غلام‌علی محمدی بامیانی

غلام‌علی محمدی بامیانی؛ عالم دینی افغانستانی و استاد حوزۀ علمیه در سوریه.

غلام‌علی محمدی بامیاني، از عالمان دینی افغانستان بود که بیش از چهار دهه از عمر خود را در حوزه‌های علمیۀ مشهد، نجف و سوریه، صرف تدریس، تألیف و تربیت طلاب علوم دینی کرد.

از کودکی تا جوانی

غلام‌علی محمدی بامیانی در سال 1312ش در منطقۀ «فولادی» از توابع ولایت بامیان افغانستان متولد شد. او خواندن و نوشتن، روخوانی قرآن و دیوان حافظ را در مکتب‌خانۀ زادگاه خود فراگرفت. سپس به فراگیری مقدمات علوم دینی پرداخت.

محمدی بامیانی در ایام جوانی برای ادامۀ تحصیل به ایران مهاجرت کرد. او ادبیات عرب را در حوزۀ علمیۀ مشهد آموخت، سپس در سال 1338ش به‌علت علاقۀ فراوان به تحصیل در حوزۀ علمیۀ نجف و فراگیری سطوح عالی حوزه عازم آن دیار شد. محمدی بامیانی در حوزۀ نجف سطوح عالی علوم دینی را نزد امام خمینی، میرزا حسین بجنوردی، سید ابوالقاسم خویی و محمدباقر صدر فراگرفت. در سال 1350ش به‌دلیل اخراج علمای غیرعراقی از سوی دولت بعثی عراق، به سوریه رفت و در آنجا با درخواست آیت‌الله حسن شیرازی در حوزۀ علمیۀ زینبیۀ دمشق به تدریس علوم حوزوی و تربیت طلاب علوم دینی پرداخت. محمدی بامیانی از ارکان علمی مؤثر در آن حوزه به شمار می‌رفت.

سیرۀ اخلاقی

بهره‌مندی از هوش و استعداد علمی بالا، مهارت و احاطه بر موضوعات مختلف علمی از ویژگی‌های فردی آیت‌الله محمدی بامیانی بود. او در ارتباط با دیگران از حسن معاشرت، خوش‌رویی و شوخ‌طبعی برخوردار بود.

فعالیت‌های علمی و فرهنگی

الف- تدریس

محمدی بامیانی در طول دوران تحصیل در حوزه‌های علمیۀ مشهد و نجف، ضمن فراگیری علوم دینی، به تدریس کتاب‌های حوزوی پرداخت و تدریس رسمی خود را بعد از هجرت به سوریه آغاز کرد. وی حدود 40 سال (1352-1392ش) از عمر خویش را صرف تدریس دروس دینی در سطوح مختلف در حوزۀ علمیۀ زینبیه کرد. آیت‌الله بامیانی در تأسیس و توسعۀ فرهنگی و ساختاری حوزۀ علمیۀ سوریه با آیت‌الله حسن شیرازی همکاری نزدیکی داشت. او سابقه تدریس در جامعهالمصطفی را نیز در کارنامۀ خویش دارد.

ب- تربیت طلاب علوم دینی

از جمله فعالیت‌های محمدی بامیانی، تربیت شاگردان زیادی از کشورهای سوریه، لبنان، عراق، افغانستان، هند، پاکستان، بحرین و عربستان به‌صورت حضوری و یا مجازی در رشته‌های مختلف علوم اسلامی بوده است. وی در طول چهار دهه فعالیت در سوریه، به امور معیشتی طلاب افغانستانی مقیم سوریه توجه داشت و در حل مشکلات آنها پیش‌قدم بود.

ج- تألیف

محمدی بامیانی علاوه بر تدریس سطوح عالی حوزه، با تلاش و جدیت فراوان به تألیف نیز همت گماشت و آثار ارزشمندی در زمینه‌های مختلف فقهی، اصولی و اعتقادی به زبان‌های فارسی و عربی برجای گذاشت. آثار تألیفی آیت‌الله محمدی بامیانی عبارت است از: دروس فی ‌الرسائل؛ دروس فی ‌الکفایه؛ دروس فی ‌البلاغه (شرح مختصر المعانی)؛ الشیعه الإمامیه بین النصوص الدینیه والتضلیلات الإعلامیه؛ خلافه الإمام علی بین النصوص الدینیه والتغطیه الإعلامیه؛ أجوبه الشبهات العقائدیه؛ غایه المراد فی شرح کشف المراد علی تجرید الإعتقاد شیخ طوسی؛ تصحیح کتاب «المفصل فی شرح المطول»؛ دروس فی المکاسب؛ الخلافه بین السائل والمجیب؛ لماذا نخاف الموت؛ تقریرات الفقه والأصول للإمام الخوئی.

ارتباط با شخصیت‌های علمی و فرهنگی

محمدی بامیانی با چهره‌های علمی و انقلابی اثرگذاری هم‌چون امام خمینی، شهید صدر، آیت‌الله خویی و سید حسن شیرازی رابطۀ دوستانه و همکاری علمی، اجتماعی و اداری داشت.

درگذشت

محمدی بامیانی بعد از چند دهه تدریس و تحقیق در سوریه، به‌دلیل بحران سیاسی و امنیتی کشور سوریه به ایران و سپس افغانستان بازگشت و بعد از مدتی اقامت، راهی عراق شد و در حوزۀ علمیۀ نجف به تدریس پرداخت تا اینکه دچار کسالت شد و برای درمان به شهر کربلا رفت. وی، در 23 آذر 1395ش در سن 83 سالگی در کربلا از دنیا رفت و پیکر او بعد از انتقال به نجف در وادی‌السلام به خاک سپرده شد.