آبشار مارگون
آبشار مارگون؛ بزرگترین آبشار چشمه‌ای جهان در محدوده شهرستان سپیدان. آبشار مارگون یکی از مرتفع‌ترین و بزرگترین آبشار‌های ایران است که در شهرستان سپیدان در نزدیکی شهر شیراز قرار دارد. این آبشار از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی و گردشگری استان فارس به‌شمار می‌رود.[۱] زیبایی منحصر‌به‌فرد این آبشار و تلفیق آن با درختان و باغ‌هایی که در محوطة اطراف آبشار قرار دارد این مکان را به مکانی گردشگری ـ تفریحی تبدیل‌کرده است.[۲] در بالای آبشار مارگون هیچ رودخانه‌ای وجود ندارد و آبشار از چشمه‌های متعددی تغذیه می‌کند که از دل‌کوه جوشیده و سر‌ا‌زیر می‌شوند. رودخانة حاصل از چشمه‌های مارگون تا نزدیکی شهر سپیدان امتداد دارد.[۳]
جغرافیا
آبشار مارگون در شمال استان فارس و حد‌فاصل شیراز و یاسوج قرار دارد. آبشار در ۱۳۰ کیلومتری شهر شیراز و در ۴۸ کیلومتری سپیدان، کنار روستای مارگون قرار گرفته است.[۴] این آبشار در منطقه‌ای مسطح واقع شده و برای بازدید از آن نیاز به‌عبور از مسیر‌های سخت و کوهنوردی نیست.[۵]
نام‌گذاری
آب سفید و تمیز چشمه‌ها هنگام سقوط از ارتفاعات، مانند مار به خود می‌پیچد و بر‌روی زمین ریخته می‌شود. به‌همین دلیل مردم محلی به این آبشار، لقب مارگون (مانند مار) داده‌اند.[۶]
ویژگی‌ها
محوطه آبشار مارگون با 10000 هکتار وسعت و آب‌و‌هواي معتدل و مرطوب، از نظر تنوع گياهي و جانوري يکي از شاخص‌ترين مناطق حفاظت‌شدة استان فارس است. این آبشار با ارتفاع ۷۰ متر و عرض ۱۰۰ متر، لقب بلند‌ترین آبشار چشمه‌ای جهان را به‌خود اختصاص داده است.[۷] بیشتر بودن عرض آبشار از ارتفاع آن ویژگی بارز آبشار مارگون است. این مکان در ارتفاع بالای ۲۲۰۰ متر قرار دارد و در فصول سرد سال، قندیل‌های یخی در کنار آبشار تشکیل می‌شود. [۸] اطراف آبشار با گونه‌های گیاهی متنوعی آراسته شده است. درختان گوناگونی مانند: سیب، زرشک، زالزالک و دیگر درختان جنگلی، حصار سر‌سبزی را اطراف آبشار ایجاد کرده [۹] و زیبایی و طراوت این آبشار طبیعی را بیشتر کرده است.[۱۰] منطقه‌ای که آبشار مارگون در آن قرار گرفته به‌دلیل وجود گونه‌های نا‌یابی از حیوانات مانند: پازن، بز، خرس قهوه‌ای، خار‌پشت، کفتار، روباه و شغال، در سال 1387 به‌عنوان قسمتی از مناطق حفاظت‌شدة جنگلی معرفی شد.[۱۱] آبشار مارگون نزد مردمان محلی که غالباً قوم لر و ترک قشقایی هستند از جایگاه ویژه‌ای بر‌خوردار است.[۱۲]
گردشگری
شهرستان سپیدان به‌عنوان یکی از مناطق دیدنی و برف‌گیر استان فارس با ریزش‌های جوی مناسب، دارای پتانسیل‌های بالایی در زمینة طبیعت‌گردی است.[۱۳] عرض زیاد آبشار مارگون و وجود رشته‌های آب سر‌ا‌زیر شده از ارتفاع کوه، این آبشار را به منطقه‌ای طبیعی و بکر برای بازدید گردشگران تبدیل کرده است.[۱۴] در فصل تابستان، هوای نسبتاً خنک منطقة مارگون، آب خنک آبشار، طبیعت سر‌سبز و باطراوت و وجود سنگ‌‌های خزه‌بسته در اطراف آبشار، چشم‌انداز رویایی و آرامش‌بخشی به آبشار می‌دهد.[۱۵] در اطراف آبشار مارگون مناطق گردشگری و جاذبه‌های دیدنی دیگری مانند: آبشار چیکان، آبشار مورزیان، تنگ رود‌شیر و برج خلار فارس قرار دارد که هر یک زیبایی خاص خود را دارند.[۱۶] وجود مناطق بکر طبیعی، کوهستان‌های سر‌سبز، گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری در اطراف آبشار مارگون موجب شده که علاوه بر استفاده مردمان بومی، این مکان، سالانه مورد بازدید بسیاری از گردشگران قرار بگیرد.[۱۷] تمرکز بر ظرفیت بالای این مکان برای سرمایه‌گذاری و گسترش امکانات رفاهی، میتواند پیامد‌‌های زیر را به‌دنبال داشته باشد:
- معرفی جاذبه‌های گردشگری استان فارس؛
- افزایش جذب گردشگر و توسعه صنعت توریسم در این مکان؛
- افزایش در‌آمد و ایجاد شغل برای مردمان بومی؛[۱۸]
- ایجاد انگیزه در مردمان محلی برای حفظ و نگهداری از این جاذبه طبیعی به‌منظور افزایش بازدید گردشگران؛
- فرهنگ‌سازی عمومی برای پذیرش گردشگر؛
- استفاده از درآمد‌های جذب طبیعت‌گردان، برای بهسازی و حفاظت جاذبه‌های طبیعی شهرستان؛
- تربیت نیرو‌های متخصص در امر طبیعت‌گردی.[۱۹]
مسیر دسترسی
برای دسترسی به آبشار مارگون از مبدأ شیراز، لازم است که 82 کیلومتر تا شهرستان سپیدان و سپس 48 کیلومتر تا آبشار مارگون 48 کیلومتر پیموده شود. مسیر شهر شیراز تا سپیدان و از آنجا تا آبشار مارگون کاملاً آسفالت است. همچنین وجود مناطق سر‌سبز، کوهستانی و زیبایی که در طول مسیر آبشار قرار دارد چشم‌انداز بی‌نظیری برای بهره‌مندی بازدید‌کنندگان فراهم کرده است.[۲۰]
اقامتگاه
به‌دلیل قرار گرفتن آبشار مارگون در دل کوه و یک منطقه طبیعی، مسئولان محلی در اطراف محوطه این آبشار به‌منظور تأمین نیازهای گردشگران، امکانات محدودی مانند: پارکینگ، سکو‌های استراحت و سرویس بهداشتی را فراهم کرده‌اند تا اطراق کوتاه‌مدت گردشگران، ممکن گردد. با توجه به این موضوع، در صورت سفر به این منطقه و برای اقامت در محوطة آبشار، باید از امکانات کمپی و چادر مسافرتی شخصی استفاده شود.[۲۱] همچنین چندین اقامتگاه بومگردی در روستاهای نزدیک آبشار زیبای مارگون و شهرستان سپیدان وجود دارد که امکان سفر چندروزه به این منطقه را برای گردشگران فراهم می‌کند.[۲۲] از جمله بهترین اقامتگاههای موجود در این منطقه عبارت‌اند از:
- اقامتگاه بومگردی چم‌گل سپیدان مارگون (استان فارس، شهر سپیدان، محله جوربخله)؛
- اقامتگاه بومگردی جورگ (استان فارس، شهر سپیدان، ۷۵ کیلومتری شمال غربی شیراز، روستای جورگ؛
- اقامتگاه بومگردی بوم‌کلبه کهکران (استان فارس، شهر سپیدان، فرعی شش پیر، روستای کهکران)؛[۲۳]
- اقامتگاه بومگردی سرای هما (استان فارس، شهر سپیدان، بخش همایجان، روستای سرتلی)؛
- اقامتگاه بومگردی خانه صلاحی (استان فارس، شهر سپیدان، اردکان، خیابان شهید رجائی، پشت مجتمع امام علی)؛[۲۴]
افرادی که تمایلی به اقامت در اقامتگاههای محلی ندارند، می‌‌توانند در هتل‌‌های شهر شیراز اقامت کنند.
پانویس
- ↑ «آبشار مارگون، بزرگترین آبشار چشمه‌ای دنیا»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ الوانی و دهدشی شاهرخ، اصول و مبانی جهانگردی، 1373ش، ص67.
- ↑ وارثی و همکاران، «تحلیلی بر طبیعت‌گردی آبشار مارگون با تأکید بر توسعه پایدار»، 1386ش، ص4.
- ↑ .«معرفی آبشار مارگون»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ احمدی و همکاران، «ارايه الگو‌هاي توسعه گردشگري پايدار منطقه حفاظت شده آبشار مارگون فارس با تاکيد بر اصول و معيار‌هاي طراحي منظر پايدار»، 1392ش، ص153.
- ↑ . نظری، «برنامهریزی توسعه روستایی در شهرستان سپیدان»، 1380ش، ص83.
- ↑ . نوری و همکاران، «ارزيابي قابليت‌هاي اکولوژيکي آبشار مارگون با استفاده از مدل استراتژي SWOT و فرايند تحليل سلسله مراتبي AHP جهت توسعه اکوتوريسم»، 1395ش، ص63.
- ↑ . «آبشار مارگون شیراز بزرگترین آبشار چشمه ای جهان»، وب سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ وارثی و همکاران، «تحلیلی بر طبیعت‌گردی آبشار مارگون با تأکید بر توسعه پایدار»، 1386ش، ص7.
- ↑ «معرفی آبشار مارگون»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ «آبشار مارگون، بزرگترین آبشار چشمه‌ای دنیا»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ . موسوی، «بررسی نقش جاذبه‌ها و توانمندی‌های گردشگری سپیدان در جذب گردشگران»، 1388ش، ص37.
- ↑ زاهدی، توسعه پایدار، 1386ش، ص37.
- ↑ احمدی و همکاران، «ارايه الگو‌هاي توسعه گردشگري پايدار منطقه حفاظت‌شده آبشار مارگون فارس با تاکيد بر اصول و معيار‌هاي طراحي منظر پايدار»، 1392ش، ص157.
- ↑ «آبشار مارگون شیراز بزرگترین آبشار چشمه‌ای جهان»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ نوری و همکاران، «ارزيابي قابليت‌هاي اکولوژيکي آبشار مارگون با استفاده از مدل استراتژي SWOT و فرايند تحليل سلسله مراتبي AHP جهت توسعه اکوتوريسم»، 1395ش، ص67.
- ↑ موسوی، «بررسی نقش جاذبه‌ها و توانمندی‌های گردشگری سپیدان در جذب گردشگران»، 1388ش، ص45.
- ↑ الوانی و دهدشی شاهرخ، اصول و مبانی جهانگردی، 1373ش، ص70.
- ↑ وارثی و همکاران، «تحلیلی بر طبیعت‌گردی آبشار مارگون با تأکید بر توسعه پایدار»، 1386ش، ص11.
- ↑ موسوی، «بررسی نقش جاذبه ها و توانمندی های گردشگری سپیدان در جذب گردشگران»، 1388ش، ص49.
- ↑ احمدی و همکاران، «ارايه الگو‌هاي توسعه گردشگري پايدار منطقه حفاظت‌شده آبشار مارگون فارس با تاکيد بر اصول و معيار‌هاي طراحي منظر پايدار»، 1392ش، ص154.
- ↑ «معرفی آبشار مارگون»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- ↑ نظری، «برنامهریزی توسعه روستایی در شهرستان سپیدان»، 1380ش، ص83.
- ↑ موسوی، «بررسی نقش جاذبه‌ها و توانمندی‌های گردشگری سپیدان در جذب گردشگران»، 1388ش، ص45.
منبع
- «آبشار مارگون، بزرگترین آبشار چشمه‌ای دنیا»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1398ش.
- «آبشار مارگون، بزرگترین آبشار چشمه‌ای دنیا»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- «آبشار مارگون شیراز بزرگترین آبشار چشمه‌ای جهان»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- احمدی، فریال و همکاران، «ارايه الگو‌هاي توسعه گردشگري پايدار منطقه حفاظت‌شده آبشار مارگون فارس با تاکيد بر اصول و معيار‌هاي طراحي منظر پايدار»، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، شماره 1، 1392ش.
- الوانی، مهدی و دهدشی شاهرخ، زهره، اصول و مبانی جهانگری، بنیاد مستضعفان و جانبازان، 1373ش.
- زاهدی، شمس‌السادات، توسعه پایدار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1386ش.
- «معرفی آبشار مارگون»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 19 تیر 1401ش.
- موسوی، سید علی، بررسی نقش جاذبه‌ها و توانمندی‌های گردشگری سپیدان در جذب گردشگران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا گرایش برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان، 1388ش.
- نظری، داود، «برنامهریزی توسعه روستایی در شهرستان سپیدان»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا، گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان، 1380ش.
- نوری و همکاران، «ارزيابي قابليت‌هاي اکولوژيکي آبشار مارگون با استفاده از مدل استراتژي SWOT و فرايند تحليل سلسله مراتبي AHP جهت توسعه اکوتوريسم»، اکولوژی تالاب، شماره 28، 1395ش.
- وارثی، حمید‌رضا و همکاران، «تحلیلی بر طبیعت‌گردی آبشار مارگون با تأکید بر توسعه پایدار»، برنامهریزی فضایی، شماره 2، 1386ش.