کی پاپ

کی پاپ؛ صنعت موسیقی پاپ کره جنوبی.

کی پاپ در دهه‌های اخیر به‌عنوان یک خرده‌فرهنگ در میان نوجوانان و جوانان سراسر دنیا رواج و محبوبیت زیادی پیدا کرده است. ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و نوجوانان و جوانان ایرانی به سمت این نوع موسیقی، حتی بیشتر از موسیقی غربی جذب شده‌اند. علاقه و گرایش به کره و موسیقی کره‌ای در ایران در سبک پوشش، مدل مو و یادگیری زبان کره‌ای و تغییر ذائقۀ مهاجرت جوانان از آمریکا و اروپا به‌سوی آسیای شرقی و کره جنوبی نمود داشته است.

معرفی

کی پاپ (K-POP) از ترکیب حرف انگلیسی k که حرف اول اسم کره است و pop به‌معنی موسیقی پاپ تشکیل شده است و به موسیقی پاپ کره جنوبی، کی پاپ گفته می‌شود. در این موسیقی از سبک‌های هیپ‌هاپ، راک، گاسپل، جاز، رقص الکترونیک، کلاسیک و کانتری استفاده می‌شود. محتوای کی پاپ، داستان‌های عاشقانه و انگیزشی است که با اشعار معنادار، موسیقی‌های جذاب، رقص و طراحی‌های دقیق صحنه، گریم و لباس خوانندگان همراه است. کی پاپ در ابتدا با گروه‌های مردانه کار خود را آغاز کرد و مورد استقبال دختران قرار گرفت. سپس شکل‌گیری گروه‌های دخترانه موجب جذب پسران نیز به سمت این موسیقی شد. گروه‌های ترکیبی متشکل از دختران و پسران که تعداد بسیار اندکی هستند نیز در این عرصه مشغول به فعالیت هستند.

صنعت موسیقی کی پاپ

هماهنگی محتوای ترانه، حرکات نمایشی به‌صورت گروهی و رقص نور، کی پاپ را به چیزی فراتر از یک موسیقی برای مخاطب تبدیل می‌کند. هدف اصلی کرۀ جنوبی از این صنعت سرگرمی، کسب منافع اقتصادی است و در این راه موفقیت‌های چشم‌گیری داشته است. آنها توانسته‌اند از طریق این صنعت جوانان زیادی را برای تست خوانندگی به کرۀ جنوبی بکشانند که این امر علاوه بر رونق گردشگری موجب شناساندن فرهنگ کره به سراسر دنیا شده و این موسیقی تبدیل به صنعت پرسودی برای این کشور شده است.

تاریخچه کی پاپ در جهان

موج کره‌ای یا هالیو که به‌معنی افزایش محبوبیت فرهنگ کره‌ای در سراسر جهان است، با بازی‌های آنلاین، موسیقی، فیلم‌های کره‌ای و بازیگران و خوانندگان این عرصه ابتدا در شرق آسیا و سپس خاورمیانه و در آخر به اروپا، آمریکا و آفریقای شمالی نفوذ کرده است. اولین گروه رسمی کی پاپ گروه «سئو تایجی َاند بویز» (Seo Taiji and Boys) متشکل از سه نفر بود که در سال 1992م موسیقی پاپ غربی را با اشعار کره‌ای درآمیختند و سبک جدیدی از موسیقی را در کره جنوبی بنیان نهادند.

نسل‌های کی پاپ

کی پاپ از سال 1994م تا کنون چهار نسل را در خود پرورانده است که هر یک ویژگی‌ها و شاخص‌هایی داشته‌اند. در این میان سه کمپانی بزرگ «اس ام»، «وای جی» و «جی وای پی» از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرگرمی کره‌ای هستند که سودهای بسیاری از این صنعت برده‌اند و بعضی از آنها از سال 2010م تا 2013م رشد نود درصدی را تجربه کرده‌اند.

نسل اول (1994-2004م): اولین گروه در این دوره گروه H.O.T بود که از بنیان‌گذاران این سبک به‌شمار می‌رود. این گروه شامل گروه‌های پسرانه آمریکایی و آیدل‌های کره‌ای بود که توسط شرکت اس ام، مشهور شد. قبل از ظهور نسل دوم گروه‌هایی مانند شینهوا و BoA، این موسیقی را به ژاپن، چین و آسیای شرقی گسترش دادند.

نسل دوم (2005-2011م): این نسل در بحران اقتصادی کره رشد کرد و در این مرحله بیشتر به رقص در این صنعت پرداخته شد. گروه‌های TVXQ, SS501, BIGBANG, Super Junior, Girls’ Generation, KARA و wonder girl شامل این نسل می‌شوند.

نسل سوم (2012-2018م): این نسل اثرگذارترین نسل کی پاپ است که این صنعت را با استفاده از بسترهای اینترنتی مانند اینستاگرام، توییتر و یوتیوب در جهان گسترش دادند. گروه‌های BTS ,BLACK PINK, EXO , TWICE و MAMAMOO در این نسل مشغول به فعالیت بوده‌اند.

نسل چهارم (2018م تا امروز): این نسل جوان‌ترین نسل صنعت کی پاپ است. کی پاپ در این دوره مختص کره نبوده و در سطح جهانی گسترش یافته است. گروه‌های LOONA, KIDS, TXTوSTRAY و ITZY در این نسل شناخته شده هستند.

معروف‌ترین گروه‌های کی پاپ

• گروه بی تی اس (BTS): بی تی اس مخفف «بنگتن بویز» به‌معنی پسران ضد گلوله است. این گروه که از هفت خواننده تشکیل شده، ازمعروف‌ترین گروه‌های کی پاپ در جهان است. آنها در سال 2103م کار خود را آغاز کردند و در سال 1398ش به‌عنوان محبوب‌ترین هنرمندان جهان شناخته شدند. این گروه در بسیاری از کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن، تایوان، تایلند، ویتنام، اندونزی، سنگاپور و حتی عربستان و در کشورهای انگلیس، فرانسه، اسپانیا، ایرلند و آمریکا اجراهای زیادی داشته‌اند و جایگاه خوبی در آهنگ‌های چارت موسیقی‌ جهان به‌دست آورده‌اند. آهنگ‌های Boy with luve، DNA، Fake Love و Mic Dropاز معروف‌ترین آهنگ‌های این گروه هستند. هواداران میلیونی این گروه که از فعال‌ترین هواداران موسیقی در جهان هستند، در فضای مجازی خود را ارتش یا آرمی می‌نامند.
• گروه اکسو (EXO): این گروه در بین جوانان ایرانی محبوبیت زیادی دارد. اکسو دارای 9 خواننده و دو بخش چینی و کره‌ای است. آنها پس از پیشرفت‌های چشمگیر در این صنعت به بازارهای جهانی راه پیدا کردند و به محبوبیت جهانی رسیدند.
• گروه بلک پینک (BlackPink): خوانندگان این گروه شامل چهار دختر است که با آهنگ‌های خود توانستند به‌سرعت جای خود را در بین دختران باز کنند و طرفداران زیادی به‌دست آورند. تک آهنگ Du-Du-Du-Du از معروف‌ترین آهنگ‌های این گروه است که با آن توانستند به محبوبیت برسند.
• گروه بیگ بنگ (Big Bang): این گروه از اولین‌های کی پاپ هستند که به آنها لقب پادشاه کی پاپ را نیز داده‌اند.

• گروه Tomorrow By Together) TXT): این گروه از گروه‌های موفق نسل چهارم کی پاپ است. آلبوم The Chaos Chapter: Freeze که در سال 2021م توسط این گروه اجرا شد فروش بسیار خوبی داشته و جایگاه جهانی بالایی را برای آنها به ارمغان آورد.

• گروه MAMAMOO: این گروه هم از بهترین‌های دخترانۀ کی پاپ در جهان است که چهار عضو آن از بهترین خواننده‌های کره‌ای هستند.

ویژگی‌های کی پاپ

اجرای گروهی، از برجسته‌ترین ویژگی‌های کی پاپ است. تلفیق رقص گروهی، نمایش و آواز، پس‌زمینه‌های زنده و نوع پوشش خوانندگان از جذابیت‌های بصری اجراهای کی‌پاپ است که در جذب مخاطب آن تأثیر زیادی دارد. از دیگر ویژگی‌های کی پاپ، ستاره‌سازی و ستاره‌محوری است به این معنی که این موسیقی را ستارگان محبوب و جذاب، اجرا می‌کنند. تفکیک جنسیتی در گروه‌های کی پاپ که به‌معنی مختلط نشدن دختر و پسر است در جذب مخاطب این موسیقی به‌خصوص در کشورهای شرقی و اسلامی مؤثر بوده است. هواداران در این صنعت نقشی اساسی دارند و با حمایت خود از این گروه‌ها به‌ویژه در فضای مجازی به آنان هدف و انگیزه می‌دهند. خوانندگان و هنرمندان این عرصه نیز برای طرفداران خود اهمیت زیادی قائل هستند.

اصطلاحات رایج در کی پاپ

آیدل یا بُت: به خوانندگان موسیقی پاپ کره‌ای آیدل می‌گویند.

کی پاپر: به طرفداران موسیقی پاپ کره‌ای کی پاپر می‌گویند.

بایس: به خواننده‌ای که در یک گروه کی پاپ، محبوب افراد هوادار باشد، بایس آن افراد می‌گویند.

دیبو: به زمانی که افراد در کی پاپ فعالیت خود را آغاز کنند، دیبو گفته می‌شود.

فن: به هواداران یک یا چند گروه کی پاپ، فن می‌گویند.

فندوم: به مجموعه‌ای از هواداران، فندوم گویند.

تعامل میان‌فرهنگی در کی پاپ

گروه‌های معروف کی پاپ مانند BTS به‌منظور تقویت ارتباط فرهنگی بین کره و دیگر کشورها از نمادهای فرهنگ‌های مختلف در موسیقی و طراحی‌های خود مانند گنجاندن زبان انگلیسی، ژاپنی یا اسپانیایی استفاده کرده‌اند. آنها همچنین با هنرمندانی از دیگر کشورها اجراهای مشترکی داشته‌اند و از عناصر فرهنگی دیگر کشورها مانند معماری و لباس در موزیک ویدئوها و اجراهای خود بهره برده‌اند. چند مورد از عناصر فرهنگی ایرانی به‌کار رفته در این گروه‌ها عبارتند از:

• آهنگ MAW برگرفته از داستان ایرانی چراغ جادو از کتاب هزار و یک‌شب؛
• استفاده از طرح سنتی ـ ایرانی بته‌جقه در لباس‌های خود؛
• استفاده از بنای تاریخی مسجد نصیرالملک شیراز در پس زمینۀ اجرای مامامو؛
• اجرای گروه اکسو با آیتم‌ها و کلمات ایرانی.

چالش‌ها

در مسیر تبدیل شدن به یک آیدیال در کی پاپ، دشواری‌های زیادی وجود دارد، حتی برخی آن را سخت‌تر از ستاره شدن در هالیوود دانسته‌اند. زرق و برق و جذابیت‌های بصری که اطراف گروه‌های مشهور کی پاپ را فرا گرفته اجازۀ نشان‌دادن واقعیت تاریک این صنعت را نمی‌دهد. وقتی نوجوانان در این مسیر با یک کمپانی قرارداد می‌بندند عملاً خود را تا مدت زیادی بردۀ این شرکت‌ها می‌کنند و بهترین سال‌های زندگی خود را از دست می‌دهند. آنها در صورت تخطی از فرمان‌ مدیران خود بی‌درنگ قراردادشان باطل می‌شود.

پرونده‌های فراوان آزار و اذیت جنسی در این صنعت از حقایق و چالش‌های کی پاپ است. در این مسیر دخترانی که قصد ورود به کی پاپ را دارند، ممکن است بیشتر مورد سوءاستفاده و آزار جنسی توسط فعالان این صنعت قرار بگیرند.

با توجه به دیدگاه مدیران اصلی کمپانی‌های بزرگ این صنعت که داشتن اندام مناسب را اصل دانسته و چهره‌ها را با عمل جراحی اصلاح می‌کنند، بسیاری از متقاضیان ورود به این عرصه برای بهتر دیده و پسندیده شدن توسط تهیه‌کنندگان، خود را به تیغ جراحی‌های زیبایی می‌سپارند که این عمل‌ها با عوارض زیادی همراه هستند. آنها به‌منظور داشتن اندامی مناسب و لاغر، مجبور به گرفتن رژیم‌های سخت و انجام ورزش‌های سنگین روزانه می‌شوند. همچنین برخی از آنها به اختلالات روانی مانند وحشت از چاق شدن و ترس از غذا خوردن دچار می‌شوند.

سسنگ‌ها یا طرفداران داغ کی پاپ نیز معضلی برای آیدل‌ها هستند و از چالش‌های این صنعت به‌شمار می‌روند. سسنگ‌ها حتی ممکن است سرزده وارد خانۀ ستاره‌های کی پاپ شوند تا در خواب آنها را ببوسند.

فشارهای سنگین روانی و جسمی که به خوانندگان این صنعت سرگرمی به‌منظور داشتن اندام و قیافه مناسب وارد می‌آورد موجب شده تا آمار خودکشی در بین خوانندگان این عرصه، افزایش پیدا کند.

برخی از تحلیل‌گران و جامعه‌شناسان، محتواهای مورد استفادۀ گروه‌های مشهور این صنعت را حساب شده و برنامه‌ریزی شده دانسته‌اند که شامل محتواهایی چون تغییر هویت جنسی، دگرباشی جنسی، مردانگی‌زدایی، ترویج هویت کوئیر، خودبسندگی جنسی و شیطان‌پرستی است. آنها معتقدند که در پشت پردۀ ظاهر جذاب و فریبندۀ این گروه، تشویق به طغیان و سرکشی در برابر هر قاعده و قانون اخلاقی، شرعی و عرفی پنهان شده است که در نهایت تباهی نسل بشر را به دنبال دارد.

کی پاپ در ایران

سابقۀ ورود کی‌پاپ به ایران با پخش سریال‌های کره‌ای، به نیمۀ دوم دهۀ هشتاد بر می‌گردد. پژوهش‌های صورت گرفته روی تعدادی نوجوان ایرانی نشان می‌دهد گرایش نوجوانان و جوانان در ایران به‌سمت کی پاپ و به‌خصوص گروه اکسو در دهه‌های اخیر بسیار زیاد شده است که نشان‌دهندۀ یک خلأ هویتی در حوزه موسیقی است. همچنین با پژوهشی که پژوهشگران رسانه در سال 1400ش در توییتر انجام دادند، دریافتند که حدود هشتاد درصد هشتگ‌های پر تکرار و پر بازدید توییتر در حوزه فرهنگی، مربوط به موسیقی کی پاپ بوده است که این نشان‌دهندۀ محبوبیت این صنعت در بین جوانان ایرانی است. آمار دقیقی از میزان محبوبیت این گروه‌ها در ایران ارائه نشده، اما پژوهش‌های جهانی نشان می‌دهد که بیشترین گروه سنی که از این گروه‌ها تأثیر می‌پذیرند نوجوانان 15 تا 20 سال هستند که بیشتر آنها نیز دختران هستند. طرفداران قدیمی‌تر این موسیقی در نسل Y یعنی متولدین دهۀ شصت و هفتاد دیده می‌شوند.

هواداران این موسیقی که اغلب نوجوانان هستند، در سن الگوگیری و هویت‌یابی قرار دارند. آنها این گروه‌ها را یک الگوی کامل برای زندگی روزمرۀ خود می‌دانند که در سبک زندگی آنان بسیار مؤثر بوده است. رویکرد محتوایی ترانه‌های کی پاپ که بر پویایی، نشاط، امید، عشق و زندگی، داشتن هدف و تسلیم نشدن در برابر شکست‌ها و تلخی‌ها متمرکز است و هرگونه پوچ‌گرایی و ناامیدی را رد می‌کند به نوعی الهام‌بخش جوانان ایرانی بوده و بر سبک زندگی روزمره آنها تأثیر گذاشته است.

عوامل ترویج کی پاپ در ایران

روان‌شناسان کودک، در بررسی دلایل جذب نوجوانان ایرانی به کی پاپ، موارد زیر را مورد توجه قرار داده‌اند:

کودکان و نوجوانان در سن پویایی و تحرک هستند و این موسیقی با پویایی و نشاطی که دارد، آنها را به‌سمت خود می‌کشاند. موسیقی کی پاپ از نظر آوایی به‌گونه‌ای طراحی شده که نیاز به دانستن زبان خاصی ندارد و مخاطبان آن با هر زبانی با این موسیقی همنوایی می‌کنند. جمع‌گرایی و کار گروهی در این موسیقی از دیگر دلایل جذب نوجوانان ایرانی به سمت آن بوده است. موسیقی کی پاپ همچنین به‌نوعی پیوند دهندۀ فرهنگ غرب و شرق بوده و به همین دلیل طرفداران زیادی در ایران و سایر کشورهای دنیا پیدا کرده است.

به عقیدۀ بسیاری از جوانان ایرانی، مضامین موسیقی ایرانی همواره با شکست و نرسیدن به عشق همراه است که حس شکست و انرژی منفی را به مخاطب القا می‌کند.

از منظر کارشناسان، دلیل دیگر گرایش نوجوانان و جوانان ایرانی به موسیقی کره‌ای، سیاست‌های فرهنگی دولت است. آنها معتقدند کارگزاران فرهنگی برای این‌که نوجوان یا جوان ایرانی به سمت فرهنگ غرب گرایش پیدا نکند، سریال‌های کره‌ای را در سبد فرهنگی مردم قرار دادند و خانواده‌ها به‌دلیل هم‌ذات پنداری با فرهنگ کره‌ای و نزدیک بودن نحوۀ پوشش آنها با ایرانی‌ها و نیز احترام ویژۀ کره‌ای‌ها به خانواده و بزرگترها، این سریال‌ها را با علاقه دنبال کردند و حاصل آن گرایش و جذب کودکان و نوجوانان به‌سمت انیمه‌های ژاپنی و سریال‌ها و موسیقی کره‌ای شده است. کی پاپ حتی در صدا و سیما هم نفوذ کرد و در برنامۀ پرطرفدار عصر جدید، در 6 فروردین 1401ش، یک گروه موسیقی به سرپرستی یک جوان ایرانی کره‌ای‌تبار به سبک گروه BTS آهنگی را اجرا کرد که مورد توجه و استقبال تماشاگران قرار گرفت.

همچنین در بررسی‌هایی که توسط کارشناسان صورت گرفته نقش فضای مجازی و توسعۀ شتابان آن در دهۀ نود در معرفی گروه کی پاپ در ایران بسیار پررنگ بوده است. سریال‌های کره‌ای پخش شده از تلویزیون ذائقۀ مخاطب ایرانی را برای پذیرش این موسیقی در آینده آماده کرد. ارتباط فضای مجازی و سریال‌های کره‌ای و پیوند آن به کی پاپ، این‌گونه رقم خورد که بسیاری از ستارگان کی ‌پاپ در نقش اول این سریال‌ها بازی کرده بودند. نوجوانان و جوانان ایرانی که این ستار‌ه‌ها را در سریال‌ها دیده بودند، هنگام جست‌وجو در مورد آنها با کی‌پاپ آشنا شده‌اند. البته گروه‌های دوستانه در بین نوجوانان هم در معرفی این موسیقی به یکدیگر مؤثر بوده است.

در سال‌های اخیر شیوع کرونا نیز در تشدید هواداری از این موسیقی در ایران مؤثر بوده است.

پدیدۀ خاصی که در ایران نمود داشته، گرایش دختران مذهبی با سطح فرهنگی بالا به‌ موسیقی کی پاپ است. آنها هنرمندان این موسیقی را افرادی اخلاق‌مدار و موجه می‌پندارند که همین نشان‌دهندۀ حساسیت شرکت‌های تربیت‌کنندۀ ستاره‌های کی پاپ به‌منظور موفقیت هرچه بیشتر آنان است.

چالش‌های کی پاپ در میان جوانان ایرانی

کارشناسان رسانه عوامل تهدیدزای این نوع موسیقی را در بین نوجوانان و جوانان ایرانی اعتیاد به آن دانسته‌اند و معتقدند نوجوانان به‌جای رسیدگی به امور درسی، وقت خود را صرف تجزیه و تحلیل موزیک ویدئوها و گفتگو درباره خوانندگان مورد علاقۀ خود می‌کنند. از دیگر عوامل آسیب‌زا، می‌توان به گرایش نوجوانان و جوانان به جراحی‌های زیبایی و پلاستیک و همچنین رژیم‌های سرسخت به‌منظور شبیه‌سازی آنان با خوانندگان این عرصه دانست و چون نوجوانان در سن رشد قرار دارند خطر زیادی را برای آنان به دنبال دارد.

دسته‌بندی هواداران کی پاپ در ایران

به عقیدۀ کارشناسان مطالعات جوانان، در میان هواداران گروه کی پاپ در ایران خرده‌فرهنگ‌ها و جمعیت‌های متفاوتی وجود دارند که کنش‌های هر گروه متفاوت از گروه‌های دیگر است. این کنش‌ها به پنج دسته تقسیم می‌شوند:

1. کنش مصرفی: در این کنش، هواداران فقط محصولات را می‌بینند و می‌شنوند؛
2. کنترل مصرف صفحات هواداری؛
3. کنش تعاملی: در این کنش که جنبه هویت‌یابی دارد، هواداران به تعامل با یکدیگر می‌پردازند؛
4. کنش حمایتی؛
5. کنش تولیدی.

منابع

• «برگزاری اولین نشست نوجوانی و محصولات فرهنگی رسانه‌ای کره؛ گسترش هواداری از کی پاپ در سایه بی توجهی به نوجوان ایرانی در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی رسانه‌ای داخلی»، وب‌سایت عطنا: رسانه تحلیلی دانشگاه علامه طباطبایی، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1401ش.
• بیچرانلو و اقبالی، بررسی دلایل اقبال نوجوانان و جوانان ایرانی به موسیقی پاپ کره‌ای، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول، 1399ش.
• حسین‌زاده، پروانه، «کی پاپ و جوانان»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: 25 آبان 1401ش.
• خیامی و بادین فکر، «برهم کنش سبک زندگی و هویت در ساخت خرده فرهنگ های دیجیتالی جوانان؛ مورد مطالعه هواخواهان ایرانی گروه موسیقی کره ای اکسو»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 18، شماره 66، 1401ش.
• دارابی، فاطمه، «بهترین گروه‌های کی پاپ؛ پرطرفدارترین گروه‌های موسیقی کی پاپ کدامند؟»، وب‌سایت پلازا، تاریخ درج مطلب: 30 شهریور 1402ش.
• «دلایل گرایش نوجوانان به موسیقی «کی پاپ» چیست؟/ شیوع یک ناهنجاری بیگانه!»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 2 مرداد 1401ش.
• «دلایل گرایش نوجوانان به موسیقی «کی پاپ» چیست؟/ شیوع یک ناهنجاری بیگانه!»، وب‌سایت مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: 2 مرداد 1401ش.
• ذکایی و همدانی، «موج کره‌ای در ایران: انگیزه‌ها و آثار اقبال به فرهنگ‌عامه‌پسند کره‌ای در ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 3، 1394ش.
• «رمزهای تاریک آلبوم پسران «ملوس» / آیا «کی پاپ» با عصر جدید در ایران به رسمیت شناخته می‌شود؟»، وب‌سایت مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: 8 فروردین 1401ش.
• سربیشه، امیرحسین، «کی پاپ چیست؟ معرفی گروه‌های پاپ کره‌ای؛ از بی تی اس تا بلک پینک»، وب‌سایت اسمارتیز، تاریخ انتشار: 8 دی 1398ش.
• عظیمی، زینب، «کی-پاپ چیست؟ چرا موسیقی پاپ کره‌ای محبوب شد؟»، وب‌سایت پلازا، تاریخ درج مطلب: 17 بهمن 1401ش.
• کمالیان، فاطمه، «کی‌پاپ، موسیقی متن زندگی نسل جدید/ چرا نوجوانان K-POP را دنبال می‌کنند؟»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: 6 بهمن 1399ش.
• «کی پاپ، ایران»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: 17 آبان 1402ش.
• «کی پاپ چیست؟»، وب‌سایت هنر صدا، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند 1400ش.
• «کی‌-پاپ، امواج کره‌ای در خانه ایرانی»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ درج مطلب: 30 آذر 1401ش.
• ««کِی پاپ» و موج جهانی «مُخنّث‌ها»/ رازگشایی پروژه «مرموز» پسران دخترنما»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 27 اسفند 1399ش.
• «نوجوان ایرانی با پاپ ایرانی نهایتا شکست عشقی می‌خورد»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: 25 آبان 1401ش.
• نوری، بهاره، «کی پاپ چیست؟»، وب‌سایت مدولادن، تاریخ درج مطلب: مهر 1400ش.
• «همه چیز درباره موسیقی کی پاپ (K-POP)»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 17 مهر 1402ش.