رضایت والدین در ازدواج

رضایت والدین در ازدواج؛ موافقت و هم‌فکری والدین با فرزندان و حمایت عاطفی، مالی و معنوی از آنها در ازدواج.

در فرهنگ ایرانی، خانواده مهم‌ترین رکن در تصمیم‌گیری برای ازدواج فرزندان به‌شمار می‌رود. حمایت بی‌دریغ والدین از فرزندان خود، نوعی اعتماد متقابل را میان آنها به‌وجود می‌آورد. به‌همین منظور بسیاری از جوانان ایرانی برای تصمیم‌گیری در مورد ازدواج، رضایت و موافقت والدین را ضروری می‌دانند.

مفهوم‌شناسی

رضایت والدین به‌معنای کسب موافقت آنها در جهت ازدواج و تشکیل زندگی مشترک توسط زوجین است. رضایت و همراهی والدین در ازدواج فرزندان؛ موجب استفاده از تجربیات، نظرات و حمایت آنها در ازدواج فرزندان می‌شود که تأثیر مستقیمی بر افزایش رضایت‌مندی زوجین در زندگی مشترک دارد.^[۱]

جایگاه رضایت‌ والدین در ازدواج فرزندان

همسرگزینی از تصمیم‌های مهم در زندگی هر انسان است و انتخاب درست، سبب افزایش دوام و موفقیت ازدواج می‌شود. ^[۲] در فرهنگ ایرانی – اسلامی، ازدواج دختر و پسر، موجب پیوند دو خانواده است و بهره‌گیری تجربیات آنها در ازدواج، نقش مهمی در سازگاری و سعادت زوجین دارد.^[۳]

جایگاه فقهی اجازه ولی در ازدواج پسر و دختر

بر اساس فقه اسلامی، در ازدواج پسر اجازه والدين شرط نيست و در شرایطی که وی بالغ و رشيد باشد، مى‌تواند با دختر مورد نظر خود ازدواج كند؛^[۴] اما به‌لحاظ اخلاقی و بر اساس فرهنگ اصیل ایرانی، رضایت آنها برای ازدواج پسر نیز جلب می‌شود.^[۵] همچنین در ازدواج دختر بعد از انتخاب و رضايت او، اجازۀ ولى شرعى، يعنى پدر یا جد پدرى، ضروری است. زن بيوه برای ازدواج مجدد كاملاً آزاد است و نيازى به كسب اجازه از پدر يا جد پدرى ندارد. توصیۀ اسلام به کسب رضایت ولیّ در ازدواج دختر، به‌معنای سلب استقلال و آزادى وی نیست؛^[۶] بلكه با توجه به غلبۀ احساسات و عواطف در تصمیم‌گیری دختران و بهره‌گیری از راهنمایی پدر، کسب رضایت و اجازۀ او توصیه شده است.^[۷]

سازوکار راهنمایی فرزند در همسرگزینی

امروزه فاصله‌افتادن بین ارزش‌های والدین و فرزندان، ازدواج جوانان را با چالش روبرو کرده است.^[۸] توجه و احترام به عقاید و نظرات والدین، جایگاه مهمی در فرهنگ اصیل ایرانی دارد؛ در آموزه‌های اسلام نیز حفظ شأن و منزلت پدر و مادر در خانواده، امری مهم و ضروری است. والدین در زندگی فرزندان نقش حمایتی، مادی، عاطفی و معنوی پررنگی دارند. با توجه به غالب بودن اعتقادات دینی در خانواده‌های ایرانی، افراد بر این باور هستند که دعای پدر و مادر، برکت و نعمت زندگی است.^[۹] در فرهنگ ایرانی، اصالت خانوادگی از معیارهای اصلی ازدواج است ^[۱۰] و والدین می‌کوشند تا در همسرگزینی فرزندان، این شاخص را به او یادآوری کنند.^[۱۱] کارشناسان، والدین را به پرهیز از دخالت مستقیم در تصمیم‌گیری فرزند، توصیه می‌کنند؛ در این چارچوب، بهتر است پدر و مادر، تنها به اعلام نظر بسنده کنند و اجازه دهند تا فرزند، خود بیندیشد و تصمیم بگیرد.^[۱۲] اگر فرزند احساس کند که والدین، به انتخاب درست او احترام می‌گذارند معمولا ملاک‌های واقعی و سنجیده‌تری برای ازدواج، در نظر می‌گیرد و منطقی‌ و عاقلانه، تصمیم می‌گیرد؛ اما اگر والدین را در جایگاه لجاجت و بی‌توجهی به شرایط یا نیازهای خود ببیند، واکنش‌هایی مانند نافرمانی و فاصله‌گرفتن از والدین را ابراز می‌کند. اگر والدین بپذیرند که دیدگاه آنها در همسرگزینی فرزندان، صرفاً جنبه ارشادی دارد، ^[۱۳] از تعصب‌ورزی و تأکید بر آداب‌و‌رسوم بازدارندۀ ازدواج پرهیز می‌کنند و با در نظر گرفتن شرایط فرزند خود، تسهیل‌گر امر ازدواج او خواهند شد.^[۱۴]

پیامدهای رضایت والدین در ازدواج فرزندان

افزایش رضایت‌مندی فرزندان ^[۱۵] و جلوگیری از مشکلات احتمالی؛^[۱۶]
حفظ ارزش‌های فرهنگی اصیل ایرانی: در فرهنگ ایرانیان به‌دلیل تعاملات خانوادگی، فضای عاطفی و وابستگی‌های روحی اعضای یک خانواده با یکدیگر، نمی‌توان بدون خانواده‌ زندگی کرد. رضایت والدین در ازدواج، سبب حفظ این تعاملات خانوادگی‌شده و میزان مشکلات زندگی زناشویی را کاهش می‌دهد. ^[۱۷]
ایجاد حس امنیت، آرامش و اعتماد به نفس؛
افزایش سلامت جسمانی و روان‌شناختی در زوجین.^[۱۸]

وظیفۀ فرزندان در جلب رضایت والدین در ازدواج

فرزندان برای کسب رضایت والدین در ازدواج، وظایف زیر را بر عهده دارند:

برخورد محترمانه، با درایت و صمیمیت رفتار؛
احترام به مخالفت‌های والدین^[۱۹] و کنترل احساسات و هیجانات موقت خود؛ ^[۲۰]
کمک‌گرفتن از فرد معتمد، دلسوز، آگاه و مدبری که مورد اعتماد والدین باشد،^[۲۱] مانند بزرگ‌تر‌های فامیل و دوستان خانوادگی يا امام جماعت مسجد؛^[۲۲]
صبوری در جهت جلب رضایت والدین برای ازدواج؛^[۲۳]
کنار‌گذاشتن تهدید، پرخاشگری، جنگ و دعوا و تلاش در جهت حفظ آرامش فضای خانواده؛
اطمینان‌بخشی و جلب اعتماد والدین مبنی بر توانایی کافی فرد به لحاظ عقلی، فکری،
مسئولیت‌پذیری در ازدواج.^[۲۴]

پیامدهای نارضایتی والدین در ازدواج فرزندان

تأثیرگذاری بر کیفیت زندگی مشترک: برخی پژوهش‌ها نشان‌گر آن است که نا‌رضایتی والدین تا ۸۸ درصد موجب کاهش رضایت زناشویی می‌شود؛ اما رضایت و موافقت هر دو والد دربارۀ ازدواج فرزند سبب می‌شود تا ۸۵ درصد زوج‌ها سطح بالایی از رضایت را در ارتباطات خود تجربه کنند. ^[۲۵]
محروم‌شدن از کمک‌ها و تجربیات والدین: زوجین هنگام تشکیل زندگی در سال‌های اولیه نیازمند مشورت و راهنمایی والدین در مسائل زندگی مشترک هستند.
افزایش تنش‌ میان زوجین در زندگی مشترک: در شرایطی که خانواده‌ها با ازدواج فرزندان خود مخالفت کرده‌اند، دختر و پسر به‌علت تحمل سختی‌های زندگی مشترک و نداشتن ارتباط عاطفی و کلامی با خانوادۀ خود، دچار تنش در زندگی مشترک‌ می‌شوند.^[۲۶]
ایجاد مشکلات روحی و عاطفی برای زوجین: همچنین افرادی که بدون رضایت والدین خود، زندگی مشترک تشکیل می‌دهند در طول زمان احساس نبود خانواده، غم‌هایی را برای آنها به‌وجود می‌آورد که می‌تواند در زندگی مشترک آنها اثرات روحی مخربی بر‌جای بگذارد.^[۲۷] همچنین می‌تواند سبب بروز احساسات منفی مانند اضطراب، استرس و احساس گناه در شخص شود.^[۲۸]

دگرگونی سبک ازدواج

امروزه با پیشرفت امکانات ارتباطی مانند تلفن، موبایل و گسترش ارتباطات و تعاملات افراد در فضای مجازی و همچنین نفوذ انگاره‌های غربی به فرهنگ ایرانیان، وضعیت ازدواج جوانان تا حد زیادی از حالت سنتی و اصیل خارج شده است.^[۲۹] در این وضعیت، بسیاری از جوانان انتخاب شریک زندگی را یک حق شخصی و بی‌نیاز از راهنمایی والدین می‌دانند؛ این در حالی است که خانواده‌ها همچنان در چارچوب فرهنگ اصیل ایرانی، به ضرورت راهنمایی فرزندان خود در ازدواج، باور دارند و بی‌توجهی به تجربه و دغدغۀ خانواده‌ها را نوعی بی‌احترامی به والدین قلمداد می‌کنند. از این منظر، تصمیم فرزندان برای تشکیل خانواده و ازدواج با شخص مورد نظر، می‌تواند متأثر از غلبۀ احساسات و بی‌توجهی به تفاوت‌ها یا چالش‌هایی باشد که زندگی مشترک را به مخاطره می‌اندازد؛ اما فرزندان با اثرپذیری از انگاره‌های نوپدید یا بیگانه، رویکرد والدین خود را برنمی‌تابند و آن را غیر‌منطقی قلمداد می‌کنند.^[۳۰] نفوذ مدرنیته در فرهنگ ایرانی، موجب حذف یا کم‌رنگ شدن نقش خانواده در فرایند ازدواج فرزندان شده است. ^[۳۱] این در حالی است که بر اساس دیدگاه اندیشمندان، ازدواج هرچه به فضای واقعی و حقیقی نزدیک‌تر باشد، دوام و بقای زندگی زناشویی بیشتر می‌شود؛ اما ازدواج‌های مدرن که با تکیه بر شناخت‌های ظاهری و برخی معیار‌های کمی، صورت می‌گیرد، بسیار آسیب‌پذیر هستند و معمولا با رضایت والدین نیز همراه نیستند و از همراهی، هم‌فکری و حضور والدین به‌مثابه مشاوران امین، با تجربه و خیر‌خواه، بهره‌ای ندارند.^[۳۲]

پانویس

منابع

آبادی، حسین، «نگاهی به حذف تدریجی خانواده از فرایند ازدواج؛ دوگانگی ازدواج؛ بخشی سنتی و بخشی مدرن»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 12 دی 1390ش.
«ازدواج پسر و اجازۀ ولی»، وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی»، تاریخ بازدید: 22 تیر 1402ش.
بابایی، محمد و محمودی، مجید، «روانشناسی خانواده و ازدواج و بررسی نقش خانواده و والدین در ازدواج
فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا، تاریخ درج مطلب: 1397ش.
«باید‌ها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1393ش.
حاج اسماعیل، امیر حسین و مخبریان، محمد، «نقش خانواده در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا، تاریخ درج مطلب: 1396ش.
«راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: 21 مرداد 1401ش.
«رضایت پدر و مادر برای ازدواج»، وب‌سایت مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1389ش.

[1] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[2] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[3] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[4] . «ازدواج پسر و اجازۀ ولی»، وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی».

[5] . آبادی، «نگاهی به حذف تدریجی خانواده از فرایند ازدواج؛ دوگانگی ازدواج؛بخشی سنتی و بخشی مدرن»، خبرگزاری فارس.

[6] . «ازدواج پسر و اجازۀ ولی»، وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی».

[7] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[8] . بابایی و محمودی، «روانشناسی خانواده و ازدواج و بررسی نقش خانواده و والدین در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا.

[9] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[10] . بابایی و محمودی، «روانشناسی خانواده و ازدواج و بررسی نقش خانواده و والدین در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا.

[11] . بابایی و محمودی، «روانشناسی خانواده و ازدواج و بررسی نقش خانواده و والدین در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا.

[12] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[13] . آبادی، «نگاهی به حذف تدریجی خانواده از فرایند ازدواج؛ دوگانگی ازدواج؛بخشی سنتی و بخشی مدرن»، خبرگزاری فارس.

[14] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[15] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[16] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[17] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[18] . حاج‌اسماعیل و مخبریان، «نقش خانواده در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا.

[19] . «رضایت پدر و مادر برای ازدواج»، وب‌سایت مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی.

[20] . «رضایت پدر و مادر برای ازدواج»، وب‌سایت مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی.

[21] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[22] . «رضایت پدر و مادر برای ازدواج»، وب‌سایت مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی.

[23] [https://www.hamsh ahrionline.ir/news/697302/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%AC%D9%84%D8%A8-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%DB%8C%D9%86% . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.]

[24] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[25] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[26] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[27] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[28] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[29] . «بایدها و نبایدهای ازدواج بدون رضایت والدین»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

[30] . «راه درست جلب رضایت والدین برای ازدواج | اینجا حق دارید، خودتان تصمیم بگیرید!»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[31] . بابایی و محمودی، «روانشناسی خانواده و ازدواج و بررسی نقش خانواده و والدین در ازدواج فرزندان»، وب‌سایت سیویلیکا.

[32] . آبادی، «نگاهی به حذف تدریجی خانواده از فرایند ازدواج؛ دوگانگی ازدواج؛بخشی سنتی و بخشی مدرن»، خبرگزاری فارس.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]