جنگل خشکه داران تنکابن
جنگل خشکه داران تنکابن؛ آخرین بازمانده از پارک‌های جلگه‌ای در شمال ایران.
جنگل خشکه داران تنکابن، یکی از مناطق حفاظت‌شده، تنها جنگل جلگه‌ای و آخرین بازمانده از اکو سیستم‌های جنگلی- جلگه‌ای در شمال ایران است. این جنگل، به‌دلیل اهمیت و شرایط خاص آن، در سال 1354ش به‌عنوان اثر طبیعی ملی شناخته شده و مورد محافظت قرار گرفت.
نام‌گذاری
در برخی از لغت‌نامه‌های فارسی، خشکه داران، به‌معنای درختانی آمده که جانی نداشته، شاخه و برگ‌های آنها ریخته، اما هنوز پابرجا هستند. برخی، این جنگل را با نام پارک «نشتارود» نیز می‌شناسند که دلیل آن نزدیکی به این شهر است.[۱]
موقعیت جغرافیایی
پارک جنگلی خشکه داران با مساحت 265 هکتاری، در سمت غربی استان مازندران، کیلومتر 12 جادۀ اصلی شهرستان تنکابن و نیز در میانۀ دو شهر نشتارود و عباس‌آباد واقع شده است. طول جغرافیایی این جنگل، از 51 درجه و 4 دقیقه تا 51 درجه و 3 دقیقۀ شرقی و عرض جغرافیایی آن نیز از 36 درجه و 43 دقیقه تا 36 درجه و 44 دقیقۀ شمالی است. ارتفاع این منطقۀ جنگلی، به‌دلیل جلگه‌ای بودن، بین 20 تا 50 متر از سطح دریا متفاوت است.[۲] این پارک، همچنین، در حدود 120 کیلومتر از دریا فاصله دارد.[۳]
آب‌وهوا
آب‌وهوای این منطقۀ جنگلی، معتدل و مرطوب گزارش شده است. در فصل تابستان، هوای این منطقه، بسیار گرم و شرجی بوده و در زمستان نیز آب‌وهوای آن رو به سردی می‌رود. بنابراین، بهترین فصل برای سفر به این پارک جنگلی، دو فصل پاییز و بهار است که هوای خنک و مطبوعی بر این منطقه حاکم می‌شود.[۴] میانگین بارندگی سالیانه در این جنگل نیز در حدود 1400 تا 1600 میلی‌متر است.[۵]
پوشش گیاهی
کارشناسان، از حضور 5 تیپ جنگلی (توسکاستان، توسکا- لَرگستان، توسکا- اوجاستان، لَرگ- انجیلیستان و لرگ- شمشادستان) و 26 گونۀ گیاه چوبی در فرم‌های رویشی درختی، درختچه‌ای، بالارونده و بوته‌ای در این منطقه سخن گفته‌اند.[۶] از دیگر گیاهان این جنگل بکر می‌توان به توسکا قشلاقی، شب خسب، افرا پلت، سه قلو انجیلی، انار، ممرز، بلوط، کرات خُرمندی، پاپیتال (داردوست)، تمشک و انواع مهمی از شمشاد جنگلی و یاس وحشی اشاره کرد.[۷]
حیات‌وحش
از جمله گونه‌های جانوری این جنگل شغال، گرگ، خوک، گربۀ وحشی، حواصیل خاکستری (لک‌لک سانان)، غاز، انواع مرغابی و دار غاز باکلان هستند.[۸]
گردشگری
پس از بازدید از این جنگل بکر و پارک جنگلی خشکه داران، می‌توان از موزۀ تاریخی- طبیعی که در حاشیۀ این منطقه برپا شده، دیدن کرد. این موزه، مجموعۀ تاکسیدرمی از حیوانات وحش شمال ایران است که از جمله اماکن دیدنی تنکابن نیز به شمار می‌رود.[۹] از دیگر اماکن دیدنی این جنگل و اطراف آن نیز می‌توان به آبشارهای کوهسار، دشت دریاسر، آبشار سنگ بن چشمه و پارک جنگلی چالدره اشاره کرد.[۱۰]
امکانات رفاهی
این پارک جنگلی، دارای امکاناتی همچون سرویس بهداشتی، آنتن‌دهی مناسب موبایل، رستوران، مراکز اسکان موقت و نمازخانه است.[۱۱]
مسیر دسترسی
پارک جنگلی خشکه داران، در فاصلۀ 250 کیلومتری از تهران، پایتخت ایران، قرار دارد. برای دسترسی به این جنگل، باید از مسیر جادۀ تهران- چالوس حرکت کرده و از شهرهای نمک آبرود، سلمان‌شهر و عباس‌آباد گذر کرد.[۱۲]
پانویس
- ↑ حسنی، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا.
- ↑ Payam, survey Fauna and flora of Khoshkedran forest, 2008, P100.
- ↑ «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ حسنی، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا.
- ↑ کریمی، شناسنامه زیست محیطی اثر طبیعی ملی خشکه داران، 1378ش.
- ↑ مراد حسینی، بررسی جایگاه اکولوژیک خشکه دار در اثر طبیعی ملی خشکه داران، 1383ش.
- ↑ «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو؛
اسمعیل رمجی، «بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی اثر طبیعی ملی خشکه داران»، 1389ش، ص63-74. - ↑ «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ حسنی، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا.
- ↑ حسنی، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا.
- ↑ حسنی، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا.
منابع
- اسمعیل رمجی، مرجان و دیگران، «بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی اثر طبیعی ملی خشکه داران»، فصلنامۀ علوم و فنون منابع طبیعی، سال 5، شماره 4، 1389ش، ص63-74.
- «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 2 آذر 1401ش.
- حسنی، مونا، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 2 آذر 1401ش.
- کریمی، لیلی، شناسنامه زیست محیطی اثر طبیعی ملی خشکه داران، پایان‌نامۀ کارشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، 1378ش.
- مراد حسینی، و، بررسی جایگاه اکولوژیک خشکه دار در اثر طبیعی ملی خشکه داران، پایان‌نامۀ کارشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 1383ش.
- Payam, H, survey Fauna and flora of Khoshkedran forest, MS thesis, Islamic Azad UNV, 2008.