روستای کریک

روستای کَرِیَک؛ روستایی تاریخی - گردشگری با معماری پلکانی در دنا.

روستای کریک یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی زاگرس جنوبی در استان کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان دنا است.^[۱] این روستای تاریخی - گردشگری با معماری ویژه یکی از روستاهای پلکانی ایران است و به‌ ماسوله جنوب مشهور شده است.^[۲]

تاریخچه

روستای کریک با قدمتی بیش از دو هزار سال، توسط برخی باستان‌شناسان به دوران قبل از اسلام نسبت داده شده است.^[۳] این روستا در زمان هخامنشیان در کنار یکی از راه‌های اصلی واقع شده بود.^[۴]

جمعیت‌شناسی

روستای کریک در سرشماری سال 1385ش، دارای جمعیتی حدود 790 نفر و در قالب 195 خانوار بوده است.^[۵] مردم این روستا به زبان لری سخن می‌گویند.^[۶] بیشتر آنها از سادات بوده و پیرو مذهب شیعه هستند.^[۷]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی: روستای کریک با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی،^[۸] در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی سی‌سخت و ۲۵ کیلومتری یاسوج قرار گرفته است.^[۹]
آب‌و‌هوا: روستای کریک در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار دارد.^[۱۰] در فصل بهار، تابستان و پاییز آب و هوای این روستا مطبوع و ملایم و در زمستان سرد و خشک است.^[۱۱]
رشته‌کوه‌ها: اطراف روستای کریک را رشته‌کوه‌های مرتفع زاگرس دربرگرفته است.^[۱۲]
پوشش گیاهی: روستای کریک به‌دلیل شرایط اقلیمی دارای خاک حاصلخیز و پوشش گیاهی غنی است. این روستا دارای باغ‌هایی پر از درختان هلو و سیب،^[۱۳] تاکستان‌های انگور^[۱۴] و شالیزارهای برنج است.^[۱۵] همچنین گونه‌های گیاهان دارویی متنوع مانند ریواس، کَنگَر، لُپُ، گَنَبو، بلوط، بَنِه، تمشک و کاردِه در این منطقه وجود دارد.^[۱۶]
حیات‌وحش: این منطقه، زیستگاه حیوانات و گونه‌های جانوری متعددی مانند پلنگ، گرگ و خرس قهوه‌ای است.^[۱۷]
منابع آبی: اطراف روستای کریک چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی مانند رودخانۀ کریک وجود دارد که در شمار منابع آبی این روستا قرار دارند.
خطرات طبیعی: فرسایش طبیعی و تخریب، بزرگترین خطری است که می‌تواند بافت منحصر‌به‌فرد و تاریخی روستای کریک را تهدید کند.^[۱۸] برخی خطرات طبیعی دیگر از جمله زلزله روستای پلکانی کریک را تهدید می‌کند.^[۱۹]

معماری

خانه‌های روستای کریک در دامنۀ کوه ساخته شده^[۲۰] شکل پلکانی بافت مسکونی آن ساختار پلکانی و فشرده دارد؛ یعنی حیاط هر خانه پشت‌بام ساختمان پایینی است.^[۲۱] اغلب خانه‌های این روستا یک طبقه هستند.^[۲۲] ^[۲۳] برای جلوگیری از نفوذ گرما و سرما و استحکام بیشتر، دیوارهای گلی و خشتی این خانه‌ها را به‌صورت ضخیم ساخته‌اند.^[۲۴]

اقتصاد

شغل ساکنان این روستا کشاورزی، دامداری و باغداری است.^[۲۵] خاک حاصلخیز و مراتع سرسبز در روستای کریک موجب رونق دامپروری در این روستا شده است.^[۲۶] تولید محصولات دامی مانند ماست، شیر، کشک، پنیر، دوغ، کره و روغن حیوانی نیز در این روستا از دیگر توانایی‌های اقتصادی مردم این منطقه است.^[۲۷] برنج‌کاری یکی دیگر از مشاغل اهالی روستای کریک است.^[۲۸] برخی دیگر از مردمان این منطقه به تولید صنایع‌دستی مانند گلیم‌بافی و قالی‌بافی می‌پردازند.^[۲۹]

فرهنگ و هنر

آداب‌و‌رسوم: مردم این روستا برای اینکه سالی پر از خیر‌و‌برکت داشته باشند، روز اول عید را در کنار امامزاده عسگر می‌گذرانند.^[۳۰] دختران و زنان این روستا از لباس‌های رنگارنگ و چارقدهای زیبا استفاده می‌کنند.^[۳۱] یکی از رسوم رایج در میان اهالی روستا، مراسم شاهنامه‌خوانی بزرگان روستا در زیر نور ستارگان است.^[۳۲] مردمان این منطقه در ماه محرم با آداب‌و‌رسوم خاص خود، مراسم مذهبی مانند تعزیه‌خوانی را در زیارتگاه برگزار می‌کنند.^[۳۳] در مراسم حنابندان و عروسی، شادی خود را با صدای تیراندازی در روستا به نمایش می‌گذارند.^[۳۴]
مکان‌های مذهبی: از مکان‌های مهم مذهبی این روستا می‌توان به مزار «امامزاده عسگر» و «امامزاده اسحاق»^[۳۵] و بقعه «امامزادگان علی» و «شاه نعمت‌الله» در ارتفاعات حوالی روستا اشاره کرد.^[۳۶]
غذاهای محلی: روستای کریک دارای غذاهای محلی متنوعی مانند آش کارده، برنج کنگری و کلگ است.^[۳۷]
سوغات و صنایع‌دستی: یکی دیگر از ویژگی‌‌های منحصر‌به‌فرد مردمان روستای کریک صنایع‌دستی متنوع مانند «گلیم‌بافی»، «قالی‌بافی»، «جاجیم‌بافی»، «سبدبافی» و «سوزن‌دوزی» در این روستا است.^[۳۸] محصولاتی مانند ««روغن حیوانی»، «کشک»، «دوغ محلی»، «برنج»، «انگور» و «زردآلو» نیز از سوغاتی‌های روستای کریک به‌ حساب می‌آید.^[۳۹] گیاهان دارویی که معروف‌ترین آن‌ها «ریواس» است، «نان محلی» و کلگ،^[۴۰] عسل و سبزی‌های خشک‌شدۀ کوهی در شمار سوغاتی‌های روستای کنگ قرار دارد.^[۴۱]

جاذبه‌های گردشگری

جاذبه‌های دیدنی: روستای کریک در قلب کوهستان قرار دارد. رودخانه‌های پرآب بشار و پُل‌کِلو در روستا با انبوه درختانی که در اطراف آن وجود دارند، چشمه‌های پشت آسیاب و زیر امامزاده، ارتفاعاتی با جنگل‌های گسترده بلوط، درختان بادام، بنه و درۀ کریک و زیبایی‌های آن از جاذبه‌های طبیعی روستا به‌ حساب می‌آیند.^[۴۲] چشمه‌های متعدد اطراف رودخانه و استخر پرورش ماهی از جاذبه‌های دیگر این روستا است. از دیدنی‌های تاریخی و طبیعی روستا می‌توان به گورستان تاریخی، آسیاب‌ها و قنات روستا اشاره کرد.^[۴۳]
امکانات رفاهی: این روستا دارای امکانات رفاهی متعددی مانند سکوی استراحت و سرویس‌های بهداشتی است.^[۴۴] علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و اتراق در طبیعت نیز می‌توانند برای اقامت در این منطقه از چادر مسافرتی شخصی و امکانات کمپینگ در این مکان استفاده کنند.^[۴۵] همچنین وجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه‌های روستایی اجاره‌ای از دیگر امکانات رفاهی این روستا برای اقامت گردشگران در این منطقه است.^[۴۶]
مسیر دسترسی: برای سفر به روستای کریک ابتدا لازم است در استان کهگلویه و بویراحمد به شهر یاسوج رفته و با طی‌کردن مسافتی حدود 25 کیلومتر به روستای کریک رسید.^[۴۷]

مشکلات زیست محیطی

یکی از مشکلات زیست‌محیطی در این روستا، قطع‌کردن درختان است.^[۴۸] همچنین روش جدید خانه‌سازی در این منطقه که با استفاده از تیرآهن، سیمان و مصالح امروزی صورت گرفته، بافت طبیعی روستا را با آسیب جدی مواجه کرده است. این بافت جدید، در قالب هشت محلۀ روستایی مستقل، بافت قدیم روستا را تهدید کرده است.^[۴۹]

زیر‌ساخت

روستای کریک در حال حاضر یک منطقة گردشگری به حساب می‌آید. این امر موجب توسعه و پیشرفت زیرساخت‌ها در این روستا شده است؛^[۵۰] به همین جهت روستای کریک دارای سیستم لوله‌کشی آب و برق‌کشی است. همچنین مسیر دسترسی این روستا آسفالت و ماشین‌رو است که امکان تسهیل عبور‌و‌مرور با وسایل نقلیه را فراهم می‌کند.^[۵۱]

پانویس

منابع

«دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: 14 دی 1393ش.
«دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 2 فروردین 1401ش.
«روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1398ش.
«روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1400ش.
«روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت یواسپیس، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
«روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ درج مطلب: 16 خرداد 1399ش.
«روستای گردشگری کریک، رؤیایی که به حقیقت می‌پیوندد»، وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1401ش.
«فرماندار دنا : خدمات قابل توجهی در دهستان کریک بعنوان قطب گردشگری انجام گرفته است»، وب‌سایت خبرگزاری پانا، تاریخ درج مطلب: 9 مرداد 1398ش.
«كهگیلویه و بویراحمد زیستگاه پلنگ ایرانی»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1397ش.
«معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[1] . «روستای کریک»، وب‌ساست همگردی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[2] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[3] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[4] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[5] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[6] [[ . «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.|

[7] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[8] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[9] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[10] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[11] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[12] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[13] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[14] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[15] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[16] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[17] . « كهگیلویه و بویراحمد زیستگاه پلنگ ایرانی»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[18] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[19] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[20] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[21] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[22] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[23] «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[24] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[25] . «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[26] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[27] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[28] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[29] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[30] . «روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[31] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[32] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[33] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[34] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[35] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[36] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[37] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[38] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[39] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[40] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[41] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[42] . «روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[43] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[44] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[45] . « روستای کریک»، وب‌سایت یواسپیس، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[46] . «روستای کریک؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[47] . «روستای گردشگری کریک، رؤیایی که به حقیقت می‌پیوندد»، وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[48] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[49] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[50] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[51] . « فرماندار دنا : خدمات قابل توجهی در دهستان کریک بعنوان قطب گردشگری انجام گرفته است»، وب‌سایت خبرگزاری پانا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]

[۴۷]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]