خرید عروسی

خرید عروسی، فرآیند تهیه لوازم مورد نیاز برای زندگی مشترک در آستانه ازدواج.

خرید عروسی در جامعۀ ایرانی معمولا در آستانه ازدواج و توسط زوج‌ها و خانواده‌های‌شان انجام می‌شود. این فرآیند شامل تهیه مایحتاج زندگی مانند لباس عروس و داماد، جهیزیه و تشریفات عروسی می‌شود. خرید عروسی می‌تواند با چالش‌هایی مانند مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی همراه باشد. برنامه‌ریزی دقیق، بودجه‌بندی مناسب، سادگی و پرهیز از تجمل‌گرایی و همکاری و مساعدت خانواده‌ها می‌تواند در حل این چالش‌ها کمک کند.

مفهوم‌شناسی

واژه خرید عروسی از دو بخش «خرید» و «عروسی» تشکیل شده است. «خرید» به معنای تهیه و تدارک مایحتاج و «عروسی» به فرآیند پیوند زناشویی و آغاز زندگی مشترک بین یک زن و یک مرد اشاره دارد. بنابراین، خرید عروسی به معنای تهیه لوازم مورد نیاز برای آغاز زندگی مشترک است. این اقلام می‌توانند شامل لباس عروس و داماد، جهیزیه، حلقه ازدواج و تشریفات عروسی باشند.^[۱]

مصداق‌های خرید عروسی

خرید عروسی که در گذشته شامل تهیه اقلام ضروری برای آغاز زندگی مشترک بود، امروزه به فهرستی بلند و پرهزینه تبدیل شده است. لباس‌های عروس و داماد، جهیزیه، حلقه ازدواج، تشریفات عروسی، لوازم شخصی، لوازم سفر ماه عسل و اقلامی مانند سرویس طلا، ساعت، کیف و کفش، آینه و شمعدان، قرآن و جانماز، تنها بخشی از این لیست بلندبالا است.

تجمل‌گرایی، چشم‌وهم‌چشمی، تورّم و مشکلات اقتصادی، این فرآیند را به چالشی بزرگ برای جوانان تبدیل کرده است. فراموش‌شدن نسبی سنت‌های خوب گذشته مانند کمک آشنایان و فامیل در ازدواج جوانان، بر این مشکلات افزوده است. نتیجه اینها، افزایش چشمگیر هزینه‌های ازدواج و به تاخیرافتادن یا حتی منتفی‌شدن آن برای بسیاری از جوانان است.^[۲]

تاریخچه خرید عروسی

در جهان

رسم خرید عروسی ریشه‌ای دیرینه در تاریخ و فرهنگ بشر دارد و در جوامع مختلف با آداب و رسوم گوناگونی رواج داشته است. این سنت در دوران باستان به‌عنوان نمادی از تعهد و اتحاد بین دو خانواده و همچنین نشان‌دهندۀ ثروت و قدرت اقتصادی آنها تلقی می‌شد. نمونه‌هایی از این سنت را می‌توان در خریدهای عروسی هندو، یهودی، مسلمان، مسیحی و چینی مشاهده کرد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، تهیه جهیزیه مرسوم بوده است. با این حال، در سال‌های اخیر، انتقاداتی به سنت جهیزیه وارد شده و برخی کشورها به دنبال لغو آن هستند.^[۳] در مقابل، سنت شیربها که در برخی فرهنگ‌ها با عنوان خرید عروس شناخته می‌شود، در مناطقی مانند کشورهای آسیایی، اروپای شرقی، خاورمیانه و بخش‌هایی از آفریقا به اشکال مختلف رایج بوده و تا به امروز ادامه دارد.^[۴]

در ایران

سنت خرید عروسی در ایران از دیرباز با فرهنگ، مذهب و شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه عجین بوده است. این سنت در طول تاریخ اشکال مختلفی به خود گرفته و با گذر زمان دگرگونی‌های بسیاری را تجربه کرده است. در دوران باستان، شیربها به‌عنوان نمادی از تعهد و وفاداری داماد و جبران از دست‌دادن دختر برای خانواده او تلقی می‌شد و میزان آن به ثروت و موقعیت اجتماعی خانواده داماد بستگی داشت و می‌توانست شامل پول، طلا، جواهرات، دام، زمین یا سایر اموال باشد. در مقابل، خانواده عروس جهیزیه‌ای برای کمک به زوج جدید تهیه می‌کردند.

با ورود اسلام به ایران، مهریه به‌عنوان یک حق قانونی برای زن در نظر گرفته شد و قوانین آن در اسلام تعیین شد. مهریه هدیه‌ای از طرف شوهر به همسرش تلقی می‌شود و زن می‌تواند در هر زمان آن را از شوهر خود مطالبه کند. سنت جهیزیه نیز در دوران اسلامی ادامه یافت.

در دوران معاصر، خرید عروسی تحت تاثیر تغییرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قرار گرفته است. رویکردهای جدید و تنوع در روش‌های خرید عروسی به وجود آمده است. برخی زوج‌ها به سنت‌های قدیمی پایبند هستند و برخی دیگر به دنبال رویکردهای مدرن‌تر هستند. نقدهای مطرح شده به خرید عروسی در دوران معاصر شامل افزایش تورم و هزینه‌های زیاد، تجمل‌گرایی، چشم‌وهم‌چشمی و فشار اجتماعی است.^[۵]

فرصت‌های خرید عروسی

تامین مایحتاج زندگی

خرید عروسی، فراتر از تهیه لباس، جواهرات و تشریفات، فرصتی برای زوج‌های جوان است تا مایحتاج زندگی مشترک خود را نیز تامین کنند. این امر، به‌ویژه در شرایط اقتصادی کنونی، می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. خرید مایحتاج زندگی با جهیزیه و کمک‌های نقدی آشنایان و فامیل در این مسیر راهگشا است.^[۶]

کمک به آغاز زندگی مشترک

جوانان در شروع زندگی مشترک به یاری مالی اطرافیان، خصوصاً پدر و مادر نیاز دارند. خرید عروسی می‌تواند آغاز این زندگی را آسان‌تر و توام با آرامش و آسودگی کند؛ اما این امر زمانی محقق می‌شود که زوجین و خانواده‌های آنها از تجمل‌گرایی و چشم‌وهم‌چشمی پرهیز کرده و اصل ازدواج آسان را سرلوحه کار خود قرار دهند.^[۷]

فرصت همدلی و همکاری

خرید عروسی، فراتر از یک سنت، فرصتی برای همدلی و همکاری بین زوج‌های جوان، خانواده‌ها، فامیل و دوستان و آشنایان آنها است. در این فرآیند، افراد با یاری یکدیگر، زوجین را در آغاز زندگی مشترک یاری می‌کنند. احیای سنت‌های خوب دوران قدیم در یاری‌رساندن فامیل و آشنایان در خرید جهیزیه، کمک در کاهش هزینه‌های ازدواج، کمک در فرآیند ازدواج مانند تهیه غذا، تزیین منزل و انجام کارهای مربوط به عروسی، می‌تواند ازدواج را به محلی برای همدلی و همکاری تبدیل سازد و از سختی‌های آن بکاهد.^[۸]

ایجاد خاطرات خوش

خرید عروسی، فراتر از تهیه مایحتاج زندگی، فرصتی برای خلق خاطرات خوش و آغاز زندگی مشترک با شور و نشاط است. زوج‌های جوان می‌توانند با برنامه‌ریزی، خلاقیت و دوری از تجمل‌گرایی و تحمیل هزینه‌های اضافی، این تجربه را به خاطره‌ای شیرین و ماندگار تبدیل کنند.^[۹]

رونق اقتصادی

خریدهای عروسی، از جمله جهیزیه و هزینه‌های مراسم، بخش مهمی از گردش اقتصادی در جامعه را تشکیل می‌دهند. این خریدها می‌توانند به رونق اقتصاد کمک کنند. گردش مالی حاصل از خریدهای عروسی، منجر به رونق کسب و کارها، ایجاد شغل و تقویت هویت فرهنگی می‌شود، اما تجمل‌گرایی می‌تواند به اسراف منابع و ضرر اقتصادی منجر شود، که این مساله به نفع اقتصاد نیست و به آسیب‌های فرهنگی مانند ایجاد فاصله طبقاتی و اسراف منجر می‌شود.^[۱۰]

حمایت از کسب و کارهای خرد

خرید عروسی از کسب و کارهای محلی و خرد نقش مهمی در حمایت از این کسب و کارها دارد. این خریدها باعث افزایش فعالیت اقتصادی در بخش‌های مختلف محلی و خرد می‌شود. این مساله موجب ایجاد شغل مستقیم، کمترشدن فاصله طبقاتی و حفظ هویت فرهنگی جامعه می‌شود. از سوی دیگر، فروشگاه‌های بزرگ می‌توانند نقش مخربی در این رونق داشته باشند، آنها می‌توانند با ارائه محصولات با تنوع بیشتر و تجمیع‌شده در یک مکان و با شرایط ویژه، مشتریان را از کسب و کارهای محلی دور کرده و برای آن‌ها چالش‌های جدیدی ایجاد کنند و چه بسا موجب نابودی و ورشکستگی آنها شوند..^[۱۱]

چالش‌های خرید عروسی

خریدهای غیرضروری

خریدهای غیرضروری و تجمل‌گرایی در خرید عروسی می‌تواند به اتلاف منابع و افزایش هزینه‌ها منجر شود. فشار روانی جامعه، فرهنگ حاکم و سبک زندگی ممکن است زوجین و خانواده‌ها را به خریدهایی که واقعاً نیازی به آنها نیست، ترغیب کند. خریدهای اضافی و لوکس بدون توجه به توان مالی موجب افزایش هزینه‌ها و فشار مالی بر زوجین و خانواده‌های‌شان می‌شود.^[۱۲]

تهیه جهیزیه‌های سنگین

در فرآیند خرید عروسی، تهیه جهیزیه‌های سنگین یا گران‌قیمت می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها و بار مالی برای زوجین شود. این موضوع ممکن است از روی فشار اجتماعی و فرهنگی باشد و باعث ایجاد فرهنگ تجمل‌گرایی، ایجاد فاصله طبقاتی در جامعه و چشم‌وهم‌چشمی شود.^[۱۳]

بالارفتن سطح توقعات

بالارفتن سطح توقعات در خرید عروسی ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی، تبلیغات رسانه‌ها و تمایل به رقابت با دیگران برای داشتن مراسم عروسی و جهیزیه‌های سنگین باشد. این امر می‌تواند منجر به مشکلات مالی و افزایش استرس و مشکلات در روابط زوجین شود. اصلاح خطاهای شناختی و دوری از چشم‌وهم‌چشمی و تجمل‌گرایی می‌تواند موجب کاهش توقعات شود.^[۱۴]

تجمل‌گرایی و چشم‌وهم‌چشمی

تجمل‌گرایی حالتی است که افراد تمایل به خرید وسایل لوکس و غیرضروری دارند. یکی از عوامل تجمل‌گرایی، چشم‌وهم‌چشمی است که افراد به‌جای دیدن واقعیت‌های موجود و نیازهای واقعی، صرفا به‌دنبال رقابت‌های ناسالم سوق پیدا می‌کنند. این مساله می‌تواند اهداف اصلی ازدواج که از جمله آنها ایجاد اتحاد، شادابی و ایجاد زندگی مشترک است، تحت‌الشعاع قرار دهد.^[۱۵]

تورّم و مشکلات اقتصادی

افزایش تورّم و مشکلات اقتصادی، دو عامل اساسی در خرید عروسی هستند که تاثیر زیادی بر آن دارند. تورم با افزایش قیمت‌ها و کاهش ارزش پول، منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش قدرت خرید می‌شود. همچنین، مشکلات اقتصادی مانند بیکاری، کاهش درآمد و نابرابری درآمدی می‌توانند توانایی زوجین برای تامین هزینه‌های لازم برای خرید عروسی را کاهش دهند.^[۱۶]

تبلیغات ارائه‌دهندگان وسایل عروسی و جهیزیه

تبلیغات ارائه‌دهندگان وسایل عروسی و جهیزیه، نقش مهمی در خرید عروسی دارند. این تبلیغات می‌توانند به زوجین کمک کنند، اما همچنین ممکن است توقعات غیرضروری ایجاد کرده و هزینه‌ها را افزایش دهند. آسیب‌های این تبلیغات شامل تشویق به تجمل‌گرایی، تشویق به خریدهای اقساطی طولانی‌مدت و ایجاد فشار بر زوجین برای خریدهای غیرضروری است.^[۱۷]

راهکارهای خرید عروسی

برای مقابله با چالش‌های منفی خرید عروسی و تقویت نقاط مثبت خرید عروسی راهکارهای مختلفی می‌توان به کار برد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

خرید اقلام ضروری: فقط اقلام ضروری برای شروع زندگی تهیه شود و خریدهای غیرضروری از جهیزیه حذف شود.
خرید اقلام دست دوم: می‌توان برخی از اقلام مانند لباس عروس، تجهیزات عروسی و لوازم منزل را به صورت دست دوم و با قیمت مناسب تهیه کرد.
خرید از کسب و کارهای محلی: با خرید از کسب و کارهای محلی، می‌توان به تقویت اقتصاد محلی و ایجاد اشتغال کمک کرد.
هدیه نقدی: هدیه نقدی فامیل و آشنایان به زوجین آزادی عمل بیشتری برای خرید اقلام مورد نیاز می‌دهد.
خرید تدریجی: خرید جهیزیه به‌صورت تدریجی انجام شود و همه چیز به دقیقه نود واگذار نشود.
خرید اثاثیه کمتر: اثاثیه زیاد، زندگی را شلوغ و مضطرب می‌کند. به‌جای دنبال‌کردن عرف غلط، می‌توان فرهنگ جهیزیه ضروری را جایگزین کرد.
پرهیز از چشم‌وهم‌چشمی: پرهیز از چشم‌وهم‌چشمی و توجه به واقعیت‌های زندگی، کلید کاهش هزینه‌های خرید عروسی است. مقایسه خود با دیگران جز ایجاد اضطراب و افزایش هزینه‌ها، ثمری نخواهد داشت. تمرکز بر نیازهای واقعی و خرید اقلام ضروری به جای تجملات، راهی برای آغاز زندگی مشترک شاد و پایدار است.^[۱۸]

پانویس

منابع

اسمیت، ویلیام،«جهیزیه»، فرهنگ لغت آثار باستانی یونانی و رومی، لندن، 1875م، وب‌سایت بیل تایر، تاریخ بازدید: 12 مارس 2024م.
«بازبینی خرید عروس و جهیزیه: موقعیت زنان در جنوب صحرای افریقا و شمال هند»، وب‌سایت مجلات مطبوعاتی دانشگاه شیکاگو، تاریخ بازدید: 12 مارس 2024م.
براون، فیلیپ،«جهیزیه و چانه زنی درون خانه: شواهدی از چین»، در فصلنامه منابع انسانی، دانشگاه ویسکانسین، 2012م.
بلوکباشی، علی،«جهیزیه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، وب‌سایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 26 آذر 1398ش.
«توصیه‌هایی برای کاهش هزینه‌های جهیزیه عروس»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: 26 دی 1396ش.
«ترفندهایی برای کاهش هزینه‌های خرید جهیزیه»، وب‌سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: 1 مهر 1399ش.
«جهیزیه‌ عروس از 12 تا 100 میلیون»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 10 مرداد 1394ش.
«جهیزیه و بام بلند توقعات جوانان»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
خامنه‌ای، سیدعلی،«آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1386ش.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، در وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
«سلاطین فروش قسطی»، وب‌سایت دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1402ش.
طباطبایی ندوشن، سیده مریم،«نقش تجملات در کاهش ازدواج جوانان»، در مجله ره‌توشه، دورة 1437، شمارة 136، 1394ش.
«عروسی‌کردن»، لغت‌نامه دهخدا، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
«فروشگاه‌های بزرگ و مگامال‌ها چگونه به کسب و کارهای کوچک ضربه می‌زنند»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید: 24 اسفند 1402ش.
فیلیپ تون الو و پار اچ ماخ،«به خطر‌انداختن زندگی برای ازدواج»، وب‌سایت دی + سی، تاریخ درج مطلب: 26 ژوئن 2016م.
قدرتی‌پور، دریا،«ماراتن خرید جهیزیه در اصفهان/ رسومی که باید فرهنگ‌سازی شود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 6 آبان 1391ش.
«قیمت ازدواج در چین: اینفوگرافیک داده‌های شگفت‌انگیز را نشان می‌دهد.» ، وب‌سایت eChinacities، تاریخ درج مطلب: 11 ژوئن 2013م.
«کسب‌وکارهای کوچک اسیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 14 فروردین 1400ش.
«گرانی جنبه‌های زائد فرهنگی خرید جهیزیه را کاهش داد| وام ازدواج خرج جهیزیه نمی‌شود»، وب‌سایت بازار، تاریخ درج مطلب: 5 شهریور 1401ش.
مسعودی‌نیا، محمد و طالبی، فیروز،«سبک زندگی و فرهنگ ازدواج»، وب‌سایت پژوهشکده باقرالعلوم، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1395ش.
مهناز زند و همکاران،«بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تاکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی»، در مجله مطالعات جامعه‌شناختی، پاییز و زمستان 1379، شماره 16.
میرزاجعفری، فاطمه،«زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 8 دی 1400ش.
«علل کاهش ازدواج جوانان»، وب‌سایت آسیانیوز، تاریخ درج مطلب: 31 اردیبهشت 1401ش.

[1] دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه خرید؛ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه عروسی کردن.

[2] زند و همکاران، «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تاکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی»، 1379ش، ص3؛ مسعودی‌نیا و طالبی، «سبک زندگی و فرهنگ ازدواج»، وب‌سایت پژوهشکده باقرالعلوم.

[3] «بازبینی خرید عروس و جهیزیه: موقعیت زنان در جنوب صحرای افریقا و شمال هند»، وب‌سایت مجلات مطبوعاتی دانشگاه شیکاگو؛ براون، «جهیزیه و چانه زنی درون خانه: شواهدی از چین»، 2012م، ص44؛ اسمیت، «جهیزیه»، وب‌سایت بیل تایر.

[4] تون الو و اچ ماخ، «به خطر‌انداختن زندگی برای ازدواج»، وب‌سایت دی + سی؛ «قیمت ازدواج در چین: اینفوگرافیک داده‌های شگفت‌انگیز را نشان می‌دهد.» ، وب‌سایت eChinacities.

[5] بلوکباشی، «جهیزیه»، وب‌سایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی؛ زند و همکاران، «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تاکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی»، 1379ش، ص27-29؛ مسعودی‌نیا و طالبی، «سبک زندگی و فرهنگ ازدواج»، وب‌سایت پژوهشکده باقرالعلوم؛ «جهیزیه و بام بلند توقعات جوانان»، وب‌سایت مجله ویستا.

[6] زند و همکاران، «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تاکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی»، 1379ش، ص27-29؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[7] میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[8] بلوکباشی، «جهیزیه»، وب‌سایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[9] خامنه‌ای، «آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[10] «جهیزیه‌ عروس از 12 تا 100 میلیون»، خبرگزاری میزان؛ «گرانی جنبه‌های زائد فرهنگی خرید جهیزیه را کاهش داد| وام ازدواج خرج جهیزیه نمی‌شود»، وب‌سایت بازار.

[11] «فروشگاه‌های بزرگ و مگامال‌ها چگونه به کسب و کارهای کوچک ضربه می‌زنند»، وب‌سایت مجله ویستا؛ «کسب و کارهای کوچک اسیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[12] خامنه‌ای، «آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[13] خامنه‌ای، «آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[14] خامنه‌ای، «آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ میرزاجعفری، «زنجیر دست و پاگیر مشکلات فرهنگی و اقتصادی بر ازدواج جوانان»، خبرگزاری مهر.

[15] مسعودی‌نیا و طالبی، «سبک زندگی و فرهنگ ازدواج»، وب‌سایت پژوهشکده باقرالعلوم؛ طباطبایی ندوشن، «نقش تجملات در کاهش ازدواج جوانان.

[16] «علل کاهش ازدواج جوانان»، وب‌سایت آسیانیوز.

[17] «سلاطین فروش قسطی»، وب‌سایت دنیای اقتصاد؛ قدرتی‌پور، «ماراتن خرید جهیزیه در اصفهان/ رسومی که باید فرهنگ‌سازی شود»، خبرگزاری مهر.

[18] خامنه‌ای، «آسان‌گیری»، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای؛ طباطبایی ندوشن، «نقش تجملات در کاهش ازدواج جوانان؛ «توصیه‌هایی برای کاهش هزینه‌های جهیزیه عروس»، وب‌سایت تبیان؛ «ترفندهایی برای کاهش هزینه‌های خرید جهیزیه»، وب‌سایت شفقنا.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]