تنگ دار

تنگ دار؛ از جاذبه‌های گردشگری نوشهر در استان مازندران و معروف به آمازون ایران.

تنگِ دار نوشهر که به «آمازون ایران» نیز معروف است، دره‌ای بسیار عمیق و باریک در میانۀ جنگل خانیکان نوشهر است. برخی از کارشناسان، دلیل نام‌گذاری این تنگه به «تنگ دار» را وجود دار و درخت فراوان در آن می‌دانند. این منطقه، در زبان محلی به تنگ «کُشکِ‌سرا» معروف است. زبان‌شناسان، نام این مکان طبیعی را تنگِ دار می‌دانند و استفاده از واژۀ «تنگه» برای این مکان را اشتباه قلمداد می‌کنند؛ زیرا، «تنگه» باریکه‌ای از آب است که دو دریای مختلف را به هم وصل می‌کند مانند تنگۀ هرمز. در حالی که «تنگ»، به دره‌ای خطاب می‌شود که بسیار باریک است.

موقعیت جغرافیایی

تنگ دار، در 8 کیلومتری جنوب شهر نوشهر و در حاشیۀ روستای کُشکِ‌سرا (خُشکه‌سرا/ کوشک‌سرا / کِشکه‌سره) از توابع نوشهر در استان مازندران واقع شده است. این دره، در فاصلۀ کمی از تهران قرار گرفته و می‌تواند مقصد مناسبی برای سفر یک‌روزه برای اهالی پایتخت باشد.

ویژگی‌ها

از میانۀ این تنگ، رودخانه‌ای دائمی و خروشان به‌نام «کُرکُ‌رود» عبور می‌کند. مسیر این رودخانه در طول تنگ دار در حدود 1600 متر بوده و انتهای آن به محوطۀ جنگلی خانیکان ختم می‌شود. در حقیقت، تنگ دار، تنگه‌ای جنگلی است که از منظرهای مختلفی به آمازون شباهت دارد. در این تنگه، صدای خروش آب و نوای پرندگان (سهره جنگلی و بلبل) بسیار گوش‌نواز است. علاوه بر آن، زیبایی‌هایی همچون صخره‌های خزه‌ بسته، پیچک‌های آویزان، باریکه‌های نور و دیوارهای بلند و پوشیده از برگ‌های سبز پرسیاوشان و سرخس‌ها در مسیر راه از دیگر ویژگی‌های این منطقه هستند. جریان آب و عمق آن در نقاط مختلف این مسیر متفاوت است و گاهی افراد مجبور می‌شوند تا با شنا کردن از تکه‌هایی از مسیر عبور کنند؛ بنابراین استفاده از طناب و جلیقۀ نجات برای مسافران الزامی است. گونه‌های مختلفی از خزندگان همچون مار آبی، قورباغه، خرچنگ و مارمولک نیز در این آب وجود دارند که بی‌خطر هستند.

گردشگری

تنگ دار، از جمله اماکن طبیعی و گردشگری در استان مازندران است که در آن، امکان رودخانه‌نوردی و چالش با آب خروشان رودخانه، آب‌بازی و آب‌تنی در آب خنک به‌خصوص در فصل تابستان وجود دارد. صخره‌نوردی، شنا و شیرجه و نیز عکاسی، از دیگر تفریحاتی است که می‌توانید از آنها لذت ببرید. در مسیر رودخانه، حوض‌ها و استخرهایی طبیعی به وجود آمده‌اند که برای شیرجه و شنا بسیار مناسب هستند. پارک جنگلی خانیکان نیز در فاصلۀ 5 دقیقه‌ای از این دره قرار دارد. این پارک، دارای جاده‌ای خاکی و پرشیب اما زیبا است. به‌همین دلیل، امکان گردش‌های جنگلی و کمپ در طبیعت، در حاشیۀ جنگل زیبای خانیکان نیز در این منطقه وجود دارد. پس از پیمودن 5 کیلومتر در این پارک جنگلی، سرچشمه‌های رودخانه کرک‌رود در دسترس است. این منطقه، دارای مناظری چشم‌نواز است. در فصل بهار، شکوفه‌های درختان و در فصل پاییز، برگ‌های هزار رنگ درختان در این منطقه، خودنمایی می‌کنند. با این همه، باید در نظر داشت که تنگ دار، به‌دلیل شرایط اقلیمی و طبیعی سخت خود، برای کودکان و افراد مسن و نیز کسانی که با شنا آشنایی نداشته و از آمادگی جسمانی بالایی برخوردار نیستند، مکان مناسبی نیست؛ زیرا هر چه در تنگ دار پیش بروید، دره تنگ‌تر و عمق آب نیز بیشتر می‌شود.

در نزدیکی تنگِ دار، روستای کُشکِ‌سرا، وجود دارد که دارای اماکنی همچون دو امام‌زاده (حمزه رضا و خاتون رضا)، بافت و معماری قدیمی و نیز موزۀ مردم‌شناسی است. این موزه، در 1383ش توسط بانویی مجسمه‌ساز و کارآفرین راه‌اندازی شد. لباس‌های محلی، وسایل و ابزارهای محلی مازندران، سنگ قبرهای قدیمی و تاریخی روستا در این موزه نگهداری می‌شوند.

مسیر دسترسی

برای دسترسی به تنگ دار از تهران دو مسیر وجود دارد. مسیر اول، جادۀ چالوس است. در دوراهی چالوس و نوشهر، راهی که به‌سمت نوشهر می‌رود به جادۀ کشک‌سرا می‌رسد. پس از کشک‌سرا، یک جاده خاکی وجود دارد که به دوراهی دیگری ختم می‌شود. راه سمت راست به پل رودخانۀ کرکو می‌رسد. برای مسیر دوم نیز می‌توان از جادۀ هراز و آمل استفاده کرد. می‌توان از جادۀ آمل به محمودآباد، به‌سمت نوشهر حرکت کرد. پس از رسیدن به نوشهر، در جادۀ ساحلی 22 سیاهکل‌رود، می‌توان باقی مسیر را مثل قبل پیش رفت.

منابع

1. «تنگ دار»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 26 مهر 1401ش.
2. «دره تنگ دار، تحقق رؤیاهای خنک در دل تابستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بارگذاری: 12 شهریور 1398ش.
3. قدیری، معین، «تنگ دار نوشهر»، وب‌سایت ویزیت مازندران، تاریخ بازدید: 26 مهر 1401ش.
4. «ماجراجویی در تنگ دار نوشهر، تجربه‌ای خنک در گرمای تابستان»، وب‌سایت مجلۀ گردشگری اِلی‌گشت، تاریخ بارگذاری: 9 مرداد 1397ش.