استخاره: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از ویکی‌زندگی
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداری
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''<big>اِستِخاره</big>'''، طلب خیر کردن از خداوند هنگام تردید داشتن در انجام یک کار.<br>
'''<big>اِستِخاره</big>'''، طلب خیر از خداوند هنگام تردید در انجام یک کار.<br>
==معنای استخاره==
==معنای استخاره==
استخاره در لغت به‌معنای طلب خیر است<ref>[https://www.vajehyab.com/?q=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87 دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه استخاره.]</ref> و در اصلاح به‌معنای تفأل‌زدن با قرآن یا تسبیح و مانند آن جهت انجام دادن کاری است که در آن تردید دارند.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه استخاره.]</ref>
استخاره در لغت به‌معنای طلب خیر است<ref>[https://www.vajehyab.com/?q=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87 دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه استخاره.]</ref> و در اصطلاح به‌معنای تفأل‌زدن با [[قرآن]] یا [[تسبیح]] و مانند آن جهت انجام دادن کاری است که در آن تردید دارند.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه استخاره.]</ref>


==استخاره در ادیان==
==استخاره در ادیان==
خط ۸: خط ۸:


==استخاره نزد مسلمانان==
==استخاره نزد مسلمانان==
استخاره در فرهنگ مسلمانان، امری کاملاً شناخته‌شده است و برخی از مسلمانان در زندگی خود، جایگاه ویژه‌ای برای استخاره در نظر می‌گیرند و حتی شیوه‌ی استخاره را با اهتمام خاصی به فرزندان خود نیز آموزش می‌دهند.<ref>[https://lib.eshia.ir/71765/1/228 فیض‌الاسلام، ترجمه و شرح فیض الاسلام، 1376ش ص۲۲8.]</ref> قلمرو استخاره بسیاری از کنش‌های مهم اجتماعی را در برمی‌گیرد؛ بسیاری از مسلمانان از گذشته تاکنون، هرگاه در انجام کارهایی مانند خریدوفروش، شوهر دادن دختر و رفتن به سفر دچار تردید در تصمیم‌گیری شده‌اند به استخاره و مشورت با خداوند پناه آورده‌اند.<ref>[https://lib.eshia.ir/40942/1/183 تنوخی، الفرج بعد الشدة، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۸۲-۱۸۵.]</ref>
استخاره در فرهنگ [[مسلمانان]]، امری کاملاً شناخته‌شده است و برخی از مسلمانان در زندگی خود، جایگاه ویژه‌ای برای استخاره در نظر می‌گیرند و حتی شیوه‌ی استخاره را با اهتمام خاصی به فرزندان خود نیز آموزش می‌دهند.<ref>[https://lib.eshia.ir/71765/1/228 فیض‌الاسلام، ترجمه و شرح فیض الاسلام، 1376ش ص۲۲8.]</ref> قلمرو استخاره بسیاری از کنش‌های مهم اجتماعی را در برمی‌گیرد؛ بسیاری از مسلمانان از گذشته تاکنون، هرگاه در انجام کارهایی مانند خریدوفروش، شوهر دادن دختر و رفتن به [[سفر]] دچار تردید در تصمیم‌گیری شده‌اند به استخاره و مشورت با خداوند پناه آورده‌اند.<ref>[https://lib.eshia.ir/40942/1/183 تنوخی، الفرج بعد الشدة، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۸۲-۱۸۵.]</ref>
 
==استخاره از منظر فقیهان==
==استخاره در روایات==
از منظر عالمان [[مسلمان]]، استخاره به هنگام عسر و حرج [[مستحب]] است.<ref>زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴.</ref> بیشتر فقیهان مسلمان در مشروعیت استخاره اتفاق‌نظر دارند و تنها در آداب و روش آن، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. همچنین فقیهان مسلمان بر این نکته تأکید کرده‌اند که استخاره فقط در موارد حیرت و سرگردانی جایز است و نباید آن را جایگزین تفکر و تعقل کرد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/97539/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2 «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.]</ref>
در روایات بر این نکته تأکید شده است که هرگاه شخصی تصمیم بر کاری گرفت، لازم است در ابتدا تأمل و تعقل نموده و جوانب امر را بررسی نماید و اگر به نتیجه رسید، همان را ملاک عمل قرار دهد، اما اگر سر دوراهی تحیّر رسید و فکرش عاجز از نشان دادن راه گردید، به مشورت با افراد دارای صلاحیت پرداخته و از تجربیات و علم آن‌ها حق را بدست آورد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/11050/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C «معنای استخاره و جایگاه آن در زندگی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 11 دی 1385ش.]</ref> به قول مولوی:
مشورت ادارک و هشیاری دهد *** عقل ها مر عقل را یاری دهد<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh57 مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 14 مهر 1400ش.]</ref>
 
==استخاره از منظر فقها==
از منظر علمای مسلمان، استخاره به هنگام عسر و حرج مستحب است.<ref>زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴.</ref> بیشتر فقیهان مسلمان در مشروعیت استخاره اتفاق‌نظر دارند و تنها در آداب و روش آن، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. همچنین فقیهان مسلمان بر این نکته تأکید کرده‌اند که استخاره فقط در موارد حیرت و سرگردانی جایز است و نباید آن را جایگزین تفکر و تعقل کرد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/97539/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2 «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.]</ref>


==استخاره در فرهنگ ایرانیان==
==استخاره در فرهنگ ایرانیان==
در فرهنگ ایران‌زمین، بسیاری از مردم باور قوی به استخاره دارند تا آنجا که برای انجام هر کاری، حتی دانستن خوش‌یُمنی سال نو، وفور نعمت یا خشک‌سالی، اتفاقات خوش یا ناگوار در سال جدید با توسل به خداوند، طلب ارشاد و راهنمایی می‌کنند.<ref>اعتمادالسلطنه، روزنامه خاطرات، 1345ش، ص۷۱۹.</ref> معمولاً افراد برای انجام استخاره به علما و روحانیون مورد اعتماد خود یا پیش‌نماز مسجد محل خود مراجعه می‌کنند.<ref>وحیدنیا، استخاره‌های محمدعلی شاه، 1345ش، ص۴۹-۱۰۹.</ref>
در فرهنگ ایران‌زمین، بسیاری از مردم باور قوی به استخاره دارند تا آنجا که برای انجام هر کاری، حتی دانستن خوش‌یُمنی سال نو، وفور نعمت یا خشک‌سالی، اتفاقات خوش یا ناگوار در سال جدید با توسل به خداوند، طلب ارشاد و راهنمایی می‌کنند.<ref>اعتمادالسلطنه، روزنامه خاطرات، 1345ش، ص۷۱۹.</ref> معمولاً افراد برای انجام استخاره به علما و روحانیون مورد اعتماد خود یا پیش‌نماز [[مسجد]] محل خود مراجعه می‌کنند.<ref>وحیدنیا، استخاره‌های محمدعلی شاه، 1345ش، ص۴۹-۱۰۹.</ref>


==استخاره در ادبیات فارسی==
==استخاره در ادبیات فارسی==
در ادبیات فارسی، استخاره به‌صورت گسترده موردتوجه قرار گرفته است. البته شاعران و ادیبان فارسی‌زبان با اثرپذیری از فقیهان مسلمان، استخاره را راه‌کاری برای رهایی انسان از حیرت و سرگردانی دانسته‌اند و بر این رویکرد پای فشرده‌اند که هرگاه کسی با تفکر و تعقل به تصمیمی برسد، نیازی به استخاره ندارد. حافظ در یکی از غزل‌های خود چنین گفته است: «در کار خیر، حاجت هیچ استخاره نیست»؛<ref>[https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh72 حافظ، غزلیات حافظ، غزل شماره 72، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.]</ref> صائب تبریزی در یکی از غزلیات خود چنین آورده است: «تو سست‌عزم در گرو استخاره‌ای».<ref>[https://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh6909/ صائب تبریزی، دیوان اشعار، غزل شماره 6909، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.]</ref> عطار نیشابوری نیز در کتاب تذکرة‌الاولیاء در وصف حال «شیخ ابواسحاق شهریار کازرونی» به نماز دورکعتی استخاره اشاره کرده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/97539/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2 «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.]</ref>
در [[ادبیات فارسی]]، استخاره به‌صورت گسترده موردتوجه قرار گرفته است. البته شاعران و ادیبان فارسی‌زبان با اثرپذیری از فقیهان [[مسلمان]]، استخاره را راه‌کاری برای رهایی انسان از حیرت و سرگردانی دانسته‌اند و بر این رویکرد پای فشرده‌اند که هرگاه کسی با تفکر و تعقل به تصمیمی برسد، نیازی به استخاره ندارد. [[حافظ]] در یکی از غزل‌های خود چنین گفته است: «در کار خیر، حاجت هیچ استخاره نیست»؛<ref>[https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh72 حافظ، غزلیات حافظ، غزل شماره 72، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.]</ref> [[صائب تبریزی]] در یکی از غزلیات خود چنین آورده است: «تو سست‌عزم در گرو استخاره‌ای».<ref>[https://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh6909/ صائب تبریزی، دیوان اشعار، غزل شماره 6909، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.]</ref> [[عطار نیشابوری]] نیز در کتاب تذکرة‌الاولیاء در وصف حال «شیخ ابواسحاق شهریار کازرونی» به نماز دورکعتی استخاره اشاره کرده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/97539/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2 «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.]</ref>


==انواع استخاره==
==انواع استخاره==
در منابع روایی اهل سنت و تشیع، انواع مختلفی برای استخاره بیان شده است. هریک از این اقسام استخاره نیز به چند روش مختلف قابل انجام است.
در منابع روایی [[اهل سنت]] و [[شیعه]]، انواع مختلفی برای استخاره بیان شده است. هریک از این اقسام استخاره نیز به چند روش مختلف قابل انجام است:
# استخاره با نماز
# استخاره با [[نماز]]؛
# استخاره با دعا
# استخاره با دعا؛
# استخاره ذات الرقاع
# استخاره ذات الرقاع؛
# استخاره با قرآن
# استخاره با [[قرآن]]؛
# استخاره با تسبیح
# استخاره با تسبیح.
شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح‌الجنان برخی از روش‌های استخاره را به تفصیل ذکر کرده است.<ref>قمی، مفاتیح‌الجنان، ۱۳۷۶ش، ص851-842.</ref>
شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح‌الجنان برخی از روش‌های استخاره را به تفصیل ذکر کرده است.<ref>قمی، مفاتیح‌الجنان، ۱۳۷۶ش، ص851-842.</ref>


==شرایط استخاره==
==شرایط و نحوۀ استخاره==
از جمله شرایط مهم و واجب در استخاره، رعایت کردن پاکی ظاهر، و درستی نیت و باطن است.<ref>[https://lib.eshia.ir/71765/1/229 فیض‌الاسلام، حواشی و شرح صحیفۀ کاملۀ سجادیه، 1375ق، ص۲۲۹.]</ref> از استخاره کردن دربارۀ چیزهای ناروا و واجبات شرعی نیز باید اجتناب کرد.<ref>زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴-۵۵۵.</ref>
در روایات بر این نکته تأکید شده است که هرگاه شخصی تصمیم به کاری گرفت، در ابتدا با تأمل و تعقل، جوانب امر را بررسی کند و اگر به نتیجه رسید، همان را ملاک عمل قرار دهد؛ اما اگر سر دوراهی تحیّر رسید و فکرش عاجز از نشان دادن راه گردید، به مشورت با افراد دارای صلاحیت پرداخته و از تجربیات و علم آنها حق را بدست آورد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/11050/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C «معنای استخاره و جایگاه آن در زندگی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 11 دی 1385ش.]</ref> به قول مولوی:<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh57 مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 14 مهر 1400ش.]</ref>
{{آغاز نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{ب|مشورت ادارک و هشیاری دهد|عقل‌ها مر عقل را یاری دهد}}
{{پایان شعر}}
{{پایان نستعلیق}}
اگر [[مشورت]] کارساز نبود، آنگاه از استخاره سخن به میان می‌آید. از جمله شرایط مهم و واجب در استخاره، رعایت پاکی ظاهر و درستی نیت و باطن است.<ref>[https://lib.eshia.ir/71765/1/229 فیض‌الاسلام، حواشی و شرح صحیفۀ کاملۀ سجادیه، 1375ق، ص۲۲۹.]</ref> همچنین از استخاره دربارۀ چیزهای ناروا و واجبات شرعی نیز باید اجتناب شود.<ref>زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴-۵۵۵.</ref> افزون بر این توصیه شده است که هر کس برای خودش استخاره بگیرد و عالمانی چون سیدبن طاووس و مجلسی دوم بر این مسئله صحه گذاشته‌اند.<ref>[https://www.ibna.ir/vdchzzn6.23nwwdftt2.html «استخاره و تفال در نگاه بزرگان دين»، خبرگزاری کتاب ایران، تاریخ درج مطلب،: 19 دی 1389ش.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
* «استخاره و تفال در نگاه بزرگان دين»، خبرگزاری کتاب ایران، تاریخ درج مطلب،: 19 دی 1389ش.
* اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، تهران، بی‌نا، ۱۳۴۵ش.
* اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، تهران، بی‌نا، ۱۳۴۵ش.
* «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 19 دیماه 1397ش.  حافظ شیرازی، غزلیات حافظ، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
* «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 19 دیماه 1397ش.  حافظ شیرازی، غزلیات حافظ، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
خط ۵۳: خط ۵۵:
[[رده:ازدواج]]
[[رده:ازدواج]]
[[رده:خرده‌فرهنگ]]
[[رده:خرده‌فرهنگ]]
[[کاربر:Mohammad-Moulaei|Mohammad-Moulaei]] ([[بحث کاربر:Mohammad-Moulaei|بحث]]) ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۱۰ (+0330)

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۹

اِستِخاره، طلب خیر از خداوند هنگام تردید در انجام یک کار.

معنای استخاره

استخاره در لغت به‌معنای طلب خیر است[۱] و در اصطلاح به‌معنای تفأل‌زدن با قرآن یا تسبیح و مانند آن جهت انجام دادن کاری است که در آن تردید دارند.[۲]

استخاره در ادیان

استخاره در میان پیروان ادیان آسمانی، امری دیرینه است و انسان‌های دین‌مدار همواره کوشیده‌اند با اتصال به منبع بی‌پایان آگاهی و خیر، از وادی حیرت و سرگردانی خارج شوند. پیروان هرکدام از ادیان با کمک آموزه‌های دینی خود، آداب ویژه‌ای را برای استخاره به‌کار گرفته‌اند.[۳]

استخاره نزد مسلمانان

استخاره در فرهنگ مسلمانان، امری کاملاً شناخته‌شده است و برخی از مسلمانان در زندگی خود، جایگاه ویژه‌ای برای استخاره در نظر می‌گیرند و حتی شیوه‌ی استخاره را با اهتمام خاصی به فرزندان خود نیز آموزش می‌دهند.[۴] قلمرو استخاره بسیاری از کنش‌های مهم اجتماعی را در برمی‌گیرد؛ بسیاری از مسلمانان از گذشته تاکنون، هرگاه در انجام کارهایی مانند خریدوفروش، شوهر دادن دختر و رفتن به سفر دچار تردید در تصمیم‌گیری شده‌اند به استخاره و مشورت با خداوند پناه آورده‌اند.[۵]

استخاره از منظر فقیهان

از منظر عالمان مسلمان، استخاره به هنگام عسر و حرج مستحب است.[۶] بیشتر فقیهان مسلمان در مشروعیت استخاره اتفاق‌نظر دارند و تنها در آداب و روش آن، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. همچنین فقیهان مسلمان بر این نکته تأکید کرده‌اند که استخاره فقط در موارد حیرت و سرگردانی جایز است و نباید آن را جایگزین تفکر و تعقل کرد.[۷]

استخاره در فرهنگ ایرانیان

در فرهنگ ایران‌زمین، بسیاری از مردم باور قوی به استخاره دارند تا آنجا که برای انجام هر کاری، حتی دانستن خوش‌یُمنی سال نو، وفور نعمت یا خشک‌سالی، اتفاقات خوش یا ناگوار در سال جدید با توسل به خداوند، طلب ارشاد و راهنمایی می‌کنند.[۸] معمولاً افراد برای انجام استخاره به علما و روحانیون مورد اعتماد خود یا پیش‌نماز مسجد محل خود مراجعه می‌کنند.[۹]

استخاره در ادبیات فارسی

در ادبیات فارسی، استخاره به‌صورت گسترده موردتوجه قرار گرفته است. البته شاعران و ادیبان فارسی‌زبان با اثرپذیری از فقیهان مسلمان، استخاره را راه‌کاری برای رهایی انسان از حیرت و سرگردانی دانسته‌اند و بر این رویکرد پای فشرده‌اند که هرگاه کسی با تفکر و تعقل به تصمیمی برسد، نیازی به استخاره ندارد. حافظ در یکی از غزل‌های خود چنین گفته است: «در کار خیر، حاجت هیچ استخاره نیست»؛[۱۰] صائب تبریزی در یکی از غزلیات خود چنین آورده است: «تو سست‌عزم در گرو استخاره‌ای».[۱۱] عطار نیشابوری نیز در کتاب تذکرة‌الاولیاء در وصف حال «شیخ ابواسحاق شهریار کازرونی» به نماز دورکعتی استخاره اشاره کرده است.[۱۲]

انواع استخاره

در منابع روایی اهل سنت و شیعه، انواع مختلفی برای استخاره بیان شده است. هریک از این اقسام استخاره نیز به چند روش مختلف قابل انجام است:

  1. استخاره با نماز؛
  2. استخاره با دعا؛
  3. استخاره ذات الرقاع؛
  4. استخاره با قرآن؛
  5. استخاره با تسبیح.

شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح‌الجنان برخی از روش‌های استخاره را به تفصیل ذکر کرده است.[۱۳]

شرایط و نحوۀ استخاره

در روایات بر این نکته تأکید شده است که هرگاه شخصی تصمیم به کاری گرفت، در ابتدا با تأمل و تعقل، جوانب امر را بررسی کند و اگر به نتیجه رسید، همان را ملاک عمل قرار دهد؛ اما اگر سر دوراهی تحیّر رسید و فکرش عاجز از نشان دادن راه گردید، به مشورت با افراد دارای صلاحیت پرداخته و از تجربیات و علم آنها حق را بدست آورد.[۱۴] به قول مولوی:[۱۵]

مشورت ادارک و هشیاری دهدعقل‌ها مر عقل را یاری دهد

اگر مشورت کارساز نبود، آنگاه از استخاره سخن به میان می‌آید. از جمله شرایط مهم و واجب در استخاره، رعایت پاکی ظاهر و درستی نیت و باطن است.[۱۶] همچنین از استخاره دربارۀ چیزهای ناروا و واجبات شرعی نیز باید اجتناب شود.[۱۷] افزون بر این توصیه شده است که هر کس برای خودش استخاره بگیرد و عالمانی چون سیدبن طاووس و مجلسی دوم بر این مسئله صحه گذاشته‌اند.[۱۸]

پانویس

  1. ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه استخاره.
  2. ↑ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه استخاره.
  3. ↑ «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.
  4. ↑ فیض‌الاسلام، ترجمه و شرح فیض الاسلام، 1376ش ص۲۲8.
  5. ↑ تنوخی، الفرج بعد الشدة، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۸۲-۱۸۵.
  6. ↑ زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴.
  7. ↑ «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.
  8. ↑ اعتمادالسلطنه، روزنامه خاطرات، 1345ش، ص۷۱۹.
  9. ↑ وحیدنیا، استخاره‌های محمدعلی شاه، 1345ش، ص۴۹-۱۰۹.
  10. ↑ حافظ، غزلیات حافظ، غزل شماره 72، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
  11. ↑ صائب تبریزی، دیوان اشعار، غزل شماره 6909، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
  12. ↑ «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 19 دیماه 1397ش.
  13. ↑ قمی، مفاتیح‌الجنان، ۱۳۷۶ش، ص851-842.
  14. ↑ «معنای استخاره و جایگاه آن در زندگی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 11 دی 1385ش.
  15. ↑ مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 14 مهر 1400ش.
  16. ↑ فیض‌الاسلام، حواشی و شرح صحیفۀ کاملۀ سجادیه، 1375ق، ص۲۲۹.
  17. ↑ زرین‌کوب، فال و استخاره، 1382ش، ص۵۵۴-۵۵۵.
  18. ↑ «استخاره و تفال در نگاه بزرگان دين»، خبرگزاری کتاب ایران، تاریخ درج مطلب،: 19 دی 1389ش.

منابع

  • «استخاره و تفال در نگاه بزرگان دين»، خبرگزاری کتاب ایران، تاریخ درج مطلب،: 19 دی 1389ش.
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، تهران، بی‌نا، ۱۳۴۵ش.
  • «تاریخ استخاره و استخاره‌های تاریخ‌ساز»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 19 دیماه 1397ش. حافظ شیرازی، غزلیات حافظ، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
  • تنوخی، محسن، الفرج بعد الشدة، بیروت، بی‌نا، ۱۳۹۸ق / ۱۹۷۸م.
  • زرین‌کوب، عبدالحسین، فال و استخاره، تهران، صفحه سفید، 1382ش.
  • صائب تبریزی دیوان اشعار، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 4 مهر 1400ش.
  • عمید، حسن، فرهنگ فارسی، تهران، اَشجَع، ۱۳۸۹ش.
  • فیض‌الاسلام، علینقی، ترجمه و شرح فیض الاسلام، تهران، فقیه، 1376ش.
  • قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، تهران، بی‌نا، ۱۳۸۱ق.
  • «معنای استخاره و جایگاه آن در زندگی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 11 دی 1385ش.
  • مولوی، مثنوی معنوی، سایت گنجور، تاریخ بازدید: 14 مهر 1400ش.
  • وحیدنیا، سیف‌الله، «استخاره‌های محمدعلی ‌شاه»، در نشریۀ دانشکدۀ ادبیات اصفهان، اصفهان، سال ۲، شماره ۲ و ۳، ۱۳۴۵ش.
برگرفته از «https://fa.wikizendegi.com/w/index.php?title=استخاره&oldid=2924»