دریاچه مارمیشو
دریاچه مارمیشو؛ دریاچه‌ای بِکر در میان کوهستان‌های مرزی ایران و ترکیه.
دریاچۀ مارمیشو دومین دریاچۀ شهر ارومیه با وسعت حدود پنج هکتار، از بکرترین مناطق ایران است. مارمیشو در منطقۀ ترگور در فاصله 45 کیلومتری غرب ارومیه و در بین کوه‌های مجاور مرز ایران و ترکیه قرار دارد.[۱] سرچشمۀ اولیۀ این دریاچه در خاک ترکیه است و آب آن از چشمه‌های طبیعی و بارندگی‌ها تأمین می‌شود، دریاچۀ مارمیشو سرچشمۀ اصلی پرآب‌ترین رود منطقه (نازلو چای) است. [۲] عمق این دریاچه در بارندگی‌های فراوان، به هشت متر می‌رسد و از منابع آبی بزرگ و مهم منطقه به‌شمار می‌رود.[۳]
تاریخچه
پیدایش دریاچه را به ناآرامی‌های زمین از نوع رانشی نسبت داده‌اند. برخی بیان می‌دارند که در اثر زلزله، کوه ریزش کرده و با مسدود شدن مسیر آب، دریاچه ایجاد شده است.[۴] برخی دیگر نیز تشکیل دریاچه را در اثر ایجاد شکاف حاصل از زلزله در زمین و سپس پر شدن این شکاف به‌وسیلۀ بارش‌ها و رودخانه‌های مجاور می‌دانند.[۵]
اقلیم و جغرافیا
آب‌و‌هوای منطقه در قلمرو اقلیمی نیمه‌مرطوب تا خیلی مرطوب و فراسرد قرار می‌گیرد. میزان بارندگی در منطقه 500 تا 700 میلی‌متر و میانگین دما نیز بین پنج تا 5/7 درجۀ سانتی‌گراد است.[۶] طول و عرض جغرافیایی دریاچۀ مارمیشو، در مختصات 37◦ عرض شمالی و 44◦ درجه طول شرقی قرار دارد.[۷] منطقۀ مارمیشو از جنوب؛ به قله‌های سی‌تاو، قایدوک و چال، از شمال؛ به کوه بای‌دوست، از غرب؛ به روستای مخروبۀ دَری و از شرق؛ به روستاهای بانی و پَسان منتهی می‌شود. [۸]
نام‌گذاری
نام دریاچه و منطقه از نام رهبر مسیحیان ساکن منطقه، به‌نام «بنیامین مارشیمون» که در جنگ جهانی دوم به این مکان مهاجرت کرده بود، گرفته شده است.[۹]
حیات‌وحش
حیات‌وحش دریاچه، شامل موجودات خشک‌زی و آبزی است. حیواناتی چون خرس قهوه‌ای، روباه، گرگ، شغال، خرگوش، بزکوهی، گراز و پلنگ، پرندگانی مانند کبک، شاهین و بلدرچین و آبزیانی چون ماهی قزل‌آلا، ماهی سفید و سمور جزءِ حیات‌وحش این منطقه هستند.[۱۰]
پوشش گیاهی
در طول رودخانه تا دریاچه، انواع درختان جنگلی و بید مانند، حفاظ طبیعی دور دریاچه را فراگرفته‌اند،[۱۱] در پوشش جنگلی مارمیشو 47 گونه درخت و درختچه[۱۲] شامل گردو، بلوط، عناب، گلابی، زالزلک، بادام، گز، صنوبر[۱۳] ، شانزده نوع گل سرخ، هشت گونه بید وجود دارد که بیشترین سهم پوشش گیاهی منطقه را شامل می‌شوند، سایر انواع درختان شامل افرا، نارون، شوند، پستۀ وحشی و زرشک است.[۱۴] گونه‌‌های گیاهی فراوانی چون خارشتر، گزنه، زنبق، لاله کوهی، شیرین‌‌بیان، خشخاش، پیاز کوهی، بومادران، کاسنی، آویشن، کنگر، مکان مناسبی را برای پرورش زنبور عسل و تولید عسل مرغوب ارومیه فراهم کرده است.[۱۵]
جاذبه‌های گردشگری
در کنار بازدید از دریاچۀ مارمیشو، می‌توان از آبشار فصلی و زیبایی که در نزدیکی دریاچه و در مسیر رودخانه نازلوچای قرار دارد، دیدن کرد که یکی از جذابیت‌های آبشار، شنیدن صدای آن از چند صد‌متری در مواقع پُرآب است.[۱۶] از دیگر جاذبه‌های طبیعی مارمیشو، استفاده از قلاب برای صید ماهی مطابق ضوابط و مقررات، بدون آسیب به زندگی آبزیان است.[۱۷] بازدید از روستاهای مجاور دریاچه، از جمله روستای مارمیشو و زیارتگاه پیر خراسانی از دیگر جاذبه‌های دریاچه است.[۱۸]
امکانات و محدودیت‌ها
این منطقه فاقد امکانات است و به‌جهت واقع شدن در نقطه مرزی، برای ورود به این منطقه، ایستگاه بازرسی، مشخصات سرنشینان و خودرو را ثبت می‌کند. معمولاً از ساعت نه صبح تا پنج عصر می‌توان از دریاچۀ مارمیشو دیدن کرد.[۱۹]
خطرات طبیعی و انسانی
یکی از مخاطرات منطقۀ مارمیشو، آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع آن است.[۲۰] همچنین شنا در دریاچۀ مارمیشو به این علت که شناگر را به ته دریاچه مي‌كشاند، مرگ‌آفرین است.[۲۱]
مسیر دسترسی
جهت دسترسی به دریاچۀ مارمیشو باید به استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه سفر کرده، پس از گذر از جاده اَنهر و عبور از روستاهای پَسان، بانی، و هِلانی به روستای مارمیشو، سپس در امتداد رودخانۀ نازلوچای به دریاچۀ مارمیشو رسید.[۲۲]
پانویس
- ↑ «دریاچه مارمیشو»، وب‌سایت ریز ایران، 1399ش.
- ↑ هناره خلیانی، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، 1400ش، ص129.
- ↑ رسولی و دیگران، «بررسی میزان آلودگی انگلی ماهیان دریاچۀ مارمیشو به آرگوس فولیاسه اوس»، 1390ش، ص49.
- ↑ هناره خلیانی، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، 1400ش، ص129.
- ↑ «دریاچۀ مارمیشو»، وب‌سایت ریز ایران، 1399ش.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص105.
- ↑ «دریاچه مارمیشو ارومیه؛ نگین آبی ناشناختۀ ایران‌زمین»، وب‌سایت هم‌اقلیم.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص105.
- ↑ هناره خلیانی، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، 1400ش، ص129.
- ↑ هناره خلیانی، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، 1400ش، ص136.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص105.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص108.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص105.
- ↑ لارتی و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، 1390ش، ص108.
- ↑ «مارمیشو»، وب‌سایت تریپ‌یار.
- ↑ «مارمیشو»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «مارمیشو»، وب‌سایت تریپ‌یار.
- ↑ «مارمیشو»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «دریاچۀ مارمیشو»، وب‌سایت مهنواز.
- ↑ هناره خلیانی، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، 1400ش، ص139.
- ↑ «مارمیشو»، وب‌سایت تریپ‌یار.
- ↑ «دریاچه مارمیشو»، وب‌سایت ریز ایران، 1399ش.
منابع
- «دریاچه مارمیشو ارومیه؛ نگین آبی ناشناختۀ ایران‌زمین»، وب‌سایت هَم‌اقلیم، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «دریاچه مارمیشو»، وب‌سایت رِیزایران، تاریخ درج مطلب: 30 مرداد 1399ش.
- «دریاچۀ مارمیشو»، وب‌سایت مهنواز، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «مارمیشو»، وب‌سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- «مارمیشو»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1401ش.
- رسولی، سهراب و دیگران، «بررسی میزان آلودگی انگلی ماهیان دریاچۀ مارمیشو به آرگوس فولیاسه اوس»، پاتوبیولوژی مقایسه‌ای، سال هشتم، شمارۀ 2، تابستان 1390ش.
- لارتی، مژگان، و دیگران، «درختان و درختچه‌های منطقۀ مارمیشو در استان آذربایجان غربی»، نشریۀ زیست‌شناسی ایران، شمارۀ 1، 1390ش.
- هناره خلیانی، جلال، «مارمیشو؛ ذخیره‌گاه فراموش شده در شمال غرب کشور، ارومیه»، نشریۀ طبیعت ایران، دورۀ 6، شمارۀ 3، مرداد و شهریور 1400ش.