زیارت شاه دوشمشیره
زیارت شاه دوشمشیره؛ از اولین اماکن تاریخی- زیارتی شهر کابل زیارت شاه دوشمشیره، اولین اثر معماری و نخستین گنبدی است که به‌عنوان یابود به‌دست سپاهیان اسلام در کابل، ساخته شده است.
نام‌گذاری
این زیارتگاه محل دفن «لیث بن قیس» فرماندۀ سپاه اسلام است که در جنگ با سپاه «رَتْبیل‌شاه» حاکم کابل کشته شد، چون او با دو شمشیر می‌جنگید این زیارتگاه به‌نام «شاه دوشمشیره» نام‌گذاری شده است.[۱]
تاریخچه
سپاه اسلام در سال ۸۱ق به رهبری عبدالرحمان بن اشعث مأمور به فتح کابل می‌شود. او فرماندهی سپاه مسلمانان را به شخصی به‌نام «لیس بن قیس بن عباس» می‌دهد. جنگی میان دو سپاه در می‌گیرد که در اثنای آن، لیث کشته شده و عبدالرحمان او را در همین مکان فعلی دفن می‌کند.[۲]
موقعیت جغرافیایی
این زیارتگاه در مرکز شهر کابل، در کنار سَرَک (خیابان) عمومی اندرابی و در سمت راست مسجد شاه دوشمشیره قرار دارد. بین این زیارتگاه و مسجد ۷ متر فاصله وجود دارد که سَرَک (خیابان) عمومی میان آنها جدایی انداخته است.[۳] به این موقعیت جغرافیایی در اشعار مردمی نیز اشاره شده است: ز جادۀ احمدشاهی یک بار گذر کن *** در منظرۀ شاه دو شمشیره نظر کن دریا به‌میان، کوه دو سو، سبزه به‌هر سو *** جان تازه ز نظارۀ این کوه و کمر کن[۴]
معماری
زیارت شاه دو شمشیره دارای یک گنبد آبی و چند تالار است که با سنگ‌های زیبا مزین و در دوران امیر حبیب‌الله، توسط یکی از رجال معروف حکومت بنا شده است.[۵] در این زیارتگاه دو قبر در کنار هم، با صندوق‌های سنگی زیبا و تزئین‌شده وجود دارند که یکی مربوط به «لیث بن قیس بن عباس»، مشهور به شاه دو شمشیره و دومی متعلق به فرماندۀ سپاه اسلام «عبدالرحمن بن اشعث» است.[۶]
جایگاه
مردم کابل به این زیارتگاه توجه خاصی داشته و افراد زیادی برای برآورده شدن حاجت یا ادای نذری، به‌خصوص در روزهای چهارشنبه به این مکان می‌آیند. برخی این محل را مکانی برای برآورده شدن آروزهای دختران و پسران جوان کابل می‌دانند.[۷]
پانویس
- ↑ محمود، «مسجد شاه دوشمشیره، اولین مسجد مسلمانان در کابل»، وب‌سایت افغانستان فردا؛ احمدی‌نژاد، سیمای کابل، ۱۳۷۳ش، ص۱۹۰.
- ↑ عظیمی، افغانستان و نقاط شگفت‌انگیز آن، ۱۳۹۰ش ، ص۲۷۲.
- ↑ سلطانی هروی، «مسجد شاه دو شمشیره»، وب‌سایت افغان تراول.
- ↑ کهگداری، «مسجد شاه دوشمشیره و پیامد‌های آن»، وب‌سایت افغان جرمن آنلاین.
- ↑ توحیدی، «شاه دوشمشیره»، دایرةالمعارف آریانا؛ محمود، «مسجد شاه دوشمشیره، اولین مسجد مسلمانان در کابل»، وب‌سایت افغانستان فردا.
- ↑ عظیمی، افغانستان و نقاط شگفت‌انگیز آن، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۳.
- ↑ خلیل، مزارات کابل، ۱۳۳۹ش، ص۱۴۶؛ محمود، «مسجد شاه دوشمشیره، اولین مسجد مسلمانان در کابل»، وبلاگ افغانستان فردا.
منابع
- احمدی‌نژاد، سید حسن، سیمای کابل، تهران، سازمان تبلیغات، ۱۳۷۳ش.
- توحیدی، صدیق‌الله، «شاه دوشمشیره»، در دایرةالمعارف آریانا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ شهریور ۱۳۸۸ش.
- خلیل، محمدابراهیم، مزارات کابل، کابل، مطبعه دولتی، ۱۳۳۹ش.
- سلطانی هروی، «مسجد شاه دو شمشیره»، وب‌سایت افغان‌تراول، تاریخ درج مطلب: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
- عظیمی، محمدعظیم، افغانستان و نقاط شگفت‌انگیز آن، کابل، الهدی، ۱۳۹۰ش.
- کهگداری، عزیز، «مسجد شاه دوشمشیره و پیامد‌های آن»، وب‌سایت افغان جرمن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۸ سپتامبر ۲۰۱۵م.
- محمود، شاه‌محمود، «مسجد شاه دوشمشیره، اولین مسجد مسلمانان در کابل»، وب‌سایت افغانستان فردا، تاریخ درج مطلب: ۷ تیر ۱۳۹۲ش.