غار یخی چما

غار یخی چما؛ دومین غار یخی ایران در روستای چلگرد از توابع شهرستان کوهرنگ.

غار یخی چما از غارهای دیدنی و شگفت‌انگیز استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رود و مانند یک یخچال دائمی در همة فصول سال باقی است. با ذوب شدن برف‌ها و جاری‌شدن آب، یک تونل در زیر توده‌های یخ ایجاد می‌شود که به آن غار یخی می‌گویند.^[۱] از طرفی قرارگرفتن در دره‌های عمیق و انباشت حجم برف‌های چندین ساله در این مکان سبب شده قندیل‌های یخ و توده‌های عظیم برف به‌صورت دائمی و در تمام فصول سال پابرجا بماند.^[۲] علاوه ‌بر این، غار یخی چما بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران^[۳] و سردترین نقطه خاورمیانه در تابستان است.^[۴]

نام‌گذاری

نام‌ این غار یخی، چما یا «چی‌ما» است که از گویش بختیاری مردمان محلی منطقه گرفته شده است. «چم» به‌معنی جوشش آب در مرغزار و «چما» نیز جمع کلمه چم است. این نام‌گذاری به‌دلیل طبیعت خوش آب‌و‌هوا و چشمه آب شیرین آن، صورت گرفته است.^[۵]

پیشینه

بر اساس بررسی‌های موجود، قدمت این غار یخی به ۱۰۰ هزار سال پیش باز می‌گردد.^[۶]

جغرافیا

غار یخی چما در نزدیکی روستای شیخ علیخان در فاصله ۲۵ کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.^[۷] به‌دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا، کوهستانی بودن و شرایط جغرافیایی، در زمستان دارای آب‌و‌هوای بسیار سرد و در تابستان بسیار خنک است.^[۸]

ویژگی

پرونده:غار-یخی-چما1.jpg

این غار اعجاب‌انگیز، مانند یک انباری پربرف و تنگه‌ای بزرگ است که ارتفاع برف‌ در این غار تا پنجاه متر نیز می‌رسد.^[۹] غار یخی چما یک سازة طبیعی است که طول آن به حدود دو تا سه کیلومتر می‌رسد که البته در فصل‌های مختلف به‌علت گرم و سردشدن هوا این عدد متغیر است. به‌گونه‌ای که در فصول سرد سال، دمای آن به چند درجه زیر صفر نیز می‌رسد. شبیه غار چما را در کشورهای روسیه و ایسلند نیز می‌توان یافت.^[۱۰] آب شیرینی که از غار یخی چما تأمین‌ شده و درصد اندکی از املاح نمکی در خود دارد برای حیات بسیاری از موجودات زنده و گونه‌‌های بومی منطقه ضرورت دارد.^[۱۱]

کارکرد

رودخانة غار یخی چما در زمان‌های گذشته، منبع مهمی برای تأمین آب عشایر در اطراف کوهرنگ بوده است. در حال حاضر نیز این رودخانه یکی از بزرگ‌ترین منابع تأمین‌کننده آب شیرین جنوب کشور است.^[۱۲] قسمتی از آب رودخانه، با آب‌شدن یخ‌های طبیعی غار به‌‌وجود می‌آید. این رودخانه با ملحق‌شدن به سد کوهرنگ، تأثیر بسیار مهمی در توسعه کشاورزی، دامداری و تأمین آب شرب روستاهای اطراف منطقه دارد.^[۱۳] از طرفی در غار یخی چما سطح وسیع برف مکانی برای سرگرمی نوجوانان و جوانان شده، به‌گونه‌ای که در سال‌های اخیر مسابقات اسکی روی برف در تابستان در این محل برگزار ‌شده است.^[۱۴]

جاذبه‌های گردشگری

غار یخی چما به‌عنوان یک جاذبة طبیعی گردشگری یکی از چشم‌اندازهای بسیار جذاب و شگفت‌انگیز در استان چهارمحال و بختیاری است.^[۱۵]

پرونده:غار-یخی-چما2.jpg

آبشار شیخ‌ علیخان

در اطراف غار یخی چما جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز وجود دارد که می‌توان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

چشمه دیمه؛ فضایی بسیار دلنشین و آرام دارد و از سرچشمه‌های قدیمی زاینده‌رود به حساب می‌آید. این چشمه در 23 کیلومتری غار یخی چما واقع شده و یکی از مفیدترین آب‌های جهان را در خود دارد.^[۱۶]
دشت‌ لاله‌های واژگون کوهرنگ؛ از مشهورترین دشت‌های لاله‌های واژگون ایران است که در ۱۲ کیلومتری شهر چلگرد قرار دارد.^[۱۷]
آبشار شیخ‌ علیخان؛ در فصل زمستان به‌طور کلی تبدیل به قندیل و یخ می‌شود و تصویر اعجاب‌انگیزی از طبیعت چهارمحال و بختیاری را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. این غار در فاصله 15 کیلومتری غار یخی چما واقع شده است.^[۱۸]
دیدار با عشایر؛ از دیگر جاذبه‌های منطقه چلگرد وجود مردمان خونگرم عشایر در فصل تابستان است. بوی نان فتیر آن‌ها و همچنین گیاهان طبیعی و دارویی، فضای منطقه چلگرد و دشت چما را معطر می‌کند. از سوغاتی‌های این جاذبة دیدنی پونه‌کوهی، آویشن و مرزه‌کوهی است.^[۱۹]

وقایع و رویدادها

ریزش توده‌های برف در غار یخی چما در شهریور سال 1396ش، موجب مرگ دو گردشگر شد. همچنین در شهریور سال 1397ش، یک گردشگر در اثر ریزش توده‌های یخی غار، جان خود از دست داده و ۱۲ نفر مصدوم شدند.^[۲۰]

امکانات رفاهی

سالانه بازدید‌کنندگان بسیاری به‌منظور دیدن این جاذبة طبیعی به این مکان سفر می‌کنند. در سفر به منطقه منحصربه‌فرد چلگرد و غار یخی چما، می‌توان در قسمت‌های مختلف کمپ زد. هتل و اقامتگاه‌هایی که در روستای چلگرد و کوهرنگ وجود دارند شرایط مناسبی را برای اقامت بازدیدکنندگان این مکان تفریحی فراهم می‌آورد.^[۲۱]

نکات ایمنی

در بازدید از غار یخی چما، لازم است که نکات ایمنی رعایت شود. برخی از مهم‌ترین نکات ایمنی عبارتند از:

داشتن کفش مناسب برای عبور از رودخانه و جلوگیری از لیزخوردن.^[۲۲]
استفاده از کفش‌هایی که در برابر نفوذ آب مقاوم هستند؛ به‌دلیل اینکه برای تماشای غار باید از میان آب خیلی سرد عبور کرد.^[۲۳]
در فصل‌های کم‌بارش و گرم، ضخامت لایه‌های یخی غار کم و بسیار نازک می‌شود و این مسئله رفت‌وآمد در غار را خطرناک می‌کند.^[۲۴]

مسیر دسترسی

به‌منظور دسترسی به غار یخی چما، لازم است که در استان چهارمحال و بختیاری، از شهرستان کوهرنگ در جاده چلگرد حرکت کرده و با طی کردن مسافت ۲۵ کیلومتری و عبور از کنار آبشار و روستای شیخ ‌علیخان، به غار یخی چما رسید.^[۲۵]

پانویس

منابع

«جاهای دیدنی شهرکرد؛ راهنمای سفر به بام ایران»، وب‌سایت مجله علی‌بابا، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1400ش.
«غار یخی چما، بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران»، وب‌سایت خبربان، تاریخ درج مطلب: 30 مهر 1399ش.
«غار یخی چما، بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1398ش.
«غار یخی چما، بزرگ‎ترین منبع آب شیرین کشور»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 25 اسفند 1392ش.
«غار یخی چما در کوهرنگ ریزش کرد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1398ش.
«غار یخی چما، سردترین نقطه خاورمیانه در تابستان»، وب‌سایت دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1393ش.
«غار یخی چما کوهرنگ»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«غار یخی چما؛ گردشگری زمستانی در چله تابستان»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 27 مرداد 1396ش.
«غار یخی چما ؛ متفاوت‌ترین دیدنی چهارمحال و بختیاری»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«غار یخی چما؛ منحصر به فرد و اعجاب‌انگیز»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 13 بهمن 1400ش.
«غار یخی چما»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 7 شهریور 1397ش.
«غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.
«غار یخی چما»، وب‌سایت مجله خبری روز دنیا، تاریخ درج مطلب: 12 جولای 2019م.

[1] «غار یخی چما، سردترین نقطه خاورمیانه در تابستان»، وب‌سایت دنیای اقتصاد، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[2] . «غار یخی چما، بزرگ‎ترین منبع آب شیرین کشور»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[3] . «غار یخی چما؛ منحصر به فرد و اعجاب‌انگیز»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[4] . «غار یخی چما، سردترین نقطه خاورمیانه در تابستان»، وب‌سایت دنیای اقتصاد، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[5] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[6] . «غار یخی چما»، وب‌سایت مجله خبری روز دنیا، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[7] . «غار یخی چما»، خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[8] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 مرداد 1401ش

[9] . «غار یخی چما، بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران»، وب‌سایت خبربان، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[10] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[11] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[12] . «غار یخی چما کوهرنگ»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 1401ش.

[13] . «غار یخی چما کوهرنگ»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 1401ش.

[14] . « غار یخی چما؛ گردشگری زمستانی در چله تابستان»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بازدید: 10 مرداد 1401ش.

[15] . «غار یخی چما، بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[16] . «جاهای دیدنی شهرکرد؛ راهنمای سفر به بام ایران»، وب‌سایت مجله علی‌بابا، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[17] . «جاهای دیدنی شهرکرد؛ راهنمای سفر به بام ایران»، وب‌سایت مجله علی‌بابا، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[18] . «غار یخی چما کوهرنگ»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 1401ش.

[19] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[20] . «غار یخی چما در کوهرنگ ریزش کرد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.

[21] . «غار یخی چما کوهرنگ»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[22] . «غار یخی چما»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[23] . « غار یخی چما ؛ متفاوت‌ترین دیدنی چهارمحال و بختیاری»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[24] . «غار یخی چما»، خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[25] . «غار یخی چما، بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 5 مرداد 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]