استایل تینیجری

استایل تینیجری؛ مد و سبک پوشش نوجوانی.

استایل تینیجری، به سبک پوشش گروه سنی نوجوان ۱۲ تا ۱۹ یا ۲۴ سال اطلاق می‌شود. ویژگی‌های این سبک عبارتند از راحتی، شیک‌بودن، محوریت مدهای زودگذر (فست‌فشن)، ترکیب چندین سبک و اثرپذیری از فرهنگ عامه. این استایل، پیشینۀ غربی دارد و هنوز بازار این استایل در دست طراحان و صنعت پوشاک غربی است. در جمهوری اسلامی ایران، کارگروه ساماندهی مد و لباس سومین جشنواره مد و لباس کودک و نوجوان را در سال ۱۳۹۹ش برگزار کرده است. به‌روز کردن نوجوانان مطابق با ترندها و مدهای سریع این استایل، فشار مالی بر خانواده، تضاد یا تناقض با ارزش‌های جامعه، ظرفیت‌های متعدد چون ورود طراحان بومی و طراحی مطابق با فرهنگ جامعه، کمک به توسعۀ صنعت مد داخلی و هویت‌بخشی به نسل آینده، از چالش‌های استایل تینیجری است.

مفهوم‌شناسی

استایل تینیجری Teenager style ترکیبی از دو واژۀ Teenager به‌‌معنای نوجوان و استایل به‌معنای شیوه، سبک، فرم و‌ کیفیت است. استایل تینیجری به سبکی از مد و پوشش اشاره دارد که مورد علاقۀ گروه سنی نوجوان است. دورۀ نوجوانی براساس معیار سازمان بهداشت جهانی از ۱۲ سالگی تا ۱۹ سالگی و براساس برخی معیارهای دیگر تا ۲۴ سالگی است. استایل تینیجری ضمن هماهنگی با روند جاری مد، به‌عنوان ابزار هویت و شخصیت نوجوانان استفاده می‌شود و متأثر از رسانه‌های اجتماعی روند تغییرات فرهنگی و جغرافیایی است.

تاریخچه

رونق اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم در آمریکا و اروپا، همراه با افزایش جمعیت نوجوانان، میانگین درآمد هفتگی آنان را افزایش داد. این افزایش جمعیت و درآمد موجب شد که نوجوانان ضمن شکل‌گیری به‌عنوان یک گروه اجتماعی متمایز، پول بیشتری را صرف سلیقه‌ها و ذائقه‌ها و ابراز هویت و شخصیت دورۀ نوجوانی کنند.

کسب‌وکارها با تشخیص این گروه مصرف‌کنندۀ جدید، شروع به تبلیغات و راه‌اندازی کمپین‌های بازاریابی کردند. در دهۀ ۱۹۵۰م این بازار جدید رشد کرد و نوجوانان با شکل‌گیری این بازار جدید، فرصت یافتند که خرده‌فرهنگ و هویت متمایز خود را ایجاد کنند. آنها برای ایجاد این هویت متمایز به سمت مد، موسیقی و سرگرمی‌های دیگری چون سینمای درایو (Drive-in theater) رفتند تا با استفاده از یک صفحۀ نمایش فیلم در فضای باز و بزرگ، فیلم‌ها را از داخل ماشین‌های خود تماشا کنند.

از میان این عناصر، موسیقی راک اند رول و سبک پوشش بدنی، در یک ارتباط تنگاتنگ موجب شد که سبک خاصی از لباس میان نوجوانان و جوانان محبوب شود. این موسیقی به‌دلیل جنب‌وجوش و تحرک بیشتر، نیاز به لباس‌های راحت و آزاد داشت. به این ترتیب شلوار جین، تی‌شرت‌های سفید و ژاکت‌های چرمی که نماد راحتی، سادگی هنرمندان این حوزه بود، مورد توجه نوجوانان قرار گرفت.

این جریان با رشد رسانه‌های جمعی مانند مجلات، فیلم‌ها و برنامه‌های موسیقی تلویزیونی در سراسر آمریکا، اروپا و تمام دنیا گسترش یافت و در دهه‌های ۱۹۶۰م و ۱۹۷۰م میان نوجوانان و جوانان آفریقایی-آمریکایی نیز به‌عنوان یک گروه متمایز ظهور کرد. این گروه متأثر از خرده فرهنگ هیپ‌هاپ که ترکیبی از گرافیتی، رقص، مد و موسیقی رپ بود، لباس‌های ورزشی با مارک‌های شرکت‌های معروف آدیداس، ریباک و نایک را وارد دنیای مد نوجوانان کرد.

به این ترتیب سبک ویژه‌ای به نام استایل تینیجری شکل گرفت که پس از دهۀ ۱۹۹۰م در عین اثرپذیری از بستر‌های فرهنگی و جغرافیایی هر کشور، در تمام دنیا محبوبیت یافت و به‌عنوان جریان عمدۀ مد و استایل، حتی گروه‌های سنی بالاتر تا اوایل میانسالی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. امروزه استایل تینیجری تنها محدود به نوجوانان نیست بلکه جذابیت فرهنگی گسترده‌ای به دست‌ آورده است.

ویژگی‌های استایل تینیجری

استایل تینیجری یکی از محبوب‌ترین استایل‌ها میان نوجوانان است. مهم‌ترین ویژگی‌های این استایل عبارت است از:

• توازن میان راحتی و شیک‌بودن مانند شلوارهای جین گشاد، تیشرت، هودی و کفش‌های کتانی؛
• بازنمایی سلیقه و ذایقۀ شخصی؛
• توجه به ترندها و فست‌فشن نظیر لباس‌ها و اکسسوری‌های ارزان‌قیمت در قالب مدهای زودگذر؛
• ترکیب چندین سبک پوشش مانند استایل خیابانی و مدرن برای ابراز تمایز؛
• اثرپذیری از اجزای مختلف فرهنگ عامه مانند موسیقی‌های پرطرفدار؛
• تنوع رنگ و استفاده از فناوری و وسایل الکترونیکی مدرن.

بازار استایل تینیجری در ایران

در بخش طراحی و تولید، پوشاک نوجوان به‌صورت کلی در تمامی استایل‌ها به‌جز استایل حجاب، محصولات بومی کمتر دیده می‌شود. تنها اقدام در این بخش، برگزاری سه دورۀ جشنواره مد و لباس کودک و نوجوان زیر نظر کارگروه مد و لباس کشور است که طرح‌های ارائه شده در آنها هنوز به مرحله تولید انبوه نرسیده است.

همزمان با سومین جشنواره، فعالان عرصۀ مد و لباس، درخواست تشکیل انجمن طراحان لباس کودک و نوجوان را ارائه داده‌اند. بررسی وب‌سایت‌های فروشگاهی نشان می‌دهد که بازار فروش پوشاک در تمامی استایل‌ها از جمله استایل تینیجری در دست محصولات خارجی است.

چالش‌ها

چالش‌های استایل تینیجری گسترۀ وسیعی از جمله خود نوجوانان، خانواده‌ها، جامعه و فرهنگ و محیط زیست را در بر می‌گیرد. این چالش‌ها عبارتند از:

• فشارها و استرس‌های ناشی از ترندها و مدهای سریع که در بستر رسانه‌های اجتماعی به‌سرعت محبوب می‌شود و نوجوانان که نیاز به‌ تأیید اجتماعی دارند و نمی‌خواهند از بقیه عقب بمانند، به این استایل روی می‌آورند؛
• فشارهای مالی مدگرایی بر خانواده‌ها؛
• تأثیرات منفی برخی سبک‌های پوشش نوجوانان به‌دلیل اثرپذیری از گروه‌های خاص و ترویج مصرف‌گرایی یا رفتار ناسالم و پرخطر؛
• تضاد و چالش‌ برخی از سبک‌های پوشش نوجوانان با ارزش‌های فرهنگی جامعه و اثرات مخرب زیست محیطی به‌دلیل تغییر سریع مد در استایل تینیجری.

علاوه‌ براین، کارشناسان حوزۀ پوشاک و رسانه مدعی‌اند که به‌دلیل ضعف کشور در طراحی پوشاک، نبود ایده‌های نو در صنعت طراحی پارچه و لباس، تبلیغات گستردۀ رسانه‌های خارجی، فاصلۀ خالی میان لباس کودک و بزرگسال و فقدان لباس اختصاصی نوجوان، عدم ذائقه‌سازی برای مد و لباس نوجوانان، دشواری تأمین پوشاک نوجوانان به‌دلیل مدل‌ها و رنگ‌های فانتزی و حساسیت سلیقۀ این گروه سنی، نوجوانان در جایگزینی این استایل و انتخاب استایل‌های متناسب با ارزش‌های فرهنگی جامعه ایران، نیز با چالش مواجه‌اند.

بنا به گفتۀ دبیر سومین جشنوارۀ ملی مد و لباس کودک و نوجوان، لباس متناسب دورۀ نوجوانی و دارای نگارۀ ایرانی‌اسلامی، در بازار وجود ندارد. اگر خانواده‌ای بخواهد لباس‌های مناسب به‌خصوص برای دختر نوجوان خود تهیه کند باید سراغ مزون‌های لباس برود که البته به‌دلیل هزینه‌های بالای آن برای عموم جامعه مقدور نیست.

ظرفیت‌ها

استایل تینیجری به‌دلیل اثرپذیری از زمینه‌های فرهنگی و جغرافیایی هر جامعه دارای ظرفیت‌های متعددی است؛ نظیر وجود بازار بی‌رقیب داخلی، ورود طراحان بومی و طراحی استایل‌های مدرن مطابق با فرهنگ و نیازهای جامعه و از این طریق کمک به توسعۀ صنعت مد داخلی و هویت‌بخشی نسل آینده از طریق ذائقه‌سازی و جهت‌دهی به سمت لباس‌هایی که در عین راحتی، زیبایی و جذابیت برای نوجوانان، تصویر مثبت بدنی و اعتماد به نفس ایجاد کند و به شکل‌‌گیری هویت، شخصیت و رفتارهای متناسب با ارزش‌های جامعه کمک کند.

منابع

• «استایل تینیجری چیست؟»، وب‌سایت بهتک مارکت،‌ تاریخ درج مطلب: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• «استایل تینیجری، 20 مدل استایل تینجری 2023، آی‌بولک»، وب‌سایت فروشگاهی پوشاک آی‌بولک، تاریخ درج مطلب: ۱۴۰۲ش.
• «انجمن طراحان لباس کودک و نوجوان، تشکیل می‌شود»، وب‌سایت خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۲۱ دی ۱۳۹۹ش.
• «آیا برای مد و لباس نوجوانان ذائقه‌سازی شده است؟» باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۴ شهریور ۱۴۰۲ش.
• بابایی، مریم، «استایل تینیجر چیست و چگونه می‌توانید به این سبک لباس بپوشید؟»، وب‌سایت دیجی‌کالا، تاریخ درج مطلب: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• «برگزیدگان سومین جشنواره ملی لباس کودک و نوجوان معرفی شدند»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور هنری، تاریخ درج مطلب: ۴ بهمن ۱۳۹۹ش.
• پدرام، مینو، «آیا برای یک بچه مسلمان ایرانی لباس مناسب داریم»، خبرگزاری ایکنا، تاریخ درج مطلب: ۱ شهریور ۱۳۹۶ش.
• خسروی، رضوان، «اثر مد و مدگرايی بر اقتصاد خانواده»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۹ اسفند ۱۳۹۰ش.
• «دشواری‌های تامین پوشاک نوجوان‌ها/مدل‌ها و رنگ‌های فانتزی دل می‌برد»، خبرگزاری ایلنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ آذر ۱۳۹۷ش.
• «ردپای فرهنگ غرب بر پوشش جوانان ایرانی/ مدهایی که به اتلاف انرژی و قابلیت‌های فکری جوانان می‌انجامند»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۱ تیر ۱۳۹۳ش.
• «سردرگمی دختران نوجوان در بازار پوشاک؛مزون‌های خصوصی جایگزین صنف لباس نوجوان شده‌اند»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۹ تیر ۱۴۰۰ش.
• «طراحی لباس نوجوانان، بازاری جذاب برای هویت بخشی نسل آینده»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۹خرداد ۱۴۰۲ش.
• کرمی، وحید، «مسائل مربوط به تصویر بدن و لباس نوجوان و تاثیری که بر نوجوانان دارد»،‌ وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۷ آبان ۱۳۹۷ش.
• «لباسی متناسب با سن دوره نوجوانی دارای نگاره ایرانی ـ اسلامی نداریم»، وب‌سایت وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور هنری، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۹ش.
• «معرفی بهترین استایل های تینیجری دخترانه 2023 – 2024»، وب‌سایت فروشگاهی مایا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ خرداد ۱۴۰۳ش.
• موسوی، نیرالسادات و همکاران، «تحلیل عوامل اثرگذار بر انتخاب پوشش غیرمتعارف توسط جوانان (مطالعۀ موردی: بانوان در منطقۀ دو تهران)»، مجلۀ علوم و فناوری نساجی و پوشاک، شمارۀ۳۹، ۱۴۰۰ش.
• «نوجوانی؛ دوره‌ای که تا ۲۴ سالگی طول می‌کشد؛ شایع‌ترین اختلالات فکری و روان‌شناختی نوجوانان»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۴۰۲ش.
• «ویژگی‌‌های یک استایل تینیجری خوب چیست؟»، وب‌سایت آرون پرتو ایرانیان،‌ تاریخ درج مطلب: ۱۰ اسفند ۱۴۰۲ش.
• Andie, Korenge, "Peer pressure and stigma surrounds fashion and cheap clothing brands among teens", Eagle Eye News website, published on: Nov 7, 2022.
• Brackney, Lauren, "Teens shouldn’t feel pressure to conform to trends" Dart News online, published on: Sep 24, 2019.
• Cobbing, Madeleine and Vicaire, Yannick "Timeout for fast fashion", Greenpeace e.v., Hongkongstraße 10,20457 Hamburg, Germany.
•  Hargrove, Janet, "The Birth of Teenage Fashion: Youth Culture in the 1950s and 60s", Timeless Fashion Hub website, accessed on: 24 Oct 2024.
• "style", Britannica Dictionary website, accessed on 26 2024.
•   "Teenage Fashion", encyclopedia website, accessed on: 24 Oct 2024.