مخته: تفاوت میان نسخه‌ها
←ویژگی‌ها
(←گستره) |
|||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==ویژگی‌ها== | ==ویژگی‌ها== | ||
مخته، تركيبی از زبان سادۀ مردم، عبارات فصيح ادبی و صحنه‌های نمايشی بوده و زبان آن ساده است و در بین گفتار ادبی و عاميانه قرار دارد. برخی از مختهها به شعر عاميانه و برخي به شعر رسمی نزديك است. مخته شبیه تعزيه و مرثيه‌های معمولی است كه با هنرهای آيينی سنتی ارتباط داشته و از امكانات آيين‌هاي مذهبی و ملی بهره دارد. مخته مرثيۀ حماسی است كه در آن آرمان، عواطف قومی و ملی خدشه‌دار شده و زنان مخته‌خوان با افزودن شاخ و برگی بر آن، مخته را در هاله‌ای از افتخارات قومی و ملي قرار می‌دهند. واژگان مخته بر دایرۀ عواطف می‌چرخد و وحدت عاطفی در آن بسیار قوی است. | مخته، تركيبی از زبان سادۀ مردم، عبارات فصيح ادبی و صحنه‌های نمايشی بوده و زبان آن ساده است و در بین گفتار ادبی و عاميانه قرار دارد. برخی از مختهها به شعر عاميانه و برخي به شعر رسمی نزديك است. مخته شبیه تعزيه و مرثيه‌های معمولی است كه با هنرهای آيينی سنتی ارتباط داشته و از امكانات آيين‌هاي مذهبی و ملی بهره دارد. مخته مرثيۀ حماسی است كه در آن آرمان، عواطف قومی و ملی خدشه‌دار شده و زنان مخته‌خوان با افزودن شاخ و برگی بر آن، مخته را در هاله‌ای از افتخارات قومی و ملي قرار می‌دهند. واژگان مخته بر دایرۀ عواطف می‌چرخد و وحدت عاطفی در آن بسیار قوی است.<ref>مظفری، «مخته دمیدن در اجاق‌های خاموش»، 1372ش، ص97؛ شریعتی، «مخته»، وبلاگ گریه‌های مریم مصلوب. </ref> | ||
==عناصر== | ==عناصر== | ||
عنصر اصلی در مختهها، ريشه‌های محلی آن است كه به پهلوان کشته‌شده برمی‌گردد. پهلوان، قربانی نبردهای قبيله‌ای می‌شود تا از نابودی قوم خود جلوگيری کند. مختهها با آرايش‌هاي ادبی محلی عجين شده و ساختار نهايی می‌یابد. برخی مختهها، به صورت منشور بوده و از صناعت ادبی شفاهی بالايی برخوردارند كه در آن رجزخوانی، مبارزه‌خواهی و روحيه انتقام‌گيری در اوج قرار دارند. | عنصر اصلی در مختهها، ريشه‌های محلی آن است كه به پهلوان کشته‌شده برمی‌گردد. پهلوان، قربانی نبردهای قبيله‌ای می‌شود تا از نابودی قوم خود جلوگيری کند. مختهها با آرايش‌هاي ادبی محلی عجين شده و ساختار نهايی می‌یابد. برخی مختهها، به صورت منشور بوده و از صناعت ادبی شفاهی بالايی برخوردارند كه در آن رجزخوانی، مبارزه‌خواهی و روحيه انتقام‌گيری در اوج قرار دارند. | ||