←امامت
(←امامت) |
|||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==امامت== | ==امامت== | ||
علی بن الحسین در سختترین برهه از تاریخ امامان شیعه میزیست؛ زیرا انحراف، نقاب از رخ برداشته و چهرۀ عریان خود را در عرصههای مختلف سیاسی (مُثله کردن، قطع دستوپا و به دار آویختن)، اجتماعی (اشرافیگری، تجملگرایی، ثروتاندوزی)، علمی و فرهنگی (فلج شدن جامعه با ناآگاه نگاهداشتن مردم) و دینی(رواج محرماتی نظیر غنا) به نمایش گذاشته بود. <br> | علی بن الحسین در سختترین برهه از تاریخ امامان شیعه میزیست؛ زیرا انحراف، نقاب از رخ برداشته و چهرۀ عریان خود را در عرصههای مختلف سیاسی (مُثله کردن، قطع دستوپا و به دار آویختن)، اجتماعی (اشرافیگری، تجملگرایی، ثروتاندوزی)، علمی و فرهنگی (فلج شدن جامعه با ناآگاه نگاهداشتن مردم) و دینی(رواج محرماتی نظیر غنا) به نمایش گذاشته بود.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص131-133.</ref> <br> | ||
پس از حادثه عاشورا، در سال 61 هجری، به واسطه رفتار سَبُعانۀ امویان، که برای حفظ حکومت خود، آمادگی ارتکاب هرگونه جنایتی، حتی به خاک و خون کشاندن خاندان پیامبر را داشتند، رعب و وحشت تمام منطقه حجاز و عراق را فرا گرفت و با واقعۀ فجیع حَرّه در مدینه، در ذیحجه سال 63 هجری، تشدید گشته و به اوج خود رسید. با خلافت عبدالملک پسر مروان، در سال 65 هجری، که بیست سال به طول انجامید، ناامیدی مطلق بر جامعه اسلامی و مسلمانان مستولی گشت و آشکارا به مقدسات مسلمانان اهانت میشد. بهویژه وقتی برخی قیامها و شورشها، نظیر عبدالله پسر زبیر در مکه، شورش مردم مدینه به سرکردگیِ عبدالله پسر حنظله، توابین در سال 65 هجری به رهبری سلیمان پسر صُرَد خُزاعی و مختار با شعار یالثارات الحسین، در سال 66 هجری، در کوفه، فرجام نیکویی نیافت، این باور در مسلمانان شکل گرفت که نمیتوان در شرایط کنونی علیه امویان اقدامی بایسته انجام داد. در چنین شرایطی، که علی بن الحسین سکان هدایت امت و رهبری معنوی و دینی جامعه را بر عهده داشت، از اقدام انقلابی، استقبال نمیکرد، و با شکیبایی و تربیت عناصر صالح در جامعه، شیعه را از دورانی سخت، به سلامت عبور داد. | پس از حادثه عاشورا، در سال 61 هجری، به واسطه رفتار سَبُعانۀ امویان، که برای حفظ حکومت خود، آمادگی ارتکاب هرگونه جنایتی، حتی به خاک و خون کشاندن خاندان پیامبر را داشتند،<ref>نصیری، تحلیلی از تاریخ تشیع و امامان، 1384ش، ص180.</ref> رعب و وحشت تمام منطقه حجاز و عراق را فرا گرفت و با واقعۀ فجیع حَرّه در مدینه، در ذیحجه سال 63 هجری،<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص143-145.</ref> تشدید گشته و به اوج خود رسید.<ref>عبدالحمید، سیره اهل بیت، ص327.</ref> با خلافت عبدالملک پسر مروان، در سال 65 هجری، که بیست سال به طول انجامید، ناامیدی مطلق بر جامعه اسلامی و مسلمانان مستولی گشت<ref>شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، 1377ش، ص104.</ref> و آشکارا به مقدسات مسلمانان اهانت میشد.<ref>عبدالحمید، سیره اهل بیت، ص328؛ نصیری، تحلیلی از تاریخ تشیع و امامان، 1384ش، ص180.</ref> بهویژه وقتی برخی قیامها و شورشها، نظیر عبدالله پسر زبیر در مکه، شورش مردم مدینه به سرکردگیِ عبدالله پسر حنظله، توابین در سال 65 هجری به رهبری سلیمان پسر صُرَد خُزاعی<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص148-151.</ref> و مختار با شعار یالثارات الحسین، در سال 66 هجری،<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص99-100.</ref> در کوفه، فرجام نیکویی نیافت،<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص270.</ref> این باور در مسلمانان شکل گرفت که نمیتوان در شرایط کنونی علیه امویان اقدامی بایسته انجام داد. در چنین شرایطی، که علی بن الحسین سکان هدایت امت و رهبری معنوی و دینی جامعه را بر عهده داشت، از اقدام انقلابی، استقبال نمیکرد،<ref>طوسی، رجال الکشی-اختیار معرفه الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و با شکیبایی و تربیت عناصر صالح در جامعه، شیعه را از دورانی سخت، به سلامت عبور داد.<ref>نصیری، تحلیلی از تاریخ تشیع و امامان، 1384ش، ص182.</ref> | ||
==ابزارهای مبارزه== | ==ابزارهای مبارزه== | ||
گرچه برای علی بن الحسین فرصتی شبیه حسین بن علی برای قیام و جعفر بن محمد برای گردآوری و ساماندهی دائرهالمعارف شیعه، فراهم نبود، اما فرصتی بینظیر فراهم شد تا در قالب دعا آنچه را به عنوان رهبر معنوی جامعه بر عهده دارد، در زمینههای مختلف سیاسی، کلامی، تربیتی، اجتماعی و اخلاقی به بهترین شکل ممکن، به جامعه و مخاطبان عرضه بدارد. در این راستا، آن چنان ماهرانه و هوشمندانه عمل کرد که وی را ممتاز و انگشتنما نمود. نیایشهای علی بن الحسین تصویرگر فقدان حاکم و حکومت عادل، تعطیلی امربهمعروف و نهیازمنکر، إحیای باطل، فقدان امنیت در جامعه، عدم حراست از حق، و نیز، شامل هدایت گمراهان، رسیدگی به ناتوانان، یاد و یاری بیپناهان، مبارزه با اسراف، اخلاق نیکو و شیوۀ تربیت فرزند صالح، همچنین، بیزاری از کردار و گفتار زشت مردم، پناه بردن به خدا از آنچه میبیند و میشنود، روشن نمودن راه درست، در پرتو تربیت دین و قرآن و پاکیزه ساختن جانها از آلودگیها، در زمانه و اجتماع دوران زندگانی او است. <br> | گرچه برای علی بن الحسین فرصتی شبیه حسین بن علی برای قیام و جعفر بن محمد برای گردآوری و ساماندهی دائرهالمعارف شیعه، فراهم نبود، اما فرصتی بینظیر فراهم شد تا در قالب دعا آنچه را به عنوان رهبر معنوی جامعه بر عهده دارد، در زمینههای مختلف سیاسی، کلامی، تربیتی، اجتماعی و اخلاقی به بهترین شکل ممکن، به جامعه و مخاطبان عرضه بدارد. در این راستا، آن چنان ماهرانه و هوشمندانه عمل کرد که وی را ممتاز و انگشتنما نمود. نیایشهای علی بن الحسین تصویرگر فقدان حاکم و حکومت عادل، تعطیلی امربهمعروف و نهیازمنکر، إحیای باطل، فقدان امنیت در جامعه، عدم حراست از حق، و نیز، شامل هدایت گمراهان، رسیدگی به ناتوانان، یاد و یاری بیپناهان، مبارزه با اسراف، اخلاق نیکو و شیوۀ تربیت فرزند صالح، همچنین، بیزاری از کردار و گفتار زشت مردم، پناه بردن به خدا از آنچه میبیند و میشنود، روشن نمودن راه درست، در پرتو تربیت دین و قرآن و پاکیزه ساختن جانها از آلودگیها، در زمانه و اجتماع دوران زندگانی او است. <br> |