کار کودکان بلوچ: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
مهدی مهدوی (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''کار کودکان بلوچ؛'''</big> فعالیت کودکان بلوچ به‌منظور تأمین هزینه‌های زندگی. | <big>'''کار کودکان بلوچ؛'''</big> فعالیت کودکان بلوچ به‌منظور تأمین هزینه‌های زندگی. | ||
کار کودکان در فرهنگ قوم بلوچ دارای سابقۀ تاریخی است. در چارچوب این فرهنگ، کودکان از سنین بسیار پایین، در انجام کارهای مختلف و پیشبرد زندگی سهیم می‌شوند. امروزه کار کودکان در مناطق بلوچ‌نشین با وجود پیامدهای مثبت، دچار چالش‌ها و آسیب‌هایی نیز شده است. | کار کودکان در فرهنگ قوم [[بلوچ]] دارای سابقۀ تاریخی است. در چارچوب این فرهنگ، کودکان از سنین بسیار پایین، در انجام کارهای مختلف و پیشبرد زندگی سهیم می‌شوند. امروزه کار کودکان در مناطق بلوچ‌نشین با وجود پیامدهای مثبت، دچار چالش‌ها و آسیب‌هایی نیز شده است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
کودک در اصطلاح حقوقی، به شخصی گفته می‌شود که از نظر سنی به رشد جسمی و روانی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق | کودک در اصطلاح حقوقی، به شخصی گفته می‌شود که از نظر سنی به رشد جسمی و روانی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق [[کودک]]، افراد زیر 18 سال را کودک می‌داند مگر این که در قوانین داخلی یک کشور، کمتر از آن باشد.<ref>پیمان‌نامۀ جهانی حقوق کودک، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 1368ش، مادۀ 1.</ref> قانون جمهوری اسلامی ایران<ref>[https://azinlawclinic.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ <nowiki>«کار کودک در حقوق ایران»، وبسایت کیلنیک حقوقی دکتر سید محمد آذین.]</nowiki>]</ref> و قوانین افغانستان که توسط طالبان ملغا شد، اشخاص زیر 18 سال را کودک می‌داند.<ref>[http://journals.miu.edu.af/article_100035.html حسن‌زاده و کاوش، «نقش اقتصاد خانواده در بزه‌دیدگی اطفال در افغانستان»، 1399ش، ص53.]</ref> قانون گذشتۀ افغانستان حداقل سن کار را 15 سال تعیین کرده بود؛<ref>قانون حمایت حقوق طفل جمهوری اسلامی افغانستان، 1397ش، فقرۀ 2 ماده 63.</ref> در قانون جمهوری اسلامی ایران نیز حداقل سن کار 15 سال است؛ اما کودکی را که زیر نظر اقارب درجه‌یک نَسَبی خود کار کند، شامل نمی‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> قانون پاکستان تعریف مشخصی از کودک ندارد.<ref>[https://www.m-narjes.org/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A3%D9%84%DB%80-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%8 نداقطاعی و موسوی، «بررسی مسئلۀ رشد در فقه امامیه و حقوق پاکستان»، وبسایت مؤسسۀ تحقیقی مکتب نرجس.]</ref> از نگاه فقهی کودک به شخصی گفته می‌شود که به سن بلوغ نرسیده باشد.<ref> [http://journals.miu.edu.af/article_100037.html هدفمند نبی‌پور، «حقوق اطفال در اسلام و اسناد بین‌الملل»، 1399ش، ص138-139.]</ref> کار کودک، ذیل مفهوم کلی، فعالیت مستمری است که برای تولید کالا و ارائه خدمات انجام می‌شود و به آن مزدی تعلق می‌گیرد.<ref>[http://rahtoosheh.dte.ir/article_69734.html مطهری، «اهمیت و آداب کار در اسلام»، 1400ش، ص173.]</ref> کودکان کار شامل کودکانی می‌شود که از روی ناچاری و به‌اجبار کار می‌کنند و از این ناحیه آسیب‌پذیر هستند.<ref>[https://vista.ir/w/a/21/eypup اشعری قمی، «واکاوی کار کودکان»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> | ||
==جایگاه کار کودکان در فرهنگ بلوچ== | ==جایگاه کار کودکان در فرهنگ بلوچ== | ||
سخت‌کوشی و تلاش که جزء افتخارات مردم بلوچ است از یک سو<ref>[https://shoaresal.ir/fa/news/331772/%D9%81%D9%82%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AD%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86 «فقر، توسعه نیافتگی و محنت مردم بلوچ»، وبسایت خبری تحلیلی شعار سال.]</ref> و خصوصیت زندگی، فقر و بی‌کاری از سوی دیگر سبب می‌شود که دختر و پسر بلوچ از سنین بسیار پایین وارد بازار کار شوند. در فرهنگ عمومی بلوچ به کودک به‌عنوان نیروی کار نگاه می‌شود. از این رو کودکان پابه‌پای بزرگان در اقتصاد خانواده سهم می‌گیرند.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-63/3292780-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9% «از رستم پهلوان تا کودکان دست‌فروش»، وبسایت روزنامۀ صبح ایران.]</ref> مردم بلوچ به‌ویژه مادران در کنار دیگر مهارت‌های زندگی، حرفه‌های رایج میان این مردم را به کودکان به‌ویژه دختران خود آموزش می‌دهند.<ref> [https://www.irna.ir/news/85184215/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%AF «سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پسران بیشتر از پدران خود کار را می‌آموزند.<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> حتی بلوچ‌هایی که در حوزۀ قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت اشتغال دارند، کودکان خردسال خود را وارد کار قاچاق می‌کنند تا کار کشته شوند.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> | سخت‌کوشی و تلاش که جزء افتخارات مردم بلوچ است از یک سو<ref>[https://shoaresal.ir/fa/news/331772/%D9%81%D9%82%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AD%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86 «فقر، توسعه نیافتگی و محنت مردم بلوچ»، وبسایت خبری تحلیلی شعار سال.]</ref> و خصوصیت زندگی، فقر و بی‌کاری از سوی دیگر سبب می‌شود که دختر و پسر بلوچ از سنین بسیار پایین وارد بازار کار شوند. در فرهنگ عمومی بلوچ به کودک به‌عنوان نیروی کار نگاه می‌شود. از این رو کودکان پابه‌پای بزرگان در اقتصاد [[خانواده]] سهم می‌گیرند.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-63/3292780-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9% «از رستم پهلوان تا کودکان دست‌فروش»، وبسایت روزنامۀ صبح ایران.]</ref> مردم بلوچ به‌ویژه مادران در کنار دیگر مهارت‌های زندگی، حرفه‌های رایج میان این مردم را به کودکان به‌ویژه دختران خود آموزش می‌دهند.<ref> [https://www.irna.ir/news/85184215/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%AF «سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پسران بیشتر از پدران خود کار را می‌آموزند.<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> حتی بلوچ‌هایی که در حوزۀ قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت اشتغال دارند، کودکان خردسال خود را وارد کار قاچاق می‌کنند تا کار کشته شوند.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> | ||
==زمینه‌های کار کودکان== | ==زمینه‌های کار کودکان== | ||
فقر، بی‌کاری، درآمد کم، بی‌سرپرستی، بدسرپرستی، اعتیاد،<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پایین بودن دست‌مزد کودکان،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> پایین بودن سطح فرهنگی، نبود امکانات آموزشی،<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> حاشیه‌نیشنی و بی‌سرنوشتی،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> از عوامل عمومی روی‌آوری کودکان به کار است که شامل مردمان و کودکان بلوچ نیز می‌شود؛ اما برخی عوامل اختصاصی نیز برای کار کودکان بلوچ وجود دارد: | فقر، بی‌کاری، درآمد کم، بی‌سرپرستی، بدسرپرستی، اعتیاد،<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> پایین بودن دست‌مزد کودکان،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> پایین بودن سطح فرهنگی، نبود امکانات آموزشی،<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> حاشیه‌نیشنی و بی‌سرنوشتی،<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> از عوامل عمومی روی‌آوری کودکان به کار است که شامل مردمان و کودکان بلوچ نیز می‌شود؛ اما برخی عوامل اختصاصی نیز برای کار کودکان بلوچ وجود دارد: | ||
# فرهنگی؛ در فرهنگ عمومی بلوچ کار، تلاش و سخت‌کوشی امر پسندیده‌ای است. بنابراین از دوران کودکی این فرهنگ در آنها نهادینه می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/85184215/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%AF سفالگری در بلوچستان؛ هنری که چرخش بدون چرخ میچرخد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | |||
# سبک‌زندگی؛ زندگی مردم بلوچ به‌ویژه بلوچ‌های کوچ‌نشین و روستایی به‌گونه‌ای است که باید خرد و بزرگ در پیشبرد آن سهم داشته باشند.<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> | |||
# فعالیت باندهای قاچاق در مرز‌ها و ناامنی مناطق بلوچ‌نشین.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/736514/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9% «این کودکان مدرسه نمی‌روند؛ قاچاق می‌کنند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> | |||
==انواع کار کودکان بلوچ== | ==انواع کار کودکان بلوچ== | ||
===الف) کارهای متعارف=== | ===الف) کارهای متعارف=== | ||
# صنایع دستی، سوزن‌دوزی، بافندگی، سفالگری و زرگری از شغلهای سنتی مردم بلوچ است که بیشتر توسط زنان انجام می‌شود. کودکان بلوچ به‌ویژه دختران، آن را از مادران خود می‌آموزند<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257749/سوزن‌دوزی-بلوچ بیجاری، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و در هر فرصتی حتی در ساعت تفریح [[مدرسه]] به آن می‌پردازند. میان بلوچ‌های افغانستان رایج است که دختران قبل از [[ازدواج]] در دوران کودکی تکه‌های سوزن‌دوزی را برای [[جهیزیه|جهیزیۀ]] خود، آماده کنند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/news/72267/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86% «روایتهایی از زنان سوزندوز بلوچ افغانستانی در محله شهید باهنر»، وبسایت شهرآرانیوز.]</ref> | |||
# دام‌داری و کشاورزی، کودکان بلوچ در چراندن، شیردوشی و تهیۀ آب دام‌ها سهم اساسی دارند<ref>[https://vista.ir/m/c/0qs24 «تقسیم کار در خانواده عشایر»، وبسایت مجلۀ ویستا.]</ref> و تعدادی هم در کنار پدران خود در مزارع کار می‌کنند.<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب/ اینجا دهکدۀ بلوچ‌ها در جنوب تهران است»، وبسایت رکنا.]</ref> | |||
# راهنمایی و خدمات‌رسانی برای گردش‌گران، فرهنگ و آیین‌های سنتی، طبیعت و آثار باستانی موجود در استان [[سیستان]] و بلوچستان سبب شده است که در سال‌های اخیر گردش‌گران بسیاری به این مناطق سفر کنند و تعداد زیادی از کودکان بلوچ به‌ویژه پسران در بخش بوم‌گردی فعال هستند.<ref>[https://anthropologyandculture.com/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «روایتی کوتاه از زندگی زنان بلوچ»، وبسایت انسان‌شناسی و فرهنگ.]</ref> | |||
# دست‌فروشی، بخش بزرگی از کودکان بلوچ در شهر‌ها یا بازار‌های مرزی، دست‌فروشی می‌کنند.<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> | |||
# رسیدگی به امور منزل مانند شست‌و‌رفت، تهیۀ غذا و آب آشامیدنی، در فرهنگ بلوچ از وظایف زنان است، کودکان به‌ویژه دختران در این زمینه با مادران خود همکاری می‌کنند.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/124363/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86 «سوزن‌دوزی ؛ هنر اصیل و زیبای زنان بلوچ»، وبسایت راسخون.]</ref> | |||
===ب) کارهای نامتعارف=== | ===ب) کارهای نامتعارف=== | ||
تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به کارهای نامتعارف اشتغال دارند، بی‌سرپرست یا بد سرپرست هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> یکی از منابع درآمد بلوچ‌ها قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت است. پسران بلوچ گاهی از 6 سالگی وارد کار قاچاق در مرزهای سه‌کشور همسایه (ایران، افغانستان و پاکستان) می‌شوند.<ref> [https://borna.news/fa/news/859510/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DB%B6-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9% «کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا.]</ref> همچنین تعداد زیادی از کودکان بلوچ در بازارچه‌های مرزی و شهرهای بلوچ‌نشین افغانستان<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> و ایران، به زباله‌گردی اشتغال دارند و تعداد زیادی از آنها گدایی نیز می‌کنند. تحقیقات | تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به کارهای نامتعارف اشتغال دارند، بی‌سرپرست یا بد سرپرست هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 «کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> یکی از منابع درآمد بلوچ‌ها قاچاق به‌ویژه قاچاق سوخت است. پسران بلوچ گاهی از 6 سالگی وارد کار قاچاق در مرزهای سه‌کشور همسایه (ایران، افغانستان و پاکستان) می‌شوند.<ref> [https://borna.news/fa/news/859510/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DB%B6-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9% «کودکان 6 ساله قاچاقچیان سوخت در بلوچستان»، خبرگزاری برنا.]</ref> همچنین تعداد زیادی از کودکان بلوچ در بازارچه‌های مرزی و شهرهای بلوچ‌نشین افغانستان<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> و ایران، به زباله‌گردی اشتغال دارند و تعداد زیادی از آنها گدایی نیز می‌کنند. تحقیقات انجامشده نشان می‌دهد که در 1395ش 14.3 درصد کودکان کار [[تهران]] کودکان بلوچ بوده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> در میان این کودکان، دختر کم است و تعداد زیادی از این کودکان پاکستانی هستند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6134029/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%8 قدمی، «وضعیت کودکان کار در ایران / آمارها چه می‌گویند»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==پیامدهای کار کودکان== | ==پیامدهای کار کودکان== | ||
کار کودکان اگر در یک محیط آرام، زیر نظر والدین و یا اشخاص امین و به گونه‌ای باشد که به آموزش آنها آسیبی نرساند، حس استقلال، خودکفایی و اعتماد به نفس را در آنها تقویت می‌کند. همچنین کودکان می‌توانند در این فرصت صاحب حرفه شوند و روابط اجتماعی خود را تقویت کنند.<ref>[https://tizland.ir/%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D9%87%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D9%88%D در عصر حاضر کار کردن کودکان و نواجوانان خوب است یا بد؟»، وبسایت تیزلند.]</ref> کار کودکان در کنار خانواده به‌ویژه دختران سبب می‌شود که مهارت‌های زندگی را بیاموزند.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257749/سوزن‌دوزی-بلوچ بیجاری، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> کار کودکان به تأمین هزینه‌های زندگی خانواده به‌ویژه خانواده‌های بی‌سرپرست یا زن‌سرپرست کمک شایانی می‌کند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> با وجود این، کار کودک حتی با شرایط مناسب، فرصت آموزش و دنیای کودکانۀ آنها را محدود می‌کند. کار اجباری یا از سر ناچاری در کنار بازماندن از آموزش، آسیب‌های جبران‌ناپذیر روانی و عاطفی را برای کودکان به‌دنبال دارد.<ref>[https://tizland.ir/%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D9%87%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D9%88%D «در عصر حاضر کار کردن کودکان و نواجوانان خوب است یا بد؟»، وبسایت تیزلند.]</ref> کودکان بلوچ که در حوزۀ قاچاق فعالیت دارند همواره با خطر مرگ و یا از دست دادن سلامتی رو‌به‌رو هستند. بر اساس تحقیقات انجام شده در ولایت نیمروز و بازارچه‌های مرزی، کودکان کار مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند.<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> کودکان زباله‌گرد بلوچ با انواع بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، تنفسی،<ref> [https://www.isna.ir/news/8407-11969/%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%83%D9%87-%D9%87%D9%88%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%82%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%8A%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87-% «آنها هوش سرشارشان فقط در خیابان‌ها خلاصه می‌شود»، خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا.]</ref> پوستی و اعتیاد، روبرو می‌شوند. بسیاری از این کودکان به‌ویژه کودکانی که در شهر تهران حضور دارند، گرفتار باندهای تبه‌کار از جمله باندهای تکدی‌گری می‌شوند.<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب»، وبسایت رکنا.]</ref> همچنین حضور کودکان در خیابان باعث گسترش بزه و هنجارشکنی‌های اجتماعی می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/84786329/%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%B6%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA «راهکارهای درمان معضل کار کودک چیست؟»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | کار کودکان اگر در یک محیط آرام، زیر نظر والدین و یا اشخاص امین و به گونه‌ای باشد که به آموزش آنها آسیبی نرساند، حس استقلال، خودکفایی و [[اعتماد به نفس]] را در آنها تقویت می‌کند. همچنین کودکان می‌توانند در این فرصت صاحب حرفه شوند و روابط اجتماعی خود را تقویت کنند.<ref>[https://tizland.ir/%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D9%87%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D9%88%D در عصر حاضر کار کردن کودکان و نواجوانان خوب است یا بد؟»، وبسایت تیزلند.]</ref> کار کودکان در کنار خانواده به‌ویژه دختران سبب می‌شود که مهارت‌های زندگی را بیاموزند.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257749/سوزن‌دوزی-بلوچ بیجاری، «سوزن‌دوزی بلوچ»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> کار کودکان به تأمین هزینه‌های زندگی خانواده به‌ویژه خانواده‌های بی‌سرپرست یا زن‌سرپرست کمک شایانی می‌کند.<ref>[https://www.irna.ir/news/82105239/%D9%83%D9%88%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8 کودکان شغلهای سیاه در سیستان و بلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> با وجود این، کار کودک حتی با شرایط مناسب، فرصت آموزش و دنیای کودکانۀ آنها را محدود می‌کند. کار اجباری یا از سر ناچاری در کنار بازماندن از آموزش، آسیب‌های جبران‌ناپذیر روانی و عاطفی را برای کودکان به‌دنبال دارد.<ref>[https://tizland.ir/%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D9%87%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D9%88%D «در عصر حاضر کار کردن کودکان و نواجوانان خوب است یا بد؟»، وبسایت تیزلند.]</ref> کودکان بلوچ که در حوزۀ قاچاق فعالیت دارند همواره با خطر مرگ و یا از دست دادن سلامتی رو‌به‌رو هستند. بر اساس تحقیقات انجام شده در ولایت نیمروز و بازارچه‌های مرزی، کودکان کار مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند.<ref>[https://old.chekad.tv/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%86/ «کودکان کارگر در نیمروز قربانی تجاوز جنسی می‌شوند»، وبسایت تلویزیون چکاد.]</ref> کودکان زباله‌گرد بلوچ با انواع بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، تنفسی،<ref> [https://www.isna.ir/news/8407-11969/%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%83%D9%87-%D9%87%D9%88%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%82%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%8A%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87-% «آنها هوش سرشارشان فقط در خیابان‌ها خلاصه می‌شود»، خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا.]</ref> پوستی و اعتیاد، روبرو می‌شوند. بسیاری از این کودکان به‌ویژه کودکانی که در شهر تهران حضور دارند، گرفتار باندهای تبه‌کار از جمله باندهای تکدی‌گری می‌شوند.<ref>[https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-95/692520-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7 «بازی کودکان پابرهنه در فاضلاب»، وبسایت رکنا.]</ref> همچنین حضور کودکان در خیابان باعث گسترش بزه و هنجارشکنی‌های اجتماعی می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/84786329/%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%B6%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA «راهکارهای درمان معضل کار کودک چیست؟»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||