ماری پیر والکمن

ماری پیر والکمن؛ بانوی اسلام‌پژوه فرانسوی که آرزو داشت جسم و جانش در مسیر پیاده‌روی زائران اربعین حسینی آرام بگیرد.

ماری پیر والکمن بانوی فرانسوی است که پس از گرویدن به دین اسلام به مریم ابوالذهب تغییر نام داد. این بانوی اسلام‌پژوه عمده فعالیت‌هایش در زمینه پژوهش دربارۀ وضعیت مسلمانان افغانستان و پاکستان بود و همچنین به فعالیت‌های داوطلبانه، بشردوستانه و بهبود وضعیت فرهنگی زنان در این دو کشور مشغول بود. او بنا به وصیت خود در حسینیه‌ای در مسیر نجف به کربلا، در مسیر زائران اربعین حسینی دفن شد.

تولد

ماری پیر والکمن در هفتم فوریه سال 1952م در فرانسه و در خانواده‌ای کاتولیک به دنیا آمد. او از کودکی به مطالعه و کتابخوانی به‌ویژه مطالعه در زمینۀ زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف علاقمند بود.

تحصیلات

ماری پیر در مطالعات خود و در پی آشنایی با جوانان مهاجر افغانستانی و پاکستانی در فرانسه به زبان و فرهنگ شرقی علاقۀ ویژه‌ای پیدا کرد. او در هفده سالگی در مؤسسۀ مطالعات سیاسی پاریس پذیرفته شد و در این رشته به تحصیل پرداخت و به‌دلیل علاقه‌اش به فرهنگ دو کشور افغانستان و پاکستان به عضویت مؤسسۀ زبان‌های شرقی در آمد. موضوع پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد و رسالۀ دکتری مریم ابوالذهب دربارۀ احزاب مردم پاکستان و فرقه‌گرایی در این کشور بود و عمدۀ تحقیقاتش حول محور دو کشور افغانستان و پاکستان می‌چرخید.

گرویدن به اسلام

او در سفرهای خود به کشورهای شرقی چون بنگلادش، هند، افغانستان، لبنان و ایران به مطالعه در مورد این مناطق و دین اسلام پرداخت و سرانجام در هجده سالگی به دین اسلام و مذهب تشیع ایمان آورد و نام خود را به مریم تغییر داد.

ازدواج

ماری پیر در یکی از سفرهایش به سوریه با فردی با نام ناظم ابوالذهب آشنا شد و با او ازدواج کرد و پس از ازدواج به مریم ابوالذهب معروف شد.

فعالیت‌ها

مریم ابوالذهب در رشتۀ علوم سیاسی از دانشگاه پاریس فارغ‌التحصیل شد و سال‌های زیادی به‌عنوان استاد و پژوهشگر در مؤسسۀ ملی زبان‌ها و تمدن شرقی (INALCO) به فعالیت مشغول بود. او در سفرهایی که به خاورمیانه داشت چندین بار به ایران و زیارت عتبات عالیات رفت. ابوالذهب در این سفرها زبان فارسی، هندی، اردو، پنجابی و عربی را فراگرفت و کتاب‌هایی را نیز به این زبان‌ها ترجمه کرد.

رشتۀ تخصصی مریم ابوالذهب بررسی و پژوهش دربارۀ روابط شیعیان و اهل‌سنت در پاکستان و افغانستان بود و به همین مناسبت در انعکاس وضعیت نامطلوب شیعیان افغانستان و پاکستان نقش چشم‌گیری داشت. او همچنین برای شناساندن شیعیان و هویت و تمدن اسلامی به جوامع غربی تلاش‌های زیادی انجام داد. ابوالذهب با شجاعت تمام با رهبران گروه‌های «سپاه صحابه» و «جماعه الدعوه» دیدار داشت و زوایای پنهان فعالیت این گروه‌ها را برملا می‌کرد. او با همکاری «الیویه روا» کتابی با نام «شبکه‌های اسلام‌گرایان در آسیای مرکزی، افغانستان و پاکستان» تألیف کرد و در آن به‌صورت دقیق به چگونگی شکل‌گیری و فرآیند تحول گروه‌های اسلام‌گرا در افغانستان و پاکستان پرداخته است. این کتاب به زبان فارسی نیز ترجمه شده است. وی همچنین در گردآوری مجموعه کتاب‌های «خاورمیانه شرقی و جهان ترکی-ایرانی» (CEMOTI) مشارکت داشته است.

مریم ابوالذهب جزء زنانی است که فعالیت‌های علمی‌ او در راستای بهبود وضعیت زنان در حوزۀ فرهنگ و آموزش اثرگذار بوده و او را به چهره‌ای محبوب میان مسلمانان تبدیل کرده است.

تأسیس بنیاد مریم «ابوالذهب»

مریم ابوالذهب قبل از مرگ خود از برادرش خواست تا با فروش اموالش بنیادی را به نام او تأسیس کند و در آن سه کار اصلی را انجام دهد؛ اول اینکه هرسال مبلغی را به یک دانشجو در مقطع دکترا برای تحقیق و مطالعه در حوزۀ خاورمیانه اختصاص دهد؛ دوم اختصاص مبلغی به آموزشگاه فیزیوتراپ‌ها در قندهار افغانستان که به افراد آسیب‌دیده از انفجار مین کمک می‌کند و در آخر کمک مالی به بنیاد بازماندگان اسیدپاشی که از زنان آسیب‌دیده در این زمینه حمایت می‌کند.

علاقه مریم ابوالذهب به اهل‌بیت

مریم ابوالذهب بارها به عراق سفر کرد و به زیارت امامان و پیشوایان مذهب شیعه در این کشور رفت. او در اولین سفر خود برای زیارت حرم امام علی، عنوان کرد که آرزویش برآورده شده و روحش آرام گرفته است. وی همچنین ارادت خاصی به امام حسین داشت و خود را ملتزم می‌دانست که در ایام محرم و عزاداری امام حسین در جلسات و دسته‌ها شرکت کند. مری فرانس مورگو، بانوی اسلام‌شناس فرانسوی در پیام تسلیتی در روزنامه لوموند به مناسبت فوت مریم ابوالذهب به حدیثی از امام علی اشاره کرده است که بر اساس آن، انسان‌ها باید در این دنیا چون مسافری زندگی کرده و خاطرات خوش را پشت سر بگذارند، زیرا انسان‌ها در این جهان مهمان هستند و از مرگ هیچ گریزی نیست.

درگذشت و خاکسپاری

مریم ابوالذهب در 1 نوامبر سال 2017م، دو روز مانده به اربعین حسینی پس از سه سال مبارزه با بیماری سرطان در پاریس دیده از جهان فرو بست و بنا به وصیت خودش ابتدا در حرم حضرت علی در نجف تشییع شد و سپس در حسینیه‌ای در جاده نجف به کربلا و در مسیر زائران اربعین حسینی، در نزدیکی عمود شماره 172 به خاک سپرده شد. او در وصیت‌نامۀ خود آورده است که می‌خواهد جسم و جانش در مسیر پیاده‌روی زائران اربعین حسینی آرام بگیرد.

منابع

• «بانوی فرانسوی که در جاده کربلا-نجف دفن است!»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1397ش.
• «تدفین یک زن فرانسوی درمسیر زائران اربعین»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ درج مطلب: 4 شهریور 1403ش.
• «خاکسپاری پیکر اسلام‌شناس مسلمان فرانسوی در مسیر زائران اربعین»، وب‌سایت الف، تاریخ درج مطلب: 20 آبان 1396ش.
• «خاکسپاری پیکر اسلام‌شناس فرانسوی در مسیر زائران اربعین»، وب‌سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 19 آبان 1396ش.
• «خداحافظ مری-پیر؛ یادبود شیعه‌پژوه فرانسوی»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن: ایکنا، تاریخ درج مطلب: 7 آذر 1396ش.
• «داستان زن فرانسوی که در مسیر پیاده‌روی اربعین دفن شد»، خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: 9 مهر 1397ش.
• «کتاب شبکه‌های اسلام‌گرایان در آسیای مرکزی، افغانستان-پاکستان منتشر شد»، وب‌سایت افغانستان.رو، تاریخ درج مطلب: 9 آگوست 2016م.
• «ماری پیر والکمن، رهیافته مشهور فرانسوی و وصیت‌نامه جالبش»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1403ش.
• «مریم ابوالذهب»، وب‌سایت موکب بین‌المللی زنان: عقیله، تاریخ بازدید: 14 شهریور 1403ش.
• «می‌خواهم جسم و جانم در مسیر پیاده‌روی زائران اربعین حسینی آرام گیرد»، نشریه دانشجویی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شماره 23، 1397ش.
• «وصیت بانوی رهیافته فرانسوی برای دفن درمسیر زائران کربلا»، وب‌سایت رهیافته‌ها، تاریخ انتشار: 3 مارس 2018م.