شادمانی در خانواده
شادمانی در خانواده؛ خوش‌حالی افراد خانه.
شادمانی به معنای نشاط و خوش‌حالی، یکی از نیازهای انسان به شمار می‌آید. خانه بهترین محیط برای ایجاد شادمانی در افراد بوده و باعث می‌شود که ذهن‌ها پویاتر، زبان‌ها گویاتر، استعدادها شکوفاتر و امنیت بیشتر شود. والدین و فرزندان هر کدام نقشی در ایجاد شادمانی در خانه دارد و در این میان نقش مادر پُررنگ‌تر است.
جایگاه شادی در خانه
شادمانی به معنای نشاط و خوش‌حالی،[۱] از آثار عقل[۲] و ایمان و از نشانه‌های سلامت روان است. این لذت و هیجان خوش‌آیند که بعد از دستیابی به هدف، در قلب ایجاد می‌شود؛[۳] یکی از نیازهای انسان به شمار می‌آید.[۴] شادی، به زندگی معنا می‌دهد؛ عواطف منفی مثل ناکامی و ترس را از بین می‌برد؛ عامل رشد و موفقیت و ابزاری برای فعالیت بیشتر است[۵] و خانه بهترین محیط برای ایجاد شادمانی در افراد است؛[۶] هرچه‌قدر محیط خانه شادتر، ذهن‌ها پویاتر، زبان‌ها گویاتر، استعدادها شکوفاتر و امنیت بیشتر است.[۷] البته باید در نظر داشت که شادی بسته به عوامل شادیآفرین، انگیزه‌ها و جلوه‌های شادی گاهی هم می‌تواند منفی باشد.[۸]
نقش افراد خانواده در ایجاد شادمانی
روحیه‌های خوب و بد، از جمله روحیة نشاط، قابل سرایت به دیگران است و همة افراد خانواده، برای ایجاد نشاط در خانه نقش دارند.[۹]
نقش والدین در ایجاد شادمانی
والدین با تقویت عناصر شادی در خود و فرزندان، نقش به‌سزایی در شادمانی افراد خانه دارند این عناصر عبارت‌اند از: خودآگاهی، خودباوری، مسئولیت‌پذیری، شهامت مقابله با مشکل و حل آن، تمرکز بر خواسته‌های مثبت و پرهیز از منفی‌نگری.[۱۰]
مادر، عضو فعال خانواده است، ارتباط مؤثری با دیگر اعضا دارد و خلق وخو و احساس های او، به طور مستقیم بر دیگر اعضا تأثیر می‌گذارد. از اینرو خانوادة شاد، در اثر شادی مادر به‌دست می‌آید.[۱۱] کودکان، شاد بودن را به ارث نمی‌برند، بلکه آن را یاد می‌گیرند؛ والدین، به‌خصوص مادر که مهم‌ترین الگوهای رفتاری فرزندان هستند با ایجاد روحیه‌ی نشاط در خود می‌توانند شادمانی را به فرزندان آموزش دهند.[۱۲]
نقش فرزندان در ایجاد شادمانی
فرزندان با رعایت حقوق والدین و دیگر اعضای خانواده و هم‌چنین با انجام کارهای نشاط‌آور می‌توانند در ایجاد شادمانی نقش‌آفرینی کنند.[۱۳]
عوامل شادیآفرین
هدف‌مندی در زندگی:
یکی از گام‌های مهم برای شاد زیستن، هدف‌گذاری در زندگی است.[۱۴]
جاذبه‌های اعتقادی:
ایمان به خداوند[۱۵] و توکل به او از امور معنوی است که باعث شادمانی در افراد می‌گردد.[۱۶]
جاذبه‌های اخلاقی:
گشاده‌رویی و تبسم،[۱۷] شوخ‌طبعی،[۱۸] مهرورزی، خوش‌بینی،[۱۹] پرهیز از گناه، رضایت‌مندی، صبر و شکر گزاری از امور اخلاقی شمرده شده است که شادمانی را به‌ارمغان می‌آورد.[۲۰]
جاذبه‌های ظاهری:
معطر بودن،[۲۱] آراستگی ظاهری انسان و پوشیدن لباس‌های رنگ روشن از عوامل مهم در ایجاد شادی و نشاط در خانواده به شمار می‌آید.[۲۲]
تفریحات سودمند:
مسافرت، ورزش، دید و بازدید و حضور در مجالس شادی، همگی شادیآفرین هستند.[۲۳] کار کردن[۲۴] و مشارکت در کارها نیز از دیگر عوامل مؤثر در شادمانی شمرده شده‌اند.[۲۵]
پانویس
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه شادمانی.
- ↑ . کلینی، الکافی، 1407ق، ج1، ص23.
- ↑ . خالدیان، «شادمانی در قرآن»، 1385ش، ص124.
- ↑ . حسینی و کمالی‌زاده، «مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث»، 1390ش، ص125.
- ↑ . صیفوری و فلاحتی، «بررسی اهمیت و ضرورت شادی و نشاط از دیدگاه قرآن، روایات و تعالیم دینی»، 1390ش، ص85.
- ↑ . سمانچوه، «جایگاه و نقش زن در آرامش خانواده»، 1398ش، ص25.
- ↑ . فلاحتی و صیفوری، «بررسی اهمیت و ضرورت شادی و نشاط از دیدگاه قرآن و روایات و تعالیم دینی»، 1390ش، ص109.
- ↑ . فرهادی و سلمان‌زاده، «شادی و عوامل شادیآفرین از دیدگاه قرآن»، 1389ش، ص3.
- ↑ . انتصاری، «مادران شاد، خانواده را شاداب می کنند»، 1393ش.
- ↑ . حسینی و کمالی‌زاده، «مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث»، 1390ش، ص127 – 126.
- ↑ . انتصاری، «مادران شاد، خانواده را شاداب می کنند»، 1393ش.
- ↑ . شریعت‌باقری، «اهمیت خانواده»، 1389ش.
- ↑ . حسینی و کمالی‌زاده، «مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث»، 1390ش، ص125.
- ↑ . رستمی چورتی، «راه‌های به دست آوردن شادی و نشاط در زندگی»، 1398ش.
- ↑ . عابدی و دریکوندی و شاه‌جعفری، «شادمانی و عوامل مؤثر بر آن»، 1381ش، ص 51.
- ↑ . طریقه‌دار، «شادی و نشاط در خانواده از نگاه اسلام»، 1393ش، ص425.
- ↑ . نهج البلاغه، حکمت 333.
- ↑ . کلینی، الکافی، 1407ق، ج2، ص663.
- ↑ . صیفوری و فلاحتی، «بررسی اهمیت و ضرورت شادی و نشاط از دیدگاه قرآن، روایات و تعالیم دینی»، 1390ش، ص 105.
- ↑ . طریقه‌دار، «شادی و نشاط در خانواده از نگاه اسلام»، 1393ش، ص425.
- ↑ . مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج16، ص248.
- ↑ . صیفوری و فلاحتی، «بررسی اهمیت و ضرورت شادی و نشاط از دیدگاه قرآن، روایات و تعالیم دینی»، 1390ش، ص 105.
- ↑ . طریقه‌دار، «شادی و نشاط در خانواده از نگاه اسلام»، 1393ش، ص430 – 431.
- ↑ . نهج البلاغه، حکمت 127.
- ↑ . حسینی و کمالی‌زاده، «مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث»، 1390ش، ص125.
منابع
- نهج البلاغه.
- انتصاری، آمنه، «مادران شاد، خانواده را شاداب می کنند»، مجله پیام زن، شماره 276، اسفند 1393ش.
- حسینی، سیده طیبه و کمالی‌زاده، طاهره، «مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره 1، 1390ش.
- حسین‌پور، سید روح‌الله، «هفت کلید دستیابی به شادمانی»، راسخون، 1396ش.
- خالدیان، محمد علی، «شادمانی در قرآن»، زبان و ادبیات فارسی، شماره10، 1385ش.
- دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه، در وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 25 آبان، 1401ش.
- رستمی‌چورتی، سجاد، «راه‌های به دست آوردن شادی و نشاط در زندگی»، راسخون، 1398ش
- سمانچوه، پاناپا، «جایگاه و نقش زن در آرامش خانواده»، دوفصلنامه تخصصی پژوهش‌های اسلامی جنسيت و خانواده، شماره 3، 1398ش.
- شریعت باقری، محمدمهدی، «اهمیت خانواده»، نشریه روانشناسی شادکامی و موفقیت، شماره77، 1389ش.
- عابدی، محمدرضا و همکاران، «شادمانی و عوامل مؤثر بر آن»، نشریه تازه‌های علوم شناختی، شماره 3، 1381ش.
- فرهادی، اعظم و سلمان‌زاده، پروین، «شادی و عوامل شادیآفرین از دیدگاه قرآن»، دومین کنفرانس ملی نگاهی نو به تحول و نو آفرینی در آموزش، 1389ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
- مجلسی، مجمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق.