تجملگرایی: تفاوت میان نسخهها
محمد ظریفی (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «<big>'''تجملگرایی'''</big>، تمایل به نمایش ثروت و موقعیت اجتماعی از طریق داراییها و سبک زندگی. تجملگرایی و نمایش ثروت و دارایی و تظاهر به سبک زندگی پرهزینه، پدیدهای با ابعاد، پیامدها و دیدگاههای مختلف است. ابعاد تجملگرایی شامل مصرفگر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''تجملگرایی'''</big>، تمایل به نمایش ثروت و موقعیت اجتماعی از طریق داراییها و | <big>'''تجملگرایی'''</big>، تمایل به نمایش ثروت و موقعیت اجتماعی از طریق داراییها و سبک زندگی. | ||
تجملگرایی و نمایش ثروت و دارایی و تظاهر به سبک زندگی پرهزینه، پدیدهای با ابعاد، پیامدها و دیدگاههای مختلف است. ابعاد تجملگرایی شامل | تجملگرایی و نمایش ثروت و دارایی و تظاهر به سبک زندگی پرهزینه، پدیدهای با ابعاد، پیامدها و دیدگاههای مختلف است. ابعاد تجملگرایی شامل مصرفگرایی، خودنمایی، مادیگرایی و رقابت اجتماعی است که هر کدام پیامدهای منفی برای فرد، جامعه و فرهنگ به همراه دارند. پیامدهای تجملگرایی شامل افزایش فشارهای روانی، نارضایتی از خود و نابرابریهای اجتماعی و فرهنگی است. راهکارهای مقابله با تجملگرایی شامل ترویج [[سادهزیستی]]، آموزش مصرف مسئولانه و ترویج عدالت اجتماعی است. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
تجمل بهمعنای زینت و آراستگی، در اصل معنای مثبتی دارد، اما در اصطلاح به نوعی از نمایش و فخرفروشی با استفاده از داراییها و ثروت اطلاق میشود.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/تجمل-2?q=تجمل دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تجمل].</ref> تجملگرایی با مفاهیمی مانند | تجمل بهمعنای زینت و آراستگی، در اصل معنای مثبتی دارد، اما در اصطلاح به نوعی از نمایش و فخرفروشی با استفاده از داراییها و ثروت اطلاق میشود.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/تجمل-2?q=تجمل دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تجمل].</ref> تجملگرایی با مفاهیمی مانند اسراف، تبذیر، تفاخر و چشموهمچشمی ارتباط نزدیکی دارد. در مقابلِ تجملگرایی، سادهزیستی و [[قناعت]] قرار دارند. <ref>[https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | ||
==مصادیق تجملگرایی== | ==مصادیق تجملگرایی== | ||
مصادیق تجملگرایی بسته به زمان، فرهنگ و مکان جغرافیایی متغیر است؛ بسیاری از لوازم عادی امروز، تا چند دهۀ پیش اشرافی و تجملاتی تلقی میشدند. همچنین، کالاهای لوکس در فرهنگهای مختلف متفاوت است؛ کالایی که برای یک فرهنگ لوکس است، ممکن است در فرهنگی دیگر ضروری باشد. آنچه یک شیء را تجملاتی و شیء دیگر را غیر تجملاتی میسازد نه خود شیء بلکه مفهوم و هدف نمایش و فخرفروشی است.<ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1435071/تاثیر-مخرب-تجمل-گرایی-در-خانواده-ها-بخش-اول «تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها»، وبسایت راسخون]؛ [https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت]؛ [https://kayhan.ir/fa/news/60007/تفاخر-ریشه-تجملگرایی «تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان].</ref> | مصادیق تجملگرایی بسته به زمان، فرهنگ و مکان جغرافیایی متغیر است؛ بسیاری از لوازم عادی امروز، تا چند دهۀ پیش اشرافی و تجملاتی تلقی میشدند. همچنین، کالاهای لوکس در فرهنگهای مختلف متفاوت است؛ کالایی که برای یک فرهنگ لوکس است، ممکن است در فرهنگی دیگر ضروری باشد. آنچه یک شیء را تجملاتی و شیء دیگر را غیر تجملاتی میسازد نه خود شیء بلکه مفهوم و هدف نمایش و فخرفروشی است.<ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1435071/تاثیر-مخرب-تجمل-گرایی-در-خانواده-ها-بخش-اول «تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها»، وبسایت راسخون]؛ [https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت]؛ [https://kayhan.ir/fa/news/60007/تفاخر-ریشه-تجملگرایی «تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان].</ref> | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
تجملگرایی از دوران باستان تاکنون در جوامع مختلف وجود داشته است. در مصر باستان، فراعنه و نخبگان از جواهرات گرانقیمت، لباسهای مجلل و آثار هنری بهره میبردند تا قدرت و جایگاه اجتماعی خود را نمایش دهند. در دوران رنسانس، شاهان و اشرافزادگان با ساخت قصرهای باشکوه و استفاده از هنر و موسیقی لوکس به نمایش ثروت و قدرت خود میپرداختند. با ورود به عصر مدرن و با رشد سرمایهداری و افزایش سطح رفاه در قرون اخیر، تجملگرایی به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز نفوذ کرده است. تبلیغات و رسانهها نقشی اساسی در ترویج تجملگرایی بهعنوان معیاری برای موفقیت و خوشبختی ایفا کردهاند.<ref>[https://luxuryintegrated.com/the-history-of-luxury/ «تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated]؛ [https://trulyexperiences.com/blog/brief-history-luxury/ جرالد، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary].</ref> همچنین، نمایش تمایز اجتماعی نیز در گسترش فرهنگ تجملگرایی نقش مهمی داشته است. افراد با استفاده از کالاها و سبک زندگی خاص، سعی در نمایش جایگاه اجتماعی خود و تمایز از دیگران دارند. این پدیده ابتدا در میان پادشاهان و اشراف مشاهده میشد، اما با توسعه جوامع به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز سرایت کرده است. انتخابهای افراد در مصرف کالاها و خدمات نه فقط به دلایل اقتصادی، بلکه به دلایل اجتماعی و فرهنگی صورت میگیرد تا موقعیت اجتماعی خود را تقویت کرده و خود را از دیگران متمایز کنند.<ref>[https://www.ukessays.com/essays/sociology/comparing-theories-of-veblen-and-bourdieu-sociology-essay.php «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays]؛ بشیرپور و محمدیان، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، 1398ش، ص32-37.</ref> | تجملگرایی از دوران باستان تاکنون در جوامع مختلف وجود داشته است. در مصر باستان، فراعنه و نخبگان از جواهرات گرانقیمت، لباسهای مجلل و آثار هنری بهره میبردند تا قدرت و جایگاه اجتماعی خود را نمایش دهند. در دوران رنسانس، شاهان و اشرافزادگان با ساخت قصرهای باشکوه و استفاده از هنر و موسیقی لوکس به نمایش ثروت و قدرت خود میپرداختند. با ورود به عصر مدرن و با رشد سرمایهداری و افزایش سطح رفاه در قرون اخیر، تجملگرایی به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز نفوذ کرده است. تبلیغات و رسانهها نقشی اساسی در ترویج تجملگرایی بهعنوان معیاری برای موفقیت و خوشبختی ایفا کردهاند.<ref>[https://luxuryintegrated.com/the-history-of-luxury/ «تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated]؛ [https://trulyexperiences.com/blog/brief-history-luxury/ جرالد، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary].</ref> همچنین، نمایش تمایز اجتماعی نیز در گسترش فرهنگ تجملگرایی نقش مهمی داشته است. افراد با استفاده از کالاها و سبک زندگی خاص، سعی در نمایش جایگاه اجتماعی خود و تمایز از دیگران دارند. این پدیده ابتدا در میان پادشاهان و اشراف مشاهده میشد، اما با توسعه جوامع به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز سرایت کرده است. انتخابهای افراد در مصرف کالاها و خدمات نه فقط به دلایل اقتصادی، بلکه به دلایل اجتماعی و فرهنگی صورت میگیرد تا موقعیت اجتماعی خود را تقویت کرده و خود را از دیگران متمایز کنند.<ref>[https://www.ukessays.com/essays/sociology/comparing-theories-of-veblen-and-bourdieu-sociology-essay.php «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays]؛ بشیرپور و محمدیان، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، 1398ش، ص32-37.</ref> | ||
===در ایران=== | ===در ایران=== | ||
تجملگرایی در تاریخ ایران نیز ریشههای عمیقی دارد. در دوران باستان، شاهان هخامنشی و سلسلههای بعدی با ساخت بناهای باشکوه و استفاده از جواهرات و لباسهای مجلل به نمایش قدرت و ثروت خود میپرداختند. در دوران اسلامی، برخی پادشاهان و نخبگان با ساخت عمارتهای باشکوه به تجملگرایی روی آوردند. در دوران قاجار و پهلوی، تجملگرایی در دربار شاهان و نخبگان به اوج خود رسید. امروزه با گسترش فرهنگ مصرفی و ورود کالاهای لوکس، تجملگرایی در بخشهای مختلفی از جامعه ایران، اعم از طبقه مرفه، متوسط و پایین جامعه مشاهده میشود.<ref>[https://www.isna.ir/news/99022921020/تجمل-ایرانی-و-مجازات-تازیانه-در-دوران-هخامنشی مجلسی، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا]؛ [https://rasekhoon.net/article/show/1500750/تجمل-گرایی-و-پیامدهای-آن-بخش-سوم عباسمولایی، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون]؛ [https://niavaranmu.ir/detail/3321/تجمل-گرایی-در-دربار-پهلوی «تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران].</ref> در ایران با افزایش درآمدها و سطح زندگی، تمایل به مصرف کالاهای لوکس و نمایش آنها در جامعه بیشتر شده است. این روند نه تنها در طبقات بالای جامعه، بلکه در میان طبقات متوسط و پایین نیز مشاهده میشود. توسعه زیرساختهای اقتصادی، افزایش | تجملگرایی در تاریخ ایران نیز ریشههای عمیقی دارد. در دوران باستان، شاهان هخامنشی و سلسلههای بعدی با ساخت بناهای باشکوه و استفاده از جواهرات و لباسهای مجلل به نمایش قدرت و ثروت خود میپرداختند. در دوران اسلامی، برخی پادشاهان و نخبگان با ساخت عمارتهای باشکوه به تجملگرایی روی آوردند. در دوران [[قاجاریه|قاجار]] و پهلوی، تجملگرایی در دربار شاهان و نخبگان به اوج خود رسید. امروزه با گسترش فرهنگ مصرفی و ورود کالاهای لوکس، تجملگرایی در بخشهای مختلفی از جامعه ایران، اعم از طبقه مرفه، متوسط و پایین جامعه مشاهده میشود.<ref>[https://www.isna.ir/news/99022921020/تجمل-ایرانی-و-مجازات-تازیانه-در-دوران-هخامنشی مجلسی، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا]؛ [https://rasekhoon.net/article/show/1500750/تجمل-گرایی-و-پیامدهای-آن-بخش-سوم عباسمولایی، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون]؛ [https://niavaranmu.ir/detail/3321/تجمل-گرایی-در-دربار-پهلوی «تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران].</ref> در ایران با افزایش درآمدها و سطح زندگی، تمایل به مصرف کالاهای لوکس و نمایش آنها در جامعه بیشتر شده است. این روند نه تنها در طبقات بالای جامعه، بلکه در میان طبقات متوسط و پایین نیز مشاهده میشود. توسعه زیرساختهای اقتصادی، افزایش [[تبلیغات رسانهای|تبلیغات]]، گسترش رسانهها و شبکههای اجتماعی با نمایش زندگیهای لوکس به تشدید این پدیده کمک کردهاند. توسعه اقتصادی با وجود مزایای آن، به نابرابریهای اجتماعی و فرهنگی دامن زده و تجملگرایی یکی از این نابرابریهاست. این روند باعث شده افراد جامعه، بهویژه در طبقات پایینتر، برای رسیدن به استانداردهای مصرفی بالا تحت فشار قرار گیرند. توسعه اقتصادی و ورود کالاهای لوکس به بازار ایران، تجملگرایی را به یک فرهنگ گسترده در تمامی طبقات اجتماعی تبدیل کرده و به ایجاد تضادهای اجتماعی و فرهنگی نیز منجر شدهاند.<ref>رفیعپور، توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، 1377ش، ص235، 382، 78 و 112.</ref> | ||
==تجملگرایی و تأثیرات آن بر جامعه== | ==تجملگرایی و تأثیرات آن بر جامعه== | ||
تجملگرایی بهعنوان پدیدهای اجتماعی و فرهنگی، تفاوتهای طبقاتی در جامعه را نشان میدهد و بهعنوان یک ابزار قدرت و نفوذ مورد استفاده قرار میگیرد. تجملگرایی همچنین تأثیرات اقتصادی دارد، زیرا مصرف کالاهای لوکس به رشد صنایع مربوطه و ایجاد اشتغال منجر میشود،<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/748016/تجمل-گرایی-ریشه-تاریخی-دارد قرایی مقدم، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین].</ref> اگرچه در طولانیمدت باعث آسیب به اقتصاد جامعه میشود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> از سوی دیگر، تجملگرایی نابرابریهای اجتماعی، فشارهای روانی و آسیبهای زیستمحیطی را افزایش میدهد. در فرهنگ اسلامی، توجه به تجملگرایی و پرهیز از آن به منظور حفظ سادهزیستی و عدالت اجتماعی اهمیت ویژهای دارد.<ref>[https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | تجملگرایی بهعنوان پدیدهای اجتماعی و فرهنگی، تفاوتهای طبقاتی در جامعه را نشان میدهد و بهعنوان یک ابزار قدرت و نفوذ مورد استفاده قرار میگیرد. تجملگرایی همچنین تأثیرات اقتصادی دارد، زیرا مصرف کالاهای لوکس به رشد صنایع مربوطه و ایجاد اشتغال منجر میشود،<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/748016/تجمل-گرایی-ریشه-تاریخی-دارد قرایی مقدم، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین].</ref> اگرچه در طولانیمدت باعث آسیب به اقتصاد جامعه میشود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> از سوی دیگر، تجملگرایی نابرابریهای اجتماعی، فشارهای روانی و آسیبهای زیستمحیطی را افزایش میدهد. در فرهنگ اسلامی، توجه به تجملگرایی و پرهیز از آن به منظور حفظ سادهزیستی و عدالت اجتماعی اهمیت ویژهای دارد.<ref>[https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
تجملگرایی در ابعاد مختلف زندگی افراد نمود پیدا میکند که از جمله آنها میتوان به مصرف کالاهای لوکس، آداب و رسوم پرهزینه در مراسم عروسی، جشنها و مراسمهای دیگر، سفرهای پرهزینه و گرانقیمت و شرکت در فعالیتهای تفریحی پرهزینه اشاره کرد.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/676029/تجمّل-گرایی-در-زندگی-ِمسلمان-ِایرانی/ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> تجملگرایی دارای ابعاد گوناگونی است، از جمله: | تجملگرایی در ابعاد مختلف زندگی افراد نمود پیدا میکند که از جمله آنها میتوان به مصرف کالاهای لوکس، آداب و رسوم پرهزینه در مراسم عروسی، جشنها و مراسمهای دیگر، سفرهای پرهزینه و گرانقیمت و شرکت در فعالیتهای تفریحی پرهزینه اشاره کرد.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/676029/تجمّل-گرایی-در-زندگی-ِمسلمان-ِایرانی/ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> تجملگرایی دارای ابعاد گوناگونی است، از جمله: | ||
===مصرفگرایی=== | ===مصرفگرایی=== | ||
مصرفگرایی به خرید و استفاده از کالاها و خدمات بیش از نیازهای اساسی اشاره دارد. افراد در چارچوب فرهنگ تجملگرایی، با خرید مداوم و استفاده از کالاهای لوکس به نمایش ثروت و جایگاه اجتماعی خود میپردازند. این رفتار به اسراف و هدررفت منابع منجر شده، فاصلۀ طبقاتی در جامعه را تشدید کرده و فرهنگ چشموهمچشمی را گسترش میدهد. در جوامع مصرفگرا، تمرکز بیش از حد بر مصرف کالاها و خدمات، انرژی جامعه را از تولید سلب کرده و در نهایت باعث کاهش تولید و آسیبهای اقتصادی میشود. کاهش سرمایهگذاری در تولید، افزایش وابستگی به واردات وسایل لوکس و کاهش توان رقابت با دیگر کشورها از عوامل این آسیب است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | |||
===ظاهربینی و خودنمایی=== | ===ظاهربینی و خودنمایی=== | ||
در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید لباسها، جواهرات و لوازم آرایشی گرانقیمت هستند تا ظاهر خود را بهبود بخشند و توجه دیگران را جلب کنند. به باور متخصصان، این رفتار به افزایش فشارهای روانی و نارضایتی از خود منجر میشود.<ref>[https://www.migna.ir/news/56489/بررسی-تجمل-گرایی-علل-گرایش-نگاه-روانشناسی معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا]؛ [https://aminyavaran.com/علل-تجمل-گرایی-و-پیشگیری-از-آن/ «علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین].</ref> | در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید لباسها، جواهرات و لوازم آرایشی گرانقیمت هستند تا ظاهر خود را بهبود بخشند و توجه دیگران را جلب کنند. به باور متخصصان، این رفتار به افزایش فشارهای روانی و نارضایتی از خود منجر میشود.<ref>[https://www.migna.ir/news/56489/بررسی-تجمل-گرایی-علل-گرایش-نگاه-روانشناسی معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا]؛ [https://aminyavaran.com/علل-تجمل-گرایی-و-پیشگیری-از-آن/ «علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین].</ref> | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
مادیگرایی به تمایل به جمعآوری و استفاده از کالاهای مادی بهعنوان نشان دهندۀ موفقیت و خوشبختی اشاره دارد. در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید و نمایش کالاهای گرانقیمت و لوکس هستند تا ارزش و جایگاه اجتماعی خود را به دیگران نشان دهند. این رفتار میتواند به کاهش ارزشهای معنوی و افزایش نابرابریهای اجتماعی منجر شود. <ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1376934/عوامل-پیدایش-تجمل-گرایی حسینپور، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون].</ref> | مادیگرایی به تمایل به جمعآوری و استفاده از کالاهای مادی بهعنوان نشان دهندۀ موفقیت و خوشبختی اشاره دارد. در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید و نمایش کالاهای گرانقیمت و لوکس هستند تا ارزش و جایگاه اجتماعی خود را به دیگران نشان دهند. این رفتار میتواند به کاهش ارزشهای معنوی و افزایش نابرابریهای اجتماعی منجر شود. <ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1376934/عوامل-پیدایش-تجمل-گرایی حسینپور، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون].</ref> | ||
===رقابت اجتماعی=== | ===رقابت اجتماعی=== | ||
رقابت اجتماعی یکی دیگر از ابعاد تجملگرایی است که در آن افراد به دنبال نمایش ثروت و جایگاه اجتماعی خود برای برتریجویی و رقابت با دیگران هستند. این رقابت به افزایش نابرابریهای اجتماعی و فشارهای روانی منجر شده و روابط اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد.<ref>[https://library.razavi.ir/quran/fa/88089/پیامدهای-فردی-و-اجتماعی-تجمل-گرایی ستوده، «پیامدهای فردی و اجتماعی تجملگرایی»، وبسایت سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی].</ref> | |||
==پیامدهای تجملگرایی== | ==پیامدهای تجملگرایی== | ||
===پیامدهای فردی=== | ===پیامدهای فردی=== | ||
تجملگرایی به افزایش فشارهای روانی، اضطراب و نارضایتی از خود منجر میشود. افراد تجملگرا ممکن است همیشه به دنبال خرید و نمایش کالاهای جدید باشند و به داشتههای خود توجه نداشته و از زندگی خود لذت نبرند. همچنین، تجملگرایی به افزایش بدهیها و مشکلات مالی منجر میشود. استرس و نگرانی دائمی برای حفظ ظاهر و رقابت با دیگران و ایجاد مشکلات روحی مانند | تجملگرایی به افزایش فشارهای روانی، [[اضطراب فراگیر|اضطراب]] و نارضایتی از خود منجر میشود. افراد تجملگرا ممکن است همیشه به دنبال خرید و نمایش کالاهای جدید باشند و به داشتههای خود توجه نداشته و از زندگی خود لذت نبرند. همچنین، تجملگرایی به افزایش بدهیها و مشکلات مالی منجر میشود. [[استرس]] و نگرانی دائمی برای حفظ ظاهر و رقابت با دیگران و ایجاد مشکلات روحی مانند [[حسادت]]، [[حرص]] و طمع از دیگر پیامدهای فردی تجملگرایی است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/676029/تجمّل-گرایی-در-زندگی-ِمسلمان-ِایرانی/ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون]؛ [https://www.migna.ir/news/56489/بررسی-تجمل-گرایی-علل-گرایش-نگاه-روانشناسی معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا].</ref> | ||
===پیامدهای اجتماعی=== | ===پیامدهای اجتماعی=== | ||
تجملگرایی تأثیرات منفی زیادی بر جامعه دارد. این رفتار به افزایش نابرابریهای اجتماعی و تضعیف همبستگی اجتماعی منجر میشود. در جامعهای که تجملگرایی رایج است، افراد ممکن است به جای همکاری و همبستگی، به رقابت و تظاهر بپردازند که این به تضعیف روابط اجتماعی، نابرابری و افزایش جرم و جنایت منجر میشود.<ref>[https://basirat.ir/fa/news/34148/تجمل-گرایی-و-نقشش-در-رشد-مفاسد-اجتماعی «تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت].</ref> | تجملگرایی تأثیرات منفی زیادی بر جامعه دارد. این رفتار به افزایش نابرابریهای اجتماعی و تضعیف همبستگی اجتماعی منجر میشود. در جامعهای که تجملگرایی رایج است، افراد ممکن است به جای همکاری و همبستگی، به رقابت و تظاهر بپردازند که این به تضعیف روابط اجتماعی، نابرابری و افزایش جرم و جنایت منجر میشود.<ref>[https://basirat.ir/fa/news/34148/تجمل-گرایی-و-نقشش-در-رشد-مفاسد-اجتماعی «تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت].</ref> | ||
===پیامدهای فرهنگی=== | ===پیامدهای فرهنگی=== | ||
تجملگرایی به تضعیف ارزشهای فرهنگی و معنوی منجر میشود. در فرهنگهایی که تجملگرایی رایج است، ارزشهای مادی به جای ارزشهای معنوی و اخلاقی مورد توجه قرار میگیرند. این موضوع به کاهش اهمیت | تجملگرایی به تضعیف ارزشهای فرهنگی و معنوی منجر میشود. در فرهنگهایی که تجملگرایی رایج است، ارزشهای مادی به جای ارزشهای معنوی و اخلاقی مورد توجه قرار میگیرند. این موضوع به کاهش اهمیت [[سادهزیستی]]، عدالت اجتماعی، همبستگی فرهنگی، تغییر سبک زندگی و از دست دادن ارزشها و هویت فرهنگی منجر میشود.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/676029/تجمّل-گرایی-در-زندگی-ِمسلمان-ِایرانی/ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون].</ref> | ||
==دیدگاهها دربارۀ تجملگرایی== | ==دیدگاهها دربارۀ تجملگرایی== | ||
===دیدگاه اسلام=== | ===دیدگاه اسلام=== | ||
در آموزههای | در آموزههای اسلام، آراستگی مورد تأکید واقع شده، اما تجملگرایی بهعنوان رفتاری ناپسند تلقی میشود. در اسلام، به استفادۀ صحیح از حلالهای الهی تأکید شده و به سادهزیستی، [[قناعت]] و پرهیز از اسراف و تبذیر توصیه شده است. قرآن کریم و احادیث نبوی به [[مسلمانان]] توصیه میکنند که از تجملگرایی پرهیز کرده و به ارزشهای معنوی و اخلاقی توجه کنند. نتیجۀ تجملگرایی در دیدگاه اسلام، طغیان و سرکشی انسانها، انحطاط اجتماعی، از بین رفتن سرمایههای مادی، گسترش فقر، تبدیل ارزشها به ضد ارزش، ایجاد زمینههای گناه، کاهش معنویت در جامعه، از بین رفتن آرامش واقعی و فراموشی یاد قیامت است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1463100/نظر-اسلام-در-مورد-تجمل-گرایی-چیست «نظر اسلام در مورد تجمل گرایی چیست؟»، وبسایت راسخون].</ref> | ||
===دیدگاه روانشناختی=== | ===دیدگاه روانشناختی=== | ||
در دیدگاه روانشناختی، تجملگرایی بهعنوان رفتاری که به افزایش فشارهای روانی و اضطراب منجر میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. روانشناسان معتقدند که تجملگرایی به نارضایتی از خود، کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب منجر میشود. برخی از روانشناسان معتقدند که تجملگرایی ممکن است نشانهای از عدم عزت نفس باشد. آنها معتقدند که افرادی که به تجملات متکی هستند برای احساس خوب در مورد خود به تأیید دیگران نیاز دارند و افزایش فرهنگ تجملگرایی، تأییدجویی افراد را تشدید میکند.<ref>[https://www.migna.ir/news/56489/بررسی-تجمل-گرایی-علل-گرایش-نگاه-روانشناسی معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا]؛ [https://www.jamaran.news/بخش-سبک-زندگی-82/624243-دلایل-تجمل-گرایی-راهکار-دوری-از-آن ماهزاده، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران].</ref> | در دیدگاه روانشناختی، تجملگرایی بهعنوان رفتاری که به افزایش فشارهای روانی و اضطراب منجر میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. روانشناسان معتقدند که تجملگرایی به نارضایتی از خود، کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب منجر میشود. برخی از روانشناسان معتقدند که تجملگرایی ممکن است نشانهای از عدم [[عزت نفس]] باشد. آنها معتقدند که افرادی که به تجملات متکی هستند برای احساس خوب در مورد خود به تأیید دیگران نیاز دارند و افزایش فرهنگ تجملگرایی، تأییدجویی افراد را تشدید میکند.<ref>[https://www.migna.ir/news/56489/بررسی-تجمل-گرایی-علل-گرایش-نگاه-روانشناسی معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا]؛ [https://www.jamaran.news/بخش-سبک-زندگی-82/624243-دلایل-تجمل-گرایی-راهکار-دوری-از-آن ماهزاده، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران].</ref> | ||
==راهکارهای مقابله با تجملگرایی== | ==راهکارهای مقابله با تجملگرایی== | ||
===ترویج سادهزیستی=== | ===ترویج سادهزیستی=== | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
آموزش مصرف مسئولانه یکی دیگر از راهکارهای مقابله با تجملگرایی است. در این راهکار، افراد آموزش میبینند که چگونه مصرف خود را مدیریت کرده و از اسراف و تبذیر پرهیز کنند، نسبت به همنوعان و انسانهای پیرامون خود توجه داشته باشند و منابع موجود را برای همۀ جامعه بدانند. آموزش مصرف مسئولانه به کاهش مصرف منابع، حفظ محیط زیست، بهبود وضعیت اقتصادی افراد و جوامع و کاهش فاصلۀ طبقاتی منجر میشود.<ref>[https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | آموزش مصرف مسئولانه یکی دیگر از راهکارهای مقابله با تجملگرایی است. در این راهکار، افراد آموزش میبینند که چگونه مصرف خود را مدیریت کرده و از اسراف و تبذیر پرهیز کنند، نسبت به همنوعان و انسانهای پیرامون خود توجه داشته باشند و منابع موجود را برای همۀ جامعه بدانند. آموزش مصرف مسئولانه به کاهش مصرف منابع، حفظ محیط زیست، بهبود وضعیت اقتصادی افراد و جوامع و کاهش فاصلۀ طبقاتی منجر میشود.<ref>[https://rouyesh.iki.ac.ir/content/تجمل-گرایی «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت].</ref> | ||
===ترویج عدالت اجتماعی=== | ===ترویج عدالت اجتماعی=== | ||
ترویج | ترویج عدالت اجتماعی نیز به کاهش تجملگرایی کمک میکند. در این راهکار، تأکید بر ارزشهای عدالت اجتماعی و توزیع عادلانۀ منابع و فرصتها مورد توجه قرار میگیرد. ترویج عدالت اجتماعی به کاهش نابرابریهای اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی افراد منجر میشود. تنظیم قوانین و مقررات برای محدود کردن تبلیغات تجملگرایانه از راههای تحقق عدالت اجتماعی است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=37193 صادقی، «تجملگرایی چگونه بنیان جامعه را به هم میریزد؟»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای]؛ [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3280/35509/35509/نگاهی_به_پدیده_تجمّل_گرایی «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت]؛ [https://www.isna.ir/news/birjand-14002/از-فاصله-طبقاتی-تا-بی-عدالتی-اجتماعی قلندری اسفدن، «از فاصله طبقاتی تا بیعدالتی اجتماعی»، خبرگزاری ایسنا].</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* بشیرپور، مهدی و محمدیان، محمود، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، در مجله بررسیهای بازرگانی، شمارۀ 99، بهمن و اسفند 1398ش. | *بشیرپور، مهدی و محمدیان، محمود، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، در مجله بررسیهای بازرگانی، شمارۀ 99، بهمن و اسفند 1398ش. | ||
* «تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها (بخش اول)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1398ش. | *«تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها (بخش اول)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1398ش. | ||
* «تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م. | *«تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م. | ||
* «تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1401ش. | *«تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1401ش. | ||
* «تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت، تاریخ درج مطلب: 10 تیر 1387ش. | *«تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت، تاریخ درج مطلب: 10 تیر 1387ش. | ||
* «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | *«تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | ||
* «تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1394ش. | *«تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1394ش. | ||
* جرالد، ان فیتز، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م. | *جرالد، ان فیتز، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م. | ||
* حاتمی، حبیب، «رسانهها در ترویج فرهنگ تجملگرایی نقش دارند»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن 1395ش. | *حاتمی، حبیب، «رسانهها در ترویج فرهنگ تجملگرایی نقش دارند»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن 1395ش. | ||
* حسینپور، سیدروحالله، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 24 اردیبهشت 1397ش. | *حسینپور، سیدروحالله، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 24 اردیبهشت 1397ش. | ||
* دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، «تجمل»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | *دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، «تجمل»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | ||
* رحیمی، آناهیتا، «بازار داغ خودنمایی و تجملگرایی در اینستاگرام»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1400ش. | *رحیمی، آناهیتا، «بازار داغ خودنمایی و تجملگرایی در اینستاگرام»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1400ش. | ||
* رفیعپور، فرامرز، توسعه و تضاد، کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1377ش. | *رفیعپور، فرامرز، توسعه و تضاد، کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1377ش. | ||
* ستوده، معصومه، «پیامدهای فردی و اجتماعی تجملگرایی»، وبسایت سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | *ستوده، معصومه، «پیامدهای فردی و اجتماعی تجملگرایی»، وبسایت سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش. | ||
* شمسایی، حمیدرضا، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 29 بهمن 1391ش. | *شمسایی، حمیدرضا، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 29 بهمن 1391ش. | ||
* صادقی، سهیلا، «تجملگرایی چگونه بنیان جامعه را به هم میریزد؟»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1396ش. | *صادقی، سهیلا، «تجملگرایی چگونه بنیان جامعه را به هم میریزد؟»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1396ش. | ||
* عباسمولایی، شهزاد، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 3 اسفند 1398ش. | *عباسمولایی، شهزاد، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 3 اسفند 1398ش. | ||
* «علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین، تاریخ درج مطلب: 11 اسفند 1401ش. | *«علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین، تاریخ درج مطلب: 11 اسفند 1401ش. | ||
* «عوامل مصرفگرایی، از تجملگرایی تا شکمپرستی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1391ش. | *«عوامل مصرفگرایی، از تجملگرایی تا شکمپرستی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1391ش. | ||
* قرایی مقدم، امانالله، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین، تاریخ درج مطلب: 27 مهر 1394ش. | *قرایی مقدم، امانالله، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین، تاریخ درج مطلب: 27 مهر 1394ش. | ||
* قلندری اسفدن، سپیده، «از فاصله طبقاتی تا بیعدالتی اجتماعی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1392ش. | *قلندری اسفدن، سپیده، «از فاصله طبقاتی تا بیعدالتی اجتماعی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1392ش. | ||
* ماهزاده، حامد، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران، تاریخ درج مطلب: 1 اردیبهشت 1396ش. | *ماهزاده، حامد، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران، تاریخ درج مطلب: 1 اردیبهشت 1396ش. | ||
* مجلسی، فریدون، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 29 اردیبهشت 1399ش. | *مجلسی، فریدون، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 29 اردیبهشت 1399ش. | ||
* معارفی، مریم، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا، تاریخ درج مطلب: 26 آذر 1400ش. | *معارفی، مریم، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا، تاریخ درج مطلب: 26 آذر 1400ش. | ||
* «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays، تاریخ درج مطلب: 20 سپتامبر 2021م. | *«مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays، تاریخ درج مطلب: 20 سپتامبر 2021م. | ||
* «نظر اسلام در مورد تجمل گرایی چیست؟»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 مهر 1398ش. | *«نظر اسلام در مورد تجمل گرایی چیست؟»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 مهر 1398ش. | ||
* «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت، تاریخ درج مطلب: 8 آبان 1390ش. | *«نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت، تاریخ درج مطلب: 8 آبان 1390ش. | ||
[[رده:ویکیزندگی]] | [[رده:ویکیزندگی]] | ||
[[رده:الگوهای اخلاقی]] | [[رده:الگوهای اخلاقی]] | ||
[[رده: | [[رده:خردهفرهنگ]] | ||
[[رده:رذائل اخلاقی]] | |||
[[رده:اقتصاد خانواده]] | |||
[[رده:آموزههای دینی]] | |||
[[رده:آسیبهای اجتماعی]] | |||
[[رده:مصرف]] | |||
[[رده:رسانهها]] | |||
[[رده:رویدادها]] |
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۹
تجملگرایی، تمایل به نمایش ثروت و موقعیت اجتماعی از طریق داراییها و سبک زندگی.
تجملگرایی و نمایش ثروت و دارایی و تظاهر به سبک زندگی پرهزینه، پدیدهای با ابعاد، پیامدها و دیدگاههای مختلف است. ابعاد تجملگرایی شامل مصرفگرایی، خودنمایی، مادیگرایی و رقابت اجتماعی است که هر کدام پیامدهای منفی برای فرد، جامعه و فرهنگ به همراه دارند. پیامدهای تجملگرایی شامل افزایش فشارهای روانی، نارضایتی از خود و نابرابریهای اجتماعی و فرهنگی است. راهکارهای مقابله با تجملگرایی شامل ترویج سادهزیستی، آموزش مصرف مسئولانه و ترویج عدالت اجتماعی است.
مفهومشناسی
تجمل بهمعنای زینت و آراستگی، در اصل معنای مثبتی دارد، اما در اصطلاح به نوعی از نمایش و فخرفروشی با استفاده از داراییها و ثروت اطلاق میشود.[۱] تجملگرایی با مفاهیمی مانند اسراف، تبذیر، تفاخر و چشموهمچشمی ارتباط نزدیکی دارد. در مقابلِ تجملگرایی، سادهزیستی و قناعت قرار دارند. [۲]
مصادیق تجملگرایی
مصادیق تجملگرایی بسته به زمان، فرهنگ و مکان جغرافیایی متغیر است؛ بسیاری از لوازم عادی امروز، تا چند دهۀ پیش اشرافی و تجملاتی تلقی میشدند. همچنین، کالاهای لوکس در فرهنگهای مختلف متفاوت است؛ کالایی که برای یک فرهنگ لوکس است، ممکن است در فرهنگی دیگر ضروری باشد. آنچه یک شیء را تجملاتی و شیء دیگر را غیر تجملاتی میسازد نه خود شیء بلکه مفهوم و هدف نمایش و فخرفروشی است.[۳]
تفاوت تجملگرایی و مصرفگرایی
تجملگرایی و مصرفگرایی دو مفهوم مرتبط اما متمایز از هم هستند. تجملگرایی بر نمایش ثروت و دارایی و داشتن سبک زندگی پرهزینه تمرکز دارد، در حالی که مصرفگرایی بر خرید مداوم کالاها و خدمات، صرف نظر از نیاز واقعی به آنها، تأکید میکند. تجملگرایی بیشتر به چگونگی مصرف ثروت مربوط میشود، در حالی که مصرفگرایی به میزان مصرف آن مربوط میشود. تجملگرایی و مصرفگرایی بر روی همدیگر تأثیر دارند، بهگونهای که تجملگرایی منجر به مصرفگرایی میشود و ممکن است مصرفگرایی در نهایت به تجملگرایی منتج شود.[۴]
تاریخچه تجملگرایی
در جهان
تجملگرایی از دوران باستان تاکنون در جوامع مختلف وجود داشته است. در مصر باستان، فراعنه و نخبگان از جواهرات گرانقیمت، لباسهای مجلل و آثار هنری بهره میبردند تا قدرت و جایگاه اجتماعی خود را نمایش دهند. در دوران رنسانس، شاهان و اشرافزادگان با ساخت قصرهای باشکوه و استفاده از هنر و موسیقی لوکس به نمایش ثروت و قدرت خود میپرداختند. با ورود به عصر مدرن و با رشد سرمایهداری و افزایش سطح رفاه در قرون اخیر، تجملگرایی به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز نفوذ کرده است. تبلیغات و رسانهها نقشی اساسی در ترویج تجملگرایی بهعنوان معیاری برای موفقیت و خوشبختی ایفا کردهاند.[۵] همچنین، نمایش تمایز اجتماعی نیز در گسترش فرهنگ تجملگرایی نقش مهمی داشته است. افراد با استفاده از کالاها و سبک زندگی خاص، سعی در نمایش جایگاه اجتماعی خود و تمایز از دیگران دارند. این پدیده ابتدا در میان پادشاهان و اشراف مشاهده میشد، اما با توسعه جوامع به طبقات متوسط و پایین جامعه نیز سرایت کرده است. انتخابهای افراد در مصرف کالاها و خدمات نه فقط به دلایل اقتصادی، بلکه به دلایل اجتماعی و فرهنگی صورت میگیرد تا موقعیت اجتماعی خود را تقویت کرده و خود را از دیگران متمایز کنند.[۶]
در ایران
تجملگرایی در تاریخ ایران نیز ریشههای عمیقی دارد. در دوران باستان، شاهان هخامنشی و سلسلههای بعدی با ساخت بناهای باشکوه و استفاده از جواهرات و لباسهای مجلل به نمایش قدرت و ثروت خود میپرداختند. در دوران اسلامی، برخی پادشاهان و نخبگان با ساخت عمارتهای باشکوه به تجملگرایی روی آوردند. در دوران قاجار و پهلوی، تجملگرایی در دربار شاهان و نخبگان به اوج خود رسید. امروزه با گسترش فرهنگ مصرفی و ورود کالاهای لوکس، تجملگرایی در بخشهای مختلفی از جامعه ایران، اعم از طبقه مرفه، متوسط و پایین جامعه مشاهده میشود.[۷] در ایران با افزایش درآمدها و سطح زندگی، تمایل به مصرف کالاهای لوکس و نمایش آنها در جامعه بیشتر شده است. این روند نه تنها در طبقات بالای جامعه، بلکه در میان طبقات متوسط و پایین نیز مشاهده میشود. توسعه زیرساختهای اقتصادی، افزایش تبلیغات، گسترش رسانهها و شبکههای اجتماعی با نمایش زندگیهای لوکس به تشدید این پدیده کمک کردهاند. توسعه اقتصادی با وجود مزایای آن، به نابرابریهای اجتماعی و فرهنگی دامن زده و تجملگرایی یکی از این نابرابریهاست. این روند باعث شده افراد جامعه، بهویژه در طبقات پایینتر، برای رسیدن به استانداردهای مصرفی بالا تحت فشار قرار گیرند. توسعه اقتصادی و ورود کالاهای لوکس به بازار ایران، تجملگرایی را به یک فرهنگ گسترده در تمامی طبقات اجتماعی تبدیل کرده و به ایجاد تضادهای اجتماعی و فرهنگی نیز منجر شدهاند.[۸]
تجملگرایی و تأثیرات آن بر جامعه
تجملگرایی بهعنوان پدیدهای اجتماعی و فرهنگی، تفاوتهای طبقاتی در جامعه را نشان میدهد و بهعنوان یک ابزار قدرت و نفوذ مورد استفاده قرار میگیرد. تجملگرایی همچنین تأثیرات اقتصادی دارد، زیرا مصرف کالاهای لوکس به رشد صنایع مربوطه و ایجاد اشتغال منجر میشود،[۹] اگرچه در طولانیمدت باعث آسیب به اقتصاد جامعه میشود.[۱۰] از سوی دیگر، تجملگرایی نابرابریهای اجتماعی، فشارهای روانی و آسیبهای زیستمحیطی را افزایش میدهد. در فرهنگ اسلامی، توجه به تجملگرایی و پرهیز از آن به منظور حفظ سادهزیستی و عدالت اجتماعی اهمیت ویژهای دارد.[۱۱]
عوامل تجملگرایی
اصالت دادن به دنیا
تجملگرایی ناشی از تمایل به دنیا و اصالت دادن به آن است، بهویژه هنگامی که افراد به دنیاپرستی روی آورده و زندگی اخروی را فراموش میکنند. تغییر ارزشهای اجتماعی از معنوی به مادی نیز بر تجملگرایی تأثیر میگذارد، زیرا افراد برای جلب احترام به تجملات روی میآورند. این روند از طبقات بالا شروع شده و به طبقات متوسط و پایین سرایت میکند. [۱۲]
رفتار حاکمان جامعه
نقش حاکمان و مدیران جامعه در رواج تجملگرایی حایز اهمیت است. حاکمان و مدیران جامعه با تجملگرایی خود بهعنوان الگوهای اجتماعی، این رفتار را به یک هنجار تبدیل کرده و فساد و افزونطلبی را در جامعه ترویج میدهند.[۱۳]
ویژگیهای شخصیتی
به باور متخصصان، ویژگیهای شخصیتی، عقدههای روانی، کاهش اعتماد به نفس و تأییدجویی از دیگر عوامل پیدایش تجملگرایی هستند.[۱۴]
رسانههای ارتباط جمعی
رسانههای ارتباط جمعی مانند تلویزیون، سینما و شبکههای اجتماعی، با نمایش زندگی ثروتمندان و اشیاء گرانقیمت، اثرات زیادی بر رواج فرهنگ تجملگرایی دارند؛ این رسانهها از یک سو، فرهنگ تجملات را در جامعه ترویج میدهند و از سوی دیگر، موجب تحقیر فقرا میشوند که این امر بهطور غیرمستقیم باعث فساد عمومی در جامعه میشود. برخی از شبکههای اجتماعی تصویرمحور مانند اینستاگرام، نقش پررنگی در این مسأله دارند. اینستاگرام بهعنوان یک پلتفرم اجتماعی مبتنی بر تصاویر و ویدئوها، به افراد اجازه میدهد که نمایی از زندگی خود را نمایش دهند. این نمایشها در اکثر اوقات یک نمای غیر واقعی از زندگی آرمانی ارائه میدهند که ممکن است افراد را به مصرف بیشتر و پیروی از استانداردهای زیبایی غیر واقعی وادار کند.[۱۵] همچنین ممکن است استفاده از شبکههای ارتباطجمعی روحیه نمایش جایگاه اجتماعی و تمایز از دیگران را تقویت میکند.[۱۶]
تمایز اجتماعی
یکی از عوامل مهم تجملگرایی در جامعه، ایجاد تمایز اجتماعی و تمایز با دیگران است. افراد با استفاده از کالاها و خدمات لوکس سعی دارند تا جایگاه اجتماعی خود را نشان دهند و از دیگران متمایز شوند. نیاز به تمایز و نمایش برتری اجتماعی باعث میشود که افراد به مصرف کالاهای برند و لوکس روی آورند تا موقعیت خود را در جامعه به نمایش بگذارند. این رفتارها نه تنها در طبقات مرفه، بلکه در طبقات متوسط و حتی پایین نیز دیده میشود؛ افراد در تلاشاند تا به واسطه مصرف نمادهای تجملی، تصویری بهتر و موفقتر از خود ارائه دهند. این پدیده به ویژه در جوامعی که نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی برجسته است، به شدت رواج دارد و به تشدید تجملگرایی کمک میکند. [۱۷]
ابعاد تجملگرایی
تجملگرایی در ابعاد مختلف زندگی افراد نمود پیدا میکند که از جمله آنها میتوان به مصرف کالاهای لوکس، آداب و رسوم پرهزینه در مراسم عروسی، جشنها و مراسمهای دیگر، سفرهای پرهزینه و گرانقیمت و شرکت در فعالیتهای تفریحی پرهزینه اشاره کرد.[۱۸] تجملگرایی دارای ابعاد گوناگونی است، از جمله:
مصرفگرایی
مصرفگرایی به خرید و استفاده از کالاها و خدمات بیش از نیازهای اساسی اشاره دارد. افراد در چارچوب فرهنگ تجملگرایی، با خرید مداوم و استفاده از کالاهای لوکس به نمایش ثروت و جایگاه اجتماعی خود میپردازند. این رفتار به اسراف و هدررفت منابع منجر شده، فاصلۀ طبقاتی در جامعه را تشدید کرده و فرهنگ چشموهمچشمی را گسترش میدهد. در جوامع مصرفگرا، تمرکز بیش از حد بر مصرف کالاها و خدمات، انرژی جامعه را از تولید سلب کرده و در نهایت باعث کاهش تولید و آسیبهای اقتصادی میشود. کاهش سرمایهگذاری در تولید، افزایش وابستگی به واردات وسایل لوکس و کاهش توان رقابت با دیگر کشورها از عوامل این آسیب است.[۱۹]
ظاهربینی و خودنمایی
در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید لباسها، جواهرات و لوازم آرایشی گرانقیمت هستند تا ظاهر خود را بهبود بخشند و توجه دیگران را جلب کنند. به باور متخصصان، این رفتار به افزایش فشارهای روانی و نارضایتی از خود منجر میشود.[۲۰]
مادیگرایی
مادیگرایی به تمایل به جمعآوری و استفاده از کالاهای مادی بهعنوان نشان دهندۀ موفقیت و خوشبختی اشاره دارد. در فرهنگ تجملگرا، افراد به دنبال خرید و نمایش کالاهای گرانقیمت و لوکس هستند تا ارزش و جایگاه اجتماعی خود را به دیگران نشان دهند. این رفتار میتواند به کاهش ارزشهای معنوی و افزایش نابرابریهای اجتماعی منجر شود. [۲۱]
رقابت اجتماعی
رقابت اجتماعی یکی دیگر از ابعاد تجملگرایی است که در آن افراد به دنبال نمایش ثروت و جایگاه اجتماعی خود برای برتریجویی و رقابت با دیگران هستند. این رقابت به افزایش نابرابریهای اجتماعی و فشارهای روانی منجر شده و روابط اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد.[۲۲]
پیامدهای تجملگرایی
پیامدهای فردی
تجملگرایی به افزایش فشارهای روانی، اضطراب و نارضایتی از خود منجر میشود. افراد تجملگرا ممکن است همیشه به دنبال خرید و نمایش کالاهای جدید باشند و به داشتههای خود توجه نداشته و از زندگی خود لذت نبرند. همچنین، تجملگرایی به افزایش بدهیها و مشکلات مالی منجر میشود. استرس و نگرانی دائمی برای حفظ ظاهر و رقابت با دیگران و ایجاد مشکلات روحی مانند حسادت، حرص و طمع از دیگر پیامدهای فردی تجملگرایی است.[۲۳]
پیامدهای اجتماعی
تجملگرایی تأثیرات منفی زیادی بر جامعه دارد. این رفتار به افزایش نابرابریهای اجتماعی و تضعیف همبستگی اجتماعی منجر میشود. در جامعهای که تجملگرایی رایج است، افراد ممکن است به جای همکاری و همبستگی، به رقابت و تظاهر بپردازند که این به تضعیف روابط اجتماعی، نابرابری و افزایش جرم و جنایت منجر میشود.[۲۴]
پیامدهای فرهنگی
تجملگرایی به تضعیف ارزشهای فرهنگی و معنوی منجر میشود. در فرهنگهایی که تجملگرایی رایج است، ارزشهای مادی به جای ارزشهای معنوی و اخلاقی مورد توجه قرار میگیرند. این موضوع به کاهش اهمیت سادهزیستی، عدالت اجتماعی، همبستگی فرهنگی، تغییر سبک زندگی و از دست دادن ارزشها و هویت فرهنگی منجر میشود.[۲۵]
دیدگاهها دربارۀ تجملگرایی
دیدگاه اسلام
در آموزههای اسلام، آراستگی مورد تأکید واقع شده، اما تجملگرایی بهعنوان رفتاری ناپسند تلقی میشود. در اسلام، به استفادۀ صحیح از حلالهای الهی تأکید شده و به سادهزیستی، قناعت و پرهیز از اسراف و تبذیر توصیه شده است. قرآن کریم و احادیث نبوی به مسلمانان توصیه میکنند که از تجملگرایی پرهیز کرده و به ارزشهای معنوی و اخلاقی توجه کنند. نتیجۀ تجملگرایی در دیدگاه اسلام، طغیان و سرکشی انسانها، انحطاط اجتماعی، از بین رفتن سرمایههای مادی، گسترش فقر، تبدیل ارزشها به ضد ارزش، ایجاد زمینههای گناه، کاهش معنویت در جامعه، از بین رفتن آرامش واقعی و فراموشی یاد قیامت است.[۲۶]
دیدگاه روانشناختی
در دیدگاه روانشناختی، تجملگرایی بهعنوان رفتاری که به افزایش فشارهای روانی و اضطراب منجر میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. روانشناسان معتقدند که تجملگرایی به نارضایتی از خود، کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب منجر میشود. برخی از روانشناسان معتقدند که تجملگرایی ممکن است نشانهای از عدم عزت نفس باشد. آنها معتقدند که افرادی که به تجملات متکی هستند برای احساس خوب در مورد خود به تأیید دیگران نیاز دارند و افزایش فرهنگ تجملگرایی، تأییدجویی افراد را تشدید میکند.[۲۷]
راهکارهای مقابله با تجملگرایی
ترویج سادهزیستی
ترویج سادهزیستی یکی از راهکارهای مؤثر برای مقابله با تجملگرایی است. در این راهکار، ارزشهای سادهزیستی و قناعت به جای ارزشهای تجملگرایانه مورد توجه قرار میگیرد. ترویج سادهزیستی به کاهش نابرابریهای اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی و بهبود سلامت روانی افراد کمک میکند.[۲۸]
آموزش مصرف مسئولانه
آموزش مصرف مسئولانه یکی دیگر از راهکارهای مقابله با تجملگرایی است. در این راهکار، افراد آموزش میبینند که چگونه مصرف خود را مدیریت کرده و از اسراف و تبذیر پرهیز کنند، نسبت به همنوعان و انسانهای پیرامون خود توجه داشته باشند و منابع موجود را برای همۀ جامعه بدانند. آموزش مصرف مسئولانه به کاهش مصرف منابع، حفظ محیط زیست، بهبود وضعیت اقتصادی افراد و جوامع و کاهش فاصلۀ طبقاتی منجر میشود.[۲۹]
ترویج عدالت اجتماعی
ترویج عدالت اجتماعی نیز به کاهش تجملگرایی کمک میکند. در این راهکار، تأکید بر ارزشهای عدالت اجتماعی و توزیع عادلانۀ منابع و فرصتها مورد توجه قرار میگیرد. ترویج عدالت اجتماعی به کاهش نابرابریهای اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی افراد منجر میشود. تنظیم قوانین و مقررات برای محدود کردن تبلیغات تجملگرایانه از راههای تحقق عدالت اجتماعی است.[۳۰]
پانویس
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تجمل.
- ↑ «تجملگرایی»، پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ «تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها»، وبسایت راسخون؛ «تجملگرایی»، پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت؛ «تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان.
- ↑ «عوامل مصرفگرایی؛ از تجملگرایی تا شکمپرستی»، خبرگزاری مهر؛
- ↑ «تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated؛ جرالد، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary.
- ↑ «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays؛ بشیرپور و محمدیان، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، 1398ش، ص32-37.
- ↑ مجلسی، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا؛ عباسمولایی، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون؛ «تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران.
- ↑ رفیعپور، توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، 1377ش، ص235، 382، 78 و 112.
- ↑ قرایی مقدم، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین.
- ↑ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ حسینپور، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون.
- ↑ حسینپور، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون.
- ↑ معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا؛ ماهزاده، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران.
- ↑ حاتمی، «رسانهها در ترویج فرهنگ تجملگرایی نقش دارند»، خبرگزاری تسنیم؛ رحیمی، «بازار داغ خودنمایی و تجملگرایی در اینستاگرام»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays؛ بشیرپور و محمدیان، «الگوی شناخت رفتار مصرفکنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، 1398ش، ص32-37.
- ↑ «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays؛ بشیرپور و محمدیان، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، 1398ش، ص32-37؛ رفیعپور، توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، 1377ش، ص269.
- ↑ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا؛ «علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین.
- ↑ حسینپور، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون.
- ↑ ستوده، «پیامدهای فردی و اجتماعی تجملگرایی»، وبسایت سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
- ↑ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون؛ معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا.
- ↑ «تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت.
- ↑ شمسایی، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون.
- ↑ «نظر اسلام در مورد تجمل گرایی چیست؟»، وبسایت راسخون.
- ↑ معارفی، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا؛ ماهزاده، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران.
- ↑ «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت.
- ↑ صادقی، «تجملگرایی چگونه بنیان جامعه را به هم میریزد؟»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای؛ «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت؛ قلندری اسفدن، «از فاصله طبقاتی تا بیعدالتی اجتماعی»، خبرگزاری ایسنا.
منابع
- بشیرپور، مهدی و محمدیان، محمود، «الگوی شناخت رفتار مصرف کنندگان کالاهای لوکس بر مبنای نظریات مصرف تظاهری»، در مجله بررسیهای بازرگانی، شمارۀ 99، بهمن و اسفند 1398ش.
- «تاثیر مخرب تجملگرایی در خانوادهها (بخش اول)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1398ش.
- «تاریخچۀ تجملگرایی»، وبسایت Luxury Integrated، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م.
- «تجملگرایی در دربار پهلوی»، وبسایت مجموعۀ فرهنگی تاریخی نیاوران، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1401ش.
- «تجملگرایی و نقشش در رشد مفاسد اجتماعی!»، وبسایت بصیرت، تاریخ درج مطلب: 10 تیر 1387ش.
- «تجملگرایی»، وبسایت پایگاه اطلاعرسانی رویش اخلاق و تربیت، گروه اخلاق مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش.
- «تفاخر ریشۀ تجملگرایی»، وبسایت روزنامۀ کیهان، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1394ش.
- جرالد، ان فیتز، «تاریخچۀ مختصری از تجملات»، وبسایت Blog Beyound Ordinary، تاریخ بازدید: 8 ژوئیه 2024م.
- حاتمی، حبیب، «رسانهها در ترویج فرهنگ تجملگرایی نقش دارند»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن 1395ش.
- حسینپور، سیدروحالله، «عوامل پیدایش تجملگرایی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 24 اردیبهشت 1397ش.
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، «تجمل»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش.
- رحیمی، آناهیتا، «بازار داغ خودنمایی و تجملگرایی در اینستاگرام»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1400ش.
- رفیعپور، فرامرز، توسعه و تضاد، کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1377ش.
- ستوده، معصومه، «پیامدهای فردی و اجتماعی تجملگرایی»، وبسایت سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: 18 تیر 1403ش.
- شمسایی، حمیدرضا، «تجمّلگرایی در زندگی مسلمان ایرانی»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 29 بهمن 1391ش.
- صادقی، سهیلا، «تجملگرایی چگونه بنیان جامعه را به هم میریزد؟»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1396ش.
- عباسمولایی، شهزاد، «تجمل گرایی و پیامدهای آن (بخش سوم)»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 3 اسفند 1398ش.
- «علل تجملگرایی و پیشگیری از آن»، وبسایت مؤسسۀ یاران امین، تاریخ درج مطلب: 11 اسفند 1401ش.
- «عوامل مصرفگرایی، از تجملگرایی تا شکمپرستی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1391ش.
- قرایی مقدم، امانالله، «تجملگرایی ریشۀ تاریخی دارد»، وبسایت جوانآنلاین، تاریخ درج مطلب: 27 مهر 1394ش.
- قلندری اسفدن، سپیده، «از فاصله طبقاتی تا بیعدالتی اجتماعی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1392ش.
- ماهزاده، حامد، «دلایل تجملگرایی و راهکار دوری از آن»، وبسایت جماران، تاریخ درج مطلب: 1 اردیبهشت 1396ش.
- مجلسی، فریدون، «تجمل ایرانی و مجازات تازیانه در دوران هخامنشی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 29 اردیبهشت 1399ش.
- معارفی، مریم، «بررسی تجملگرایی و علل گرایش به آن از نگاه روانشناسی»، وبسایت میگنا، تاریخ درج مطلب: 26 آذر 1400ش.
- «مقایسه نظریههای وبلن و بوردیو»، وبسایت UKEssays، تاریخ درج مطلب: 20 سپتامبر 2021م.
- «نظر اسلام در مورد تجمل گرایی چیست؟»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 1 مهر 1398ش.
- «نگاهی به پدیدۀ تجمّلگرایی»، وبسایت حوزهنت، تاریخ درج مطلب: 8 آبان 1390ش.