ویکی‌زندگی:Featured articles/2024/47
فارابی، اندیشمند برجستۀ مسلمان و بنیان‌گذار فلسفۀ اسلامی.
فارابی، فیلسوف بزرگ مسلمان در سده‌های سوم و چهارم هجری و مؤسس فلسفۀ اسلامی است كه تأثير زیادی در شکوفايي فرهنگ و تمدن اسلامي داشته است؛ امروزه از او به‌عنوان فیلسوف فرهنگ نام برده می‌شود. ابونصر، محمد بن محمد فارابي در سال 259ق، در روستای «وَسِیج» در نزدیکی شهر «فاراب» در اطراف رود «سیحون»، به دنیا آمد. برخی، فاراب را همان فاریاب در ولایت جوزجان افغانستان می‌دانند. در عصر فارابی، بخش بزرگی از آسیای میانه، ماوراء‌النهر و افغانستان، جزء خراسان محسوب می‌شد. پدر و پدربزرگ او، از نظامیان بلندمرتبه در حکومت «سامانی» بودند که موجب می‌شد شرایط تحصیل برای او فراهم شود. تبار فارابي را برخی ترك و بعضی فارس معرفی کرده‌اند. با توجه به تولد فارابي در خانواده‌ای مسلمان، تربيت اوليۀ او، پايۀ ديني داشته است. همچنین، نهضت فرهنگي و فكري در آغاز قرن سوم با ورود اسلام، در فاراب گسترش يافت و فارابي از آن شرایط به‌خوبی استفاده کرد. او زبان عربي، تركي و فارسي و همچنین دانش فقه، حديث و تفسير قرآن را در زادگاه خود آموخت. در زمان فارابی، دو مرکز مشهور علمی وجود داشت؛ «حَرّان» در جنوب شرقی ترکیۀ فعلی که وارث مکتب اسکندریه بود و «بغداد»، که از درخشانترين مراكز آموزشی محسوب می‌شد. فارابی، برای تحصیل علوم و معارف به بغداد رفت و علم منطق را از «ابوبشر متّی بن یونس» فراگرفت و سپس به حران مسافرت کرد و نزد «یُوحَنّا بن حِیلان»، فیلسوف مسیحی به تکمیل علم منطق پرداخت. فارابی، برای تکمیل علوم فلسفی دوباره به بغداد بازگشت و در افکار فلسفی و منطقی ارسطو، بارها مطالعه و تحقیق کرد. به‌همین دلیل، برخی او را بزرگترین مفسر فلسفۀ ارسطو و «معلم‌ثانی» دانسته‌اند. فارابي بعد از بيست سال تحصیل در بغداد، به سوریه مهاجرت کرد و تا پايان عمر در آن‌جا بود.
دیگر مقالات منتخب: پسماند صفر – زاهد گیلانی – صهیونیسم