میله نهال‌شانی

میله نهال‌شانی: از جشن‌های نوروز و آغاز سال نو خورشیدی در افغانستان.

کارزار کاشت نهال‌شانی در هرات

میلۀ نهال‌شانی، از برنامه‌های جشن نوروز است که در دامنۀ کوتل (گردنه) خیرخانۀ کابل پایتخت و دیگر شهرهای افغانستان همزمان با جشن‌های دیگر سال نو برگزار می‌شود. در این مراسم، تعداد زیادی انواع نهال‌ غرس می‌شود. میلۀ نهال‌شانی با حضور مقامات حکومتی و با مشارکت اقشار مختلف مردم، همراه با تفریح و سرگرمی‌های گوناگون برگزار می‌شود.

معرفی

میلۀ نهال‌شانی به کمک ادارۀ زراعت و مؤسسات دیگر اجرا و طی آن هزاران نهال بین مردم توزیع می‌شود. این نهال‌های مثمر مانند نهال بادام، گیلاس، شفتالو و انگور، در مناطق عمومی، زمین‌های شخصی، مدارس و کنار خیابان‌ها غرس می‌شود. جوانان داوطلب به‌مدت سه روز هزاران نهال مثمر و غیر مثمر را غرس می‌کنند. در برخی شهرها مانند چغچران، زمان نهال‌شانی از ۱۰ حوت (اسفند) آغاز و تا ۲۵ حمل (فروردین) ادامه می‌یابد.

برنامه‌ها

انواع بازی‌های ملی، مسابقات دهقانی مانند اسب‌دوانی، نیزه‌بازی، رژۀ حیوانات، بیل‌بازی، دار‌بازی، قوچ‌جنگی، مرغ‌جنگی، تخم‌مرغ‌جنگی، سگ‌جنگی، چرخ‌وفلک و اسب‌های چوبی هنگام برپایی میلۀ نهال‌شانی برگزار می‌شود. نهال‌شانی به هدف ایجاد نشاط، تقویت روحیۀ مثبت و گسترش فضای سبز بیشتر و حمایت از هوای سالم صورت می‌گیرد، تا ضمن به‌وجود آمدن محیط پاک، روحیات مردم نیز اندکی از نا امنی و جنگ با برنامه‌های مفرح در طبیعت شاد شود. میلۀ نهال‌شانی در برخی شهرها مانند خوست با تنوع بسیار همراه است. اتن (رقص ملی)، حضور باغداران و کشاورزان در قالب گروه‌های مختلف با فرم‌های متحدالشکل در گروه خود و متفاوت از دیگر گروه‌ها و اختصاص مناطق وسیع برای نهال‌شانی، این جشن را جذاب می‌سازد.

نهال‌شانان

برگزاری کمپین ملی نهال‌شانی باحضور وزیر زراعت، آبیاری و مالداری؛ حوت ۱۳۹۸

در برنامۀ غرس نهال، عموم مردم اعم از زن و مرد و کوچک و بزرگ، رسانه‌ها، نهادهای مدنی و مقامات حکومتی سهم می‌گیرند. قبل از تسلط طالبان در برخی موارد زنان هم در این کار حضور فعال داشتند.

کارکرد

تشویق برای نهال‌شانی و حمایت از محیط زیست: در این میله مسئولین، مردم و جوانان را به غرس نهال و ایجاد فضای سبز و حمایت از محیط زیست تشویق می‌کنند تا مردم شهرها و محلات محیط و آب و هوای سالم داشته باشند.

تغییرات اقلیمی: نهال‌شانی رشد مثبت تغییرات مثبت اقلیمی آب و هوا را به دنبال دارد و فضای سبز را گسترش می‌دهد.

گسترش فرهنگ نهال‌شانی: به‌دلیل گسترش سنت نهال‌شانی هر سال در اواخر فصل زمستان، از سوی مسئولین برنامه‌های نهال‌شانی انجام می‌شود تا این فرهنگ زیبا و مفید بین مردم نهادینه شود.

‌پاکیز‌گی محیط: هنگام برپایی میلۀ نهال‌شانی مسئولین و مردم به تمیزکاری محیط اطراف و بوستان و پارک‌ها می‌پردازند تا فضای سالمی باشد برای مردم و مهمانانی که از جاهای دیگر به اماکن تفریحی و باستانی می‌آیند. این کار با فراخوان نیروهای داوطلب انجام می‌شود.

تعاون: مردم و مسئولین در غرس نهال و نگهداری و مراقبت از آن در کنار هم قرار می‌گیرند.

تفریح و شادمانی: مردم هنگام اجرای این رسم دیرینه، به نمایش اسب‌دوانی، پهلوانی و نیزه‌بازی می‌پردازند و لحظات شادی را تجربه می‌کنند.،

درآمد مالی: با فروش میوه‌های درختانی که به بار نشسته‌، سود مالی نصیب مردم شده و کمکی در جهت تأمین مالی خانواده‌ها است.

کار برای نسل بعدی: برخی مجریان نهال‌شانی با این تفکر نهال را در زمین غرس می‌کنند که برای نسل بعد از خود کاری انجام داده باشند و تنها میراث خوار گذشتگان نباشند، تا این فرهنگ مثبت در جامعه نهادینه شود.

چالش

کمپین نهال‌شانی در هرات باحضور مسئولان شاروالى هرات

فقر و ناامنی: از موانعی که پروژۀ نهال‌شانی را کمرنگ کرده است فقر و ناامنی است که انگیزه و توان مردم را برای این‌ امر کاهش داده است. زمان محدود: در اکثر نقاط افغانستان برای این‌کار نیمۀ دوم حوت/ اسفند را اختصاص می‌دهند که این مدت با توجه به کمبود سرسبزی و نیاز بیشتر برای این‌کار در کشور، زمان آن برای نهال‌شانی کافی نیست.

خشکیدن نهال: با توجه به هوای بسیار سرد برخی مناطق و نبود امکانات نگهداری از نهال‌های تازه‌کاشته شده، به این نهال‌ها آسیب می‌رسد.

حیوان‌آزاری: یکی از برنامه‌های این مراسم، مسابقۀ جنگ حیوانات مختلف است که مصداقی از حیوان‌آزاری است و رفع آن نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.،

تخریب نهال: به دلیل عدم فرهنگ‌سازی صحیح و مراقبت از نهال‌های تازه کاشته شده، تعدادی از نهال‌ها از سوی برخی افراد ناآگاه تخریب می‌شود و از بین می‌رود.

استفاده از هنر تئاتر: تعدادی از هنرمندان با اجرای نمایش در ارتباط با موضوع نهال‌شانی و مراقبت از آن در بین حاضران، در فرهنگ‌سازی محیط سبز تلاش می‌کنند.

منابع

• «آغاز کارزار نهال‌شانی از سوی جوانان در خوست»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح، تاریخ درج مطلب: 14 حوت 1402ش.
• «از روز ملی نهال‌شانی در سمنگان تجلیل شد»، وب‌سایت آژانس خبری باختر، تاریخ درج مطلب: 2020م.
• بی‌پروا، محمود، «فصل بهار و نهال‌شانی»، وب‌سایت جام غور، تاریخ درج مطلب: 26 دسامبر 2014م.
• «خدمات اجتماعی»، وب‌سایت NABI AKRAM SLAMIC CNTRET، تاریخ بازدید: 6 آبان، 1403ش.
• رحیمی، زهرا، «نوروز در تاریخ کشور ما»، وب‌سایت آریایی، تاریخ بازدید: 6 آبان 1403ش.
• عابدوف، دادا جان، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، ترجمه بهرام امیر احمدیان، کابل، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، 1393ش.
• غرس نهال دوستی افغانستان در فصل نهال‌شانی»، صفحۀ زیتون در وب‌سایت یوتیوب.
• «کمپاین نهال‌شانی با غرس چند اصله نهال از سوی مقامات محلی، در ولایت سر پل آغاز گردید»، صفحۀ ملی سرپل در وب‌سایت یوتیوب.
• «گامی دیگر به سوی پیشرفت افغانستان»، نهال‌شانی همراه با سرکس»، صفحۀ Kabul Fans در وب‌سایت یوتیوب.
• محمدی، فیض‌احمد، «آغاز کمپاین نهال‌شانی در ولایت هرات»، وب‌سایت رادیو دری، تاریخ درج مطلب: 25 حوت 1402ش.
• «میله و کمپاین نهال‌شانی در باغ زنانۀ شمیره»، وب‌سایت ریاست امور زنان ولایت هرات، تاریخ درج مطلب: 1 مارس 2016م.