پرش به محتوا

عبدالعلی مزاری: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۷: خط ۱۷:
خدمت سربازی، برای عبدالعلی مزاری دوران تحول شخصیت و اندیشه بود که خود از این دوران، به‌عنوان مدرسۀ «عبرت‌آموزی» یاد کرده است.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> او دوران سربازی را که برای دیگران چالش خطرناک بود، به ‌فرصت مطالعه دربارۀ مناسبات قدرت تبدیل کرد و با ساختار فسادآلود و رفتار تبعض‌آمیز سران [[قوم پشتون]] و حاکمان وقت افغانستان با اقوام تحت ‌ستم چون [[قوم هزاره|هزاره]]، [[تاجیک‌های افغانستان|تاجیک]]، [[قوم ازبک|ازبک]]، به‌صورت عینی و ملموس، آشنا شد. عبدالعلی مزاری، بعد از این تحول فکری و با الهام از اندیشۀ انقلابی متفکران مسلمان و توصیه‌های اسماعیل بلخی، تصمیم گرفت که خوب درس بخواند و در راه مبارزه با استبداد و تأمین [[عدالت اجتماعی]]، تا آخرین لحظۀ زندگی خود، تلاش کند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>     
خدمت سربازی، برای عبدالعلی مزاری دوران تحول شخصیت و اندیشه بود که خود از این دوران، به‌عنوان مدرسۀ «عبرت‌آموزی» یاد کرده است.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> او دوران سربازی را که برای دیگران چالش خطرناک بود، به ‌فرصت مطالعه دربارۀ مناسبات قدرت تبدیل کرد و با ساختار فسادآلود و رفتار تبعض‌آمیز سران [[قوم پشتون]] و حاکمان وقت افغانستان با اقوام تحت ‌ستم چون [[قوم هزاره|هزاره]]، [[تاجیک‌های افغانستان|تاجیک]]، [[قوم ازبک|ازبک]]، به‌صورت عینی و ملموس، آشنا شد. عبدالعلی مزاری، بعد از این تحول فکری و با الهام از اندیشۀ انقلابی متفکران مسلمان و توصیه‌های اسماعیل بلخی، تصمیم گرفت که خوب درس بخواند و در راه مبارزه با استبداد و تأمین [[عدالت اجتماعی]]، تا آخرین لحظۀ زندگی خود، تلاش کند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>     
==سیرۀ عملی و اخلاقی عبدالعلی مزاری==
==سیرۀ عملی و اخلاقی عبدالعلی مزاری==
از ویژگی‌های بارز عبدالعلی مزاری، [[صداقت]] در گفتار و رفتار، صراحت بیان،<ref>[http://bonyadesaba.com/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA/543-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%87.html صالحی مالستانی، «تبیین وحدت ملی، در اندیشه و عمل شهید بابه مزاری»، وب‌سایت سروش صبا.]</ref>  [[عزت نفس]]، پشتكار، [[قناعت]]،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>  [[ساده‌زیستی]]، [[امانت داری|امانت‌ داری،]] مردمی‌بودن بود.<ref>[https://www.mizan.news/283382/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7/ «عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانه سیاسی از مولفه‌های اصلی اندیشه‌های شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری بود»، خبرگزاری میزان.]</ref>  او علاقۀ شدیدی به مطالعه داشت و از [[مصرف‌گرایی]] و [[تجمل‌گرایی|تجمل، گریزان]] بود. پایبندی به احکام [[دین]] اسلام و داشتن اعتقاد راسخ به [[ولایت‌پذیری در سبک زندگی|ولایت]]، [[امامت]] و [[مرجع دینی]] از دیگر ویژگی‌های بارز او بود. برای مزاری، نسبت‌های قومی، زبانی، منطقه‌ای و خانوادگی، ملاک خدمت و ارزش‌گذاری تلقی نمی‌شد و [[کرامت انسانی|کرامت ذاتی]] انسان‌ها برای او مهم بود.<ref> [http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=142952 دانش، «شهید مزاری؛ پیوند امروز، دیروز و فردا»، وب‌سایت روزنامۀ افغانستان ما.]</ref>
از ویژگی‌های بارز عبدالعلی مزاری، [[صداقت]] در گفتار و رفتار، صراحت بیان،<ref>[http://bonyadesaba.com/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA/543-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%87.html صالحی مالستانی، «تبیین وحدت ملی، در اندیشه و عمل شهید بابه مزاری»، وب‌سایت سروش صبا.]</ref>  [[عزت نفس]]، پشتكار، [[قناعت]]،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>  [[ساده‌زیستی]]، [[امانت داری|امانت‌ داری،]] مردمی‌بودن بود.<ref>[https://www.mizan.news/283382/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7/ «عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانه سیاسی از مولفه‌های اصلی اندیشه‌های شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری بود»، خبرگزاری میزان.]</ref>  او علاقۀ شدیدی به مطالعه داشت و از [[مصرف‌گرایی]] و [[تجمل‌گرایی]]، گریزان بود. پایبندی به احکام [[دین]] اسلام و داشتن اعتقاد راسخ به [[ولایت‌پذیری در سبک زندگی|ولایت]]، [[امامت]] و [[مرجع دینی]] از دیگر ویژگی‌های بارز او بود. برای مزاری، نسبت‌های قومی، زبانی، منطقه‌ای و خانوادگی، ملاک خدمت و ارزش‌گذاری تلقی نمی‌شد و [[کرامت انسانی|کرامت ذاتی]] انسان‌ها برای او مهم بود.<ref> [http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=142952 دانش، «شهید مزاری؛ پیوند امروز، دیروز و فردا»، وب‌سایت روزنامۀ افغانستان ما.]</ref>


==فعالیت‌های فرهنگی عبدالعی مزاری==
==فعالیت‌های فرهنگی عبدالعلی مزاری==
#جمع‌آوری کتاب و تأسیس [[کتابخانه|کتابخانۀ]] «جوادیه» در سال 1355ش در زادگاه خود و تشویق مردم، به‌ویژه جوانان به مطالعه؛
#جمع‌آوری کتاب و تأسیس [[کتابخانه|کتابخانۀ]] «جوادیه» در سال 1355ش در زادگاه خود و تشویق مردم، به‌ویژه جوانان به مطالعه؛
#تأسیس کتاب‌فروشی از سرمایۀ شخصی در مزار شریف به‌منظور ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی؛
#تأسیس کتاب‌فروشی از سرمایۀ شخصی در مزار شریف به‌منظور ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی؛
خط ۲۵: خط ۲۵:
#فعالیت‌های آموزشی و [[تربیت|تربیتی]] در مدرسۀ دینی چیمتال در سال 1360ش؛
#فعالیت‌های آموزشی و [[تربیت|تربیتی]] در مدرسۀ دینی چیمتال در سال 1360ش؛
#تأسیس نشریۀ «پیام خون» در سال 1360ش در زادگاه خود؛
#تأسیس نشریۀ «پیام خون» در سال 1360ش در زادگاه خود؛
#سفر به [[ایران]] در [[پاییز]] 1360ش و تلاش برای ایجاد کانون‌های آموزشی و تربیتی و شناسایی استعدادها و نیروی‌های فرهنگی مؤثر از میان جوانان مهاجر در [[تهران]] و [[قم]]؛
#سفر به [[ایران]] در [[پاییز]] 1360ش و تلاش برای ایجاد کانون‌های آموزشی و تربیتی و شناسایی استعدادها و نیروی‌های فرهنگی مؤثر از میان جوانان مهاجر در [[تهران]] و [[قم]]؛
#فراهم‌کردن زمینۀ [[تحصیلات عالی افغانستان|تحصیلات عالی]] برای دانشجویان و طلاب [[مهاجرت هزاره‌ها|مهاجر افغانستانی]] در [[دانشگاه در افغانستان|دانشگاه‌]]<nowiki/>ها و حوزه‌های علمیۀ [[ایران]]؛
#فراهم‌کردن زمینۀ [[تحصیلات عالی افغانستان|تحصیلات عالی]] برای دانشجویان و طلاب [[مهاجرت هزاره‌ها|مهاجر افغانستانی]] در [[دانشگاه در افغانستان|دانشگاه‌]]<nowiki/>ها و حوزه‌های علمیۀ [[ایران]] به خصوص [[حوزه علمیه قم|حوز علمیه قم]]؛
#تأسیس مجلۀ «[[مجله حبل‌الله|حبل‌الله]]» در سال 1365ش در [[تهران]]، با همکاری جمعی از فعالان فرهنگی افغانستانی؛
#تأسیس مجلۀ «[[مجله حبل‌الله|حبل‌الله]]» در سال 1365ش در [[تهران]]، با همکاری جمعی از فعالان فرهنگی افغانستانی؛
#طراحی و انتشار مجلۀ «پیام نصر» در مدرسۀ حضرت قائم [[تهران]]؛
#طراحی و انتشار مجلۀ «پیام نصر» در مدرسۀ حضرت قائم [[تهران]]؛
خط ۵۶: خط ۵۶:


==شهادت==
==شهادت==
در اوج جنگ‌های داخلی، گروهی به‌نام «طالبان» در [[قندهار]] ظاهر شد که مناطق جنوبی [[افغانستان]] را خیلی سریع تصرف کرد و به‌ سرعت به‌دروازه‌های کابل رسید. در آن زمان، درگیری حزب جمعیت اسلامی، شورای نظار و متحدان آنها، با حزب وحدت اسلامی شدت یافته بود. مزاری با طالبان که تا آن زمان ماهیت واقعی خود را نشان نداده بود، موافقت‌نامه‌ای امضاء کرد که بر اساس آن، نباید میان آنها درگیری مسلحانه صورت می‌گرفت؛ اما طالبان به [[وفای به عهد|عهد]] خود وفا نکرد و با ورود به کابل، سربازان حزب وحدت اسلامی را خلع سلاح و مناطق تحت کنترل آنها را تصرف کرد. سپس عبدالعلی مزاری و چند نفر از یاران نزدیک او از جمله [[حسینعلی ابوذر]] توسط طالبان دستگیر و در ۲۲ [[اسفند]] ۱۳۷۳ش، به‌طرز فجیعی به [[شهادت]] رسیدند و جنازه‌های ایشان در بیابان‌های شهر [[غزنی]] رها شده بود.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، 1379ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref>  
در اوج جنگ‌های داخلی، گروهی به‌نام «طالبان» با رهبری [[ملا عمر]] در [[قندهار]] ظاهر شد که مناطق جنوبی [[افغانستان]] را خیلی سریع تصرف کرد و به‌ سرعت با عبور از [[غزنی]] به‌دروازه‌های کابل رسید. در آن زمان، درگیری حزب جمعیت اسلامی، شورای نظار و متحدان آنها، با حزب وحدت اسلامی شدت یافته بود. مزاری با طالبان که تا آن زمان ماهیت واقعی خود را نشان نداده بود، موافقت‌نامه‌ای امضاء کرد که بر اساس آن، نباید میان آنها درگیری مسلحانه صورت می‌گرفت؛ اما طالبان به [[وفای به عهد|عهد]] خود وفا نکرد و با ورود به کابل، سربازان حزب وحدت اسلامی را خلع سلاح و مناطق تحت کنترل آنها را تصرف کرد. سپس عبدالعلی مزاری و چند نفر از یاران نزدیک او از جمله [[حسینعلی ابوذر]] توسط طالبان دستگیر و در ۲۲ [[اسفند]] ۱۳۷۳ش، به‌طرز فجیعی در چهار آسیاب و از توابع ولایت لوگر به [[شهادت]] رسیدند و جنازه‌های ایشان در بیابان‌های شهر [[غزنی]] رها شده بود.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، 1379ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref>  
==تشییع باشکوه==
==تشییع باشکوه==
پیکر عبدالعلی مزاری از شهر غزنی تا مزار شریف در شمال افغانستان، با عبور از مناطق مختلف از جمله [[مرکز بهسود|بهسود]]، بامیان و [[یکه‌ولنگ]]، به‌مدت 15 شبانه‌روز، بر روی شانه‌های مردم با پای پیاده تشییع شد که طولانی‌ترین و باشکوه‌ترین تشییع جنازه در تاریخ [[افغانستان]] بود. پیکر شهید مزاری و سیدعلی در روز هفتم [[فروردین|فروردين]] 1374ش در مزار شریف به‌خاک سپرده شد. <ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref>
پیکر عبدالعلی مزاری از شهر غزنی تا مزار شریف در شمال افغانستان، با عبور از مناطق مختلف از جمله [[مرکز بهسود|بهسود]]، بامیان و [[یکه‌ولنگ]]، به‌مدت 15 شبانه‌روز، بر روی شانه‌های مردم با پای پیاده تشییع شد که طولانی‌ترین و باشکوه‌ترین [[آیین تدفین]] در تاریخ [[افغانستان]] بود. پیکر شهید مزاری و سیدعلی در روز هفتم [[فروردین|فروردين]] 1374ش در مزار شریف به‌خاک سپرده شد. <ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref>
==یادمان‌ها==
==یادمان‌ها==
===1. نماد عدالت‌خواهی و مقاومت===
===1. نماد عدالت‌خواهی و مقاومت===
خط ۸۶: خط ۸۶:


===3. آثار هنری===
===3. آثار هنری===
بعد از شهادت عبدالعلی مزاری، آثار [[هنر اسلامی|هنری]] زیادی در قالب‌ [[نقاشی]]، تذهیب‌کاری، خوشنویسی، [[صنایع‌دستی]]، عکاسی، پوستر، تندیس و بنر در بزرگداشت نام او، خلق شده ‌است.<ref>[https://www.andisha.af/fa/journals/266/adalat3 رجبیان، «یادمان گل‌سرخ»، فصل‌نامۀ عدالت و امید، ۱۳۹۷ش، ص217.]</ref>  
بعد از شهادت عبدالعلی مزاری، آثار [[هنر اسلامی|هنری]] زیادی در قالب‌ [[نقاشی]]، [[منبت کاری|منبت‌کاری]]، تذهیب‌کاری، خوشنویسی، [[صنایع‌دستی]]، عکاسی، پوستر، تندیس و بنر در بزرگداشت نام او، خلق شده ‌است.<ref>[https://www.andisha.af/fa/journals/266/adalat3 رجبیان، «یادمان گل‌سرخ»، فصل‌نامۀ عدالت و امید، ۱۳۹۷ش، ص217.]</ref>  
===4. لقب شهید وحدت ملی===
===4. لقب شهید وحدت ملی===
در سال 1394ش، فرمان لقب «شهید وحدت ملی» برای شهید عبدالعلی مزاری، توسط محمداشرف غنی، رئیس‌جمهور سابق [[افغانستان]]، اعلام و در تقویم رسمی افغانستان درج شد.<ref>آ[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography یتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref>
در سال 1394ش، فرمان لقب «شهید وحدت ملی» برای شهید عبدالعلی مزاری، توسط محمداشرف غنی، رئیس‌جمهور سابق [[افغانستان]]، اعلام و در تقویم رسمی افغانستان درج شد.<ref>آ[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography یتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref>
۴۸۴

ویرایش