نوار غزه

نوار غزه؛ از مناطق قدیمی و مهم جهان اسلام و نماد مقاومت و بیداری مردم فلسطین.

نوار غزه، از کانون‌های مقاومت اسلامی در فلسطین و از مناطق کهن و مهم جهان اسلام است. به نظر کارشناسان، امروزه این منطقۀ راهبردی به‌دلیل اقدامات جنایت‌کارانه، محاصرۀ همه‌جانبه و طولانی‌مدت، حملات نظامی و کشتار غیر نظامیان در این منطقه توسط رژیم صهیونیستی، به یک مسالۀ حقوق بشری و راستی‌آزمایی مدعیان دروغین دموکراسی، آزادی و حقوق بشر غربی تبدیل شده است. از طرف دیگر، بسیاری از مردم جهان، نوار غزه را به‌دلیل روحیۀ مقاومت، رشادت، جهاد و تاب‌آوری مردم صبور آن در برابر حملات بی‌رحمانه و مکرر اسرائیل به‌عنوان «نماد مقاومت و بیداری» می‌شناسند.

تاریخچه

غزه از شهرهای بسیار قدیمی و تاریخی است. مطالعات باستانشناختی که در سال ۱۹۹۸م در منطقه «تل السكن» در نوار غزه صورت گرفت از وجود یک شهر باستانی در این منطقه در دورۀ تمدن کنعان در هزارۀ دوم پیش از میلاد مسیح پرده برداشت. نوار غزه پس از دورۀ تمدن کنعان تحت سلطۀ آشوری‌ها، بابلی‌ها، رومی‌ها، اعراب و مسیحیان قرار گرفت. در 1798م استعمار غربی بر این منطقه تسلط یافت. انگلیس پس از پیروزی متفقین در جنگ جهانی اول و با اعلام قیمومیت خود بر فلسطین، با توطئه‌چینی، سلطۀ صهیونیست‌ها بر فلسطین و انتقال آن‌ها به این سرزمین اسلامی و آوارگی ساکنان بومی آن را تسهیل کرد. بعد از اشغال فلسطین در ۱۹۴۸م توسط اسرائیل، منطقۀ غزه را کشور مصر اداره میکرد، اما در جنگ شش روزه در سال 1967م این شهر نیز به اشغال کامل اسرائیل درآمد و تا سال ۲۰۰۵م تحت اشغال صهیونیست‌ها بود. با خروج اسرائیل در این سال، مدیریت غزه به دولت خودگران فلسطین واگذار شد، اما انرژی (آب و برق) و حمل‌ونقل آن از زمین و دریا در کنترل رژیم صهیونیستی باقی ماند. در ۲۰۰۶م جنبش حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین، اکثریت آرا را به دست آورد و بعد از ۲۰۰۷م ادارۀ این منطقه را به دست گرفت. از آن زمان تاکنون، غزه به مدت ۱۶ سال است که در محاصرۀ شدید رژیم صهیونیستی قرار دارد و بارها مورد وحشیانه‌ترین حملات نظامی قرار گرفته است.

موقعیت جغرافیایی و جمعیت

نوار غزه منطقه‌ای در غرب فلسطین و هم‌مرز با شمال مصر است. طول این منطقه حدود 41 کیلومتر و عرض آن 12 کیلومتر و کل مساحت آن 360 کیلومتر مربع است. غزه در حال‌حاضر از شمال به شهرک صهیونیست‌نشین «عسقلان» منتهی می‌شود، از شرق به استان «بئر شبع» فلسطین اشغالی و از جنوب نیز به کشور مصر متصل بوده و در سمت غرب آن نیز، دریای مدیترانه قرار گرفته است. در منطقۀ غزه پنج شهر وجود دارد که به ترتیب از شمال «جبالیا»، «غزه»، «دیرالبلح»، «خان‌یونس» و «رفح» نام دارد و بزرگ‌ترین آنها شهر غزه است. نوار غزه با حدود دو میلیون نفر جمعیت، از مناطق متراکم جمعیتی در دنیا محسوب می‌شود و در هر كيلومتر مربـع آن حدود 4500 نفر زندگي مي‌كنند. اکثریت مردم غزه، پیرو دین اسلام‌اند و حدود 30 هزار نفر مسیحی نیز در این منطقه زندگی می‌کنند. امروزه باریکه غزه به‌طور كامل در محاصرۀ اشغالگران اسرائیلی قرار دارد و تنها از طريق چند گذرگاه به بيرون راه دارد و مردم تمام نيازهاي خود را از بيرون تأمين مي‌كنند. گذرگاه رفح تنها معبر ساكنان غزه به كشور مصر و جهان خارج است که توسط مأموران صهيونيست و هیئت ناظران اروپايي و فلسطيني كنترل مي‌شود.

اهمیت

نوار غزه از شهرهای بسیار قدیمی در غرب آسیا با موقعیت جغرافیایی ویژه است. غزه در نوار ساحلی مدیترانه یک مرکز پررونق تجاری و توقفگاه کاروان‌های بین مصر و سوریه بوده ‌است. این منطقه در صدر اسلام نیز از مناطق پر اهمیت برای تجارت اهل مکه و مدینه به‌شمار می‌رفت. به گواه اسناد تاریخی، «هاشم بن عبدمناف»، جد دوم پیامبر اسلام در غزه دفن شده است و به‌همین دلیل این شهر در قدیم به «غَزَّة الهاشم» شهرت داشت. برای هاشم در این شهر، مرقدی نیز گزارش شده که بارها مورد هجوم وهابیت برای تخریب قرار گرفته است. بعد از اشغال فلسطین توسط اسرائیل، این شهر اهمیت و شهرت بیشتری یافت و نام آن در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفت. اکنون این شهر نقش مهمی در معادلات سیاسی و امنیتی جهان، به‌ویژه موقعیت مرکزی در تحولات فلسطین ایفا می‌کند؛ حماس به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین نیروهای مقاومت در فلسطین، در این منطقه ایجاد شد و به دیگر مناطق فلسطین گسترش یافت. به‌همین دلیل، نام غزه در ادبیات سیاسی جهان به‌عنوان زادگاه بزرگ‌ترین جنبش مبارزاتی ثبت شده است. ارتکاب انواع جنایات توسط رژیم صهیونیستی با پشتوانۀ کشورهای غربی در این شهر، غزه را به یک مسئلۀ حقوق بشری نیز تبدیل کرده که سیاست‌های فریبکارانۀ قدرت‌های غربی، نهادهای بین‌المللی و ناکارآمدی سبک زندگی مادی و مبتنی بر روحیۀ استکباری و استعماری دنیای مدرن را نشان می‌دهد.

محاصرۀ نوار غزه توسط اسرائیل

الف) محاصرۀ اقتصادی

از زمان اشغال نوار غزه توسط رژیم صهیونیستی در ۱۹۶۷م، محاصرۀ اقتصادی این منطقه با تعلیق دریانوردی بین‌المللی در نزدیک این منطقه آغاز شد. بعد از 2006م که حماس کنترل غزه را به دست گرفت، محاصرۀ اقتصادی این شهر توسط رژیم صهیونیستی شدت پیدا کرد و غزه به‌عنوان «بزرگ‌ترین زندان روباز جهان» نام گرفت؛ ممانعت از ورود غذا، دارو، سوخت و آب و برق، مردم غزه را در معرض گرسنگی و مرگ قرار داد. بسته‌ماندن گذرگاه‌ها و جلوگیری از رفت‌وآمد آزادانۀ مردم و تاجران و جلوگیری از سفر بیماران به خارج، تنها بخشی از نمودهای ناگوار محاصره است. به‌علت محاصرۀ شدیدی که بر مردم غزه تحمیل شده، فقر و بیکاری افزایش یافته و بسیاری از صنایع به‌دلیل نبود مواد خام از کار افتاده است و مردم به کارهای یدی روی آورده‌اند. همچنین بسیاری از زیر ساخت‌ها توسط بمباران رژیم صهیونیستی نابود شده و پس از آن نیز امکان بازسازی نبوده است.

ب) محاصرۀ امنیتی و نظامی

علاوه‌بر محاصرۀ اقتصادی و پیامدهای انسانی آن برای مردم غزه، اقدامات تروریستی و محاصرۀ نظامی و امنیتی این منطقه توسط اشغالگران نیز در سال‌های اخیر به اوج رسیده و رژیم اسرائیل سخت‌ترین هجمه را نسبت به ملت فلسطین و رهبران مقاومت به‌کار گرفته است؛ بمباران‌های دائمی با هواپیمای اف16 آمریکایی، ویرانکردن زیرساخت‌های حیاتی و خانه‌های مسکونی و دولتی، ترور شخصیت‌های مقاومت، کشتن و زخمی‌کردن کودکان و زنان، از پیامدهای محاصرۀ ظالمانۀ غزه است.

مقاومت و دفاع از غزه

نوار غزه بعد از اشغال فلسطین توسط اسرائیل، همواره صحنۀ تقابل دو نوع تفکر «طاغوتی و توحیدی»، «تجاوز و دفاع» و «اشغالگری و مقاومت» بوده است. این رویارویی در قالب نامگذاری‌ها با مفاهیم ارزشی هردو طرف در نبردهای سرنوشت‌ساز، نمادگذاری شده که نوع سبک زندگی و نگاه هر دو طرف به ارزش‌های انسانی را نشان می‌دهد؛ اسرائیل بعد از ۲۰۰۷م نوار غزه را به‌عنوان سرزمین دشمن شناخته و از آن زمان تاکنون چندین جنگ ویرانگر را بر این منطقه تحمیل کرده اما در هیچ کدام از این جنگ‌ها به اهداف خود نرسیده است. در عوض، مردم غزه در مقیاسی وسیع‌تر از گذشته در حال مقابله بوده و روحیۀ مقاوت، جهاد، شهادت‌طلبی و پایداری دینی را به نمایش گذاشته است. بعد از تاریخ یادشده این رژیم با حملات نظامی و محاصرۀ اقتصادی، زندگی را بر ساکنان نوار غزه سخت کرده که در ذیل به چند نمونه جنایات اسرائیل و دفاع شجاعانۀ مردم غزه اشاره می‌شود.

1. نبرد الفرقان

اسرائیل در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸م جنگی نابرابر را با هدف نابودی مقاومت و اشغال دوبارۀ غزه آغاز کرد که 22 روز به طول انجامید. صهیونیست‌ها این جنگ را «سرب گداخته» (نماد تفکر مادی و طاغوتی) و رزمندگان مقاومت، آن را «نبرد فرقان» نامیدند. در این جنایت هولناک، رژیم صهیونستی با حدود 100 هواپیمای جنگی، ده‌ها نقطه در نوار غزه را بمباران کرد. صدها منزل مسکونی‌، بیمارستان، مسجد، مدرسه‌، دانشگاه و سازمان‌های وابسته به سمان ملل در نوار غزه هدف قرار گرفت. صهیونیست‌ها از سلاح‌های تحریم‌شدۀ بین‌المللی از جمله بمب‌های حاوی فسفر سفید و اورانیوم در بمباران غزه استفاده کردند. در این حمله وحشیانه، ۱۴۱۹ نفر در نوار غزه شهید شدند که بیشتر آنها از شهروندان عادی و زنان و کودکان بودند. تعداد مجروحان ۵۵۰۰ نفر اعلام شد که برخی از آنها همچنان از معلولیت‌های ناشی از جنگ رنج می‌برند. ۸۳ درصد از شهدا را زنان و کودکان تشکیل می‌دادند. به نظر کارشناسان جنگ 22 روزه، ناتوانی رژیم صهیونیستی در سرکوب مقاومت فلسطین را به اثبات رساند و در سطح بین‌الملل باعث شناخت مظلومیت مردم فلسطین، بسیج افکار عمومی جهان علیه رژیم صهیونیستی، تزلزل دکترین امنیتی و خدشه‌دار شدن چهرۀ این رژیم، تقویت جایگاه محلی ومنطقه‌ای جریان مقاومت و تحول در آرایش قدرت در خاورمیانه شد. همچنین این نبرد کاهش اعتماد به نهادهای مدافع امنیت بین‌المللی را به دنبال داشت و مرز بین ادعا و واقعیت، در نحوۀ عملکرد این نهادها شفاف‌تر شد.

2. نبرد سنگ‌های سجیل

جنگ سال ۲۰۱۲ (۸ روزه) با ترور «احمد الجعبری» از فرماندهان ارشد گردان‌های «القسام» شاخۀ نظامی حماس آغاز شد و رژیم صهیونیستی پس از این ترور، حملات هوایی گسترده به غزه را آغاز کرد. در این حملۀ وحشیانه، 185 نفر فلسطینی شهید و 1399 نفر نیز زخمی شدند. در این جنگ که با مقاومت مثال‌زدنی مبارزان فلسطینی و سخت‌کوشی مردم غزه همراه بود، رژیم صهیونیستی ناچار به آتش‌بس و ترک تهاجم شد. اشغالگران این جنگ را «ستون ابرها» و مقاومت فلسطین «سنگ‌های سجیل» نامیدند. پیامد جنگ، مطابق نام‌گذاری‌های نمادین بود؛ هیمنۀ پوشالی اسرائیل بر اثر مقاومت مرم فلسطین مثل ابر فروپاشید، اما در مقابل، وجهۀ مردمی و جهانی مقاومت بالا رفت و حقانیت آنها در برابر صهونیست‌ها و حمایت مسلمانان از هبران مقاومت افزایش یافت. در این جنگ، پیروزی مردم غزه در اثر ایستادگی و مقاومت رقم خورد.

3. نبرد العصف المأکول

در ۲۰۱۴م صهیونیست‌ها به بهانۀ گمشدن سه اسرائیلی در کرانه باختری جنگ خونین دیگری را با هدف نابودی مقاومت اسلامی علیه مردم غزه آغاز کرد که صهیونیست‌ها این تجاوز را «لبه محافظ» و رزمندگان مقاومت آن را نبرد «العصف المأکول» نامیدند. این تجاوز ۲127 شهید و نزدیک به ۱۱ هزار مجروح بر جای گذاشت. کودکان و زنان بخش زیادی از کشته‌شدگان را تشکیل دادند به نحوی که خبرها از شهادت ۵۰۰ کودک و بیش از ۲۵۰ زن حکایت داشت. هزار باب خانه ویران شد و 30 هزار باب نیز آسیب جدی دید. به نظر کارشناسان این جنگ که با تجاوز گستردۀ رژیم صهیونیستی و بدون رعایت اصل تناسب آغاز شده بود، اسرائیل را به‌دلیل به کارگیری رویۀ همیشگی خشونت حداکثری، کودک‌کشی، ویرانسازی زیرساخت‌های غزه، در افکار عمومی جهان رسوا کرد؛ به‌همین مناسبت، تظاهرات بی‌سابقه در شهرهای مختلف علیه رژیم صهیونیستی برگزار شد.

4. نبرد شمشیر قدس

این جنگ در ماه می 2021م رخ داد که توسط رژیم صهیونیستی «نگهبان قلعه‌ها» و توسط مقاومت اسلامی «شمشیر قدس» (سیف القدس) ‌نام‌گذاری شد و 11 روز طول کشید. این جنگ از سنگین‌ترین نبردها بود و ویرانی عظیمی در منازل مسکونی، تأسیسات و زیرساخت‌های دولتی و خصوصی نوار غزه به بار آورد. همچنین باعث شهادت ۲۶۰ فلسطینی شد که در میان آنها ۶۶ کودک و ۴۱ زن بود و بیش از 1900 مجروح از جمله ۵۶۰ کودک بر جای گذاشت. در این جنگ یک هزار و ۷۰۰ واحد مسکونی به‌صورت کامل و حدود ۶۰ هزار واحد دیگر به صورت جزئی تخریب شدند. مقاومت فلسطین در پاسخ به حملات صهیونیست‌ها بیش از ۴۰۰۰ موشک به سمت فلسطین اشغالی شلیک کرد. کارشناسان معتقدند این جنگ باعث تقویت وحدت و انسجام در سراسر فلسطین و محبوبیت مبارزان و مقاومت در میان مردم جهان شد و بر باد رفتن قدرت بازدارندگی، قساوت و ماهیت ضدانسانی رژیم صهیونیستی را بیش از پیش نمایان کرد.

5. نبرد طوفان الاقصی

در پاسخ به تجاوز و جنایات مستمر صهیونیست‌ها علیه مردم غزه، گروه مقاومت در پانزدهم 1402ش (هفتم اکتبر 2023م) عملیات بزرگ، بی‌سابقه و دشمن‌شکنی را با نام «طوفان الاقصی» راه‌اندازی کرد؛ «کتائب القسّام» با عبور از مرزهای غزه و حدود امنیتی آن، برای اولین‌بار از هوا، زمین و زیر زمین وارد سرزمین‌های اشغالی شدند و حدود ۵ هزار موشک و راکت را در 4 ساعت به سمت سرزمین‌های اشغالی شلیک و چندین شهرک و پاسگاه نظامی را آزاد کردند. تعداد نیروهای شرکت‌کننده در این حمله از جانب نیروهای حماس، نزدیک به ۱۰۰۰ نفر و نقاط عملیاتی ورودی به خاک‌های اشغالی، ۱۵ نقطه معرفی شده است. در این عملیات دقیق، هماهنگ و برق‌آسا، حدود ۱۴۰۰ اسرائیلی کشته، بیش از 5400 نفر از آنها زخمی و تعداد 212 نفر اسیر شدند. این عملیات باعث شکست بزرگ اطلاعاتی و امنیتی و تحقیر اسرائیل شد که از سوی صاحب‌نظران «غیر قابل ترمیم» توصیف شده است. بعد از عملیات طوفان الاقصی، در حملۀ گسترده و بی‌سابقۀ هوایی و توپخانه‌ای اسرائیل به مناطق مسکونی در نوار غزه، هزاران نفر غیر نظامی کشته، ده‌ها هزار نفر زخمی و ده‌ها هزار خانۀ مسکونی شامل بیمارستان، مسجد، کلیسا و مدرسه، ویران شده‌اند. این اقدامات اسرائیل از سوی مجامع بین‌المللی جنایت جنگی، نسل‌کشی و قتل عام خوانده شده و موجب خشم و نفرت عمومی در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی در سراسر جهان شده است.

جنایات اسرائیل در نوار غزه

1. نقض حقوق بین‌الملل

بر اساس کنوانسیون‌های ژنو، انتقال یا اخراج مردم، تنبیه دسته‌جمعی، گروگان‌گیری، تبعیض بر اساس تعلقات نژادی، مذهبی و سیاسی و کنترل مواد دارویی و غذایی در جهت خلاف نیازهای عادی مردم، ممنوع ‌است؛ اما بررسی شواهد و مستندات مراجع معتبر و نهادهای ناظر بین‌المللی، نشان می‌دهد که مجموعۀ متنوعی از مهم‌ترین قواعد اصلی و عرفی حقوق بین‌الملل و مقررات ناظر بر حقوق بین‌الملل بشردوستانه در جریان جنگ‌های رژیم صهیونیستی علیه مردم نوار غزه نقض شده ‌است.

2. جنایت علیه بشریت

کشتار وسیع غیر نظامیان از جمله زنان و کودکان، ممانعت از انتقال مجروحان، حمله به بیمارستان‌ها، ممنوعیت دسترسی به دارو و حمله به مدرسه‌ها و مراکز مذهبی، همگی از موارد نقض کنوانسیون‌های ژنو و ارتکاب جنایت علیه بشریت محسوب میشود که اسرائیل بارها آن را مرتکب شده است.

3. جنایات جنگی

کشتار غیر نظامیان از جمله زنان و کودکان، حمله به تأسیسات غیرنظامی، بمباران منازل مسکونی، مدرسه‌ها، مسجدها، مرکزهای پلیس، مکان‌های عمومی، نابودی زیرساخت‌های حیاتی از جمله قطع شبکۀ توزیع آب و برق، تخریب مراکز درمانی، ممانعت از حمل‌ونقل مجروحان و ارسال دارو، برخی از مهم‌ترین مصادیق جنایت جنگی اسرائیل در غزه است.

4. نسل‌کشی

در تجاوز اسرائیل به نوار غزه، نیروهای رژیم صهیونیستی با محاصرۀ همه‌جانبۀ غزه و ممانعت از ارسال نیازهای اولی و روزمره برای ادامۀ زندگی عادی مردم و با علم به اینکه مقتولان عضوی از گروه بزرگتری به نام ساکنان غزه هستند و بدون در نظر گفتن تعلق آنان به یک گروه نظامی یا سیاسی خاص اقدام به قتل آنان کرده‌اند. به نظر کارشناسان هر دو رکن مادی و روانی جرم نسل‌کشی بر اساس تعریف کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل‌کشی در این اقدامات اسرائیل محقق شده ‌است. همچنین ایجاد شرایط سخت زندگی برای یک گروه به قصد نابودساختن کل یا بخشی از آن گروه، نابودسازی یعنی ایجاد ممانعت یا محروم‌سازی از دسترسی به غذا و دارو وارد آوردن صدمات شدید جسمی و یا روانی به اعضای آن گروه، در زمرۀ جنایت نسل‌کشی است که همگی در نوار غزه توسط رژیم صهیونیستی محقق شده است.

تونل‌های مقاومت در غزه

در نوار غزه شبکۀ مدرن تونل‌های پیچ‌درپیچی وجود دارد که گروه‌های مقاومت فلسطین طی سال‌های گذشته آن را حفر کرده‌اند و به «شهر زیرمینی» و «مترو غزه» معروف شده است. مقاومت فلسطین برای اولین‌بار در زمان انتفاضۀ دوم در ۲۰۰۰م به حفر تونل به‌عنوان یک تاکتیک جدید برای شکستن محاصره و مقابله با رژیم اسرائیل روی آورد که در خروج نظامیان رژیم صهیونیستی از نوار غزه در ۲۰۰۵م اثرگذار بود. بعد از آن، مقاومت عملیات‌های نظامی بزرگی علیه پایگاه‌های اشغالگران اسرائیلی از این تونل‌ها انجام داد. از ویژگی‌های مهم تونل‌های غزه که موجب سردرگمی، وحشت و شکست اسرائیل می‌شود، رازآلودبودن آن است؛ کسی دربارۀ طول و ابعاد مختلف آن چیزی نمی‌داند. از طرف دیگر، این تونل‌ها، تمام عناصر لازم برای یک عملیات جنگی را دارد. روند مدیریت زرادخانه، سلاح و مهمات، کارگاه‌های تولید آن و سکوهای پرتاب موشک از طریق شبکۀ تونل‌ها صورت می‌گیرد. علاوه‌بر این، شبکه ارتباطی ویژه‌ای نیز برای ادارۀ عملیات وجود دارد که رژیم اسرائیل قادر به رهگیری آن نیست.

روز غزه

29 دی در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، روز غزه، نماد مقاومت فلسطین نام‌‏گذاری شده است. نام‌‏گذاری این روز به دنبال ایستادگی مردم غزه در برابر تهاجمات همه‏جانبۀ رژیم صهیونیستی و پیروزی آنها در نبرد الفرقان صورت گرفت.

نوار غزه در هنرهای تجسمی

اهمیت و هویت نمادین نوار غزه باعث شده است که رویدادهای مختلف این منطقه مسلمان به زبان هنرهای تجسمی بازتاب پیدا کند؛ برای مثال در 14 آبان 1402ش، رویداد هنری جهانی «مقاومت می‌کنیم» (نحن نقاوم) با نمایش آثار هنرمندان تجسمی در موزۀ هنرهای دینی امام علی در تهران برگزار شد؛ کاریکاتور، عکس، پوستر و تصویرسازی از سراسر جهان، برگزاری نشست‌های هنر مقاومت و رسانه و پخش موشن‌گرافیک و فیلم‌های کوتاه خبری بخش‌هایی از این رویداد هنری بود.

نوار غزه در آثار پژوهشی

دربارۀ غزه و جنایات اسرائیل در این شهر آثار پژوهشی زیاد در قالب کتاب، مقاله و یادداشت‌ها منتشر شده است. از جمله می‌توان به 37 عنوان كتاب فقط در بازۀ زماني سال 1373ش تا 1394ش اشاره کرد که با موضوع غزه از سوي ناشران ایرانی منتشر شده است. همچنین «غزه در بحران» نام کتابی در حوزۀ ادبیات مقاومت فلسطین و دربردارندۀ مقالات و مصاحبه‌های نوام چامسکی و ایلان پاپه در زمینۀ مناقشۀ فلسطین و اسرائیل است که با روایت ارائه شده از سوی اسرائیل در این زمینه، تفاوت‌های بسیاری دارد و به مخاطب کمک می‌کند که از منظر تازه‌ای به این موضوع نگاه کند.

نوار غزه در شعر

شاعران زیادی برای غزه به‌ویژه بعد از عملیات طوفان الاقصی و به دنبال جنایات رژیم صهیونیستی، شعر سروده‌اند که علی‌رضا قزوه، احمد بابایی، میلاد عرفان‌پور، قاسم صرافان، فریبا یوسفی، محمود اکرامی‌فر، ناصر فیض، فاطمه نانی‌زاد، محمود حبیبی کسبی، مبین اردستانی، رضا اسماعیلی و قادر طراوت‌پور، از جملۀ آنها هستند. شعر ذیل، نمونه‌ای ازاین شعرها دربارۀ غزه است:

کدام خانه در این شهر قتلگاهی نیست		کدام حنجره لبریز بغض و آهی نیست
شب هراس، شب قتل عام و بمباران		شبی که روزنه‌ای وا به صبحگاهی نیست
شبی که ماه هم از ترسِ سایه‌ها تا صبح		جز انزوای محاقش گریزگاهی نیست
شبی که وضعیت قرمزش همیشگی است		میان رهگذران تا به مرگ راهی نیست
صدای کودکی آهسته، زیر یک آوار		به گوش می‌رسد و... گاه هست و گاهی نیست
غبار و دود گرفته‌ست آسمانش را		تو گویی این شب پیوسته را پگاهی نیست
درخت‌ها همه ترکش نشسته بر تن‌شان		بدون زخمِ عطش پیکر گیاهی نیست...
به مرگ قطعی وجدان خود رسیده بشر		به قلب سنگی او عشق را پناهی نیست
در آخرین ‌جهش انسان بدل به گرگ شده‌ست		و کار گرگ مگر کینه و تباهی نیست
گناه آدمی شب‌سرشت گرگ‌نما است		وگرنه گرگ و شب تیره را گناهی نیست

منابع

• «ابعاد تکان‌دهنده از بحران انسانی در غزه»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 19 مهر 1402ش.
• ابعاد جنگ هشتروزۀ غزه از منظر رهبر انقلاب»، وبسایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: 1 آذر 1392ش.
• «ابعاد و پیامدهای شکست رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1400ش.
• «اشعار شاعران مطرح آئینی برای مردم غزه»، خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: 3 آبان 1402ش.
• «انتشار 37 عنوان كتاب با موضوع غزه»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 29 دی 1394ش.
• «اوضاع در فلسطین مظلوم در گفتگو با: اسماعیل هنیه نخست وزیر منتخب فلسطین»، مجلۀ پاسدار اسلام، شماره 301، دی 1385ش.
• «باریکۀ ۴۰ کیلومتری غزه را بهتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تير ۱۳۹۳ش.
• پورحسن، ناصر، «جنگ 51 روزۀ غزه، انتفاضۀ بینالمللی و بایکوت رژیم صهیونیستی»، مطالعات فلسطین، شمارۀ 25، تابستان 1393ش.
• پورقیومی، ایوب، «درسها و پیامدهای مقاومت مردمی در جنگ 22 روزۀ غزه»، مجلۀ مطالعات بسیج، سال دوازدهم، شمارۀ 44، پاییز 1388ش.
• «تصاویری از قبل و بعد جنگ 11 روزه در غزه»، وب‌سایت شبکۀ العالم، تاریخ درج مطلب: 20 ارديبهشت 1401ش.
• جواد، علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، دارالساقی، ۱۴۲۲ق.
• حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان،‌ بیروت،‌ دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
• «در چهار جنگ بزرگ اسرائیل علیه نوار غزه چه اتفاقاتی افتاد؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ش.
• رجبی، مریم، «غزه در بحران»، وبسایت انسانشناسی و فرهنگ، تاریخ درج مطلب: 17 شهریور 1399ش.
• «روز غزه؛ نماد حمایت از مقاومت و مظلومیت فلسطین»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 28 دی 1398ش.
• زعتیر، اکرم، سرگذشت فلسطین، ترجمۀ اکبر هاشمی رفسنجانی، تهران، تربیت، 1373ش.
• سبزیان موسی‌آبادی، علی‌رضا و مظفری، هانیه، «اهداف و پیامدهای جنگ 22 روزۀ رژیم صهیونیستی علیه غزه»، مجلۀ تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دورۀ 1، شمارۀ 2، 1388ش.
• سلطانشاهی، علی‌رضا، «انقلاب اسلامی و مسئله فلسطین: روزهای مصیبتبار اسراییل تحلیلی از دلایل و پیامدهای جنگ هشتروزه علیه مقاومت در غزه»، مجلۀ پانزدۀ خرداد، شمارۀ 34، زمستان 1391ش.
• سناييراد، رسول، هولوكاست در غزه، تهران، نمسا، 1387ش.
• سند، محمد، عمارة قبور النبی و أهل بیته مشعر إلهی، به کوشش ابراهیم حسین بغدادی، بیروت، الامیرة، ۱۴۳۱ق.
• «شهر زیرزمینی؛ تاکتیک برتر مقاومت»، وبسایت روزنامۀ عصر ایران، تاریخ درج مطلب: تاریخ بازدید: 18 آبان 1402ش.
• «ضربۀ کاری مقاومت فلسطین به اقتصاد صهیونیست‌ها»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۹ مهر ۱۴۰۲ش.
• «طوفان الاقصی؛ خشم و غرور فلسطین در نقطۀ برگشت‌ناپذیر»، وب‌سایت دیگران، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1402ش.
• «طوفان الاقصی»، ویکی زندگی، تاریخ بازدید: 17 آبان 1402ش.
• «غزه قبل از جنگ»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1402ش.
• «غزه»، وب‌سایت دانشنامۀ فرق اسلامی، تاریخ بازدید: 15 آبان 1402ش.
• قره‌گیزلی، کامران، «محاصرۀ غزه»، همشهری دیپلماتیک، سال سوم، شمارۀ 25، 1387ش.
• «کارنامه سیاه صهیونیست‌ها علیه مردم فلسطین: 75 ســال جنایـت»، وب‌سایت روزنامۀ کیهان، تاریخ درج مطلب: 19مهر ۱۴۰۲ش.
• «مقاومت مردم غزه در قاب نمایشگاه هنرمندان تجسمی جهان»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آبان ۱۴۰۲ش.
• موسوی، سید صمد، «جنایت غزه، عوامل و ریشه‌ها»، مجلۀ مبلغان، شمارۀ ۱۱۲، بهمن و اسفند ۱۳۸۷ش.
• الندوة العالمیة للشباب الإسلامی، الموسوعة المیسرة فی الأدیان و المذاهب والأحزاب المعاصرة، بیروت،‌ دار الندوة العالمیة للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۴۲۰ق.
• «نسل‌کشی و جنایت جنگی در غزه؛ مدعیان حقوق بشر کجا ایستاده‌اند؟»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مهر ۱۴۰۲ش.
• «نوزدهمین روز از عملیات طوفان الاقصی؛ شمار شهدای غزه از 6 هزار نفر گذشت»، وب‌سایت شبکۀ العالم، تاریخ درج مطلب: 3 آبان 1402ش.
• ولید، محمدعلی، نوار غزه، جغرافیا و جمعیت، ترجمۀ محمدرضا بلوردی، تهران، اندیشهسازان نور، 1384ش.
• «۲ شعر جدید محمدرضا ترکی درباره مظلومیت غزه»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۳۰ مهر ۱۴۰۲ش.