مشارکت اجتماعی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم‌شناسی
(←منابع) |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
مشارکت اجتماعی دلالت بر گسترش روابط بین گروهی داشته و در قالب انجمن‌های داوطلبانه، باشگاه‌ها، اتحادیه‌ها و گروه‌ها شکل می‌گیرد. هدف اصلی این انجمن‌ها و گروه‌ها نیز مشارکت و درگیر ساختن مردم در فرآیندهای اجتماعی مختلف و در قالب سیاست‌های اجتماعی است.<ref>محسنی تبریزی، بررسی زمینۀ مشارکتی روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی، 1369ش، ص108.</ref> | مشارکت اجتماعی دلالت بر گسترش روابط بین گروهی داشته و در قالب انجمن‌های داوطلبانه، باشگاه‌ها، اتحادیه‌ها و گروه‌ها شکل می‌گیرد. هدف اصلی این انجمن‌ها و گروه‌ها نیز مشارکت و درگیر ساختن مردم در فرآیندهای اجتماعی مختلف و در قالب سیاست‌های اجتماعی است.<ref>محسنی تبریزی، بررسی زمینۀ مشارکتی روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی، 1369ش، ص108.</ref> | ||
کارشناسان معتقدند که جوامع، برای برپایی توسعۀ اقتصادی در یک کشور، به استفاده از زنان در تصمیمات عمومی و در نظر گرفتن احتیاجات و علائق آنها نیازمند هستند. آنها بر این باورند که این مشارکت نه‌تنها برای ایجاد برابری، بلکه برای برقراری حقوق زنان، توجه به مسائل آنها و روبه‌رو شدن با محیط‌های کاری همچون زندگی اجتماعی آنها، اهمیت می‌یابد.<ref>Hanish, A Governance Perspective on The Role of Cooperatives in Rural Development, 2005, P3.</ref> در مقابل نگاه انتقادی نسبت به تعریفی که در ادبیات مدرن از مشارکت اجتماعی زنان صورت گرفته است نیز وجود دارد. این نگاه معتقد است که در پشت این اصطلاحات نگاه ابزاری و سود جویانه نسبت به زنان در غرب وجود دارد. نگاه سرمایه | کارشناسان معتقدند که جوامع، برای برپایی توسعۀ اقتصادی در یک کشور، به استفاده از زنان در تصمیمات عمومی و در نظر گرفتن احتیاجات و علائق آنها نیازمند هستند. آنها بر این باورند که این مشارکت نه‌تنها برای ایجاد برابری، بلکه برای برقراری حقوق زنان، توجه به مسائل آنها و روبه‌رو شدن با محیط‌های کاری همچون زندگی اجتماعی آنها، اهمیت می‌یابد.<ref>Hanish, A Governance Perspective on The Role of Cooperatives in Rural Development, 2005, P3.</ref> در مقابل نگاه انتقادی نسبت به تعریفی که در ادبیات مدرن از مشارکت اجتماعی زنان صورت گرفته است نیز وجود دارد. این نگاه معتقد است که در پشت این اصطلاحات نگاه ابزاری و سود جویانه نسبت به زنان در غرب وجود دارد. نگاه سرمایه سالارانه غرب همه چیز را بگونۀ تعریف می‌کند که در خدمت آن باشد. چون مرد قدرت بیشتری دارد، در واقع این نظام نیز مردسالارانه است؛ چون بهتر خدمت می‌کند.<ref> خامنه‌ای، [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51655 «بیانات در دیدار اقشار مختلف بانوان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله عظمی خامنه‌ای.]</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
مشارکت اجتماعی زنان در طول تاریخ مطابق به شرایط وجود داشته است، قرآن شش زن را نه تنها برای زنان بلکه برای عموم انسان‌ها به‌عنوان الگو معرفی نموده است که عبارتند از خدیجه، فاطمه زهرا، زینب کبرا، سکینه، آسیه و مریم. <ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7284 خامنه‌ای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله عظمی خامنه‌ای]</ref>از حیث نظری نیز در اسلام بیعت زن، مالکیّت زن، حضور زن عرصه‌های سیاسی و اجتماعی از همان ابتدای اسلام پذیرفته شده است؛ همانگونه که قرآن فرموده است: «إِذَا جَائَکَ الْمُؤْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَىٰ أَنْ لَا یُشْرِکْنَ بِاللَّه».<ref>(سوره‌ی ممتحنه، آیه‌ی ۱۲)</ref> در اسلام زنان مانند مردان در قبال سرنوشت فردی و اجتماعی خود مسئول است و هیچ تفاوتی در اصل این مسئولیت وجود ندارد؛ تفاوت تنها در نحوه و عرصه ایفای آن است.<ref>خامنه‌ای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله عظمی خامنه‌ای</ref> اما در تاریخ وقتی مراجعه شود مشارکت زنان با موانع زیادی روبه‌رو بوده است. در عین حال از این نکته هم غفلت نشده است که بحث مشارکت اجتماعی امروز زنان و جستن پیشینه برای آن مطابق تعریف جدیدی است که از مشارکت اجتماعی زنان در ادبیات مدرن ارائه شده است. تعریف مدرن سبب شده است که به موارد زیادی که حقیقتا مشارکت اجتماعی بوده است توجه نشود؛ مثل همان موارد فوق. لذا گفته شده است در بسیار جوامع اصل بر عدم مشارکت اجتماعی زنان بوده و مشارکت اجتماعی زنان تنها از شاهکار جهان معاصر و الگوی توسعه غربی معرفی و تمام جوامع دیگر با آنها سنجش شده است. معرفی شدن مشارکت زنان به عامل مهم توسعه یافتگی همه جانبه هم مطابق همان الگوی جهان مدرن است.<ref>Momsen, Woment and Development in the Third World, 1991, P104.</ref> مطالبات زنان در جاهای مختلف را نیز سعی دارند که در همان راستایی تفسیر نمایند که مشارکت اجتماعی را تعریف کرده‌اند؛ مانند برابر در کار و اشتغال، تساوی جنسیتی، حضور در عرصه‌های مختلف اجتماعی.<ref>قریشی و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی زنان بالای 20 سال شهر تبریز»، 1391ش، ص117.</ref> | مشارکت اجتماعی زنان در طول تاریخ مطابق به شرایط وجود داشته است، قرآن شش زن را نه تنها برای زنان بلکه برای عموم انسان‌ها به‌عنوان الگو معرفی نموده است که عبارتند از خدیجه، فاطمه زهرا، زینب کبرا، سکینه، آسیه و مریم. <ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7284 خامنه‌ای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله عظمی خامنه‌ای]</ref>از حیث نظری نیز در اسلام بیعت زن، مالکیّت زن، حضور زن عرصه‌های سیاسی و اجتماعی از همان ابتدای اسلام پذیرفته شده است؛ همانگونه که قرآن فرموده است: «إِذَا جَائَکَ الْمُؤْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَىٰ أَنْ لَا یُشْرِکْنَ بِاللَّه».<ref>(سوره‌ی ممتحنه، آیه‌ی ۱۲)</ref> در اسلام زنان مانند مردان در قبال سرنوشت فردی و اجتماعی خود مسئول است و هیچ تفاوتی در اصل این مسئولیت وجود ندارد؛ تفاوت تنها در نحوه و عرصه ایفای آن است.<ref>خامنه‌ای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله عظمی خامنه‌ای</ref> اما در تاریخ وقتی مراجعه شود مشارکت زنان با موانع زیادی روبه‌رو بوده است. در عین حال از این نکته هم غفلت نشده است که بحث مشارکت اجتماعی امروز زنان و جستن پیشینه برای آن مطابق تعریف جدیدی است که از مشارکت اجتماعی زنان در ادبیات مدرن ارائه شده است. تعریف مدرن سبب شده است که به موارد زیادی که حقیقتا مشارکت اجتماعی بوده است توجه نشود؛ مثل همان موارد فوق. لذا گفته شده است در بسیار جوامع اصل بر عدم مشارکت اجتماعی زنان بوده و مشارکت اجتماعی زنان تنها از شاهکار جهان معاصر و الگوی توسعه غربی معرفی و تمام جوامع دیگر با آنها سنجش شده است. معرفی شدن مشارکت زنان به عامل مهم توسعه یافتگی همه جانبه هم مطابق همان الگوی جهان مدرن است.<ref>Momsen, Woment and Development in the Third World, 1991, P104.</ref> مطالبات زنان در جاهای مختلف را نیز سعی دارند که در همان راستایی تفسیر نمایند که مشارکت اجتماعی را تعریف کرده‌اند؛ مانند برابر در کار و اشتغال، تساوی جنسیتی، حضور در عرصه‌های مختلف اجتماعی.<ref>قریشی و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی زنان بالای 20 سال شهر تبریز»، 1391ش، ص117.</ref> | ||