غار ماهی کور

غار ماهی کور؛ غاری طبیعی و زیستگاه گونه‌ای ماهی نادر در رشته‌کوه‌ زاگرس. غار ماهی کور، تنها اثر طبیعی ملی در استان لرستان است. ^[۱] این غار در روستای لون قرار گرفته^[۲] و محل زندگی ماهی کور است.^[۳] در این ماهی کمیاب و شگفت‌انگیز، اثری از چشم خارجی دیده نمی‌شود.^[۴] این غار در سال 1384ش، به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت شده است.^[۵]

نام‌گذاری

این‌ غار به‌دلیل وجود گونه‌ای ماهی به‌نام ماهی کور در آن، غار ماهی کور نام‌گذاری شده است.^[۶]

پیشینه

وجود ماهی کور در نزدیک روستای لون، در سال 1308ش و به‌صورت اتفاقی توسط دو طبیعی‌دانان دانمارکی که همراه مهندسان راه‌آهن تهران ــ جنوب بودند، کشف شد. آنها تعدادی ماهی کور را به دانمارک منتقل کردند^[۷] و در سال 1944م، به نام «ایرانوسیپریس تیفلوپس» به ثبت رساندند.^[۸] در سال 1356ش نیز یک پژوهشگر انگلیسی، چند ماهی کور را از همان محل به انگلیس برد.^[۹] او دوباره به‌همراه یک تیم غواصی به ایران آمد و در داخل حوضچه درون غار به تحقیق بیشتری پرداخت و موفق به یافتن تعدادی ماهی کور دیگر شد. او کتابی با عنوان «ماهی سفید کور ایران» تالیف کرد و در آن کتاب، به این غار نیز اشاره کرده است.^[۱۰]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی؛ غار ماهی کور در شمال غربی روستای لون، در حوالی ایستگاه تنگ‌هفت از توابع بخش پاپی شهرستان خرم‌آباد قرار دارد.^[۱۱]
آب‌وهوا؛ منطقۀ پاپی، منطقه‌ای‌ كوهستانی‌ است‌ و با كوه‌های‌ بلند و جنگل‌های‌ انبوه‌، آب‌وهوایی سردسیری و ‌ییلاقی‌ دارد‌.^[۱۲]
پوشش گیاهی؛ جلبک‌هایی که در کنارۀ صخره‌های آبی در سطح زمین رشد کرده‌اند،‌ تنها پوشش گیاهی این غار است.^[۱۳]
حیات‌وحش؛ تنها موجودات زنده این غار، ماهیان کوری هستند که در حوضچۀ موجود در غار زندگی می‌کنند.^[۱۴]

خطرات

فرسایش دهانه غار، مهم‌ترین خطری است که ماهیان کور درون غار را تهدید می‌کند. این فرسایش موجب شده دهانۀ غار توسط ماسه، خاک و گِل‌های روان در معرض مسدود شدن قرار گیرد.^[۱۵] همچنین با وجود سختی دسترسی به ماهی‌کور، برخی با هدف نگهداری این ماهی در آکواریوم، به‌زحمت خود را به دهانۀ غار رسانده و ماهی‌هایی که به سطح آب می‌آیند را صید می‌کنند. این ماهی معمولا با قیمت‌های بالا، خرید‌و‌فروش می‌شود؛^[۱۶] اما‌ هنگامی که از زیستگاه اصلی خود جدا می‌شود، بیش از یک ماه زنده نمی‌ماند.^[۱۷] کارشناسان با تکیه بر کور نقش حیاتی ماهی کور در چرخۀ زیستی این غار،^[۱۸] خواستار توجه ویژه به حافظت از این گونۀ‌ کمیاب هستند؛^[۱۹]

ویژگی

عمق آب این غار مشخص نیست، اما مساحت این آب راکد، بین بیست تا سی مترمربع، متغیر است. در فصل بهار به‌دلیل بارش‌های بهاری، آب اضافی از ورودی غار خارج شده و به رودخانه سزار می‌ریزد.^[۲۰] آب راکد در این غار به شکل دریاچه‌ای درآمده که زیستگاه گونۀ منحصربه‌فردی از ماهی‌های جهان است.^[۲۱] در فصل تابستان این ماهی به سطح آب نزدیک‌تر می‌شود و بهترین زمان برای دیدن آنها است.^[۲۲] دمای آب در این غار از پنج تا ۲۸ درجه سانتیگراد در نوسان است. این غار دارای چند گونه کمیاب از ماهیان کور بوده که در فهرست آثار طبیعی ملی ایران جای گرفته است.^[۲۳] سطح بدن آن‌ها کریستالی و بسیار شفاف بوده، به‌گونه‌ای که‌ محتویات داخل بدن و بافت آن‌ها مشخص است. این‌گونه ماهیان اندازه‌ای بیش از شش تا هفت سانتی‌متر ندارند.^[۲۴]

در حال حاضر تنها بیست متر از غار ماهی کور را طی کرده‌اند. برای پیمودن ژرفای غار، استفاده از ابزارهای بسیار پیشرفته‌ ضروری است. در شهریور 1398ش، سطح حفاظتی غار را که چهار هکتار بود، تا چهل هکتار بالا برده‌اند.^[۲۵]

امکانات رفاهی

غار ماهی کور به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط مکانی که دارد فاقد امکاناتی مانند: هتل، رستوران یا اقامتگاه بوم‌گردی است.^[۲۶] برای اقامت در کنار این غار دیدنی می‌توان از روستاهای متعدد در اطراف بخش پاپی که از امکانات گردشگردی و رفاهی برخوردار هستند، استفاده کرد.^[۲۷]

مسیر دسترسی

برای دسترسی به غار شگفت‌انگیز ماهی‌کور دو مسیر وجود دارد:

راه‌آهن؛ قطار عادی تهران – اهواز و قطار محلی دورود - اندیمشک، در ایستگاه تنگ‌هفت توقف دارند. با عبور از روستاهای لون و للری و با چهار ساعت پیاده‌روی می‌توان به غار ماهی‌ کور رسید.^[۲۸]

جاده؛ در آزادراه خرم‌آباد - پل زال، پس از چهل کیلومتر و با عبور از روستای «طایی» و «امامزاده سیدعلی»، غار ماهی کور در دسترس است.^[۲۹]

پانویس

منابع

«غار ماهی کور؛ ماهی‌های نابینا در سیاهی غار»، وب‌سایت امُرداد، تاریخ درج مطلب: 29 مرداد 1401ش.
«پاپی»، وب‌سایت مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 20 خرداد 1399ش.
«راهنمای سفر خرم آباد | شهری خرم و آباد»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ درج مطلب: 15 اسفند 1400ش.
«شگفت‌انگیزترین ماهی در لرستان»، وب‌سایت تاپ‌فروم انجمن متفاوت ایرانیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.
«شناسایی جنسی دیگر از ماهی کور در لرستان»، وب‌‌سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 20 مرداد 1395ش.
«غار ماهی کور»، وب‌سایت شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران، تاریخ درج مطلب: 5 آبان 1393ش.
«غار ماهی کور»، وب‌سایت تفرج‌نامه، تاریخ درج مطلب: 4 دی 1396ش.
«غار ماهی‌کور»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.
«غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 7 فروردین 1396ش.
«غار ماهی کور لرستان»، وب‌سایت نشاط‌آوران، تاریخ درج مطلب: 20 نوامبر 2017م.
«غار ماهی كور»، وب‌سایت ایران توریسم، تاریخ درج مطلب: 23 بهمن 1400ش.
«ماهی کور»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1392ش.

[1] . «غار ماهی کور لرستان»، وب‌سایت نشاط‌‌آوران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[2] .«غار ماهی کور»، وب‌سایت تفرج‌نامه، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[3] . «شناسایی جنسی دیگر از ماهی کور در لرستان»، وب‌‌سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[4] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[5] .« غار ماهی کور»، وب‌سایت شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[6] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[7] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[8] .«شگفت انگیزترین ماهی در لرستان»، وب‌سایت تاپ‌فروم انجمن متفاوت ایرانیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[9] .« غار ماهی کور»، وب‌سایت تفرج‌نامه، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[10] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[11] . «ماهی کور»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[12] .«پاپی»، وب‌سایت مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی، تاریخ بازدید: 26 مرداد 1401ش.

[13] .«شگفت انگیزترین ماهی در لرستان»، وب‌سایت تاپ‌فروم انجمن متفاوت ایرانیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[14] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[15] .«شگفت انگیزترین ماهی در لرستان»، وب‌سایت تاپ‌فروم انجمن متفاوت ایرانیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[16] .«غار ماهی کور»، وب‌سایت شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[17] .«غار ماهی کور»، وب‌سایت تفرج‌نامه، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[18] .«شگفت‌انگیزترین ماهی در لرستان»، وب‌سایت تاپ‌فروم انجمن متفاوت ایرانیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[19] .«غار ماهی کور»، وب‌سایت شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[20] . «ماهی کور»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش

[21] . «راهنمای سفر خرم آباد | شهری خرم و آباد»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[22] . «غار ماهی کور لرستان»، وب‌سایت نشاط‌آوران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[23] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، وب‌سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[24] .« غار ماهی کور»، وب‌سایت تفرج‌نامه، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[25] .« غار ماهی کور؛ ماهی‌های نابینا در سیاهی غار»، وب‌سایت امُرداد، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.

[26] .« غار ماهی کور»، وب‌سایت شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[27] . «آبشار گریت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 26 مرداد 1401ش.

[28] . «غار ماهی کور لرستان تنها زیستگاه ماهی کور در جهان»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 25 مرداد 1401ش.

[29] . «ماهی کور»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: 27 مرداد 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]