مزارشریف: تفاوت میان نسخه‌ها

از مهم‌ترین جلوه‌های فرهنگی و باستانی مزارشریف، تجلیل از عید نوروز است که هر ساله در روز اول ماه حمل/فروردین به‌عنوان جشن آریایی به شکل مردمی و رسمی تجلیل می‌شود. چند روز پیش از نوروز، با مشارکت مقامات، روحانیون، تجار و اصناف مختلف بازار، کمیته‌ای برای مراسم، تشکیل می‌شود. رسته‌های زرگران، نقره‌کاران، مسگران و بزازان، هرکدام در نوسازی و تزیین در و دیوار روضۀ شریف و عَلَم شاه اولیا، سهیم می‌شوند. قبل از فرارسیدن سال نو، مردم از شهرهای مختلف راهی مزارشریف می‌شوند تا خود را به مراسم جهنده‌بالا و میلۀ گل‌سرخ برسانند. صبح روز اول حمل (فروردین)، مردمی که از اقصی نقاط کشور، کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپایی،‌ در مزارشریف جمع شده‌اند، برای برپایی مراسم جهندۀ سخی، در روضۀ شریف گردهم می‌آیند. برافراشتن علم با سخنرانی مقامات حاضر در مراسم، شلیک 21 گلولۀ توپ و به پرواز در آمدن خیل عظیمی از کبوتران سفید در میان هلهله و فریاد مردم آغاز می‌شود. لحظۀ برافراشته‌شدن علم، با دعا و خواستن حاجات از صاحب علم همراه است.<ref>گوگه‌دی، تاریخچۀ مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص56؛ عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص68؛ هروی، تاریخچه مزار شریف، ۱۳۴۹ش، ص28؛ خلیق، تاریخ ادبیات بلخ، ۱۳۸۷ش، ص15؛ حبیبی، «روضۀ سخی»، 1340ش، ص351؛ صفا، طغیان ساکایی، روضه شاه ولایت‌مآب، 1387ش، ص28؛ مرادی غیاث‌آبادی، مراسم جشن نوروز یا میله گل سرخ در بلخ و مزارشریف، ۱۳۸۲ش، ص235. </ref>

زیارت روضۀ سخی به‌خصوص در ایام نوروز از دیگر رسومات مردم مزارشریف است. در این ایام بسیاری از مردم شمال و برخی دیگر از مناطق کشور برای زیارت و دعا به مزارشریف مسافرت می‌کنند.<ref>جاوید انتظار، بلخ در آیینۀ تاریخ، 1398ش، ص78.</ref>

عزاداری به‌خصوص در ایام محرم از سنت‌های مردم مزارشریف است که شیعه و سنی در آن مشارکت دارند. در این ایام بسیاری از مردم شهر مزارشریف با دادن نذری و حضور در مساجد و تکایا در ماتم شهدای کربلا به سوگ می‌نشینند و در روز عاشورا اجتماع بزرگ عزاداران در روضۀ سخی تشکیل شده و به سینه‌زنی می‌پردازند.<ref></ref>

شب یلدا (شب چله) از شب های باستانی مردم بلخ است که توسط مردم گرامی داشته می‌شود. در این شب مردم مزارشریف رسم دارند در کنار یگدیگر جمع شده با خوردن انار و تربوز (هندوانه) شب را به قصه‌گویی، افسانه‌سرایی، شاهنامه‌خوانی و خاطره‌گویی سپری می‌کنند.<ref>مرادی غیاث‌آبادی، مراسم جشن نوروز یا میله گل سرخ در بلخ و مزارشریف، ۱۳۸۲ش، ص121. </ref>

چهارشنبه سوری از دیگر مراسمات مردم مزارشریف است که هر ساله در آخرین چهارشنبۀ سال با پریدن از روی آتش گرامی داشته می‌شود.<ref>خلیق، «مزارشریف در یک نگاه»، 1387ش، ص83.</ref>   

عید قربان از مهم‌ترین اعیاد دینی مردم افغانستان است و در مزارشریف مردم با خریدن شیرینی، تهیۀ غذاهای متنوع، اقامۀ نماز عید، قربانی‌کردن گاو و گوسفند و توزیع آن در بین اقوام و همسایگان، عید را گرامی می‌دارند.<ref>خلیق، «مزارشریف در یک نگاه»، 1387ش، ص86</ref>  

عید فطر (عید روزه) بزرگ‌ترین عید دینی مردم در شهر مزارشریف است. مردم شهر در آخر ماه رمضان با پوشیدن لباس‌های نو، تهیۀ انواع آجیل، میوه و شیرینی و غذاهای متنوع بعد از اقامۀ نماز عید در روضۀ سخی، افطار کرده و به دید و بازدید اقوام، خویشان و همسایگان می‌روند.<ref>خلیق، «مزارشریف در یک نگاه»، 1387ش، ص87</ref>