روستای خانقاه

از ویکی‌زندگی

خانقاه؛ روستایی گردشگری- تفریحی در پاوه.

روستای خانقاه منطقه‌ای تاریخی گردشگری با طبیعت بکر در استان کرمانشاه و در جنوب شهر پاوه قرار دارد. قدمت این روستا به دورۀ ساسانی برمی‌گردد. این روستا دارای آب‌و‌هوای مطبوع و معتدلی است. معماری ساختمان‌ها در این روستا به‌صورت سنتی و پلکانی است. شغل اهالی روستای خانقاه کشاورزی، باغداری و دامداری است. در اطراف این روستا جنگل‌های متراکم بلوط و کوه‌های مرتفع دالانی وجود دارد.

نام‌گذاری

خانقاه؛ به مکانی گفته ‌شود که گروهی در آن به عبادت و تفکر می‌پردازند. در روستای خانقاه نیز مکانی وجود داشته که صوفیان و درویشان برای عبادت به آن مکان می‌رفتند. در ایران حدود ۳۴ روستا به نام خانقاه وجود دارد.[۱]

پیشینه

برپایی روستای خانقاه به دوره یزدگرد سوم و حکومت ساسانی برمی‌گردد.[۲] وجود قلعه و دژهای مستحکم دورۀ ساسانی[۳] و نیز بنای قدیمی «حوض‌خانه»[۴] قدمت تاریخی این روستا را نشان می‌دهد.[۵]

جمعیت‌شناسی

بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ش، جمعیت روستای خانقاه 1900 نفر بوده ‌است.[۶] در این روستا، اقوام کرد زندگی می‌کنند و به زبان کردي با لهجۀ «هورامي» صحبت می‌کنند.[۷] ساکنان روستای خانقاه مسلمان بوده و اکثر آن‌ها پیرو مذهب شافعی هستند.[۸]

جغرافیا

مختصات جغرافیایی شهر پاوه بین 46 درجه و 30 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 18 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است.[۹] روستای خانقاه در استان کرمانشاه و 2 کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. فاصلۀ این روستا تا شهر کرمانشاه 120 کیلومتر است.[۱۰] این روستا به‌دلیل قرارگرفتن در منطقۀ کوهستانی، دارای آب‌و‌هوای معتدل و خنک[۱۱] و خاک خاصلخیز است و پوشش گیاهی غنی دارد. در این روستا درختان «گردو»، «بلوط»، «انگور»، «توت سفید» و «گلابی» وجود دارد.[۱۲] در فصل بهار اطراف چشمه‌های روستای خانقاه را گیاهان خودرو و گل‏های زیبای رنگارنگ وحشی احاطه کرده است.[۱۳]

در اطراف روستای خانقاه چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی وجود دارد. از جمله چشمه‌های این روستا «چشمه شلم ناو» است که از کوه‌‏های اطراف این روستا سرچشمه می‏گیرد. از آب این چشمه برای آبیاری زمین‌های زراعی و باغ‌های روستا استفاده می‌شود.[۱۴] در اطراف روستای خانقاه کوه‌های دالانی باارتفاع ۲۵۶۴ متر قرار دارد که به‌دلیل ارتفاع بالای آن این کوهستان اغلب پوشیده از برف است.[۱۵] همچنین در مقابل روستای خانقاه «کوه آتشگاه» قرار دارد که در فصل بهار محل رویش انواع گل‌ها و گیاهان رنگارنگ وحشی است.[۱۶]

معماری

خانه‌های روستای خانقاه با شیبی ملایم به‌صورت پلکانی ساخته شده است؛[۱۷] یعنی حیاط هر خانه، پشت‌بام ساختمان پایینی است. بسیاری از خانه‌‌ها دو طبقه دارند[۱۸] که طبقه همکف، محل نگهداری گله و انبار محصولات بوده و فضای اصلی مسکونی در طبقه بالا قرار گرفته است.[۱۹] بخش فوقانی خانه‌های این روستا معمولاً شامل اتاق‏ها، آشپزخانه و سرویس بهداشتی است.[۲۰] مصالح به‌کاررفته در ساخت خانه‌های روستای خانقاه شامل سنگ، چوب، گل و خشت است.[۲۱] نوع معماری خانه‏‌های روستای خانقاه وابسته به نوع فعالیت و نحوه معیشت ساکنین این روستا است؛[۲۲] به‌همین منظور خانۀ افرادی که شغل خدماتی دارند به‌لحاظ وسعت، فضا و تزیینات با خانۀ افرادی که به تولید صنایع‌دستی و یا دامداری مشغول به‌کار هستند، تفاوت دارد.[۲۳]

اقتصاد و اشتغال

شغل اکثر مردم روستای خانقاه اغلب کشاورزی، دامداری، باغداری و فروش صنایع‌دستی است.[۲۴] تولید محصولات دامی مانند شیر، پنیر، کشک، دوغ، کره و روغن حیوانی[۲۵] از دیگر فعالیت‌های اقتصادی اهالی روستای خانقاه است.[۲۶]

فرهنگ و هنر

در روستای خانقاه، اعیاد مذهبی مانند ولادت حضرت محمد، عید قربان و عید فطر را بزرگ می‏دارند و مراسم جشن و شادی به‌پا می‌کنند. همچنین در دوازدهم ماه ربیع‏‌الاول، شب‏های سه‏‌شنبه و جمعه مولودی‌خوانی برگزار می‌کنند.[۲۷]

از جمله بازی‌های محلی متداول در میان اهالی روستای خانقاه، بازی «کلاورفانکه»، «اختران»، «گورا» و «خزلوکه» است.[۲۸]

موسیقی در میان ساکنان روستای خانقاه به‌ویژه در مراسم شادی و عروسی، جایگاه ویژه‌ای دارد. در این روستا مراسم ذکر و سماع دراویش نیز با موسیقی اجرا می‌شود. مهم‌ترین آلات موسیقی رایج در این روستا «شمشال» و «دف» است.[۲۹] در روستای خانقاه، آرامگاه «شیخ عثمان» مشهور به «باباغازی»، از 800 سال پیش، مورد توجه بوده است.[۳۰] همچنین زیارتگاه «باواشیخ حسن» و «بهاءالدین» از کان‌های مذهبی این روستا است[۳۱] و بسیار مورد احترام بوده[۳۲] و محل رازو نیاز، عبادت و تفکر مردم این روستا است و اداره امور دینی مردم در همین اماکن مذهبی و زیارتگاه‌ها صورت می‌گیرد.[۳۳]

ذوق و هنر این مردمان که ریشه در فرهنگ، باور و توانمندی آنان دارد، سبب ترویج و گسترش صنایع‌دستی مردمان محلی این روستا شده است. از مهم‌ترین صنایع‌دستی رایج در میان اهالی روستای خانقاه، «قالی‌بافی» و «گیوه‌بافی» است.[۳۴] انواع «گیوه»، «کِلاش» و «قالی» به‌عنوان سوغاتی این منطقه به‌شمار می‌رود. همچنین تولید لباس‌های کردی نیز از صنایع‌دستی روستای خانقاه است.[۳۵] از مهم‌ترین غذاهای مرسوم در میان اهالی روستای خانقاه «کلانه»، «بژی» و «برساق» است.[۳۶]

جاذبه‌های گردشگری

روستای خانقاه در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد.[۳۷] وجود ارتفاعات آتشکده و کوه‌های دالانی[۳۸] این منطقه علاوه ‌بر بهره‌مندی از طبیعت بکر و سر‌سبز و بهره‌مندی از آب‌و‌هوای معتدل، امکان کوه‌پیمایی را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند.[۳۹] همچنین معماری منحصر‌به‌فرد روستای خانقاه از دیگر جاذبه‌های گردشگری این روستا است.[۴۰] در نزدیکی روستای خانقاه مناطق گردشگری دیگری نیز وجود دارد که شامل چشمۀ شلم ناو، آبشار شلم ناو که در غرب روستای خانقاه واقع شده است. همچنین آبشار گارا، آبشار بیار و جنگل زیبای اطراف آن نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری این روستا به‌شمار می‌روند.[۴۱] یکی‌ دیگر از مکان‌های دیدنی روستای خانقاه، حوض‌خانه قدیمی است که محل مناسبی برای بازدید علاقه‌مندان به آثار تاریخی و باستانی است.[۴۲]

امکانات رفاهی

از جمله امکانات رفاهی روستای خانقاه برای اقامت گردشگران، سوئیت‌های روستایی اجاره‌ای در این منطقه است.[۴۳] همچنین علاقه‌مندان به اقامت و اتراق در مناطق طبیعی و کوه‌های منطقه خانقاه می‌توانند در این مناطق ‌از امکانات کمپینگ و چادر مسافرتی شخصی استفاده کنند.[۴۴] در این روستا برخی امکانات رفاهی دیگر مانند سرویس بهداشتی، مسجد، فروشگاه نیز برای استفادۀ گردشگران وجود دارد.[۴۵]

مسیر دسترسی

برای سفر به روستای خانقاه لازم است ابتدا به استان کرمانشاه و شهر پاوه رفته، سپس با طی‌کردن 2 کیلومتر مسافت به روستای خانقاه رسید.[۴۶]

مشکلات زیست‌محیطی

در باغات روستای خانقاه، آب فاضلاب جاری شده و بخش اعظمی از باغات را در معرض آفات قرار داده است؛[۴۷] همچنین استفادۀ بی‌رویه از منابع آبی و چشمه‌سار‌های این روستا سبب کاهش چشمگیر منابع آبی روستا شده است. رها‌سازی زباله‌ها توسط مردم بومی و بازدید‌کنندگان در مناطق طبیعی این روستا نیز موجب آلودگی این منطقه شده است.[۴۸]

زیرساخت

روستای خانقاه دارای سیستم آب و برق است.[۴۹] همچنین مسیر دسترسی این روستا آسفالت و ماشین‌رو است که امکان تسهیل عبور‌و‌مرور با وسایل نقلیه عمومی و خودروی شخصی را هم برای اهالی روستا و هم گردشگران فراهم می‌کند.[۵۰]

پانویس

  1. . عزمی و رزلانسری، «سنجش تأثیر طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه»، 1393ش، ص215.
  2. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  3. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  4. . «خانقاه»روستایی در دل شاهو»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش. ‌
  5. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  6. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  7. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  8. . «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت کارناول، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  9. . عزمی و رزلانسری، «سنجش تأثیر طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه»، 1393ش، ص218.
  10. . «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت کارناول، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  11. . «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت کارناول، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  12. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  13. . « روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  14. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت پاوه گشت، تاریخ بازدید: 5 اردیبهشت 1401ش.
  15. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  16. . « روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  17. . «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب‌سایت کارناول، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  18. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  19. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب‌سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  20. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  21. . « روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  22. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  23. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  24. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  25. . « روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  26. . عزمی و رزلانسری، «سنجش تأثیر طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه»، 1393ش، ص215.
  27. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  28. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت پاوه گشت، تاریخ بازدید: 5 اردیبهشت 1401ش.
  29. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  30. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  31. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  32. . قبادی و همکاران، « مطالعه وضعيت گردشگري روستايي در روستاي خانقاه از ديدگاه اهالي روستا؛ با استفاده از تئوري بنياني»، نشریه مسکن و روستا، دوره 31، بهار 1391ش، ص 73.
  33. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  34. . «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت کارناول، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  35. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  36. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  37. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  38. . « روستای هدف گردشگری خانقاه»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  39. . «خانقاه»روستایی در دل شاهو»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  40. . «روستای خانقاه»، وب سایت میردوک، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  41. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  42. . «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  43. . «اجاره سوئیت در پاوه خانقاه»، وب‌سایت لیدوماتریپ، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  44. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  45. . عزمی و رزلانسری، «سنجش تأثیر طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه»، 1393ش، ص225.
  46. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  47. . «تارنمای روستای خانقاه»، وب‌سایت تاکانا، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  48. . «روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  49. . «خانقاه روستایی در دل شاهو»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 5 شهریور 1401ش.
  50. . «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب سایت تریپ‌یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.

منابع

  • «آشنایی با روستای خانقاه کرمانشاه»، وب‌سایت کارناول، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1399ش.
  • «خانقاه»روستایی در دل شاهو»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: 9 شهریور 1393ش.
  • «روستای خانقاه»، وب‌سایت پاوه گشت، تاریخ درج مطلب: 16 آذر 1397ش.
  • «روستای خانقاه»، وب‌سایت تابناک کرمانشاه، تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1397ش.
  • «روستای خانقاه کرمانشاه»، وب‌سایت تریپ یار، تاریخ بازدید: 2 شهریور 1401ش.
  • «روستای خانقاه»، وب‌سایت میردوک، تاریخ درج مطلب: 14/ 09/ 2019م.
  • «روستای هدف گردشگری خانقاه»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1389ش.
  • قبادی، پرستو، پاپ‌زن، عبدالحمید، کیومرث، زرافشانی، گراوندی، شهپر «مطالعه وضعيت گردشگري روستايي در روستاي خانقاه از ديدگاه اهالي روستا؛ با استفاده از تئوري بنياني»، مسكن و محيط روستا، شماره 137، 1391ش، ص71-82.
  • عزمی، آئیژ و رزلانسری، اکرم، «سنجش تأثیر طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه»، تحقیقات کاربردی علوم اجتماعی، شماره 34، ص215-232.