کار کودکان بلوچ: تفاوت میان نسخه‌ها
←زمینه‌های کار کودکان
(←منابع) |
مهدی مهدوی (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
کار کودکان در فرهنگ قوم بلوچ دارای سابقۀ تاریخی است. در چارچوب این فرهنگ، کودکان از سنین بسیار پایین، در انجام کارهای مختلف و پیشبرد زندگی سهیم می‌شوند. امروزه کار کودکان در مناطق بلوچ‌نشین با وجود پیامدهای مثبت، دچار چالش‌ها و آسیب‌هایی نیز شده است. | کار کودکان در فرهنگ قوم بلوچ دارای سابقۀ تاریخی است. در چارچوب این فرهنگ، کودکان از سنین بسیار پایین، در انجام کارهای مختلف و پیشبرد زندگی سهیم می‌شوند. امروزه کار کودکان در مناطق بلوچ‌نشین با وجود پیامدهای مثبت، دچار چالش‌ها و آسیب‌هایی نیز شده است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
کودک در اصطلاح حقوقی، به شخصی گفته می‌شود که از نظر سنی به رشد جسمی و روانی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک، افراد زیر 18 سال را کودک می‌داند مگر این که در قوانین داخلی یک کشور، کمتر از آن باشد.<ref>پیمان‌نامۀ جهانی حقوق کودک، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 1368ش، مادۀ 1.</ref> قانون جمهوری اسلامی ایران<ref>[https://azinlawclinic.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «کار کودک در حقوق ایران»، وبسایت کیلنیک حقوقی دکتر سید محمد آذین. | کودک در اصطلاح حقوقی، به شخصی گفته می‌شود که از نظر سنی به رشد جسمی و روانی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک، افراد زیر 18 سال را کودک می‌داند مگر این که در قوانین داخلی یک کشور، کمتر از آن باشد.<ref>پیمان‌نامۀ جهانی حقوق کودک، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 1368ش، مادۀ 1.</ref> قانون جمهوری اسلامی ایران<ref>[https://azinlawclinic.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ <nowiki>«کار کودک در حقوق ایران»، وبسایت کیلنیک حقوقی دکتر سید محمد آذین.]</nowiki>]</ref> و قوانین افغانستان که توسط طالبان ملغا شد، اشخاص زیر 18 سال را کودک می‌داند.<ref>[http://journals.miu.edu.af/article_100035.html حسن‌زاده و کاوش، «نقش اقتصاد خانواده در بزه‌دیدگی اطفال در افغانستان»، 1399ش، ص53.]</ref> قانون گذشتۀ افغانستان حداقل سن کار را 15 سال تعیین کرده بود؛<ref>قانون حمایت حقوق طفل جمهوری اسلامی افغانستان، 1397ش، فقرۀ 2 ماده 63.</ref> در قانون جمهوری اسلامی ایران نیز حداقل سن کار 15 سال است؛ اما کودکی را که زیر نظر اقارب درجه‌یک نَسَبی خود کار کند، شامل نمی‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> قانون پاکستان تعریف مشخصی از کودک ندارد.<ref>[https://www.m-narjes.org/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A3%D9%84%DB%80-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%8 نداقطاعی و موسوی، «بررسی مسئلۀ رشد در فقه امامیه و حقوق پاکستان»، وبسایت مؤسسۀ تحقیقی مکتب نرجس.]</ref> از نگاه فقهی کودک به شخصی گفته می‌شود که به سن بلوغ نرسیده باشد.<ref> [http://journals.miu.edu.af/article_100037.html هدفمند نبی‌پور، «حقوق اطفال در اسلام و اسناد بین‌الملل»، 1399ش، ص138-139.]</ref> کار کودک، ذیل مفهوم کلی، فعالیت مستمری است که برای تولید کالا و ارائه خدمات انجام می‌شود و به آن مزدی تعلق می‌گیرد.<ref>[http://rahtoosheh.dte.ir/article_69734.html مطهری، «اهمیت و آداب کار در اسلام»، 1400ش، ص173.]</ref> کودکان کار شامل کودکانی می‌شود که از روی ناچاری و به‌اجبار کار می‌کنند و از این ناحیه آسیب‌پذیر هستند.<ref>[https://vista.ir/w/a/21/eypup اشعری قمی، «واکاوی کار کودکان»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> | ||
==جایگاه کار کودکان در فرهنگ بلوچ== | ==جایگاه کار کودکان در فرهنگ بلوچ== | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==زمینه‌های کار کودکان== | ==زمینه‌های کار کودکان== | ||
فقر، بی‌کاری، درآمد کم، بی‌سرپرستی، بدسرپرستی، اعتیاد،<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پایین بودن دست‌مزد کودکان،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> پایین بودن سطح فرهنگی، نبود امکانات آموزشی،<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> حاشیه‌نیشنی و بی‌سرنوشتی،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> از عوامل عمومی روی‌آوری کودکان به کار است که شامل مردمان و کودکان بلوچ نیز می‌شود؛ اما برخی عوامل اختصاصی نیز برای کار کودکان بلوچ وجود دارد: | فقر، بی‌کاری، درآمد کم، بی‌سرپرستی، بدسرپرستی، اعتیاد،<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پایین بودن دست‌مزد کودکان،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> پایین بودن سطح فرهنگی، نبود امکانات آموزشی،<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> حاشیه‌نیشنی و بی‌سرنوشتی،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> از عوامل عمومی روی‌آوری کودکان به کار است که شامل مردمان و کودکان بلوچ نیز می‌شود؛ اما برخی عوامل اختصاصی نیز برای کار کودکان بلوچ وجود دارد: | ||
1. فرهنگی؛ در فرهنگ عمومی بلوچ کار، تلاش و سخت‌کوشی امر پسندیده‌ای است. بنابراین از دوران کودکی این فرهنگ در آنها نهادینه می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/85184215/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%AF سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | |||
2. سبک‌زندگی؛ زندگی مردم بلوچ به‌ویژه بلوچ‌های کوچ‌نشین و روستایی به‌گونه‌ای است که باید خرد و بزرگ در پیشبرد آن سهم داشته باشند.<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> | 1.فرهنگی؛ در فرهنگ عمومی بلوچ کار، تلاش و سخت‌کوشی امر پسندیده‌ای است. بنابراین از دوران کودکی این فرهنگ در آنها نهادینه می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/85184215/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%AF سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | ||
3. فعالیت باندهای قاچاق در مرز‌ها و ناامنی مناطق بلوچ‌نشین.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> | |||
2.سبک‌زندگی؛ زندگی مردم بلوچ به‌ویژه بلوچ‌های کوچ‌نشین و روستایی به‌گونه‌ای است که باید خرد و بزرگ در پیشبرد آن سهم داشته باشند.<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> | |||
3.فعالیت باندهای قاچاق در مرز‌ها و ناامنی مناطق بلوچ‌نشین.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> | |||
==انواع کار کودکان بلوچ== | ==انواع کار کودکان بلوچ== | ||
===الف) کارهای متعارف=== | ===الف) کارهای متعارف=== | ||
1. صنایع دستی، سوزن‌دوزی، بافندگی، سفالگری و زرگری از شغلهای سنتی مردم بلوچ است که بیشتر توسط زنان انجام می‌شود. کودکان بلوچ به‌ویژه دختران، آن را از مادران خود می‌آموزند<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257749/سوزن‌دوزی-بلوچ بیجاری، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و در هر فرصتی حتی در ساعت تفریح مدرسه به آن می‌پردازند. میان بلوچ‌های افغانستان رایج است که دختران قبل از ازدواج در دوران کودکی تکه‌های سوزن‌دوزی را برای جهیزیۀ خود، آماده کنند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/news/72267/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86% «روایتهایی از زنان سوزندوز بلوچ افغانستانی در محله شهید باهنر»، وبسایت شهرآرانیوز.]</ref> | 1.صنایع دستی، سوزن‌دوزی، بافندگی، سفالگری و زرگری از شغلهای سنتی مردم بلوچ است که بیشتر توسط زنان انجام می‌شود. کودکان بلوچ به‌ویژه دختران، آن را از مادران خود می‌آموزند<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257749/سوزن‌دوزی-بلوچ بیجاری، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و در هر فرصتی حتی در ساعت تفریح مدرسه به آن می‌پردازند. میان بلوچ‌های افغانستان رایج است که دختران قبل از ازدواج در دوران کودکی تکه‌های سوزن‌دوزی را برای جهیزیۀ خود، آماده کنند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/news/72267/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86% «روایتهایی از زنان سوزندوز بلوچ افغانستانی در محله شهید باهنر»، وبسایت شهرآرانیوز.]</ref> | ||
2. دام‌داری و کشاورزی، کودکان بلوچ در چراندن، شیردوشی و تهیۀ آب دام‌ها سهم اساسی دارند<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> و تعدادی هم در کنار پدران خود در مزارع کار می‌کنند.<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> | |||
3. راهنمایی و خدمات‌رسانی برای گردش‌گران، فرهنگ و آیین‌های سنتی، طبیعت و آثار باستانی موجود در استان سیستان و بلوچستان سبب شده است که در سال‌های اخیر گردش‌گران بسیاری به این مناطق سفر کنند و تعداد زیادی از کودکان بلوچ به‌ویژه پسران در بخش بوم‌گردی فعال هستند.<ref>[https://anthropologyandculture.com/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «روایتی کوتاه از زندگی زنان بلوچ»، وبسایت انسان‌شناسی و فرهنگ.]</ref> | 2.دام‌داری و کشاورزی، کودکان بلوچ در چراندن، شیردوشی و تهیۀ آب دام‌ها سهم اساسی دارند<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> و تعدادی هم در کنار پدران خود در مزارع کار می‌کنند.<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> 3.راهنمایی و خدمات‌رسانی برای گردش‌گران، فرهنگ و آیین‌های سنتی، طبیعت و آثار باستانی موجود در استان سیستان و بلوچستان سبب شده است که در سال‌های اخیر گردش‌گران بسیاری به این مناطق سفر کنند و تعداد زیادی از کودکان بلوچ به‌ویژه پسران در بخش بوم‌گردی فعال هستند.<ref>[https://anthropologyandculture.com/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «روایتی کوتاه از زندگی زنان بلوچ»، وبسایت انسان‌شناسی و فرهنگ.]</ref> | ||
4. دست‌فروشی، بخش بزرگی از کودکان بلوچ در شهر‌ها یا بازار‌های مرزی، دست‌فروشی می‌کنند.<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> | |||
5. رسیدگی به امور منزل مانند شست‌و‌رفت، تهیۀ غذا و آب آشامیدنی، در فرهنگ بلوچ از وظایف زنان است، کودکان به‌ویژه دختران در این زمینه با مادران خود همکاری می‌کنند.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/124363/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86 «سوزن‌دوزی ؛ هنر اصیل و زیبای زنان بلوچ»، وبسایت راسخون.]</ref> | 4.دست‌فروشی، بخش بزرگی از کودکان بلوچ در شهر‌ها یا بازار‌های مرزی، دست‌فروشی می‌کنند.<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> | ||
5.رسیدگی به امور منزل مانند شست‌و‌رفت، تهیۀ غذا و آب آشامیدنی، در فرهنگ بلوچ از وظایف زنان است، کودکان به‌ویژه دختران در این زمینه با مادران خود همکاری می‌کنند.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/124363/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86 «سوزن‌دوزی ؛ هنر اصیل و زیبای زنان بلوچ»، وبسایت راسخون.]</ref> | |||
===ب) کارهای نامتعارف=== | ===ب) کارهای نامتعارف=== | ||
تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به کارهای نامتعارف اشتغال دارند، بی‌سرپرست یا بد سرپرست هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> یکی از منابع درآمد بلوچ‌ها قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت است. پسران بلوچ گاهی از 6 سالگی وارد کار قاچاق در مرزهای سه‌کشور همسایه (ایران، افغانستان و پاکستان) می‌شوند.<ref> [https://borna.news/fa/news/859510/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DB%B6-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9% «کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا.]</ref> همچنین تعداد زیادی از کودکان بلوچ در بازارچه‌های مرزی و شهرهای بلوچ‌نشین افغانستان<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> و ایران، به زباله‌گردی اشتغال دارند و تعداد زیادی از آنها گدایی نیز می‌کنند. تحقیقات انجامشده نشان می‌دهد که در 1395ش 14.3 درصد کودکان کار تهران کودکان بلوچ بوده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> در میان این کودکان، دختر کم است و تعداد زیادی از این کودکان پاکستانی هستند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6134029/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%8 قدمی، «وضعیت کودکان کار در ایران / آمارها چه می‌گویند»، خبرگزاری مهر.]</ref> | تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به کارهای نامتعارف اشتغال دارند، بی‌سرپرست یا بد سرپرست هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> یکی از منابع درآمد بلوچ‌ها قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت است. پسران بلوچ گاهی از 6 سالگی وارد کار قاچاق در مرزهای سه‌کشور همسایه (ایران، افغانستان و پاکستان) می‌شوند.<ref> [https://borna.news/fa/news/859510/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DB%B6-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9% «کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا.]</ref> همچنین تعداد زیادی از کودکان بلوچ در بازارچه‌های مرزی و شهرهای بلوچ‌نشین افغانستان<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> و ایران، به زباله‌گردی اشتغال دارند و تعداد زیادی از آنها گدایی نیز می‌کنند. تحقیقات انجامشده نشان می‌دهد که در 1395ش 14.3 درصد کودکان کار تهران کودکان بلوچ بوده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> در میان این کودکان، دختر کم است و تعداد زیادی از این کودکان پاکستانی هستند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6134029/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%8 قدمی، «وضعیت کودکان کار در ایران / آمارها چه می‌گویند»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* «آنها هوش سرشارشان فقط در خیابان‌ها خلاصه می‌شود»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ انتشار: 30 مهر 1384ش. | *«آنها هوش سرشارشان فقط در خیابان‌ها خلاصه می‌شود»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ انتشار: 30 مهر 1384ش. | ||
* اشعری قمی، زهرا، «واکاوی کار کودکان» وبسایت مجلۀ ویستا، تاریخ انتشار: 31 خرداد 1402ش. | *اشعری قمی، زهرا، «واکاوی کار کودکان» وبسایت مجلۀ ویستا، تاریخ انتشار: 31 خرداد 1402ش. | ||
* «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ انتشار: 17 تیر 1399ش. | *«این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ انتشار: 17 تیر 1399ش. | ||
* «از رستم پهلوان تا کودکان دست‌فروش»، وبسایت روزنامۀ صبح ایران، تاریخ انتشار: 4 اردیبهشت 1392ش. | *«از رستم پهلوان تا کودکان دست‌فروش»، وبسایت روزنامۀ صبح ایران، تاریخ انتشار: 4 اردیبهشت 1392ش. | ||
* بیجاری، مریم، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: 1 آذر 1400ش. | *بیجاری، مریم، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: 1 آذر 1400ش. | ||
* «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا، تاریخ انتشار: 10 خرداد 1400ش. | *«بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا، تاریخ انتشار: 10 خرداد 1400ش. | ||
* پیمان‌نامۀ بین‌المللی حقوق کودک، 1989م. | *پیمان‌نامۀ بین‌المللی حقوق کودک، 1989م. | ||
* حسن‌زاده، اسدالله و کاوش، نجیب‌الله، «نقش اقتصاد خانواده در بزه‌دیدگی اطفال در افغانستان»، دوفصل‌نامۀ مطالعات حقوق اسلامی، سال ششم، شمارۀ سیزدهم، خزان و زمستان 1399ش. | *حسن‌زاده، اسدالله و کاوش، نجیب‌الله، «نقش اقتصاد خانواده در بزه‌دیدگی اطفال در افغانستان»، دوفصل‌نامۀ مطالعات حقوق اسلامی، سال ششم، شمارۀ سیزدهم، خزان و زمستان 1399ش. | ||
* «روایتی کوتاه از زندگی زنان بلوچ»، وبسایت انسان‌شناسی و فرهنگ، تاریخ انتشار: 2 اردیبهشت 1398ش. | *«روایتی کوتاه از زندگی زنان بلوچ»، وبسایت انسان‌شناسی و فرهنگ، تاریخ انتشار: 2 اردیبهشت 1398ش. | ||
* «روایتهایی از زنان سوزندوز بلوچ افغانستانی در محله شهید باهنر»، وبسایت شهرآرانیوز، تاریخ انتشار: 18 مرداد 1400ش. | *«روایتهایی از زنان سوزندوز بلوچ افغانستانی در محله شهید باهنر»، وبسایت شهرآرانیوز، تاریخ انتشار: 18 مرداد 1400ش. | ||
* «راهکارهای درمان معضل کار کودک چیست؟»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ انتشار: 23 خرداد 1401ش. | *«راهکارهای درمان معضل کار کودک چیست؟»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ انتشار: 23 خرداد 1401ش. | ||
* زنداقطاعی، فاطمه و موسوی، ناظره، «بررسی مسئلۀ رشد در فقه امامیه و حقوق پاکستان»، وبسایت مؤسسۀ تحقیقی مکتب نرجس، تاریخ انتشار: 25 بهمن 1400ش | *زنداقطاعی، فاطمه و موسوی، ناظره، «بررسی مسئلۀ رشد در فقه امامیه و حقوق پاکستان»، وبسایت مؤسسۀ تحقیقی مکتب نرجس، تاریخ انتشار: 25 بهمن 1400ش | ||
* «سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، : تاریخ انتشار: 27 مرداد 1402ش. | *«سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، : تاریخ انتشار: 27 مرداد 1402ش. | ||
* «سوزن‌دوزی؛ هنر اصیل و زیبای زنان بلوچ»، وبسایت راسخون، تاریخ انتشار: 1 بهمن 1387ش. | *«سوزن‌دوزی؛ هنر اصیل و زیبای زنان بلوچ»، وبسایت راسخون، تاریخ انتشار: 1 بهمن 1387ش. | ||
* «فقر، توسعه نیافتگی و محنت مردم بلوچ»، سایت خبری تحلیلی شعار سال، تاریخ انتشار: 17 اسفند 1399ش. | *«فقر، توسعه نیافتگی و محنت مردم بلوچ»، سایت خبری تحلیلی شعار سال، تاریخ انتشار: 17 اسفند 1399ش. | ||
* قدمی، علی «وضعیت کودکان کار در ایران / آمارها چه می‌گویند»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 23 خرداد 1403ش. | *قدمی، علی «وضعیت کودکان کار در ایران / آمارها چه می‌گویند»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 23 خرداد 1403ش. | ||
* قانون حمایت از حقوق طفل جمهوری اسلامی افغانستان، 1397ش. | *قانون حمایت از حقوق طفل جمهوری اسلامی افغانستان، 1397ش. | ||
* «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد، تاریخ انتشار: 6 مرداد 1397ش. | *«کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد، تاریخ انتشار: 6 مرداد 1397ش. | ||
* «کار کودک در حقوق ایران»، وبسایت کیلنیک حقوقی دکتر سید محمد آذین، تاریخ بازدید: 4 تیر 1403ش. | *«کار کودک در حقوق ایران»، وبسایت کیلنیک حقوقی دکتر سید محمد آذین، تاریخ بازدید: 4 تیر 1403ش. | ||
* «کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 2 تیر 1398ش. | *«کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 2 تیر 1398ش. | ||
* «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19 خرداد 1395ش. | *«کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19 خرداد 1395ش. | ||
* مطهری، حمیدرضا، «اهمیت و آداب کار در اسلام»، فصل‌نامۀ ویژۀ مبلغان، شمارۀ پنجم، بهار 1400ش. | *مطهری، حمیدرضا، «اهمیت و آداب کار در اسلام»، فصل‌نامۀ ویژۀ مبلغان، شمارۀ پنجم، بهار 1400ش. | ||
* هدفمند نبی‌پور، هدایت‌الله، «حقوق اطفال در اسلام و اسناد بین‌المللی»، دوفصل‌نامۀ مطالعات حقوق اسلامی، سال ششم، شمارۀ سیزدهم، پاییز و زمستان 1399ش. | *هدفمند نبی‌پور، هدایت‌الله، «حقوق اطفال در اسلام و اسناد بین‌المللی»، دوفصل‌نامۀ مطالعات حقوق اسلامی، سال ششم، شمارۀ سیزدهم، پاییز و زمستان 1399ش. | ||
[[رده: ویکی‌زندگی]] | [[رده: ویکی‌زندگی]] | ||
[[رده:انواع کسب‌وکار]] | [[رده:انواع کسب‌وکار]] | ||
[[رده:خرده‌فرهنگ]] | [[رده:خرده‌فرهنگ]] | ||
[[رده:روابط اجتماعی]] | [[رده:روابط اجتماعی]] | ||