تقویت مثبت: تفاوت میان نسخه‌ها
←تقویت مثبت در آموزه‌های دینی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
در آموزه‌های دین میان رفتار شایسته با ناشایست تفاوت گذاشته شده و با روش‌های مختلف، رفتارهای شایسته در جامعه تقویت می‌شود.<ref>محدثی، «تشويق از دیدگاه اسلام و روایات»، خبرگزاری شفقنا.</ref> روایات اسلامی، پاداش برای کارِ نیکِ نیکوکاران را بر حاکمان لازم دانسته و آن‌را موجب زیاد شدن اشتیاق به کار نیک<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۲۳۳. </ref> و بازداشتن خطاکاران از عمل ناپسند دانسته است.<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۴۴. </ref> همچنین توصیۀ امام علی به منصوبان خود این بود که کارهای نیک مردم را تحسین کنند تا آنها با قوت بیشتری عمل نیک انجام دهند و موجب ترغیب بی‌عملان به کار و تلاش شود.<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۶۰۵. </ref> همچنین در آموزه‌های دینی، رفتاری که موجب تقویت مثبت شده بیان می‌شود. برای مثال در قرآن کریم پس از مدح رسول خدا دلیل آن را خلق عظیم ذکر کرده<ref>سوره قلم، آیه ۴.</ref> و یا ضمن تحسین حضرت ایوب، علت آن را أَوّاب بودن وی برشمرده است.<ref>سوره ص، آیه ۴۴.</ref> | در آموزه‌های دین میان رفتار شایسته با ناشایست تفاوت گذاشته شده و با روش‌های مختلف، رفتارهای شایسته در جامعه تقویت می‌شود.<ref>محدثی، «تشويق از دیدگاه اسلام و روایات»، خبرگزاری شفقنا.</ref> روایات اسلامی، پاداش برای کارِ نیکِ نیکوکاران را بر حاکمان لازم دانسته و آن‌را موجب زیاد شدن اشتیاق به کار نیک<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۲۳۳. </ref> و بازداشتن خطاکاران از عمل ناپسند دانسته است.<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۴۴. </ref> همچنین توصیۀ امام علی به منصوبان خود این بود که کارهای نیک مردم را تحسین کنند تا آنها با قوت بیشتری عمل نیک انجام دهند و موجب ترغیب بی‌عملان به کار و تلاش شود.<ref> مجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۶۰۵. </ref> همچنین در آموزه‌های دینی، رفتاری که موجب تقویت مثبت شده بیان می‌شود. برای مثال در قرآن کریم پس از مدح رسول خدا دلیل آن را خلق عظیم ذکر کرده<ref>سوره قلم، آیه ۴.</ref> و یا ضمن تحسین حضرت ایوب، علت آن را أَوّاب بودن وی برشمرده است.<ref>سوره ص، آیه ۴۴.</ref> | ||
از سوی دیگر آموزه‌های دینی به‌گونه‌ای تربیت می‌کند تا افراد تمام دارایی خود را از فضل پروردگار دانسته<ref>سوره نمل، آیه ۴۰.</ref> و آن را در مسیر رضایت الهی و خدمت به نیازمندان به‌کار گرفته،<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۵.</ref> و حتی در خلأ تقویت مثبت، رفتار نیکو داشته باشند. برای نمونه امام علی در روايتی توصیه کرده که ناشکری دیگران در مقابل کار نیک تو، سبب بی‌رغبتی به کار نیک نشود.<ref> مجلسي، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۱، ص۴۱۷. </ref> این آموزه در فرهنگ و گفتار عامیانه نیز انعکاس یافته که شعر | از سوی دیگر آموزه‌های دینی به‌گونه‌ای تربیت می‌کند تا افراد تمام دارایی خود را از فضل پروردگار دانسته<ref>سوره نمل، آیه ۴۰.</ref> و آن را در مسیر رضایت الهی و خدمت به نیازمندان به‌کار گرفته،<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۵.</ref> و حتی در خلأ تقویت مثبت، رفتار نیکو داشته باشند. برای نمونه امام علی در روايتی توصیه کرده که ناشکری دیگران در مقابل کار نیک تو، سبب بی‌رغبتی به کار نیک نشود.<ref> مجلسي، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۱، ص۴۱۷. </ref> این آموزه در فرهنگ و گفتار عامیانه نیز انعکاس یافته که شعر | ||
{{آغاز نستعلیق}} | |||
{{شعر|نستعلیق}} | |||
{{ب|تو نیکویی کن و در دجله انداز |که ایزد در بیابانت دهد باز<ref>سعدی، مثنویات، شمارهٔ ۴۱، وب‌سایت گنجور.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
{{پایان نستعلیق}}از جمله موارد آن است. | |||
از این‌رو برخلاف بعضی نظریات دانشمندان غربی که تنها از طریق عوامل بیرونی و مادی مانند افزایش پاداش سعی می‌کنند بهره‌وری نیروی کار را در جامعه افزایش دهند،<ref>ساکیانی و قاسمی، «دلالت‌های نظریه انتخاب عقلانی در تصمیم‌گیری‌های قضات»، ۱۴۰۱ش، ص۳۶۹. </ref> در فرهنگ دینی، مؤمنان با انگیزههای درونی، در مقابل همۀ دستورات الهی احساس تعهد کرده<ref>خامنه‌ای، «مؤمن واقعی در مقابل همه احکام خدا احساس تعهد می‌کند»، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.</ref> و برای رسیدن به محبت الهی کار را نیکو و محکم انجام داده<ref> «جايگاه «اتقان در عمل» و محكم‌کاری در تعاليم اسلامي»، وب‌سایت دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی. </ref> و بهره‌وری را افزایش می‌دهند.<ref>خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران»، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.</ref> | از این‌رو برخلاف بعضی نظریات دانشمندان غربی که تنها از طریق عوامل بیرونی و مادی مانند افزایش پاداش سعی می‌کنند بهره‌وری نیروی کار را در جامعه افزایش دهند،<ref>ساکیانی و قاسمی، «دلالت‌های نظریه انتخاب عقلانی در تصمیم‌گیری‌های قضات»، ۱۴۰۱ش، ص۳۶۹. </ref> در فرهنگ دینی، مؤمنان با انگیزههای درونی، در مقابل همۀ دستورات الهی احساس تعهد کرده<ref>خامنه‌ای، «مؤمن واقعی در مقابل همه احکام خدا احساس تعهد می‌کند»، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.</ref> و برای رسیدن به محبت الهی کار را نیکو و محکم انجام داده<ref> «جايگاه «اتقان در عمل» و محكم‌کاری در تعاليم اسلامي»، وب‌سایت دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی. </ref> و بهره‌وری را افزایش می‌دهند.<ref>خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران»، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.</ref> | ||