جهاد تبیین
جهاد تبیین؛ تلاش برای روشنگری دربارۀ واقعیت در تفکر انقلاب اسلامی.
جهاد تبیین، به‌عنوان یک کلیدواژۀ محوری در گفتمان رهبر انقلاب اسلامی ایران، بر ضرورت روشنگری و تبیین اصول و مبانی انقلاب اسلامی تأکید دارد. این جهاد، با هدف تقویت قدرت تشخیص درست از غلط در جامعه، به عملیاتی‌سازی رویکرد تمدنی در انقلاب اسلامی می‌پردازد. آیت‌الله خامنه‌ای بر این باور است که جهاد تبیین باید با رعایت الزامات خاص و به‌کارگیری روش‌های مؤثر، به شکلی اجرا شود که بتواند در مقابل تحریفات و تبلیغات منفی ایستادگی کرده و اثربخشی خود را در جامعه به حداکثر برساند.
مفهوم‌شناسی
جهاد به‌معنای به‌کارگیری تمام توان و تلاش،[۱] در فرهنگ اسلامی به هر عملی گفته می‌شود که با تحمل سختی و مشقت به‌منظور مقابله با دشمن[۲] و خنثی‌سازی وسوسه‌های آن صورت گیرد.[۳] این جهاد می‌تواند فکری، عملی، تبیینی، تبلیغی و مالی باشد. [۴] تبیین نیز به‌معنای آشکار ساختن، [۵] بیان واقعیت‌ها، رساندن حقایق و گونه‌ای از روشنگری است که به عمق مسائل و حقایق دست یابد. [۶] جهاد تبیین از منظر آیت‌الله خامنه‌ای به‌معنای آشکارسازی حقایق و باز کردن گره‌های ذهنی [۷] با منطق قوی، سخن متین و عقلانیت کامل و به‌دور از تهمت، فریب و دروغ و همراه با عواطف انسانی است.[۸]
تاریخچه
اصطلاح «جهاد تبیین» نخستین‌بار توسط آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در اردیبهشت 1395ش مطرح شد و در آذر 1400ش برای روشن کردن افکار عمومی دربارۀ فعالیت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران مورد تأکید قرار گرفت. در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای، جهاد تبیین برگرفته از وصیت‌نامۀ امام علی به امام حسن مجتبی است. آیت‌الله خامنه‌ای، موضوعات بسیاری را نیازمند جهاد تبیین دانسته است، ازجمله: دستاوردهای انقلاب و کارآمدی نظام، تبیین و گفتمان‌سازی خط امام، عدالت‌طلبی، دشمنی‌های استکبار، انرژی هسته‌ای، تولید ملی، اقتصاد مقاومتی، انقلابی‌گری، روحیۀ جهادی، سبک زندگی اسلامی-ایرانی، هویت ملی، حفظ وحدت، تکیه بر توان داخلی، تحول در حوزه‌های علمیه و حقوق زن. [۹] مجلس شورای اسلامی در لایحۀ بودجۀ سال 1401، بودجۀ ویژه‌ای را برای جهاد تبیین اختصاص داد، [۱۰] اما آیت‌الله خامنه‌ای با تصویب بودجه برای جهاد تبیین مخالفت کرده و این شیوه را بی‌نتیجه دانست.[۱۱]
اهمیت
جهاد تبیین از نظر رهبر جمهوری اسلامی ایران، راهبردی حیاتی برای تقویت و تحکیم باورهای اعتقادی مردم و خنثی‌سازی توطئه‌ها و نقشه‌های دشمنان است. [۱۲] انسان در ساحت‌های سه‌گانۀ فکر، ایمان و رفتار، نیازمند روشنگری و اقناع ذهنی است. قدرت اقناع و همراه‌سازی از مهم‌ترین عناصر ماندگاری و پایداری برای هر جریان فکری است. [۱۳]آیت‌الله خامنه‌ای، جهاد تبیین را فریضۀ قطعی و فوری [۱۴] و راهبرد اساسی در عرصۀ عملی و نظری برای استحکام و ماندگاری و پایداری نظام اسلامی می‌داند.[۱۵]
جهاد تبیین در آموزه‌های اسلامی
علامه طباطبایی، مراد از اصطلاح «جهاد کبیر» در آیۀ 52 از سورۀ فرقان را بیان حقایق و معارف قرآن جهت اتمام حجت دانسته است [۱۶] که این جهاد از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، متوقف بر تبیین در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. [۱۷] با توجه به آیات قرآن، هدف جهاد تبیین، تقویت اندیشه‌ورزی و تفکر، [۱۸] درک حقیقت، [۱۹] رفع اختلاف [۲۰] و دوری از خطا و لغزش است. [۲۱] در بیانات آیت‌الله خامنه‌ای، تبیین مهم‌ترین وظیفه و هدف بعثت پیامبران و انبیای الهی است و اهل بیت بهترین الگوهای جهاد تبیین هستند. بنابر دیدگاه وی، خط جهاد و مبارزۀ ائمه در شکل‌های گوناگون استمرار داشته و هدف از آن ارائۀ تصویری روشن از معرفت اسلامی، تبیین مسئلۀ امامت و حاکمیت سیاسی در جامعه و تلاش برای تشکیل جامعه و تحقق بخشیدن قسط و عدل بوده است.[۲۲]
ابعاد جهاد تبیین
پژوهشگران با بررسی دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، ابعاد گوناگونی را برای جهاد تبیین استنتاج کرده‌اند، از جمله:
1.تبیین فرهنگی
جهاد تبیین در عرصۀ فرهنگ با گفتمان‌سازی فرهنگ اسلامی- ایرانی به تقویت دیپلماسی فرهنگی و رفع شبهات و تحریفات فرهنگی کمک می‌کند. [۲۳] این بُعد از جهاد تبیین به‌عنوان ابزاری برای تبیین صحیح سبک زندگی اسلامی- ایرانی در راستای ترویج و حاکمیت ارزش‌های فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی با تأکید بر نقاط قوت فرهنگ اسلامی به مبارزه با تبلیغات منفی می‌پردازد.[۲۴]
2.تبیین اقتصادی
با بهره‌گیری از دانش و بینش متخصصان و افراد آگاه، مسائل اقتصادی برای مردم و جامعۀ اسلامی به‌درستی تبیین می‌شود. این روشنگری موجب تقویت اقتصاد ملی، ارتقای سطح آگاهی عمومی، توزیع عادلانۀ ثروت، رفع محرومیت و ایجاد اعتماد میان مردم و دولت می‌شود.[۲۵]
3.تبیین سیاسی
استکبار جهانی با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای و صرف هزینه‌های هنگفت، تلاش می‌کند تا بر ذهن جامعۀ هدف تسلط یابد. [۲۶] جهاد تبیین سیاسی شامل گفتمان‌سازی سیاسی، تبیین دلایل عدم ارتباط با استکبار، تبیین نظریۀ مقاومت، عقلانیت سیاسی و روایت‌گری صحیح وقایع سیاسی با انعکاس دستاوردهای ملی و فراملی به تقویت باورها و ارزش‌های اسلامی، کمک می‌کند.[۲۷]
4.تبیین دینی
از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، روشنگریِ دینی از مهم‌ترین وظایف علما و متفکرین دینی به‌شمار می‌آید که با هدف ارتقاء معرفت دینی آگاهانه و تقویت روحیۀ ایمانی در جامعه صورت می‌گیرد. تبیین مبانی فکری و معارف بنیادین اعتقادی از قبیل مسئلۀ مبدأ و معاد، نگاه اسلام به انسان، مسئلۀ مهدویت، انتظار و مسئلۀ حاکمیت دین بر زندگی خصوصی و عمومی از مهم‌ترین مسائل جهاد تبیین در عرصۀ دینی است.[۲۸]
5.تبیین اجتماعی
تبیین حقیقت و اطلاع‌رسانی به افکار عمومی در عرصه‌های مختلف اجتماعی از جمله اتحاد و پرهیز از اختلاف، خانواده، فرزندآوری، حقوق زنان، مسئلۀ حجاب و سبک زندگی باعث مشارکت مردم در صحنه‌های اجتماعی، حفظ سرمایۀ اجتماعی و انسجام ملی می‌شود. از سوی دیگر، ایجاد گفتمان منطقی توسط اندیشمندان جامعه به تقویت پشتوانه‌های اجتماعی و هدایت جامعه در جهت تحقق آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی و خنثی‌سازی اهداف دشمن در راستای ایجاد بدبینی به نظام اسلامی کمک می‌کند.[۲۹]
اقتضائات جهاد تبیین
از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، اقتضائات جهاد تبیین عبارت است از:
الف-دینی
- رعایت تقوای الهی جهت فهم صحیح و درست؛
- توکل بر خدا و اعتماد به وعدۀ الهی؛
- تأکید بر تقویت ایمان و معنویت؛
- همراهی ایمان و عمل؛
- تبیین صحیح امور معرفتی و عبادی با زبان متناسب.
ب-اخلاقی
- تقید به حفظ اخلاق و ادب اسلامی در فضای مجازی؛
- دوری از تخریب شخصیت؛
- پرهیز از شایعه‌سازی و شایعه‌پراکنی؛
- تمایز انتقاد (طلب اصلاح و مطالبۀ مطالبات مردم) و بی‌اخلاقی( عیب‌جوییِ بی‌منطق، بزرگ‌نمایی، تهمت‌زنی و افترای بی‌اساس)؛
- قانون‌مداری؛
- توجه به اولویت‌ها و سرگرم نشدن به امور فرعی.
ج-رفتاری
- فهم مطالب مقدم بر تبیین؛
- مقدم‌بودن عمل در تبیین؛
- وقت‌شناسی و آگاه به زمان؛
- بصیرت و هوشمندی؛
- ایستادگی و مقاومت؛
- تلاش برای گفتمان‌سازی؛
- فعالیت مداوم و پیگیرانه؛
- تقویت بنیۀ فکری و قدرت استدلال و احتجاج؛
- بهره‌مندی از بیان شیوا و به‌دور از اغراق؛
- استفادۀ صحیح از ظرفیت‌های فضای مجازی؛
- شجاعت در تبیین حق از باطل؛
- تبیین در عمل صحیح و هوشمندانه و دور از جنجال؛
- تبیین درراستای دوری از فتنه‌انگیزی؛
- واقع‌بینی و پرهیز از سیاه‌نمایی؛
- نوآوری در تبیین مسائل؛
- استفاده از ابزار هنر برای تبیین حقایق؛
- بهره‌گیری از عاطفه.[۳۰]
راهبردهای جهاد تبیین
جهاد تبیین در منظومۀ فکری آیت‌الله خامنه‌ای از مهم‌ترین وظایف همۀ اقشار جامعه است. پژوهشگران با تحلیل سخنان وی، راهبردهای متعددی را برای پیشبرد و تحقق جهاد تبیین استخراج کرده‌اند. از جمله اساسی‌ترین راهبردها در جهاد تبیین، مخاطب‌شناسی است. شناخت دقیق مخاطبان و توجه به جنبه‌های اعتقادی و روحی آنان، نقش کلیدی در موفقیت آن دارد. از این‌رو، آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم گفتگو و مذاکره با لسان مبین و تبیین معارف اسلامی متناسب با فکر و زبان مخاطبان، تأکید می‌کنند. این رویکرد موجب می‌شود تا معارف اسلامی به‌صورت صحیح و مؤثر به نسل‌های مختلف منتقل شود. از دیگر راهبردها، استفادۀ بهینه از ابزار و رسانه است. وی بر اهمیت بهره‌گیری از هنر و رسانه برای انعکاس مفاهیم و مسائل اسلامی تأکید دارد. ابزارهایی مانند شعر، نقاشی، داستان، فیلم، نمایش و سایر محصولات هنری.
تولید محتوای مناسب نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای اساسی جهاد تبیین در بیانات وی مطرح شده است. آیت‌الله خامنه‌ای همچنین به نقش‌آفرینی همۀ اقشار جامعه در جهاد تبیین تأکید دارند. از مسئولان جامعۀ اسلامی تا نخبگان، حوزه‌های علمیه، ائمۀ جمعه و جماعات، اساتید و دانشجویان، شاعران و هنرمندان، فعالان مطبوعاتی، بانوان، سپاه و بسیجیان، همگی در پیشبرد اهداف جهاد تبیین وظیفه دارند. این تنوع در نقش‌آفرینی نشان‌دهندۀ اهمیت و گستردگی جهاد تبیین در جامعۀ اسلامی است. بهره‌گیری از روش‌های متعدد برای تبیین صحیح مسائل و موضوعات و استفاده از ظرفیت‌های جامعۀ اسلامی از دیگر مباحث مورد توجه آیت‌الله خامنه‌ای است. آموزش مستقیم از طریق نهادهایی مانند آموزش و پرورش، آموزش غیرمستقیم به‌وسیلۀ مجموعه‌های تلویزیونی، تشکیل حلقه‌های معرفتی در مساجد، انجمن‌های علمی و هیئت‌های اندیشه‌ورز و همچنین استفاده از محصولات چندرسانه‌ای و مجازی، از جملۀ این روش‌ها به‌شمار می‌آیند.[۳۱]
نقش هیئت‌های مذهبی در جهاد تبیین
هیئات مذهبی به‌عنوان واحد اجتماعی مردم‌نهاد با محوریت مکتب اهل‌بیت، نقش کلیدی در جهاد تبیین ایفا می‌کنند. از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، هیئت محل جهاد تبیین و از مهم‌ترین بسترهای تحقق این رسالت است. [۳۲] هیئت‌ها با بهره‌گیری از آموزه‌های اصیل اسلامی و استفاده از تریبون‌های خود به بسط اندیشۀ حکمرانی اسلامی، مقابله با جریان‌های انحرافی، تبیین و روشنگری مفاهیم معارف اسلامی و ارزش‌های انقلاب اسلامی، پاسخ به سؤالات جوانان، ترویج سبک زندگی مؤمنانه مبتنی بر علم، تقوا و بصیرت و ترویج فضایل اخلاقی همچون ایثار، تعاون، عدالت، انصاف و صداقت می‌پردازند. حضور نوجوانان و جوانان در هیئت‌ها و آگاهی‌بخشی به آنها در زمینۀ تبیین صحیح باورها، ارزش‌ها و رفتارهای فردی و اجتماعی از دیگر مزایای هیئات مذهبی به‌شمار می‌آید. این هیئت‌ها نه تنها در خط مقدم مبارزه با دشمنان اسلام قرار دارند، بلکه به پرورش انسان‌هایی متعهد و آگاه برای حفظ و تقویت جامعۀ اسلامی کمک می‌کنند.[۳۳]
نقش زنان در جهاد تبیین
خانواده نخستین و بنیادی‌ترین نهاد تربیتی است که انسان‌ها در آن رشد و پرورش می‌یابند. زن به‌عنوان محور خانواده، نقشی بی‌بدیل در پرورش نسل آینده و انتقال ارزش‌های الهی دارد. در همین راستا، کانون خانه و خانواده و نقش محوری زن همواره مورد توجه و هجمۀ دشمنان بوده است. آیت‌الله خامنه‌ای با توجه به نقشۀ جامع هویت زن مسلمان به‌عنوان، مادر خوب، همسر خوب و مجاهد فی‌سبیل‌الله بر تبیین جایگاه خانواده به‌منزلۀ مهم‌ترین پایه‌های تربیت روحی و فکری بشر بر اهمیت نقش مادری و همسری تأکید داشته و این امر را یکی از محورهای اصلی جهاد تبیین می‌داند. حفظ ارزش‌های خانوادگی، ترویج ازدواج به‌هنگام، فرزندآوری [۳۴] و تقویت نقش مادر در تربیت فرزندان، از جمله وظایفی است که می‌تواند جامعه را در برابر هجمه‌های فرهنگی و انحرافات فکری محافظت کرده و نسل‌هایی متعهد و آگاه به ارزش‌های اسلامی پرورش دهد.[۳۵]
تبیین حکمرانی اسلامی در جهاد تبیین
حکمرانی اسلامی در منطق اسلام، با سایر اشکال حکمرانی رایج در جهان تفاوت بنیادین دارد. این نوع حکمرانی بر پایۀ اصول و مبانی معنوی و اخلاقی استوار است. آیت‌الله خامنه‌ای ویژگی‌هایی مانند مردمی بودن، دینی بودن، اعتقادی بودن، عدم اشرافی‌گری، عدم اسراف و ظلم نکردن و ظلم نپذیرفتن را از ارکان اساسی حکمرانی اسلامی می‌داند و تبیین آن را روشی برای پیشرفت و توسعۀ مادی جامعه معرفی می‌کند.[۳۶]
جایگاه جهاد تبیین در جنگ نرم
جهاد تبیین از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای جایگاه محوری و راهبردی در مقابلۀ با جنگ نرم دارد. در اندیشۀ سیاسی وی، جنگ نرم به شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی تعبیر شده است. جنگ نرم از منظر وی، ایجاد تردید در دل‌ها و ذهن‌های مردم به‌وسیلۀ ابزارهای فرهنگی، نفوذ، دروغ و شایعه‌پراکنی است. این نوع جنگ، با هدف تغییر هویت دینی افراد، رواج ابتذال و فساد اخلاقی، کاهش مشارکت سیاسی مردم، استحالۀ فرهنگی، تضعیف روحیۀ انقلابی، ارائۀ تصویری تاریک از آینده، ناامیدی در مبارزه علیه نظام سلطه و در نهایت مهار و فروپاشی یک نظام سیاسی صورت می‌گیرد. [۳۷] در همین راستا، جهاد تبیین با تبیین مفاهیم اسلامی و روشنگری برای رفع ابهام و تردید در اذهان، مؤثرترین و بهترین سلاح در جنگ نرم است و از تحریفات و انحرافات جلوگیری کرده و افکار عمومی را در برابر جنگ نرم مصون می‌سازد. [۳۸] از نظر آیت‌الله خامنه‌ای، اگر در فضای حقیقی و مجازی و در رسانه‌ها، منکری انجام شده یا معروفی ترک شود، مانند تضعیف باورهای دینی و اعتقادی یا توهین به مقدسات و تمسخر احکام الهی، بر همۀ کسانی که توانایی تبیین حقایق و دفاع را دارند و می‌توانند اثرگذار باشند، واجب کفایی و فوری است که به وظیفۀ خود عمل کنند.[۳۹]
پانویس
- ↑ إبن‌منظور، لسان‌العرب، بی‌تا، ج3، ص135.
- ↑ صلح‌میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص6.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار قاریان و حافظان برتر شرکت‌کننده در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ تبیین.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از شعرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ صلح‌میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص7.
- ↑ «خلاصه مذاکرات جلسۀ علنی یکشنبه 15 اسفند 1400 مجلس شورای اسلامی»، وب‌سایت ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.
- ↑ «تخصیص بودجه سنگین برای جهاد تبیین کار غلطی است»، خبرگزاری شبستان.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار قاریان و حافظان برتر شرکت‌کننده در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ صلح‌میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص5-6.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در مراسم دوازدهمین سالگرد رحلت امام خمینی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.[۱]
- ↑ طباطبایی، المیزان، 1387ش، ج15، ص315.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ سورۀ بقره، آیۀ 242.
- ↑ سورۀ فصلت، آیۀ 53.
- ↑ سورۀ نحل، آیۀ 64.
- ↑ سورۀ بقره، آیۀ 187.
- ↑ صلح میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص75-81.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از شعرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ کاوند و محمدی‌مقدم، «الگوی مفهومی جهاد تبیین از دیدگاه مقام معظم رهبری»، 1401ش، ص172-175.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مسئولان اقتصادی و دست‌اندرکاران اجرای اصل 44 قانون اساسی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ نعمتی و لزگی، «اصول، سیاست‌ها و الزامات جهاد تبیین در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، 2022م، ص5.
- ↑ کاوند و محمدی‌مقدم، «الگوی مفهومی جهاد تبیین از دیدگاه مقام معظم رهبری»، 1401ش، ص173.
- ↑ صلح‌میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص169-186.
- ↑ واحدی‌زاده، «جهاد تبیین باعث حفظ حضور مردم در صحنه‌های اجتماعی می‌شود»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ صلح‌میرزایی، جهاد تبیین، 1400ش، ص97-145.
- ↑ مهربانی و زرگران‌خوزانی، «واکاوی جهاد تبیین: پژوهشی مبتنی بر تحلیل مضمون در بیانات مقام معظم رهبری»، 1401ش، ص401-405.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ سعیدی، «جهاد تبیین و سبک زندگی هیئتی»، وب‌سایت روزنامۀ همشهری.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در ارتباط تصویری با مداحان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ ابراهیمی، «جهاد تبیین در عرصۀ خانواده و فرزندآوری»، 1401ش، ص29.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ قاسمی، «تبیین و بررسی مفهوم جنگ نرم در اندیشۀ سیاسی مقام معظم رهبری»، 1392ش، ص109-114.
- ↑ جوکار، «جهاد تبیین در جنگ نرم»، خبرگزاری میزان.
- ↑ «استفتائات جدید (دی ماه)»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری.
منابع
- قرآن کریم.
- إبن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
- ابراهیمی، سیده‌سکینه، «جهاد تبیین در عرصۀ خانواده و فرزندآوری»، نشریۀ مطالعات خانواده و تربیت اسلامی، شمارۀ 5، بهار و تابستان 1401ش.
- «استفتائات جدید (دی ماه)»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: 1 دی 1401ش.
- «تخصیص بودجه سنگین برای جهاد تبیین کار غلطی است»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: 19 اسفند 1400ش.
- جوکار، محمدصالح، «جهاد تبیین در جنگ نرم»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 22 اسفند 1400ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در ارتباط تصویری با مداحان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 15 بهمن 1399ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 5 مهر 1400ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 3 خرداد 1395ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 19 اسفند 1400ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از شعرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 14 شهریور 1388ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1400ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار قاریان و حافظان برتر شرکت‌کننده در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 29 اردیبهشت 1395ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار مداحان اهل بیت»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 3 بهمن 1400ش.
- خامنه‌ای، «بیانات در دیدار مسئولان اقتصادی و دست‌اندرکاران اجرای اصل 44 قانون اساسی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 30 بهمن 1385ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم دوازدهمین سالگرد رحلت امام خمینی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 14 خرداد 1380ش.
- «خلاصه مذاکرات جلسۀ علنی یکشنبه 15 اسفند 1400 مجلس شورای اسلامی»، وب‌سایت ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، تاریخ درج مطلب: 17 اسفند 1400ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، روزنه، 1373ش.
- سعیدی، مهدی، «جهاد تبیین و سبک زندگی هیئتی»، وب‌سایت روزنامۀ همشهری، تاریخ درج مطلب: 5 بهمن 1400ش.
- صلح‌میرزایی، سعید، جهاد تبیین در اندیشۀ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تهران، انقلاب اسلامی، 1400ش.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ترجمۀ محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1387ش.
- قاسمی، زهرا، «تبیین و بررسی مفهوم جنگ نرم در اندیشۀ سیاسی مقام معظم رهبری»، نشریۀ حبل‌المتین، شمارۀ 3-4، پاییز 1392ش.
- کاوند، ندا و محمدی‌مقدم، یوسف، «الگوی مفهومی جهاد تبیین از دیدگاه مقام معظم رهبری»، نشریۀ مطالعات راهبردی بسیج، شمارۀ 97.2، زمستان 1401ش.
- مهربانی، قربانعلی و زرگران‌خوزانی، فاطمه، «واکاوی جهاد تبیین: پژوهشی مبتنی بر تحلیل مضمون در بیانات مقام معظم رهبری»، نشریۀ مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، شمارۀ 24، زمستان 1401ش.
- نعمتی، امیرحسین و لزگی، علینقی، «اصول، سیاست‌ها و الزامات جهاد تبیین در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، نشریۀ اندیشۀ سیاسی اجتماعی اسلام، شمارۀ 1، 2022م.
- واحدی‌زاده، حمید، «جهاد تبیین باعث حفظ حضور مردم در صحنه‌های اجتماعی می‌شود»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 11 دی 1402ش.