جنگل ناهارخوران

جنگل ناهارخوران؛ جنگلی زیبا در استان گلستان.

جنگل ناهارخوران، جنگلی در 4 کیلومتری جنوب شهر گرگان، از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان گلستان و نیز زیباترین جنگل پاییزی ایران به شمار می‌رود. کارشناسان دلیل نام‌گذاری این منطقه به ناهارخوران را قرار گرفتن این منطقۀ زیبا بر سر راه کاروان‌ها دانسته‌اند. در گذشته، کاروان‌های حجاج و زائران بارگاه امام رضا، در این منطقه مستقر شده و به خوردن ناهار مشغول می‌شدند. هنوز هم بسیاری از مردم برای صرف وعدۀ نهار خود به این جنگل‌های زیبا می‌روند.

تاریخچه

کارشناسان، بر اساس مطالعات صورت گرفته، قدمت این جنگل‌ها را به 40 میلیون سال پیش نسبت داده‌اند. این جنگل‌ها، از نوع جنگل‌های هیرکانی بوده و به عصر ژوراسیک برمی‌گردند.

سازمان جنگل‌ها و مراتع، در 1338ش، مدیریت بخشی از این جنگل را به شهرداری استان گلستان واگذار کرد تا برای گردشگران در این منطقۀ جنگلی، تفرجگاهی ساخته شود.

موقعیت جغرافیایی

مساحت این منطقۀ گردشگری که شامل منطقۀ جنگلی و پارک جنگلی است، به‌ترتیب 300 و 168 هکتار است. جنگل ناهارخوران، در 4 کیلومتری جنوب گرگان قرار گرفته است. امروزه، جادۀ منتهی به این جنگل، به‌دلیل رونق بسیاری که در دو دهۀ اخیر یافته، بسیار پر رفت‌وآمد و توسعه‌یافته است. ارتفاع این جنگل از سطح دریا، در حدود 450 تا 900 متر است.

آب‌وهوا

میانگین دمای جنگل، بین 12 تا 22 درجه سانتی‌گراد و میانگین بارندگی در آن نیز در حدود 649 میلی‌متر است. اقلیم این منطقه، معتدل و نیمه‌مرطوب بوده و با افزایش ارتفاع، بر خنکی هوای آن افزوده می‌شود.

منابع آبی

چشمه‌های متعددی در این جنگل وجود دارند که از معروف‌ترین آنها می‌توان به «سفیدچشمه» اشاره کرد. این چشمه، در مسیر گروه‌های کوهپیمایی قرار داشته و در 1377ش، اطراف آن را سنگ‌چینی کردند. علاوه بر آن، جنگل ناهارخوران دارای یک رودخانه است که از ارتفاعات روستای زیارت سرچشمه گرفته و یکی از منابع تأمین آب در شهر گرگان محسوب می‌شود. این رودخانه به‌نام روستای نزدیک آن به رودخانۀ «زیارت» معروف شده است.

پوشش گیاهی

از جمله گونه‌های گیاهی در این منطقه می‌توان به درختان بلوط، اَنجیلی، مَمرَز، افرا پلت، نمدار ،گیلاس وحشی، آزاد، خُرمندی و درختچه‌های تمشک، کوله خاس، ازگیل و وَلیک اشاره کرد. این درختان، همگی بومی همین منطقه هستند. درختان غیر بومی همچون کاج، سرو، ماگنولیا، شمشاد، برگ نو، بید مجنون، پاپیتال و مینا نیز در این منطقه به وفور دیده می‌شوند.

حیات‌وحش

هرچند، نفوذ انسان به این جنگل‌ها، در دهه‌های اخیر، منجر به از بین رفتن زیستگاه‌های بسیاری از حیوانات شده، اما هنوز هم گونه‌های جانوری همچون گراز، شغال، خفاش، موش، راسو، سنجاب، عقاب، شاهین، قمری، دارکوب، جغد، دم جنبانک، صَعوِه، سِهرِه (فنچ)، چرخ ریسک، گنجشک، کلاغ و سار در آن زندگی می‌کنند.

کارکرد

مهمترین کارکرد جنگل‌های ناهارخوران در تمام بخش‌های آن، گردشگری است. پس از آن، در بخش‌های مرتفع این جنگل‌ها، فرصتی مناسب برای کوهنوردان است تا در این طبیعت زیبا به کوهنوردی بپردازند. آنها، از جبهه‌های غربی و جنوب غربی منطقه، به ارتفاعات ناهارخوران صعود می‌کنند. در طول این مسیر، برخی پله‌های سنگی کهن نیز وجود دارند ک بر زیبایی این منطقه افزوده‌اند. علاوه بر کوهنوردی، جنگل‌نوردی و پیاده‌روی‌های‌ گروهی نیز از جمله ورزش‌های دلچسب در این جنگل هستند.

گردشگری

این جنگل در فصول گرم سال با هجوم گردشگران مواجه می‌شود. در فصل بهار، به‌ویژه در اردیبهشت‌ماه، زیبایی‌های این جنگل به اوج خود می‌رسد. تابستان‌های این جنگل نیز بسیار خنک و دلپذیر هستند. در فصل پاییز، جنگل ناهارخوران با برگ‌های هزاررنگ خود، پذیرای مسافران است. این جنگل، همچنین، در فصل زمستان زیبایی‌ها و آرامشی بسیار دارد.

از جمله اماکن گردشگری در ناهارخوران، می‌توان به تپۀ باباطاهر، تپۀ نورالشهدا که یادبودی برای شهدای جنگ تحمیلی است، پوشش‌های گیاهی متعدد، جنگل‌های مصنوعی کاج، انواع رودها و چشمه‌سارها اشاره کرد. همچنین، در اطراف این منطقه نیز اماکن گردشگری دیگری همچون پارک جنگلی «اَلَنگ دره»، آب‌بندان توشَن، رودخانه «قلاشی»، ناحیۀ «پارداریزر»، روستای «زیارت» و نیز چشمه «آبگرم» که در گذشته به «گرماندو و گرماب» معروف بوده است، وجود دارند.

مسیر دسترسی

برای رفتن به جنگل ناهارخوران، می‌توان از شهر گرگان، به‌سمت بلوار ناهارخوران حرکت کرده و از طریق این بلوار به جنگل ناهارخوران رسید.

امکانات رفاهی

از جمله امکانات این منطقه برای گردشگران، آلاچیق، کمپینگ، هتل، رستوران، فروشگاه، نمازخانه، زمین ورزش، سرویس بهداشتی، شهربازی و خانۀ طبیعت هستند.

منابع

• «آشنایی با جنگل ناهارخوران در گرگان»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «پارک جنگلی ناهارخوران، ساعاتی رویایی میان درختان و چشمه‌ها»، وب‌سایت مجلۀ پینورست، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «پارک جنگلی ناهارخوران»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «پارک جنگلی ناهارخوران»، وب‌سایت مستربلیط، تاریخ بارگذاری: 29 بهمن 1399ش.
• «جنگل ناهارخوران؛ بهشتی در دل گرگان»، وب‌سایت سفرزون مگ، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «جنگل ناهارخوران»، وب‌سایت سامانه فروش خدمات تفریحی (فانزی)، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «جنگل ناهارخوران گرگان»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.
• «راهنمایی برای گشت و گذار در منطقۀ جنگلی ناهارخوران در استان گلستان»، وب‌سایت همشهری آنلاین، تاریخ بارگذاری: 1 آبان 1393ش.
• «ناهارخوران، زیباترین جنگل پاییزی ایران»، وب‌سایت گلستانی‌ها، تاریخ بارگذاری: 21 دی 1396ش.
• «ناهارخوران گرگان»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 26 شهریور 1401ش.