روضه سخی: تفاوت میان نسخه‌ها
←نام‌گذاری
(صفحه‌ای تازه حاوی «==روضه سخی== <big>'''روضه سخی،'''</big> بارگاه منسوب به امام علی در شمال افغانستان. روضۀ سخی (مسجد کبود)، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بارگاه دینی در افغانستان است که به باور اکثریت مردم آن کشور پیکر امام علی در آن محل دفن شده است. این بارگاه تاریخی مورد توجه و...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
روضۀ سخی (مسجد کبود)، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بارگاه دینی در افغانستان است که به باور اکثریت مردم آن کشور پیکر امام علی در آن محل دفن شده است. این بارگاه تاریخی مورد توجه و مراجعۀ عموم مردم افغانستان و برخی از کشورهای همسایه و محل برگزاری برخی از مراسمات دینی و ملی، از جمله جشن سنتی و رسمی عید نوروز در افغانستان است. | روضۀ سخی (مسجد کبود)، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بارگاه دینی در افغانستان است که به باور اکثریت مردم آن کشور پیکر امام علی در آن محل دفن شده است. این بارگاه تاریخی مورد توجه و مراجعۀ عموم مردم افغانستان و برخی از کشورهای همسایه و محل برگزاری برخی از مراسمات دینی و ملی، از جمله جشن سنتی و رسمی عید نوروز در افغانستان است. | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
بارگاه منسوب به حضرت علی در شهر مزارشریف به «روضۀ سخی»، «بارگاه شاه ولایت»، «روضۀ شریف»، «مزار شاه مردان» و «مسجد کبود» شهرت دارد. این بارگاه با توجه به آیۀ ولایت به «روضۀ سخی» و «بارگاه شاه ولایت» شهرت دارد. سخی از القاب ویژه و مشهور امام علی در افغانستان است. از جهت قداست و احترام ویژۀ مردم افغانستان به حضرت علی آن بارگاه به «روضۀ شریف» مشهور است و با توجه به جریان فداکاری امام علی و خوابیدن او به جای پیامبر اسلام در زمان هجرت، فتح خیبر، جنگ احزاب و دیگر جریانات تاریخ اسلام، «شاه مردان» از صفات مورد توجه مردم افغانستان در ارتباط با امام علی و تکیه‌کلام بسیاری از مردم است که آن را فقط مختص وی می‌دانند. به‌جهت رنگ آبی بارگاه و مسجد روضه، بارگاه حضرت «مسجد کبود» نیز خوانده می‌شود. شهر مزارشریف نیز که در جای قریۀ «خواجۀ خیران» سابق بنا شده، به‌دلیل وجود این بارگاه به «مزارشریف» مشهور شده است. | بارگاه منسوب به حضرت علی در شهر مزارشریف به «روضۀ سخی»، «بارگاه شاه ولایت»، «روضۀ شریف»، «مزار شاه مردان» و «مسجد کبود» شهرت دارد. این بارگاه با توجه به آیۀ ولایت<ref>سورۀ مائده، آیه 55.</ref> به «روضۀ سخی» و «بارگاه شاه ولایت» شهرت دارد. سخی از القاب ویژه و مشهور امام علی در افغانستان است. از جهت قداست و احترام ویژۀ مردم افغانستان به حضرت علی آن بارگاه به «روضۀ شریف» مشهور است و با توجه به جریان فداکاری امام علی و خوابیدن او به جای پیامبر اسلام در زمان هجرت، فتح خیبر، جنگ احزاب و دیگر جریانات تاریخ اسلام، «شاه مردان» از صفات مورد توجه مردم افغانستان در ارتباط با امام علی و تکیه‌کلام بسیاری از مردم است که آن را فقط مختص وی می‌دانند. به‌جهت رنگ آبی بارگاه و مسجد روضه، بارگاه حضرت «مسجد کبود» نیز خوانده می‌شود. شهر مزارشریف نیز که در جای قریۀ «خواجۀ خیران» سابق بنا شده، به‌دلیل وجود این بارگاه به «مزارشریف» مشهور شده است.<ref>خلیق، ساحه‌های باستانی و بناهای تاریخی بلخ، 1394ش، ص203؛ انصاری، انکشاف امروزی شهر مزارشریف، ۱۳۷۳ش، ص4؛ خلیق، «روضۀ شریف»، 1387ش، ص62. </ref> | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
بر اساس برخی منابع، ابومسلم بعد از قیام در 129ق و تصرف خراسان، پیامی به امام صادق فرستاد تا خلافت را به او واگذارد. آن حضرت قبول نکرد، اما از ابومسلم خواست تابوت امام علی را از کوفه به خراسان منتقل کند. به دستو ابومسلم جمعی از عیاران او تابوت امام علی را از کوفه به بلخ بردند و آن را در قریۀ «خواجه خیران» و در محلی مشهور به «تل علی» دفن کردند و لوحی نیز بر آن نهادند. اولین‌بار ابوسعید هروی در کتاب «رحلة الهرویه» در قرن سوم هجری از مرقد حضرت علی در بلخ یاد کرده است. بعد از او ابوالحسن هروی متوفی 611ق در کتاب «الاشارات الی معرفة الزیارات» از این مزار نام برده است. معین‌الدین اسفزاری نیز در حدود 898ق از مرقد علی در بلخ یاد کرده است. سلطان‌محمد بن درویش بلخی در کتاب «مجمع‌الغرایب» در حدود 934ق به معرفی این مرقد پرداخته است. بر اساس برخی از منابع اولین مرتبه در 530ق و در دوران حکومت سلطان ابوحارث سنجر بن ملکشاه سلجوقی با شهادت 400 نفر از علما، سادات و مشایخ منطقه نزد احمد قماچ والی بلخ مبنی بر وجود مرقد امام علی در آن ناحیه، محل مورد نظر حفاری و لوحه سنگی منقوش به عبارت «هذا ولی الله علی اسدالله اخ رسول‌الله» از آنجا به‌دست آمد و به دستور سلطان سنجر عمارتی بر آن ساخته شد. این عمارت در حملۀ مغول در 617ق قمری تخریب شد. در دورۀ سلطان‌حسین بایقرا در 859ق منطقه دوباره حفاری و لوحه سنگی به دست آمد که «هذا قبر اسدالله الغالب اخ رسول‌الله علی ولی‌الله». چون خبر به سلطان‌حسین رسید، او عازم بلخ شد در حالی‌که زمزمه می‌کرد: | بر اساس برخی منابع، ابومسلم بعد از قیام در 129ق و تصرف خراسان، پیامی به امام صادق فرستاد تا خلافت را به او واگذارد. آن حضرت قبول نکرد، اما از ابومسلم خواست تابوت امام علی را از کوفه به خراسان منتقل کند. به دستو ابومسلم جمعی از عیاران او تابوت امام علی را از کوفه به بلخ بردند و آن را در قریۀ «خواجه خیران» و در محلی مشهور به «تل علی» دفن کردند و لوحی نیز بر آن نهادند. اولین‌بار ابوسعید هروی در کتاب «رحلة الهرویه» در قرن سوم هجری از مرقد حضرت علی در بلخ یاد کرده است. بعد از او ابوالحسن هروی متوفی 611ق در کتاب «الاشارات الی معرفة الزیارات» از این مزار نام برده است. معین‌الدین اسفزاری نیز در حدود 898ق از مرقد علی در بلخ یاد کرده است. سلطان‌محمد بن درویش بلخی در کتاب «مجمع‌الغرایب» در حدود 934ق به معرفی این مرقد پرداخته است. بر اساس برخی از منابع اولین مرتبه در 530ق و در دوران حکومت سلطان ابوحارث سنجر بن ملکشاه سلجوقی با شهادت 400 نفر از علما، سادات و مشایخ منطقه نزد احمد قماچ والی بلخ مبنی بر وجود مرقد امام علی در آن ناحیه، محل مورد نظر حفاری و لوحه سنگی منقوش به عبارت «هذا ولی الله علی اسدالله اخ رسول‌الله» از آنجا به‌دست آمد و به دستور سلطان سنجر عمارتی بر آن ساخته شد. این عمارت در حملۀ مغول در 617ق قمری تخریب شد. در دورۀ سلطان‌حسین بایقرا در 859ق منطقه دوباره حفاری و لوحه سنگی به دست آمد که «هذا قبر اسدالله الغالب اخ رسول‌الله علی ولی‌الله». چون خبر به سلطان‌حسین رسید، او عازم بلخ شد در حالی‌که زمزمه می‌کرد: | ||