خون‌شریکی
خون‌شریکی؛ هم‌خونی، فداکاری و جانبازی مشترک.
خون‌شریکی در فرهنگ، زبان، تاریخ و دین مشترک ملت‌های ایران و افغانستان ریشه داشته و روایتگر اوج آمیختگی، فداکاری و جانبازی مشترک دو ملت است.
تاریخچه
واژۀ «خون‌شریکی» توسط محمدسَرور رجایی به فضای افکار عمومی فرهیختگان ایرانی و افغانستانی، وارد[۱] و برای اولین‌بار در رونمایی فیلم مستند «مأموریت خدا» دربارۀ شهید احمدرضا سعیدی، بر ذهن و زبان او جاری شد.[۲]
مفهوم‌شناسی
خون‌شریکی در لغت، همان هم‌خونی است؛[۳] اما در اصطلاح، عالی‌ترین نوع ارتباط میان ملت‌ها بوده و کلمۀ «خون» نشان می‌دهد، پیوند در جایی اتفاق افتاده که جدایی، ممکن نیست.[۴]
مبانی خون‌شریکی
تاریخ و فرهنگ،[۵] تمدن و مفاخر،[۶] ارزش‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی مشترک،[۷] اسلام و قرآن،[۸] تعلق به امت اسلامی،[۹] همدلی و هم‌زبانی[۱۰] و عشق به امام خمینی و انقلاب اسلامی[۱۱] از مهم‌ترین مبانی خون‌شریکی ملت‌های افغانستان و ایران به شمار می‌روند.
شهدا، نماد خون‌شریکی
شهدا، مهم‌ترین نماد خون‌شریکی ایران و افغانستان هستند.[۱۲] شهیدان، دو ملت بزرگ ایران و افغانستان را از تاریخ و فرهنگ مشترک عبور داده و به خون‌شریکی رسانده‌اند.[۱۳] دفاع مقدس مردم ایران و جهاد اسلامی مردم افغانستان، بارزترین عرصۀ خون‌شریکی این دو ملت به شمار می‌آیند.[۱۴] به اعتبار همین خون‌شریکی، رزمندگان بسیاری برای دفاع از باورهای دینی مشترک خود، در کشورهایی غیر از کشور خود حضور یافته و شماری از آنها نیز به شهادت رسیدند.[۱۵] در تجاوز شوروی، ایرانیان بسیاری برای دفاع از مردم افغانستان به جبهه‌های جهاد افغانستان رفتند و بالعکس، افغانستانی‌های بسیاری هم در هشت سال دفاع مقدس در ایران حضور یافتند.[۱۶] با توجه به حضور فراوان مهاجران افغانستانی در ایران، پژوهش‌های میدانی از شهادت بیش از سه هزار نفر از آنها حکایت دارد.[۱۷] از جملۀ آنها رجبعلی غلامی اعزامی از «بجستان» استان خراسان رضوی است که در عملیات والفجر۹ به شهادت رسید.[۱۸] محمدناصر ناصری،[۱۹] احمدرضا سعیدی، احسان پارسی و ابوالفضل کربلایی پوریزدی نیز از جملۀ شهدای ایرانی هستند که در مناطق مختلف افغانستان به شهادت رسیدند.[۲۰]
صورت دیگر خون‌شریکی
در کنار «خون‌شریکی»، «قلم‌شریکی» نیز از اشتراکات جدید دو ملت ایران و افغانستان است. در حقیقت، خون و قلم، دو بال تمدن‌سازی هستند که زمینۀ رشد و تعالی دو ملت را فراهم می‌کنند.[۲۱]
راهکارهای تقویت و تداوم خون‌شریکی
تقویت شناخت، راه‌اندازی گفتمان نخبگانی و تقویت تعاملات فرهنگی میان دو کشور اسلامی افغانستان و ایران،[۲۲] از مهم‌ترین راه‌های تقویت و تداوم خون‌شریکی دو ملت به شمار می‌آِید و رسانه‌ها و فرهنگیان نیک‌اندیش دو ملت[۲۳] نقشی مهم در این زمینه به عهده دارند.
خون‌شریکی بین کشورهای ستمدیده
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سه ویژگی نظم نوین جهانی را بیان کردند؛ یکی از این ویژگی‌ها، گسترش ایدئولوژی مقاومت و توسعه میدان‌های آن است.[۲۴] با توجه به این مطلب، می‌توان خون‌شریکی را در افقی گسترده‌تر از رابطۀ ایران و افغانستان و بین کشورهای اسلامی ملاحظه کرد بلکه می‌توان آن را در سطحی وسیعتر بین کشورهای مستضعف و ستمدیده جهان مطرح کرد.
پانویس
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۱۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «خون‌هایی که تبدیل به جوهر قلم می‌شوند؛ سال‌هاست که نام افغانستان مترادف با جنگ و خون شده است»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «خون‌شریکی؛ روایت دیپلماسی انسانی از یک دیده‌بان»، خبرگزاری دانشجو.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۷۷.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۳.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۴۱.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۱.
- ↑ «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «افغانستانی‌ها در دوران دفاع مقدس هم‌خون و برادر ایرانی‌ها بودند»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب سایت روزنامه فرهیختگان.
- ↑ «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رجایی، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، ۱۴۰۰ش، ص۲۶.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۶.
- ↑ رجایی، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ «خون‌شریکی و قلم‌شریکی دو بال تمدن ساز هستند»، خبرگزاری موج.
- ↑ رجایی، «خون‌شریکی»، ۱۴۰۰ش، ص۲۳۵.
- ↑ رجایی، «خون‌شریکی»، ۱۴۰۰ش، ص۲۳۵.
- ↑ «تحلیل «المیادین» از سخنان رهبر معظم انقلاب؛ نظم نوین جهانی براساس قدرت ایران و متحدانش پی‌ریزی خواهد شد»، خبرگزاری فارس
منابع
- «افغانستانی‌ها در دوران دفاع مقدس هم‌خون و برادر ایرانی‌ها بودند»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۵ آبان ۱۳۹۷ش.
- «خون‌شریکی؛ روایت دیپلماسی انسانی از یک دیده‌بان»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «خون‌شریکی و قلم‌شریکی دو بال تمدن ساز هستند»، خبرگزاری موج، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
- «خون‌هایی که تبدیل به جوهر قلم می‌شوند؛ سال‌هاست که نام افغانستان مترادف با جنگ و خون شده است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۰ش.
- رجایی، محمدسَرور، «از دشت لیلی تا جزیرۀ مجنون»، خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، تهران، راه یار، چ3، ۱۴۰۰ش.
- رجایی، محمدسَرور، خون‌شریکی، یادداشت‌های مطبوعاتی محمدسَرور رجایی، به‌کوشش پژمان عرب، تهران، راه یار، چ3، ۱۴۰۰ش.
- «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۵ش.
- «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: ۱۰ مرداد ۱۳۹۹ش.