مهارت حل تعارضات زناشویی
مهارت حل تعارضات زناشویی؛ روش‌ها و راه‌کارهای حل اختلاف میان زن و شوهر.
مهارت حل تعارضات زناشویی، به مجموعه توانمندی‌های شناختی، ارتباطی و رفتاری اشاره دارد که همسران را قادر می‌سازد در زمان بروز اختلافات، مسائل خانوادگی را حل کنند. تعارضات زناشویی ممکن است ناشی از اختلاف نظر، برداشت‌های نادرست، انتظارات نامناسب و عدم توانایی در ایفای نقش‌های زناشویی باشد. در صورتی که این تعارضات به‌طور مناسب حل و فصل نشوند، می‌توانند منجر به تنش‌های بیشتر، عصبانیت، رنجش و حتی جدایی شوند. در سبک زندگی اسلامی و ایرانی متناسب با فرهنگ بومی و دینی، راه‌کارهای اثرگذار حل تعارضات زناشویی مطرح شده است که به استحکام خانواده و سلامت جامعه کمک می‌کند.
مفهوم‌شناسی
تعارض زناشویی، به نبود توافق میان همسران، مخالفت آنها با یکدیگر در نظرات، اهداف و رفتار و یا ناسازگاری در منافع و ادراکات گفته می‌شود.[۱] مهارت حل تعارض، فرایند شناسایی عوامل و ادارۀ تعارض با شیوه‌های معقول، عادلانه و اثرگذار است.[۲] محققان تعارض را یک جنبۀ اجتناب‌ناپذیر ارتباطات انسانی می‌دانند و هنگامی که دو نفر با یکدیگر صمیمی می‌شوند، عادت‌ها یا تفاوت‌ها بارزتر شده و مواجهۀ نادرست همسران با آن می‌تواند خطرساز باشد.[۳]
زمینه‌های تعارض
الف) زمینه‌های آشکار
- تغییر شخصیتی: ممکن است یکی از زوجین، با از دست‌دادن پایداری شخصیت خود، در مقایسه با سال‌های نخست زندگی، واکنش‌های متفاوت و دور از انتظار بروز دهد.
- رویدادهای ناخوشایند: رویدادهایی مانند بیماری، ورشکستگی و افسردگی ممکن است زن و شوهر یا یکی از آنها را دچار سرگردانی و روابط را دچار تنش کند.
- کاهش جاذبه‌های ظاهری: با افزایش سن، اضافه‌وزن، بیماری و یا عوامل دیگر ممکن است از جذابیت‌های زوجین کاسته شود.
- وابستگی به فرزندان: وابستگی افراطی یکی از زوجین به فرزند، ممکن است آنها را از توجه به یکدیگر غافل کند و موجب اعتراض طرف مقابل شود. همچنین بی‌فرزندی و عقیم‌بودن یکی از طرفین از عوامل مهم تعارض محسوب می‌شود.
- تفاوت‌های اعتقادی: همسران که تربیت مذهبی متفاوتی دارند و در خانواده‌هایی با سطح اعتقادی متفاوت رشد یافته‌اند، ممکن است با تعارضاتی در انجام وظایف مذهبی مواجه شوند.
- تفاوت در آداب و رسوم: تعارض زوجین، ممکن است به‌دلیل تفاوت‌های فرهنگی و تفاوت در آداب و سنن دو طرف، بیشتر آشکار شود.
- مسائل اقتصادی خانواده: چگونگی کسب درآمد، صرف درآمد، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز ممکن است از امور اختلاف برانگیز در روابط همسران به‌شمار آید. همچنین تفاوت در طبقۀ اجتماعی زوجین ممکن است به تعارض آنها کمک کند.
- آداب معاشرت: نحوۀ معاشرت در خانواده و چگونگی مسافرت و تعریف متفاوت زوجین از نوع تفریح و سرگرمی می‌تواند موضوع تعارض همسران باشد.[۴]
ب) زمینه‌های پنهان
- بی‌علاقگی به همسر: کاهش یا فقدان دل‌بستگی‌های عاطفی به همسر، به‌دلایل مختلفی، آستانۀ تحمل فرد را کاهش می‌دهد و زمینه تعارض‌های زوجین را فراهم می‌کند.
- اختیارات نامتوازن: تقسیم عادلانۀ قدرت و اختیار در زندگی زناشویی، موجب توافق می‌شود؛ در حالی که اعمال قدرت و سلب اختیار از طرف مقابل و کنترل وسواس‌گونۀ همسر، به اختلاف نظر می‌انجامد.
- بی‌توجهی به نیازهای اساسی: نیازهای اساسی همسر مانند نیاز به عشق، مهم‌بودن، آزادی، تفریح و ارضای علایق مذهبی، از نیازهای مهمی است که فقدان توجه به آنها، موجب تعارض بین همسران می‌شود. [۵]
زمینه‌های تعارض از منظر قرآن کریم
پژوهشگران با بررسی آیات مختلف، هفت منبع تعارض را از منظر قرآن کریم استخراج کرده‌اند:
- فرهنگی: ناهمگونی در فکر و شخصیت؛
- عاطفی: عدم درک یکدیگر و پاسخگویی به نیازها؛
- اجتماعی: نزدیک‌شدن به گناه و عدم وجود عمل صالح؛
- مذهبی: قلیل‌بودن یا فقدان ایمان و توکل؛
- زیستی (عقیم‌بودن): عقیم‌بودن از نظر قرآن کریم نوعی از آفرینش اما گاهی سبب تعارض زوجین می‌شود؛
- ارتباطی: عدم وجود آرامش، رعایت اخلاق اجتماعی، خویشتن‌داری و خردورزی، عشق و علاقۀ افراطی؛
- اقتصادی: عدم تأمین هزینه‌های زندگی توسط مرد و ولخرجی و اسراف توسط زن.[۶]
سبک‌های مدیریت تعارض
الف) سبک‌های ناکارآمد
روش‌های نامؤثر مدیریت تعارض، که خود موجب بروز مشکلاتی در روابط همسران می‌شود، شکل‌های متعددی دارد که شایع‌ترین آنها عبارتند از:
سبک رقابتی
در این سبک هدف همسران از حل تعارض «کسب قدرت» و «برنده‌شدن» حتی به قیمت زیر پاگذاشتن حقوق دیگری است. آنها بدون توجه به نظر و رضایت همسر، از روش‌های پرخاشگرانه مثل فریادزدن یا اعمال زور استفاده می‌کنند. پی‌آمد چنین روشی ایجاد خشم در طرف مقابل است.[۷]
سبک اطاعت و تسلیم
رفتار سلطه‌پذیر ویژگی همسرانی است که این روش را در حل تعارض به کار می‌گیرند. آنها هنگام بروز تعارض، از خواسته‌های خود به نفع علایق همسر خود می‌گذرند؛ به امید آنکه تعارض خاتمه یابد. چنین روشی در کوتاه‌مدت مزایایی دارد، اما پیامدهای درازمدت آن احساس ناکامی و افسردگی است که در نهایت به ارتباط صدمه می‌زند.[۸]
سبک انفعالی
در مواجهه با تعارض، بیشتر همسران، به‌ویژه زنان از روش انفعالی برای حل تعارض بهره می‌برند و روش‌هایی مثل سکوت، فرار، انکار و تحریف، به‌ویژه برای زنان، روش مناسب تلقی شده و اطرافیان را نیز به آن توصیه و تشویق می‌کنند؛[۹] اما کارشناسان معتقدند که برخورد منفعلانه با تعارض‌ها، در مواردی نتیجۀ عکس می‌دهد و موجب بروز مشکلات بیشتر می‌شود.[۱۰] بر اساس نتایج یک تحقیق، وجود تعارض‌های حل‌نشده، موجب افزایش تبادلات رفتاری منفی و کاهش صمیمیت همسران نیز می‌شود.[۱۱]
ب) سبک‌های کارآمد
به نظر کارشناسان بهترین روش حل تعارض بین همسران، سبک تفاهم و تعامل است. بر اساس این روش، تعارض در زندگی زناشویی امری طبیعی تلقی می‌شود و همسران باید با همکاری با یکدیگر آن را حل کنند. در این فرض آنها در کنار توجه به اهداف و علایق خود، به اهداف و خواسته‌های همسر خود نیز اهمیت می‌دهند و هنگام تعارض، به راه‌حل‌هایی توجه می‌کنند که نیازهای طرفین را برآورده سازد. پیامد چنین روش سازنده‌ای، برقراری رابطه‌ای موفق بین همسران در کوتاه‌مدت و درازمدت است.[۱۲]
مذاکره
پژوهشگران یکی از مهارت‌های مهم و اثرگذار حل تعارض زناشویی را مذاکره و مصالحۀ همسران در فضای آرام می‌دانند. توافق بر سر مشترکات و پرهیز از هرگونه اختلاف در روابط از ثمرات مذاکره محسوب می‌شود. دعوت به پذیرش نقاط مشترک از دستورات قرآن کریم نیز است.[۱۳]
میانجی‌گری
این روش زمانی به کارگرفته می‌شود که همسران در اثر طغیان عواطف نتوانند به مذاکره بپردازند. در این روش شخص سوم بی‌طرف به‌عنوان میانجی سعی می‌کند که به طرفین در یافتن راحلی برای مشکلات کمک کند. معادل میانجی‌گری در قرآن کریم شفاعت است.[۱۴] قرآن به‌دلیل اهمیت تعارضات خانوادگی و برای جلوگیری از تداوم تعارضات ابتدایی اصلاح روابط توسط میانجی را پیشنهاد می‌کند.[۱۵]
داوری
اگر در فرایند تعارض همسران از طریق میانجی‌گری به راه حلی نرسند، آنگاه میانجی‌گری تبدیل به داوری می‌شود. قرآن به‌طور خاص در مورد اختلافات خانوادگی جایی که میانجی نتوانسته کاری انجام دهد و بیم جدایی می‌رود، چاره را انتخاب داور می‌داند. طبق دستور قرآن یک داور از طرف مرد و یک داور از طرف زن به مسئله رسیدگی می‌کنند.[۱۶] به نظر علامه طباطبایی در این روش اگر هر دو طرف نزاع بنای اصلاح واقعی را داشته باشند و عناد و لجبازی نکنند، خداوند به وسیلۀ این دو حَکم بین آنها توافق و اصلاح برقرار می‌کند.[۱۷]
حل تعارض زوجین در سبک زندگی ایرانی و اسلامی
در فرهنگ ایرانی همواره اصلاح ذات‌البین از روش‌های متداول و مؤثر حل تعارض خانوادگی بوده است؛ عالمان دین باتوجه به مقررات اسلام و آداب و عادات محلی به مناقشات خانوادگی بر حسب تکلیف شرعی خود رسیدگی می‌کردند و ضمانت اجرای تصمیمات آنان نیز نفوذ و اقتدار معنوی آنان بوده است؛[۱۸] امروزه حل تعارض خانوادگی در ایران مفهوم حقوقی به خود گرفته و این نوع رسیدگی که فرایند تشریفاتی و فردمحورانه دارد، با ماهیت صمیمی و عاطفی حل اختلافات خانوادگی ناسازگار است. در نظام حقوقی رسمی با ارجاع خانواده به دادگاه، زن و شوهر را به‌منزلۀ دو مدعی در مقابل یکدیگر قرار می‌دهند. زن درخواست مهریه، نفقه و یا طلاق می‌کند و مرد دادخواست الزام به تمکین و منع اشتغال و استرداد طلاجات می‌دهد. صاحب‌نظران معتقدند که به‌دلیل طبیعت خانواده و نوع رابطه اعضای آن با یکدیگر در سبک زندگی اسلامی و ایرانی، حقوق به تنهایی قادر نیست این روابط را تعدیل کند. پژوهشگران معتقدند که متون دینی بر لزوم صیانت از خانواده، تقویت پیوندهای زناشویی تأکید می‌کند و راهکارهایی برای حل تعارض خانوادگی ارائه می‌دهد که تقدم روش‌های اخلاقی بر هرگونه روش حقوقی را اثبات می‌کند.[۱۹]
نقش باورهای دینی در حل تعارض
اعتقادات مذهبی در موقعیت برانگیزانندۀ تعارض به فرد کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای حل آن گرفته و بهترین برخورد را با افراد برانگیزانندۀ تعارض داشته باشد. اعتقاد به خداوند، توکل، اعتقاد به قانون‌مندی الهی، اعتماد به خدا و صبر در حل تعارضات زناشویی اثرگذار است.[۲۰]
توجه به نیازهای همسران در حل تعارض
در شیوۀ مواجهه زوجین با تعارض‌ها، شناخت و توجه به نیازها و خواسته‌های طرف مقابل در کاهش زمینه‌های اختلاف همسران، نقش اساسی دارد:
- نیاز به عشق و محبت: یکی از نیازهای همسران، نیاز به عشق‌ورزیدن و دوست‌داشتن است. تبادل کلمات محبت‌آمیز و عاشقانۀ همسران به یکدیگر، نیازهای آنها را به دوست‌داشتن یکدیگر ارضا می‌کند.
- نیاز به آزادی: همسران نیاز دارند آزادانه احساسات، افکار و آرزوهای خود را بیان کنند و هدف‌های خود را برگزینند؛ این علاقه به آزادی به‌قدری قوی است که هرگاه همسری احساس کند شریک زندگی وی سعی در کنترل او دارد، موضع تدافعی می‌گیرد و خشمگین می‌شود. البته به باور صاحب‌نظران آزادی هرگز مطلق نیست و زوجینی که نتوانند بین عشق و آزادی تعادل برقرار کنند، زندگی رضایت‌بخشی نخواهند داشت.
- نیاز به مهم‌بودن: بسیاری از رفتارهای همسران از این سرچشمه می‌گیرد که می‌خواهند مهم جلوه کنند، تأثیر مهمی بر دیگران بگذارند و در یاد همگان بمانند. قدردانی همسران از یکدیگر، این نیاز را ارضا می‌کند.
- نیاز به استراحت و تفریح: انسان‌ها به لحاظ فیزیکی، ذهنی و عاطفی به تفریح نیاز دارند. شیوه‌های رفع این نیاز تحت تأثیر علایق منحصر به‌فرد همسران قرار دارد. [۲۱]
- نیازهای جنسی: ارضای نیاز جنسی به‌صورت متعادل، از عوامل مهم پیشگیری از تعارض است. در متون اسلامی، به این نیاز زن و مرد توجه جدی شده و مسئولیت‌هایی بر دوش هر یک از همسران نهاده شده است. آراستگی و کنار گذاشتن حیا و خجالت در روابط خاص زناشویی، از عواملی است که سبب افزایش رضایت از رابطه جنسی و کاهش تعارض زناشویی می‌شود.[۲۲]
- نیازهای معنوی: بشر عطشی معنوی دارد که او را وادار می‌سازد فراتر از دنیای مادی و فعالیت‌های روزمره به جست وجوی معنا بپردازد. همسران موظف‌اند زمینۀ برآورده‌شدن نیازهای معنوی همدیگر را فراهم کنند.[۲۳]
راه‌های کاهش تعارض
تقویت روحیۀ بردباری
بردباری به‌معنی عمل‌کردن به دور از هیجانات لحظه‌ای، نشانۀ خردورزی و یکی از عناصر استحکام و رضایتمندی در زندگی است. بردباری در موقعیت‌های ارتباطی، به‌ویژه هنگام هیجان و شعله‌ورشدن خشم، به همسران کمک می‌کند تا تعاملات میان یکدیگر را بهتر مدیریت کنند.[۲۴]
تقویت مهارت‌های شناختی
باورهای نادرست همسران از یکدیگر، باعث توجه آنها به جنبه‌های منفی رفتار یکدیگر می‌شود. نتایج تحقیقی نشان می‌دهد که باورها و خطاهای شناختی مانند ذهن‌خوانی، تفکر سیاه و سفید، اغراق، برچسب‌زنی، شخصی‌سازی و سرزنش بین همسران ایرانی دیده می‌شود.[۲۵] اگرچه تغییر باورها به آسانی امکان پذیر نیست، اما آموزش مهارت‌های شناختی و تغییر تفکرات غیرواقعی، تأثیرات مثبتی بر اصلاح روابط همسران دارد.[۲۶]
تقویت مهارت‌های ارتباطی
عمق ارتباط سالم و مفید همسران به توانایی آنها در انتقال روشن، صحیح و مؤثر افکار، احساسات، نیازها و خواستههاشان بستگی دارد. مهارت‌های ارتباطی شامل صحبت‌کردن، گوش‌دادن و ارتباط غیرکلامی است.[۲۷]
تقویت مهارت‌های رفتاری
آموزه‌های اسلام به تقویت مهارت‌های رفتاری در بهبود ارتباط عاطفی همسران و کاهش تعارضات آنها، سفارش کرده است، از جمله:
- گفتار محبت‌آمیز: رسول خدا می‌گوید سخن مرد به همسرش که «دوستت دارم» هیچ‌گاه از قلب او بیرون نخواهد رفت.[۲۸]
- استقبال و بدرقه: در آموزه‌های دینی به استقبال و بدرقۀ همسر توصیه شده و رسول خدا چنین همسرانی را از کارگزاران خداوند دانسته است.[۲۹]
- هدیه‌دادن: رسول خدا هدیه‌دادن همسران به یکدیگر را زمینه‌ساز جلب محبت و از بین‌برندۀ کینه‌ها معرفی کرده است.[۳۰]
نقش نزدیکان در تعارض زناشویی
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دخالت‌های برخی والدین به نیت خیرخواهی در زندگی همسران، زمینۀ بروز اختلاف میان آنها می‌شود. برخی والدین به بهانۀ بی‌تجربگی زوج جوان، مدام در زندگی فرزند خود دخالت کرده و حتی می‌کوشند تا همسر فرزند خود را به پیروی از ارزش‌های خانوادگی خود عادت دهند. هر یک از زوجین باید با رعایت و حفظ ادب و احترام به والدین خود، ضمن بهره‌مندی از تجربه‌ها و مشورت‌های مفید آنان در حل اختلافات، مانع دخالت‌های تنش‌آفرین آنها شوند.[۳۱]
پانویس
- ↑ «راه حل‌های تعارض میان زن و شوهر»، وب‌سایت بلاغ؛ گنجی، بهداشت روانی، 1386ش، ص۲۰۶.
- ↑ سیف‌علی‌ئی و دیگران، «بازنمایی سبک‌های مدیریت و راهبردهای حل تعارض در قرآن کریم»، 1397ش، ص160.
- ↑ طباطبایی ندوشن، «رسانه ملی و روابط همسران؛ مهارت حل تعارض»، 1392ش، ص63.
- ↑ گلاسر، ازدواج بدون شکست؛ به هم رسیدن و با هم ماندن، 1386ش، ص34-35.
- ↑ گلاسر، ازدواج بدون شکست؛ به هم رسیدن و با هم ماندن، 1386ش، ص34-35.
- ↑ نعیمی و شریعتی، «الگوی مشاوره‌ای حل تعارضات زناشویی مبتنی بر دیدگاه‌های جنسیتی قرآن کریم»، 1393ش، ص15.
- ↑ محمدپور و همکاران، مدیریت تعارض همسران، 1389ش، ص33.
- ↑ محمدپور و همکاران، مدیریت تعارض همسران، 1389ش، ص33.
- ↑ شفیعی‌نیا، «بررسی تأثیر مهارت‌های حل تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر»، 1381ش، ص108-112.
- ↑ محمدپور و همکاران، مدیریت تعارض همسران، 1389ش، ص33.
- ↑ شفیعی‌نیا، «بررسی تأثیر مهارت‌های حل تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر»، 1381ش، ص108-112.
- ↑ محمدپور و همکاران، مدیریت تعارض همسران، 1389ش، ص34.
- ↑ سورۀ آل عمران، آیۀ 64.
- ↑ سورۀ نساء، آیۀ 85.
- ↑ سورۀ نساء، آیۀ 128.
- ↑ سورۀ نساء، آیۀ 25.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، 1374، ج4، ص547.
- ↑ هدایت‌نیا، ظرفیت حقوق در تحکیم خانواده، 1398ش، ص217.
- ↑ هدایت‌نیا، ظرفیت حقوق در تحکیم خانواده، 1398ش، ص106.
- ↑ سیف‌علی‌ئی و دیگران، «بازنمایی سبک‌های مدیریت و راهبردهای حل تعارض در قرآن کریم»، 1397ش، ص172.
- ↑ چاپمن، راه حل‌های عاشقانه، 1386ش، ص63 – 71.
- ↑ «راه حل‌های تعارض میان زن و شوهر»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ چاپمن، راه حل‌های عاشقانه، 1386ش، ص63 – 71.
- ↑ «راه حل‌های تعارض میان زن و شوهر»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ فرقانی، «بررسی اثربخشی آموزش گروهی شناختی و رفتاری بر رضایت زناشویی»، 1380ش، ص111.
- ↑ نیک‌خواه، «بررسی میزان اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های شناختی و رفتاری بر رضایتمندی زناشویی»، 1383ش، ص160.
- ↑ طباطبایی «رسانه ملی و روابط همسران؛ مهارت حل تعارض»، 1392ش، ص59.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، 1409ق، ج14، ص10.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، 1409ق، ج14، ص6.
- ↑ کلینی، اصول کافی، 1365ش، ج5، ص144.
- ↑ «راه حل‌های تعارض میان زن و شوهر»، وب‌سایت بلاغ.
منابع
- چاپمن، گری، راه حل‌های عاشقانه، ترجمۀ سیمین موحد، تهران، ویدا، 1386ش.
- حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسه آل‌البيت، 1409
- «راه حل‌های تعارض میان زن و شوهر»، وب‌سایت بلاغ، تاریخ درج مطلب: 3 اردیبهشت 1399ش.
- سیف‌علی‌ئی، فاطمه و دیگران، «بازنمایی سبک‌های مدیریت و راهبردهای حل تعارض در قرآن کریم»، پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، دورۀ 5، شمارۀ 17، 1397ش.
- شفیعی‌نیا، مریم، «بررسی تأثیر مهارت‌های حل تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره، تهران، دانشگاه الزهرا، 1381ش.
- طباطبایی ندوشن، سیده مریم، «رسانه ملی و روابط همسران؛ مهارت حل تعارض»، مجلۀ رسانه و خانواده، سال دوم، شمارۀ 6، بهار 1392ش.
- طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1374ش.
- فرقانی، محمد، «بررسی اثربخشی آموزش گروهی شناختی و رفتاری بر رضایت زناشویی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، اصفهان، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، 1380ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365ش.
- گلاسر، ویلیام و کارلین گلاسر، ازدواج بدون شکست؛ به هم رسیدن و با هم ماندن، ترجمۀ سمیه خوش‌نیت و هدی برازنده، تهران، فراانگیزش، 1386ش.
- گنجی، حمزه، بهداشت روانی، تهران، ارسباران، ۱۳۸۶ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1389ق.
- محمدپور، احمدرضا و همکاران، مدیریت تعارض همسران، مشهد، آهنگ قلم، 1389ش.
- نعیمی، ابراهیم و شریعتی، سیدصدرالدین، «الگوی مشاوره‌ای حل تعارضات زناشویی مبتنی بر دیدگاه‌های جنسیتی قرآن کریم»، مجلۀ فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی سال پنجم، شمارۀ 18، تابستان 1393ش.
- نیک‌خواه، ز، «بررسی میزان اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های شناختی و رفتاری بر رضایتمندی زناشویی»، نخستین کنگرۀ سراسری آسیب‌شناسی خانواده، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1383ش.
- هدایت‌نیا، فرج‌الله، ظرفیت حقوق در تحکیم خانواده، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1398ش. ر