مجلۀ باغ

مجلۀ باغ؛ مجلۀ مهاجران افغانستانی برای کودکان.

مجلۀ باغ نام نشریه‎‌ای است که مهاجران افغانستانی در ایران برای کودکان و نوجوانان افغانستانی سراسر دنیا به چاپ می‌رسانند. هدف از انتشار این مجله، زنده نگه‌داشتن هویت و فرهنگ سرزمین افغانستان و یادآوری آنها به نسل جدید است.

تاریخچه

شمارۀ اول مجلۀ باغ در سال ۱۳۹۰ش، در هشت صفحه و در پنجاه نسخه منتشر شد. از تاریخ تأسیس این مجله تا اردیبهشت 1401ش، هفتاد شماره از باغ منتشر شده است. شماره‌های نخستین نشریه، با تعداد صفحات کم و به‌صورت سیاه و سفید چاپ می‌شد. پس از چاپ چند شماره، به چاپ رنگی این مجله در تعداد صفحات بیشتر اقدام کردند.

مسئولین مجله

صاحب‌امتیازی باغ را تا شمارۀ 67، مؤسسۀ فرهنگی ماه نو و شمارۀ 69 و 70 را بنیاد جاوید بر عهده داشت. محمدسرور رجایی (۱۳۴۷-۱۴۰۰ش) تا شمارۀ 68 مدیر مسئول باغ بود که پس از درگذشت او، جاوید حسینی این مسئولیت را پذیرفت. سردبیری مجله نیز تا شمارۀ چهل با سیداحمد مدقق و تا شمارۀ 66 با باهر بیانی بود.

تیراژ و گسترۀ پخش

ماهنامۀ باغ، اولین نشریۀ تمام رنگی کودکان افغانستان است که با تیراژ سه هزار نسخه به‌صورت منظم منتشر می‌شد. از این میان، دو هزار نسخه برای کودکان مهاجر افغان در شهرهای مختلف ایران و یک هزار نسخۀ برای کودکان ساکن در افغانستان توزیع می‌شد.

سازوکار انتشار

مجلۀ باغ تا شمارۀ 55 به‌صورت ماهانه و از شمارۀ 56، مهر-آبان 1392 به‌صورت دوماهنامه منتشر می‌شود.

قالب

مطالب ارسالی باید متناسب با روحیۀ کودک و نوجوان افغانستانی و در قالب داستان کوتاه، شعر، عکس، خاطرات کودکان یا پدر و مادر آنها باشد.

موضوع و محتوا

موضوع مجله در مورد مسائل آموزشی، فرهنگی و اجتماعی مربوط به کودکان به‌خصوص کودکان افغانستانی است. پیام اصلی مجلۀ باغ، این است که افغانستان برخلاف تصویرسازی رسانه‌ها، سیاه نیست و دارای زیبایی‌هایی است که جهان آرزوی داشتن آنها را دارد. مطالب این نشریه در راستای حفظ ارزش‌های ملی و اسلامی افغانستان و متناسب با فضای ذهنی و بومی کودکان افغانستان، تهیه می‌شود.

ایده

ایدۀ کار کودک در ذهن محمدسرور رجایی بود؛ اما پس از ملاقات با احمد مدقق که آن زمان از طریق وبلاگ با او در ارتباط بود و برای کودکان شعر می‌نوشت، طرح یک مجله پی‌ریزی شد. طرح اول مجله، هشت صفحه در اندازۀ A5، به‌صورت سیاه‌وسفید و در 150 نسخه بود.

هدف

نخستین هدف این مجله، دلگرمی بچه‌های افغانستانی بود تا در کشورهای دیگر و ایران، به داشتن چنین مجله‌ای ببالند و با فرهنگ غنی خود آشنا شوند. هویت‌بخشی به کودکان افغانستانی، از دیگر اهداف مهم این مجله است. به‌همین دلیل در مجلۀ باغ تلاش شده تا با ادبیاتی برابر با ذائقۀ کودکان و نوجوانان، شعر، داستان و گزارش‌هایی از پیشرفت چهره‌های موفق افغانستان به حضور امید و شادمانی، هویت فرهنگی و ملی افغانستان اشاره کند.

مخاطب

مجلۀ باغ، نشریه‌ای مختص تمامی افغانستانی‌های داخل و خارج از این کشور است. همچنین، گروهی از مردم افغانستان که به‌دلیل جنگ و شرایط سخت از سرزمین خود کوچ کرده و به کشورهای دور و نزدیک مهاجرت کرده‌اند، می‌توانند از این مجله استفاده کنند. این مجله بدون توجه به تعصبات قومی و مذهبی، آن را بین تمامی بچه‌های اهل تسنن و تشیع توزیع می‌کند. علاوه بر آن، کودکان ایرانی نیز، مخاطب مجله هستند تا با فرهنگ هم‌کلاسی‌های خود آشنا شوند.

مجله باغ در سراسر دنیا

مجلۀ باغ به چندین کشور دنیا ارسال شده و فرصتی است تا کودکان افغان از دیگر هموطنان خود در نقاط مختلف این کرۀ‌ خاکی، باخبر شده و با خواندن اخبار مثبت، لبخند به لب آورند. در حال حاضر فرهنگیان و هنرمندان افغانستانی که به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند، می‌توانند فایل پی‌دی‌اف باغ را به‌صورت رایگان دریافت ‌کنند.

زبان مجله

مجلۀ باغ تلاش ‌می‌کند تا با حفظ زبان فارسی معیار، در لهجه و حتی در نوشتار، مطالب مجله را تولید کند. زبان مجله زبان پارسی است و مخاطبان ایرانی هم به‌راحتی می‌توانند آن را مطالعه کنند. هرچند، گاهی، برخی از واژگان مجله برای آنها نامفهوم خواهد بو؛ زیرا برخی از واژگان افغانستانی در ایران استعمال نمی‌شوند.

توزیع نشریه باغ در غرفۀ ایران

در شانزدهمین دورۀ نمایشگاه بین‌المللی کتاب در وین و در غرفۀ ایران، نشریۀ باغ نیز توزیع شد که از جمله نکات قابل تأمل و توجه در این دوره بوده است. این اقدام، با استقبال مهاجران و طبقۀ روشنفکر مواجه شد. علاوه بر آن، گروه‌های حقوق بشری هم از توزیع این مجله در غرفۀ ایران استقبال کردند.

مشارکت کودکان

مجلۀ باغ این امکان را برای کودکان فراهم کرده تا داستان، شعر، عکس، آرزوهای فردا و خاطرات گذشتۀ خود را برای انتشار در اختیار مجله قرار دهند.

باغ در مراکز آموزشی

مجلۀ باغ، ماهانه توسط «انجمن حامی» تهیه شده و در اختیار دانش‌آموزان تمامی مراکز آموزشی انجمن در تهران و مشهد قرار می‌گیرد تا فرصتی باشد که کودکان و نوجوانان مهاجر با معلمان و بزرگترهای خانواده، به بازخوانی هویت و ریشه‌های تاریخی خود بپردازند.

 

منابع

• «آنچه در نمایشگاه کتاب وین گذشت/ حضور پررنگ ایران در چهارمین دوره»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 24 آبان 1395ش.
• ««باغ» نشریه‌ای برای کودکان افغانستان»، وبلاگ نشریات کودک و نوجوان (گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک)، تاریخ درج مطلب: 1 آبان 1398ش.
• «باغبان مهربان کلمات»، وب‌سایت روزنامه ایران، تاریخ درج مطلب: 21 دی 1400ش.
• «باغ ماهنامه کودکان و نوجوان افغانستان، شماره اول»، وبلاگ مجلۀ باغ، تاریخ درج مطلب: 29 تیر 1390
• «پنجاه کشور مخاطب نشریه کودکان افغانستان؛ باغی برای کودکان افغانستانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی صبح زاگرس، تاریخ درج مطلب: 31 مرداد 1396ش.
• «جشن سه‌سالگی «باغ»، از آرزوی حذف مرزهای فرهنگی ایران و افغانستان تا شعرخوانی کودکانه»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 19 تير 1393ش.
• «سی‌وچهارمین شماره ماهنامه «باغ» کودکان افغانستان منتشر شد»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌رسانی فرهنگ و علوم انسانی، تاریخ درج مطلب: 4 آبان 1393ش.
• «شمارۀ 20 ماهنامه باغ منتشر شد»، وب‌سایت انجمن حامی، تاریخ بازدید: 5 اسفند 1401ش.
• «نشریه باغ (مجله کودکان و نوجوانان افغانستان) سه ساله شد»، پایگاه خبری شفقنا، تاریخ درج مطلب: 23 تیر 1393ش.