نامه آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان آمریکا

متن نامه

نامه آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان آمریکا؛ پیام همبستگی و همدلی رهبر جمهوری اسلامی ایران، با جنبش ضداسرائیلی دانشجویان آمریکا.

نامه آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان آمریکا، حمایت و همبستگی رهبر جمهوری اسلامی ایران با حرکت جمعی و اعتراضی دانشگاهیان آمریکا علیه جنایات جنگی و نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه را نشان می‌دهد که توسط پلیس آمریکا به صورت خشونت‌آمیز سرکوب شد. مخاطب این نامه که بر اساس مبانی قرآنی و سبک زندگی الهی و با صداقت و صراحت و رویکرد تمدنی نوشته شده، وجدان‌های بیدار و فطرت پاک همۀ انسان‌ها، به‌دور از تمام گرایش‌های مختلف است.

تاریخچه

سابقۀ نامه‌نگاری آیت‌الله خامنه‌ای به جوانان و دانشجویان کشورهای جهان به دهۀ 1390ش برمی‌گردد. نامۀ نخست وی در اول بهمن ۱۳۹۳ش در اوج برنامۀ اسلام‌هراسی رسانه‌های غربی نگارش شد؛ آیت‌الله خامنه‌ای در این نامه پیام اسلام به‌عنوان یک اندیشۀ پویا، ظلم‌ستیز و همچنین اندیشه‌ای که در زمان خود زندگی می‌کند و مقابل نظام سلطه می‌ایستد و هزینه می‌دهد را مطرح و بر خطر اسلام‌هراسی در بستر نظام سلطۀ رسانه‌ای آمریکا و صهیونیسم تأکید می‌کند. نامۀ دوم در آذر ۱۳۹۴ش که در پی حوادث فرانسه و انتشار تصاویر توهین‌آمیز به مقدسات اسلامی در نشریه فکاهی فرانسوی «شارلی ابدو» و تشدید اسلام‌هراسی از سوی مقام‌ها و رسانه‌های غربی صادر شد؛ وی در این نامه به جوانان غربی، حوادث تلخ تروریستی فرانسه را زمینه‌ای برای هم‌فکری خواند و با برشمردن نمونه‌های دردناکی از آثار تروریسم مورد حمایت برخی قدرت‌های بزرگ در دنیای اسلام، پشتیبانی از تروریسم دولتی اسرائیل و لشکرکشی‌های خسارت‌آفرین سال‌های اخیر به دنیای اسلام، از جوانان خواست که بر مبنای یک شناخت درست، بنیان‌های یک تعامل شرافتمندانه را با جهان اسلام پی‌ریزی کنند. نامۀ سوم در 10 خرداد 1403ش در حمایت و همدلی با جنش ضداسرائیلی دانشجویان آمریکا صادر شد که علیه نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه برخاسته بودند، اما در معرض سرکوب، بازداشت و اخراج از دانشگاه قرار گرفتند.

زمینه‌ها

به باور تحلیل‌گران این نامه در یک بافتار موقعیتی و زمان بسیار حساس و سرنوشت‌ساز ارائه شده است؛ زیرا عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023م و جنایات مستمر اسرائیل در غزه، از نظر آگاهی‌بخشی ملت‌ها، بیداری و تعهد جوان‌ها و حرکت‌های میدانی دانشجویان یک شرایط ویژه خلق کرد که به نظر کارشناسان بازنمایی یک جبهۀ نوظهور از جوانان غربی است و حضور هزاران استاد و دانشجو در دانشگاه‌های معتبر در سراسر آمریکا و اروپا برای دفاع از فلسطین، نشان می‌دهد آینده‌سازان و حقیقت‌طلبان از میان نسل جدید هستند. به نظر تحلیل‌گران انتخاب این موقعیت زمانی از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران آگاهانه و هوشمندانه بوده و به‌همین دلیل رویکرد وی در این نامه برخلاف نامه‌های قبلی، به‌صورت کامل هجومی و فاتحانه است.

درون‌مایه‌

تبیین سمت درست تاریخ

آیت‌الله خامنه‌ای با بیان تاریخچۀ اشغال کشور مستقل فلسطین و شکل‌گیری جبهۀ مقاومت در دفاع از سرزمین خود و آشکارشدن حقیقت برای وجدان‌های بیدار، به تبیین «سمت درست تاریخ» پرداخته است. همچنین وی با یک اشاره کوتاه به گذشته، بر این نکته تأکید می‌کند که مسیر تاریخ روشن است و خود انسان باید مسیر درست را انتخاب کند. تحلیل‌گران با تحلیل این نامه به مفهوم‌شناسی سمت درست تاریخ پرداخته و برخی از مصادیق بارز آن را این موارد دانسته‌اند: دفاع از مردم مظلوم غزه، مبارزۀ شرافتمندانه، مبارزه برای توقف ظلم آشکار، ارزش‌های انسانی وشجاعانه، آزادی، امنیت و حق تعیین سرنوشت.

اشاره به اشغال فلسطین

آیت‌الله خامنه‌ای فلسطین را یک سرزمین مستقل و متشکل از ملت‌های مسلمان، مسیحی و یهودی و با سابقۀ تاریخی طولانی معرفی کرده که سرمایه‌داران شبکۀ صهیونیستی پس از جنگ جهانی، با کمک دولت انگلیس، چند هزار تروریست را به‌تدریج وارد این سرزمین کرده‌اند؛ به شهرها و روستاهای آن هجوم بردند؛ ده‌ها هزار نفر را کشتند یا به کشورهای همسایه راندند؛ خانه‌ها و بازارها و مزرعه‌ها را از دست آنان بیرون کشیدند و در سرزمین غصب‌شدۀ فلسطین، دولتی به نام اسرائیل تشکیل دادند.

تبیین هدف مبارزۀ جبهۀ مقاومت

در این نامه هدف اصلی مبارزۀ جبهۀ مقاومت، توقف ظلم آشکاری اعلام شده که به گفتۀ آیت‌الله خامنه‌ای یک شبکۀ تروریست و بی‌رحم به نام «صهیونیست‌ها»، از سال‌ها پیش بر ملّت فلسطین وارد ساخته و پس از تصرف این کشور، مردم فلسطین را زیر سخت‌ترین فشارها و شکنجه‌ها گذاشته است. در این نامه نسل‌کشیِ امروز اسرائیل نیز ادامۀ رفتار ظالمانۀ اسرائیل در ده‌ها سال گذشته توصیف شده است.

اعلام جبهۀ مقاومت جدید

تحلیل‌گران معتقدند که سازمان صهیونیسم، دولت‌های غربی، به‌ویژه آمریکا و انگلیس و رسانه‌های وابسته به آنها تلاش می‌کردند جبهۀ مقاومت را کم‌اهمیت جلوه دهند و آن را به چند گروه فلسطینی و حزب‌الله لبنان تقلیل دهند، اما آیت‌الله خامنه‌ای در این نامه ماهیت اصلی جبهۀ مقاومت را بیان کرد و از ابعاد تازۀ آن گفت که در متن جامعۀ نخبگانی و مردم آمریکا نفوذ کرده است. به‌همین دلیل در نامه به‌طور صریح خطاب به دانشجویان اشاره شده که دانشگاهیان آمریکا اکنون بخشی از جبهۀ مقاومت را تشکیل می‌دهند و زیر فشارِ بی‌رحمانه دولت خود که آشکارا از اسرائیل و صهیونیست دفاع می‌کند، مبارزه‌ای شرافتمندانه را آغاز کرده‌اند.

معرفی حامیان اصلی صهیونیسم

به گواهی این نامه بزرگ‌ترین حامی اسرائیل، پس از نخستین کمک‌های انگلیسی، دولت آمریکا بوده که پشتیبانی‌های سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی از اسرائیل را یکسره ادامه داده و حتّی با بی‌احتیاطی غیر قابل بخشش، راه برای تولید سلاح هسته‌ای را به روی این رژیم گشوده است.

معرفی سیاست مشت آهنین اسرائیل

این نامه سیاست «مشت آهنین» اسرائیل را معرفی کرده که از همان اول در برابر مردم بی‌دفاع فلسطین به کار گرفته و بی‌اعتنا به همۀ ارزش‌های وجدانی، انسانی و دینی، روزبه‌روز بر بی‌رحمی، ترور و سرکوب‌گری افزوده است. دولت آمریکا و شرکای آن نیز در برابر این سیاست اسرائیل از کوچک‌ترین سرزنش در برابر این تروریسم دولتی و ظلم مستمر، دریغ کردند. برخی اظهارات دولت آمریکا در قبال جنایت هولناک اسرائیل در غزّه نیز ریاکارانه توصیف شده است.

معرفی مصداق حقیقی تروریسم

آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به فرایند اشغال فلسطین، آواره‌سازی و کشتار بی‌رحمانۀ مردم آن توسط اسرائیل، مصداق حقیقی تروریسم را اقدامات این رژیم دانسته است اما سردمداران صهیونیسم بین‌المللی که بیشترین بنگاه‌های رسانه‌ای در آمریکا و اروپا متعلّق به آنها یا زیر نفوذ پول و رشوۀ آنها است، به مفاهیم بشری رحم نکرده و مقاومت انسانی و شجاعانۀ مردم فلسطین را که از آزادی، امنیت و حقّ تعیین سرنوشت خود دفاع می‌کند را «تروریسم» نامیده‌اند. در حالی‌که آنها در سرزمین متعلق به خود در برابر جنایت‌های اشغالگران صهیونیست از خود «دفاع» می‌کنند.

اعلام وضعیت جدید در منطقۀ غرب آسیا

در این نامه به جوانان اطمینان داده شده که امروز وضعیّت در حال تغییر بوده و به‌دلیل بیداری وجدان‌ها در مقیاس جهانی، آشکارشدن حقیقت، نیرومندشدن جبهۀ مقاومت و ورق‌خوردن تاریخ، سرنوشت دیگری در انتظار منطقۀ حساس غرب آسیا است.

دادن آرامش به دانشجویان معترض

آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان که در کشور خود در خلأ رهبری و تحت فشار شدید دست به مبارزه زده‌اند، با ابراز همدلی و همبستگی و تحسین ایستادگی آنها، آرامش روحی می‌دهد. همچنین با بیان اینکه در کشورهای دیگر نیز دانشگاه‌ها و مردم در حمایت از دانشجوران آمریکایی به پا خاسته‌اند، آرامش روحی آنها را تقویت می‌کند.

تبیین قرآنی استقامت مردم فلسطین

در شرایطی که مردم جهان تمامی توجهات خود را به راز و دلیل اصلی استقامت مردم غزه معطوف کرده است، این نامه دستور قرآنی «فاستقم کما امرت» را  به‌عنوان مبنای دینی و منطقی مقاومت مردم فلسطین ذکر می‌کند.

تبیین قرآنی مبارزه با نظام سلطه

این نامه با اشاره به دستور قرآنی «لا تَظلِمونَ وَ لا تُظلَمون» مبانی قرآنی و فطری مبارزه با نظام سلطه را بیان می‌کند که مورد پذیرش همۀ انسان‌های حقیقت‌جو در طول تاریخ نیز بوده است. اما به عقیدۀ صاحب‌نظران بعد از پیدا شدن تمدّن جدید صنعتی و رواج ابزارهای صنعتی و به تبع آن، همه‌گیرشدن فرهنگ سلطه در دنیا، دولت‌های قدرت‌مند غربی و شبکه‌های اقتصادی بزرگ که ثروت‌های ملت‌ها ضعیف را غارت می‌کنند، با این پیام قرآنی مخالف‌اند.

دعوت به آشنایی با قرآن

در این نامه با توجه به اینکه بسیاری از دانشجویان آمریکایی غیر مسلمان هستند و با مبانی قرآنی که در نامه آمده آشنا نیستند، به جوانان توصیه شده است که با قرآن آشنا شوند تا با روح اسلام و مبانی قرآنی لزوم مبارزه با ظلم آگاهی پیدا کنند. به‌همین دلیل تحلیل‌گران معتقدند که آیت‌الله خامنه‌ای در این نامه مانند دو نامۀ دیگر، از جوانان غربی خواسته است برای شناخت دین اسلام، به متون اصیل اسلامی مراجعه کنند و تحت تأثیر تعابیر شرقی و غربی و مکاتب مختلف قرار نگیرند.

مبانی دینی

این نامه بر اساس سنت الهی در قرآن، فطرت پاک همۀ انسان‌ها حتی افراد بیرون از حلقۀ مؤمنان را مخاطب قرار می‌دهد. زیرا همۀ انسان‌ها دارای فطرت پاک و سرنوشت مشترک بوده و زبان فطرت و‌ مفاهیمی مانند عدالت‌طلبی، زیبایی، دفاع از مظلوم، پرستش و هنر زبان مشترک همۀ انسان‌ها است. اصل دعوت، تبلیغ دین حق و اصل تبیین حقایق به‌عنوان یک امر دینی و هدف انبیا و همچنین سیرۀ رسول خدا در نامه‌نگاری و گفت‌وگو با دشمنان اسلام، از مبانی مهم دیگر این نامه است. برای مثال پیامبر اسلام در اواسط حکومت خود به سه امپراتوری بزرگ آن زمان نامه‌های روشنگرانه فرستاد و برای بیداری وجدان و افکار عمومی مردم آن زمان روش نامه‌نگاری و گفت‌گوی حکمت‌آمیز را فعال کرد و سپس ارتباط چهره‌به‌چهره با توده‌های مردم را در دستور کار خود قرار داد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در 1357ش نیز امام خمینی ابتدا به گورباچف، رهبر شوری سابق نامه نوشت و او را به مطالعۀ عمیق اسلام و منابع ناب دعوت کرد. نامۀ آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان آمریکا نیز بر این سیره مبتنی بوده و افق آینده را برای مطالبۀ نظم نوین جهانی و بازنگری افکار، بینش و مفاهیم برای جوانان جویای حقیقت ناب روشن می‌کند.

مخاطب نامه

در این نامه مانند دو نامۀ قبلی «روح حقیقت‌طلب جوانان» مورد خطاب قرار گرفته‌ است. چون جوانان برخلاف سیاستمداران که اخلاق و انصاف را از سیاست جدا کرده‌اند، توان بیشتری برای دیدن حقیقت داشته و احتمال بیشتری برای پذیرش آن دارند. آنها دارای روح کنجکاوی هستند و درصورتی‌که حقایق و واقعیت‌ها ورای تبلیغات رسانه‌ای به آنها عرضه شود، آن را خواهند پذیرفت.

واکنش‌ها

بر اساس گزارش رسانه‌های مختلف جهان، این نامه تاکنون بازتاب وسیعی در فضای بین‌المللی و به‌ویژه فضای مجازی داشته است. به‌عنوان مثال وب‌سایت شبکۀ «فاکس‌نیوز» متن کامل نامه را با این تیتر منتشر کرد: «رهبر ایران از دانشجویان آمریکا به علت ایستادن در سمت درست تاریخ قدردانی کرد». کاربران انگلیسی زبان شبکه‌های اجتماعی و شخصیت‌ها و مقام‌های مختلف جهان نیز، به آن واکنش نشان دادند و توئیت حساب کاربری آیت‌الله خامنه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس با موضوع نامه به جوانان آمریکایی به ۱۵ میلیون بازدید رسید.

پیامدهای تمدنی

کارشناسان معتقدند که با توجه به بیداری ملت‌ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نمایان‌شدن چهرۀ حقیقت بر اثر استقامت مردم فلسطین، گسترش دامنۀ جبهۀ مقاومت تا دل دانشگاه‌های کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا و استقبال بی‌سابقۀ نخبگان و جوانان سراسر دنیا در فضای حقیقی و مجازی از پیام آیت‌الله خامنه‌ای، این نامه زمینه‌ساز گام‌به‌گام تحول بزرگ تمدنی خواهد شد و سبک زندگی مادی‌گرا و سلطه‌گر غربی را به چالش خواهد کشید. رواج روحیۀ معنویت‌گرایی و ظلم‌ستیزی در میان جوانان و نخبگان جوامع، بخشی از پیامدهای تمدنی این نامه است.

منابع

• قرآن کریم.
• «بازدید بیش از ۱۵ میلیونی بخشی از نامه رهبر انقلاب به دانشجویان آمریکایی در فضای مجازی»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1403ش.
• بیابان‌نورد سروستانی، علی‌رضا، «فرصت درک بدون پیش‌داوری از اسلام مهیاست»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: تاریخ درج مطلب: ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ش.
• «تحلیل نامه دوم رهبری به جوانان غرب در گفتگو با کوین برت اسلام‌شناس مسلمان آمریکایی، تحلیلگر سیاسی»،  پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 10 آذر 1394ش.
• «سه پیش‌فرض نامه رهبر انقلاب به دانشجویان آمریکایی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ خرداد ۱۴۰۳ش.
• «طرف درست تاریخ، زمانی که تاریخ در حال ورق خوردن است»، جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۴۰۳ش.
• عاملی، سعیدرضا، «راهبرد قدرتمند نامه ۶۸۰ کلمه‌ای رهبر انقلاب به دانشجویان آمریکایی»، وب‌سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاریخ درج مطلب: 21 خرداد ۱۴۰۳ش.
• فیاضی، مهدی، «نامه رهبر انقلاب و تقویت دیپلماسی عمومی با دانشجویان آمریکایی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۳ خرداد ۱۴۰۳ش.
• «مقابله با نظام سلطه؛ چالش اساسی انقلاب»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1369ش.
• «نامه آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان حامی مردم فلسطین در دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 10 خرداد 1403ش.
• «واکنش سازمان ملل به بازداشت دانشجویان حامی فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• «هوشیاری رهبر معظم انقلاب نسبت به خطرات نظام سلطه جهانی»، وب‌سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاریخ درج مطلب: ۲۱ خرداد سال ۱۴۰۳ش.