی و هجرت==
==جوانی و هجرت==
سیدبحر در سال 1337ش برای ادامۀ تحصیل علوم دینی راهی نجف شد و برخی دروس حوزوی را نزد شیخ صدرا بادکوبه‌اى، شیخ مجتبى لنکرانى و شیخ عباس قوچانى فرا گرفت. بحر دروس عالی حوزه علمیه را نزد سید‌محسن حکیم و آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئى و عرفان را نزد میرزا‌باقر زنجانی آموخت. سیدنادر بحر در سال 1354ش پس از حدود 16 سال اقامت در نجف، با اخذ وکالت‌نامۀ نمایندگی از برخی مراجع دینی، به مزار شریف بازگشت.<ref>احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8،ص568. </ref>  
سیدبحر در سال 1337ش برای ادامۀ تحصیل علوم دینی راهی نجف شد و برخی دروس حوزوی را نزد شیخ صدرا بادکوبه‌اى، شیخ مجتبى لنکرانى و شیخ عباس قوچانى فرا گرفت. بحر دروس عالی حوزه علمیه را نزد سید‌محسن حکیم و آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئى و عرفان را نزد میرزا‌باقر زنجانی آموخت. سیدنادر بحر در سال 1354ش پس از حدود 16 سال اقامت در نجف، با اخذ وکالت‌نامۀ نمایندگی از برخی مراجع دینی، به مزار شریف بازگشت.<ref>احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8،ص568. </ref>  
خط ۹: خط ۹:
بحر‌العلوم، تدریس علوم حوزوی را در تکیه‌خانه پدر خود (تکیه‌خانه سید‌برات) آغاز کرد. او تلاش کرد علاوه بر تدریس فقه و اصول فقه، بخشی از وقت خود را به محصلین مکاتب، اساتید و دانشجویان اختصاص داده و آنان را با مسایل اعتقادی و کلامی آشنا کند. با پیشنهاد جمعى از اساتید دانشکده تَخْنِیکُم مزار‌شریف، دار‌المعلمین اسدیه و لیسه باختر، این کلاس‌ها توسعه یافت. محمد محقق، سیدحسین عالمى بلخى، سید على‌اکبر مصباح، انجینر نسیم مهدى، عبدالقادر ذبیح‌الله خان، معلم بسم‌الله خان و علم‌خان آزادى از حاضران در این جلسات بودند که بعدا هر کدام، رهبری یکی از جریان‌های سیاسی را به‌عهده گرفتند.<ref>احمدی، «با اختران علم و دانش»، 1373ش، ص11؛ احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8، ص570. </ref>  
بحر‌العلوم، تدریس علوم حوزوی را در تکیه‌خانه پدر خود (تکیه‌خانه سید‌برات) آغاز کرد. او تلاش کرد علاوه بر تدریس فقه و اصول فقه، بخشی از وقت خود را به محصلین مکاتب، اساتید و دانشجویان اختصاص داده و آنان را با مسایل اعتقادی و کلامی آشنا کند. با پیشنهاد جمعى از اساتید دانشکده تَخْنِیکُم مزار‌شریف، دار‌المعلمین اسدیه و لیسه باختر، این کلاس‌ها توسعه یافت. محمد محقق، سیدحسین عالمى بلخى، سید على‌اکبر مصباح، انجینر نسیم مهدى، عبدالقادر ذبیح‌الله خان، معلم بسم‌الله خان و علم‌خان آزادى از حاضران در این جلسات بودند که بعدا هر کدام، رهبری یکی از جریان‌های سیاسی را به‌عهده گرفتند.<ref>احمدی، «با اختران علم و دانش»، 1373ش، ص11؛ احمدی، «سید‌نادر بحرالعلوم افغانی»، در گلشن ابرار، 1387ش، ج 8، ص570. </ref>  
==تلاش برای تأسیس مدرسۀ علوم دینی==
==تلاش برای تأسیس مدرسۀ علوم دینی==
نادر بحر در اواخر سال 1356ش با خرید یک قطعه زمین در مزارشریف تلاش کرد مدرسۀ علمیۀ جدیدی پایه‌گذاری کند که با کودتای حزب کمونیست افغانستان در 7 ثور (اردیبهشت) 1357ش ساخت آن متوقف شد. هم اکنون در آن زمین تکیه‌خانه‌ای به‌نام «شهید بحرالعلوم» وجود دارد.<ref>حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص221.</ref>  
نادر بحر در اواخر سال 1356ش با خرید یک قطعه زمین در مزارشریف تلاش کرد مدرسۀ علمیۀ جدیدی پایه‌گذاری کند که با کودتای حزب کمونیست افغانستان در 7 ثور ([[اردیبهشت]]) 1357ش ساخت آن متوقف شد. هم اکنون در آن زمین تکیه‌خانه‌ای به‌نام «شهید بحرالعلوم» وجود دارد.<ref>حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص221.</ref>  
==مبارزه با کمونیسم==
==مبارزه با کمونیسم==
با روی کار آمدن نظام کمونیستی در کشور، بحر از کسانی بود که با حکومت جدید مخالفت می‌کرد. او به‌خصوص مخالفت خود را با فرمان‌های شماره 6 و 7 کمونیست‌ها که در ارتباط با مسایل مالی، تقسیم اراضی و ازدواج فرزندان دختر بود، اعلام کرد. نادر بحر در محرم سال 1357ش در برخی از مهم‌ترین تکیه‌خانه‌های مزارشریف منبر رفته و با فراخواندن مردم به دین‌داری، مخالفت خود را با برنامه‌های دولت وقت اعلام می‌کرد.<ref>میرحسینی، سانچارک در بستر زمان، 1388ش، ص193؛ رجبی، علمای مجاهد، 1382ش، ص538؛ عادلی «حسینی»، شهدای نخبه و مرزبانان اندیشه، 1393ش، ص137.  </ref>  
با روی کار آمدن نظام کمونیستی در کشور، بحر از کسانی بود که با حکومت جدید مخالفت می‌کرد. او به‌خصوص مخالفت خود را با فرمان‌های شماره 6 و 7 کمونیست‌ها که در ارتباط با مسایل مالی، تقسیم اراضی و [[ازدواج]] فرزندان دختر بود، اعلام کرد. نادر بحر در [[محرم]] سال 1357ش در برخی از مهم‌ترین تکیه‌خانه‌های مزارشریف منبر رفته و با فراخواندن مردم به دین‌داری، مخالفت خود را با برنامه‌های دولت وقت اعلام می‌کرد.<ref>میرحسینی، سانچارک در بستر زمان، 1388ش، ص193؛ رجبی، علمای مجاهد، 1382ش، ص538؛ عادلی «حسینی»، شهدای نخبه و مرزبانان اندیشه، 1393ش، ص137.  </ref>  
==آثار و تألیفات==
==آثار و تألیفات==
از سید‌نادر بحر تعدادی آثار دست‌نویس باقی مانده است. یادداشت‌های درس فقه و اصول فقه آیت‌الله خوئى از جملۀ آنها است. برخی دیگر از دست‌نوشته‌های او تألیفاتی در معارف اسلامى، شروح یا حاشیه بر برخی از کتب درسى است. تلاش برای تدوین رسالۀ عملیه یکی از آخرین فعالیت‌های او در سال 1357ش به‌شمار می‌رفت که با دستگیری توسط عوامل حکومت، ناتمام ماند.<ref>ناصری‌داوودی، مشاهیر تشیع در افغانستان، 1390ش، ص194. </ref>
از سید‌نادر بحر تعدادی آثار دست‌نویس باقی مانده است. یادداشت‌های درس فقه و اصول فقه آیت‌الله خوئى از جملۀ آنها است. برخی دیگر از دست‌نوشته‌های او تألیفاتی در معارف اسلامى، شروح یا حاشیه بر برخی از کتب درسى است. تلاش برای تدوین رسالۀ عملیه یکی از آخرین فعالیت‌های او در سال 1357ش به‌شمار می‌رفت که با دستگیری توسط عوامل حکومت، ناتمام ماند.<ref>ناصری‌داوودی، مشاهیر تشیع در افغانستان، 1390ش، ص194. </ref>
   
   
==دستگیری و شهادت==
==دستگیری و شهادت==
سخنان تند سیدنادر در محرم سال 1357ش موجب شد تا پس از عاشورا، فرمان دستگیری او صادر شود. مأموران حکومتی در ساعت 2 شب 14 محرم 1357ش با هجوم به منزل او، وی را دستگیر و به مرکز امنیت ملی (استخبارات) مزار‌شریف انتقال دادند. سپس او را به کابل منتقل کردند و در آن شهر مدتی در زندان صدارت محبوس بود. پس از زندان صدارت، اطلاع دقیقی از وضعیت او وجود ندارد، اما گمان می‌رود او از اولین کسانی باشد که در همان روزها به دست عوامل حکومت کشته شده باشد.<ref>عادلی «حسینی»، شهدای نخبه و مرزبانان اندیشه، 1393ش، ص252؛ احمدی، «با اختران علم و دانش»، 1373ش، ص11.</ref>  
سخنان تند سیدنادر در محرم سال 1357ش موجب شد تا پس از [[عاشورا]]، فرمان دستگیری او صادر شود. مأموران حکومتی در ساعت 2 شب 14 محرم 1357ش با هجوم به منزل او، وی را دستگیر و به مرکز امنیت ملی (استخبارات) مزار‌شریف انتقال دادند. سپس او را به [[کابل]] منتقل کردند و در آن شهر مدتی در زندان صدارت محبوس بود. پس از زندان صدارت، اطلاع دقیقی از وضعیت او وجود ندارد، اما گمان می‌رود او از اولین کسانی باشد که در همان روزها به دست عوامل حکومت کشته شده باشد.<ref>عادلی «حسینی»، شهدای نخبه و مرزبانان اندیشه، 1393ش، ص252؛ احمدی، «با اختران علم و دانش»، 1373ش، ص11.</ref>  




۲٬۰۹۲

ویرایش