مخته: تفاوت میان نسخهها
←گستره
(←گستره) |
|||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==گستره== | ==گستره== | ||
گرچه مخته، مرثیهسرایی برای پهلوانان کشته شده است، اما در مناطق هزارهجات اغلب زنان برای مردگان نزدیک به خود نیز مخته میسرایند. این نوع مختهها بیشتر حاوی ذهنیات مختهخوان و در مواردی عقدهها، آمالها، آرزوها و مسایل خانوادگی فرد درگذشته است. | گرچه مخته، مرثیهسرایی برای پهلوانان کشته شده است، اما در مناطق هزارهجات اغلب زنان برای مردگان نزدیک به خود نیز مخته میسرایند. این نوع مختهها بیشتر حاوی ذهنیات مختهخوان و در مواردی عقدهها، آمالها، آرزوها و مسایل خانوادگی فرد درگذشته است.<ref>مظفری، «مخته دمیدن در اجاقهای خاموش»، 1372ش، ص95؛ شریعتی، «مخته»، وبلاگ گریههای مریم مصلوب.</ref> | ||
==درونمایه== | ==درونمایه== | ||
درونمايۀ اصلی مخته، يادآور مصيبتی است كه بر پهلوان رفته است. از اين رو در مختهها، افتخارات، قدرت، مبارزهجويی و انتقام باهم ترکیب شده و فضيلت پهلوانی را از حوزۀ محدود خاندانی به قومی و سپس به ملی گسترش میدهد. چنانچه در مختۀ گلمحمد، مبارزه، محدود به خاندان و قوم نيست، بلكه مبارزه يك فضيلت بزرگ ملی و برای اصلاح امور یک ملت است. در مختۀ گلمحمد، فضايل قهرمانی جامعه بدوی به فضيلت ملی تعميم داده شده است. کیفیت اشعار و درونمایۀ آن بستگی به ذهنیت و توانایی مختهخوان دارد. محورهای اصلی مخته عبارت است از: | درونمايۀ اصلی مخته، يادآور مصيبتی است كه بر پهلوان رفته است. از اين رو در مختهها، افتخارات، قدرت، مبارزهجويی و انتقام باهم ترکیب شده و فضيلت پهلوانی را از حوزۀ محدود خاندانی به قومی و سپس به ملی گسترش میدهد. چنانچه در مختۀ گلمحمد، مبارزه، محدود به خاندان و قوم نيست، بلكه مبارزه يك فضيلت بزرگ ملی و برای اصلاح امور یک ملت است. در مختۀ گلمحمد، فضايل قهرمانی جامعه بدوی به فضيلت ملی تعميم داده شده است. کیفیت اشعار و درونمایۀ آن بستگی به ذهنیت و توانایی مختهخوان دارد. محورهای اصلی مخته عبارت است از: |