انتخابات ریاست جمهوری 1403: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
==کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری== | ==کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری== | ||
زهره الهیان که نمایندگی مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس را در دورۀ هشتم و یازدهم مجلس شورای اسلامی در کارنامۀ خود دارد، در روز سوم به ستاد انتخابات وزارت کشور آمد و ثبت‌نام کرد. در روز پنجم نیز سیده حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز، در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان داوطلب در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. زنان دیگری نیز برای کاندیداتوری به وزارت کشور آمده‌اند که ثبت‌نام‌شان قطعی نشد و الهیان و | زهره الهیان که نمایندگی مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس را در دورۀ هشتم و یازدهم مجلس شورای اسلامی در کارنامۀ خود دارد، در روز سوم به ستاد انتخابات وزارت کشور آمد و ثبت‌نام کرد. در روز پنجم نیز سیده حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز، در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان داوطلب در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. زنان دیگری نیز برای کاندیداتوری به وزارت کشور آمده‌اند که ثبت‌نام‌شان قطعی نشد و الهیان و زرآبادی، تنها داوطلبان زن در انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم هستند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/1240506/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DB%B1% «اولین کاندیدای زن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت تابناک.]</ref> این در حالی است که برخی از شبکه‌های معاند مانند شبکه تلویزیونی ایران‌اینترنشنال که در لندن مستقر است مدعی شده بود ستاد انتخابات وزارت کشور ایران از ثبت‌نام زنان برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری، جلوگیری می‌کند.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/971414/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%84-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AB%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D9%86%D8 «شبکه اینترنشنال: وزارت کشور از ثبت‌نام زنان برای ریاست‌جمهوری خودداری می‌کند»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران].</ref> طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان نیز اعلام کرد که مسئلۀ جنسیت در قانون وجود ندارد و بر اساس مصوبۀ مربوط به اصل 115 قانون اساسی، ثبت‌نام زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری، منعی ندارد.<ref>[https://www.entekhab.ir/fa/news/788813/%D8%B3%D8%AE%D9%86%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AB%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «سخنگوی شورای نگهبان: «ثبت‌نام» بانوان در انتخابات ریاست‌جمهوری بلامانع است»، وب‌سایت انتخاب].</ref> | ||
==نامزدهای تایید صلاحیت شده ادوار مختلف انتخابات ریاست‌جمهوری== | ==نامزدهای تایید صلاحیت شده ادوار مختلف انتخابات ریاست‌جمهوری== | ||
نسخهٔ ۳ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۰
انتخابات ریاست جمهوری 1403؛ برگزاری چهاردهمین دورۀ انتخابات ریاست‌جمهوری به‌صورت فوق‌العاده در تیرماه 1403ش.
انتخابات 1403، چهاردهمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری، در جمهوری اسلامی ایران است که جمعه 8 تیر 1403ش، به‌صورت فوق‌العاده برگزار خواهد شد؛[۱] در 30 اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ش سیدابراهیم رئیسی، هشتمین رییس‌جمهور ایران بر اثر سانحۀ سقوط بالگرد حامل وی، درگذشت.[۲] سپس در 31 اردیبهشت، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، «محمد مخبر» معاون اول رییس‌جمهوری را به‌عنوان مدیر قوۀ مجریه منصوب کرد تا بر اساس قانون به مدت 50 روز دولت را اداره کند.[۳]
پشتوانه‌ها
1. حقوقی
در نظام مردم‌سالاری دینی برای تمام موارد اضطراری، راه‌های قانونی و حقوقی پیش‌بینی شده است تا شهروندان در چنین مواقعی احساس خلأ نکنند و کشور دچار هرج‌ومرج و آسیب‌های امنیتی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نشود. انتخابات 1403ش نیز از نظر حقوقی، مبتنی بر اصل 131 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بوده که در آن شرایط انتخابات فوق‌العاده را به این صورت توضیح داده است: در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور یا در موردی که مدت ریاست‌جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را بر عهده می‌گیرد و شورای متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت ۵۰ روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود.[۴]
2. ساختاری
کارشناسان معتقدند که ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران از ثبات و قدرت‌مندی بالایی برخودار است؛ زیرا این نظام با تکیه بر ظرفیت‌ها و قدرت درون‌زای خود، توانست در ظرف مدت کوتاه و بدون این که مردم احساس خلأ کنند، اوضاع پیش‌آمده را به‌خوبی مدیریت و مقدمات انتخابات 1403ش را فراهم کند.[۵] در راستای مدیریت بحران، آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی ایران، بعد از وقوع حادثه به ملت ایران توصیه کرد که نگران و دلواپس نباشند؛ هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید و همه کارهای مربوط به قوۀ مجریه به‌صورت مرتب و منظم انجام خواهد شد.[۶]
دیدگاه‌ها درباره کاندیدای تراز ریاست‌جمهوری
- آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی: انتخاب رئیس‌جمهور شایسته، ایران قوی را به‌دنبال دارد. ریاست‌جمهوری در ایران، مهمترین، مؤثرترین، پُرمشغله‌ترین و پُرمسئولیت‌ترین مدیریت است. کسانی که داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شوند، متوجه سنگینی کار و مسئولیت رئیس‌جمهور باشند. داوطلب جایگاه ریاست‌جمهوری باید مشکلات اصلی ایران را بشناسد و برای آنها برنامه و راه‌حلِ داشته باشد. اولین مسئله، اقتصاد کشور و مسائل مهم آن مانند رشد تولید ملی، رشد سرمایه‌گذاری، تقویت پول ملی و مسئله تورم است. همچنین امنیت، آسیب‌های اجتماعی، چگونگی مواجهه با سیاست‌های پیچیده جهانی و فرهنگ، از مسائل مهم هستند. رئیس‌جمهور مطلوب، کسی است که باکفایت، باایمان، عدالت‌خواه، ضد فساد، دارای عملکرد انقلابی و جهادی، معتقد به توانمندی‌های داخلی، امیدوار به آینده و معتقد به جوانان به‌عنوان پیشران حرکت عمومی کشور باشد. مردم باید فردی با این خصوصیات را پیدا کنند و البته انتخابات باید به حفظ وحدت و انسجام اجتماعی یاری برساند نه آن‌که نماد دودستگی و تفرقه و دوقطبی‌گری باشد. اختلاف در سلیقه و بینش سیاسی نباید برهم‌زننده وحدت ملی باشد.[۷]
- آیت‌الله محمدمهدی میرباقری: کاندیدای تَراز جمهوری اسلامی، باید قدرت اسلام را پذیرفته و مرعوب دشمنان اسلام نباشد. او باید ظرفیت ملّت ایران و جبهۀ مقاومت را در ایجاد تحولات بزرگ قبول داشته باشد. رئیس‌جمهور در تَرازِ ملّت ایران، کسی است که خود را وقف حل مشکلات زندگی مردم می‌کند، اما این هدف را در دست برداشتن از آرمان‌ها نمی‌جوید و گفتمان ساختن ایران و ایجاد امت اسلامی را در مسیر آرمان عصر ظهور دنبال می‌کند.[۸]
زمان‌بندی انتخابات 1403ش
بعد از قطعی‌شدن درگذشت رئیس‌جمهوری در سانحۀ سقوط بالگرد، مطابق تصویب سران قوا و با هماهنگی شورای نگهبان، جدول زمان‌بندی انتخابات نهایی شده و ۱۰ تا ۱۴ خردادماه 1403ش به‌مدت ۵ روز موعد ثبت‌نام از داوطلبان خواهد بود.[۹] سپس شورای نگهبان از ۱۵ تا ۲۱ خرداد صلاحیت‌های ثبت‌نام‌کنندگان را بررسی می‌کند و روز ۲۲ خرداد اسامی نامزدهای انتخابات دولت چهاردهم منتشر خواهد شد. به‌گفتۀ سخنگوی ستاد انتخابات کشور، مهلت تبلیغات کاندیداها از ۲۳ خرداد تا ۶ تیرماه است و رأی‌گیری برای انتخابِ نهمین رئیس‌جمهور ایران در روز ۸ تیر ۱۴۰۳ش انجام خواهد گرفت. دولت چهاردهم کار خود را از تیرماه ۱۴۰۳ش آغاز و تا سال ۱۴۰۷ش ادامه خواهد داد.[۱۰]
ستاد انتخابات کشور، کلیات جدول زمان بندی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری را به شرح زیر، اعلام کرد:[۱۱]
| ردیف | شرح برنامه | مدت اجرا | تاریخ اجرا |
|---|---|---|---|
| 1 | صدور دستور شروع انتخابات توسط وزیر کشور به فرمانداران | 1 روز | 10 خرداد |
| 2 | تشکیل هیات‌های اجرایی مرکزی و شهرستانی | 1 روز | 10 خرداد |
| 3 | ثبت نام از داوطلبان | 5 روز | 10 تا 14 خرداد |
| 4 | رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان | 7 روز | 15 تا 21 خرداد |
| 5 | انتشار اسامی نامزدها توسط وزارت کشور | 1 روز | 22 خرداد |
| 6 | تبلیغات انتخاباتی نامزدها | 15 روز | 23 خرداد تا 6 تیر |
| 7 | ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی نامزدها | 1 روز | 7 تیر |
| 8 | اخذ رای | یک روز | 8 تیر |
گمانه‌زنی‌ها درباره نامزدهای احتمالی
پس از درگذشت سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس‌جمهور اسلامی ایران، بر اساس قانون اساسی، آیت‌الله خامنه‌ای در 31 اردیبهشت 1403ش، معاون‌اول رئیس‌جمهور را به سرپرستی قوه مجریه منصوب کرد تا ضمن ادارۀ دولت، زمینه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری را به‌سرعت فراهم کند. در پی این فرمان قانونی، احزاب، جناح‌ها و شخصیت‌های سیاسی تلاش‌های گسترده‌ای را در راستای شناسایی و معرفی افراد مناسب برای نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز کردند تا هم سلایق و جناح‌های مختلف سیاسی در ایران، نمایندگان شایسته‌ای در این انتخابات داشته باشند و هم مشارکت گسترده ایرانیان در چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، شکل بگیرد. این تلاش‌ها در رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی با عناوین گوناگون مانند «نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳»، «تأیید و تکذیب‌های کاندیداتوری افراد»، «بررسی گزینه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳» و عبارت‌های مشابه، بازنمایی شده است.
سید یاسر جبرائیلی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، که از تدوین‌کنندگان برنامه اقتصادی سید ابراهیم رئیسی در دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌آید، روز هفتم خرداد 1403 در نامه‌ای سرگشاده از آیت‌الله علیرضا اعرافی، آیت‌الله محمدمهدی میرباقری و آیت‌الله محسن اراکی، که هر کدام دارای جایگاه‌های مهمی در جمهوری اسلامی ایران هستند، دعوت کرده است که در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان داوطلب، حضور یابند. وی در این دعوت‌نامه اشاره کرده است که: مقام ریاست‌جمهوری، مقام طراحی و تشخیص و تصمیم بوده و فردی با این توان‌مندی‌ها می‌بایست در راس قوه مجریه جای گیرد تا ضمن شناخت دقیق نسخه‌های سرمایه‌داری، به نسخه‌های برآمده از انقلاب اسلامی اشراف و باور داشته باشد و با شجاعت و درایت، آن را اجرا کند.[۱۲]
بر این اساس تا روز هفتم خرداد 1403ش، از افراد زیر به‌عنوان کسانی نام برده می‌شود که گروه‌هایی برای حضور آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری 1403ش به رایزنی پرداخته‌اند:[۱۳]
- سعید جلیلی
- علی لاریجانی
- مسعود پزشکیان
- سعید محمد
- محمود احمدی‌نژاد
- علی شمخانی
- صادق محصولی
- محسن هاشمی رفسنجانی
- محمدرضا عارف
- عبدالناصر همتی
- اسحاق جهانگیری
اعلام حضور در عرصه انتخابات
از روز دهم تا چهاردهم خرداد 1403ش، به تفکیک روز، افراد زیر با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، به‌عنوان داوطلب ریاست‌جمهوری، ثبت نام کردند:
روز نخست
5 داوطلب، شامل:
- سعید جلیلی: عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام ، عضو شورای راهبردی روابط خارجی و یکی از دو نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی؛ سعید جلیلی متولد ۱۳۴۴ش پیش از این دو مرتبه کاندیدای ریاست‌جمهوری شده بود. در انتخابات 1392ش، نفر سوم شد و از حسن روحانی شکست خورد. در سال ۱۴۰۰ش هم با شعار «دولت جهش و جهاد: جهاد بزرگ برای جهش ایران» کاندیدای انتخابات شد که در نهایت به نفع سید ابراهیم رئیسی کناره‌گیری کرد.
- مصطفی کواکبیان: دبیرکل حزب مردم‌سالاری و نماینده سابق مجلس؛ مصطفی کواکبیان متولد 1341ش، چهره‌ای اصلاح‌طلب به‌شمار می‌رود که پیش از این، چند مرتبه برای انتخابات ریاست‌جمهوری (1384ش؛ 1392ش؛ 1396ش؛ 1400ش) ثبت‌نام کرده بود، اما هیچ‌گاه کاندیداتوری‌اش تایید نشد. او سابقه نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی را در دوره‌های هشتم و دهم، در کارنامه سیاسی خود دارد.
- قدرتعلی حشمتیان: دبیرکل جمعیت مستقل ایران اسلامی و نماینده سابق مجلس؛ قدرتعلی حشمتیان متولد ۱۳۳۲ش، نماینده مردم سنقر در دورۀ پنجم مجلس شورای اسلامی بوده است. حشمتیان در سال 1396ش، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد، اما پس از گذشت چند روز از نامزدی انصراف داد.
- محمدرضا صباغیان بافقی: نماینده سابق مجلس؛ محمدرضا صباغیان متولد 1347ش نماینده مردم مهریز، بافق، بهاباد، ابرکوه و خاتم در دوره دهم، یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی بوده است.
- عباس مقتدایی خوراسگانی: نماینده سابق مجلس؛ عباس مقتدایی متولد 1346ش، سابقه نمایندگی مردم اصفهان و ورزنه در دوره‌های نهم، یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی را در کارنامه سیاسی خود دارد.[۱۴]
روز دوم
4 داوطلب، شامل:
- علی لاریجانی: مشاور رهبر انقلاب اسلامی و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس سه دوره مجلس شورای اسلامی؛ علی اردشیر لاریجانی متولد 1336ش که سابقه ۳ دوره نمایندگی و ریاست مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هشتم، نهم و دهم، دو دوره ریاست سازمان صداوسیما از ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳ و سرپرستی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کارنامه سوابق خود دارد، در رقابت‌های انتخاباتی دوره نهم ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۴ش، نفر ششم شد. لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سیزدهم در سال ۱۴۰۰ش نیز ثبت‌نام کرد، اما صلاحیت وی مورد تایید شورای نگهبان قرار نگرفت.[۱۵]
- محمود احمدی بی‌غش: نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هشتم و یازدهم و همچنین استاندار خراسان شمالی در دولت دهم؛ محمود احمدی بی‌غش زاده 1341ش است.
- محمد خوش‌چهره: زادۀ ۱۳۳۲ش و نماینده مردم تهران در دور هفتم مجلس شورای اسلامی.
- عبدالناصر همتی: رئیس بانک مرکزی در دولت دوازدهم و نامزد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در سال 1400ش. عبدالناصر همتی زادۀ 1336ش است.[۱۶]
روز سوم
8 نفر، شامل:
- مسعود پزشکیان: زادۀ ۱۳۳۳ش، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در ادوار هشتم، نهم، دهم، يازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی، نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی در دوره دهم و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت هشتم.
- سید احمد رسولی‌نژاد: زادۀ 1342ش، نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در ادوار چهارم، پنجم، هفتم و یازدهم مجلس شورای اسلامی.
- سید وحید حقانیان: معاون امور ویژه دفتر رهبر انقلاب اسلامی.
- علیرضا زاکانی: زادهٔ ۱۳۴۴ش، شهردار تهران و نماینده مردم نمایندهٔ قم در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تهران در ادوار هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی بود. وی سابقه ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس، ریاست سازمان بسیج دانشجویی و دستیاری رئیس‌جمهور در دولت سیزدهم را در کارنامه خود دارد. زاکانی مالک وب‌سایت خبری جهان‌نیوز و هفته‌نامه پنجره است. صلاحیت زاکانی برای نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری در سال‌های 1392 و 1396ش توسط شورای نگهبان رد شد. او بار دیگر در سال 1400 نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد که این بار، شورای نگهبان، صلاحیت او را تأیید کرد، اما او در نهایت به نفع سید ابراهیم رئیسی کناره گرفت.
- حبیب‌الله دَهمَرده: زادۀ 1331ش، نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در دوره دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی و استاندار لرستان، سیستان و بلوچستان و کرمان.
- سید محمدرضا میرتاج‌الدینی: زادۀ 1341ش، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در ادوار هفتم، هشتم و یازدهم مجلس شورای اسلامی.
- فداحسین مالکی: زادۀ 1333ش، نماینده مردم زاهدان در دوره‌های یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی و رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.[۱۷]
روز چهارم
20 نفر، شامل:
- محمدمهدی اسماعیلی: زاده 1354ش، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، معاون سیاسی استاندار اصفهان در دولت دهم.
- مسعود زریبافان: زادۀ 1336ش، معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت دهم.
- حسین افشارزاده: با سابقۀ فرماندهی قرارگاه پشتیبانی ستادکل نیروهای مسلح و ریاست دژبان کل ارتش جمهوری اسلامی ایران.
- محمود احمدی‌نژاد: زادۀ 1335ش، ششمین رئیس‌جمهور اسلامی ایران در دوره‌های نهم و دهم ریاست‌جمهوری، اولین استاندار اردبیل؛ احمدی‌نژاد سابقه شهرداری تهران وعضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه سیاسی خود دارد. وی در ششمین دوره مجلس شورای اسلامی، نامزد نمایندگی از تهران بود که پیروز نشد و به مجلس راه نیافت. او همچنین نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ش شد، اما شورای نگهبان، صلاحیت او را تأیید نکرد.
- محمود صادقی: زادۀ 1341ش، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در دوره دهم مجلس شورای اسلامی.
- حسینعلی قاسم‌زاده: زادۀ 1338ش، نماینده مردم بابل در ادوار پنجم، ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی.
- صادق خلیلیان: زادۀ 1338ش، وزیر جهاد کشاورزی در دولت دهم؛ وی در دولت سیزدهم به‌مدت یک‌سال استاندار خوزستان بوده است.
- سید محمد مقیمی: زادۀ 1350ش، با سابقه ریاست دانشگاه تهران.
- ایرج سفلی شاهوردی: سرتیپ و فرمانده سابق حفاظت اطلاعات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران. سرتیپ شاهوردی در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400ش نیز داوطلب شده بود که صلاحیت او از سوی شورای نگهبان، تأیید نشد.
- محمدحسین قدیری ابیانه: زادۀ 1332ش، سفیر ایران در کشورهای استرالیا و مکزیک.
- حسن محمدیاری: زادۀ 1347ش، نماینده مردم طوالش، رضوانشهر و ماسال در دورۀ یازدهم مجلس شورای اسلامی.
- سید مجتبی محفوظی: نمایندۀ مردم آبادان در دورۀ یازدهم مجلس شورای اسلامی.
- شهریار حیدری: نماینده مردم قصرشیرین و سرپل ذهاب در مجلس یازدهم.
- علی صوفی: زاده 1328ش، دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات است و استاندار بوشهر در دولت چهارم، استاندار کهگیلویه و بویر احمد در دولت پنجم، استاندار گیلان در دولت هفتم و وزیر تعاون در دولت هشتم بوده است.
- محمدرضا پورابراهیمی: زادۀ 1349ش، نمایندۀ مردم کرمان و راور در ادوار نهم، دهم و یازدهم در مجلس شورای اسلامی و همچنین رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بود. وی در انتخابات اسفند 1402 شکست خورد و از راهیابی به مجلس دوازدهم باز ماند. او در انتخابات ریاست‌جمهوری 1403ش از سوی حزب مؤتلفه اسلامی، حمایت شده است.
- حسین میرزایی: زادۀ 1353ش، نماینده مردم اصفهان و ورزنه در یازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی.
- محمد شریعتمداری: زادۀ 1339ش، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت دوازدهم، وزیر صنعت، معدن و تجارت در دولت یازدهم، وزیر بازرگانی در دولت‌های هفتم و هشتم و عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران در سال‌های 1385 تا 1393ش با حکم آیت‌الله خامنه‌ای.
- غلامحسین رضوانی: نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس یازدهم.
- سید غنی نظری: نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس یازدهم.
- جلیل جعفری بنه‌خلخال: نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس نهم.[۱۸]
کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری
زهره الهیان که نمایندگی مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس را در دورۀ هشتم و یازدهم مجلس شورای اسلامی در کارنامۀ خود دارد، در روز سوم به ستاد انتخابات وزارت کشور آمد و ثبت‌نام کرد. در روز پنجم نیز سیده حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز، در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان داوطلب در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. زنان دیگری نیز برای کاندیداتوری به وزارت کشور آمده‌اند که ثبت‌نام‌شان قطعی نشد و الهیان و زرآبادی، تنها داوطلبان زن در انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم هستند.[۱۹] این در حالی است که برخی از شبکه‌های معاند مانند شبکه تلویزیونی ایران‌اینترنشنال که در لندن مستقر است مدعی شده بود ستاد انتخابات وزارت کشور ایران از ثبت‌نام زنان برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری، جلوگیری می‌کند.[۲۰] طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان نیز اعلام کرد که مسئلۀ جنسیت در قانون وجود ندارد و بر اساس مصوبۀ مربوط به اصل 115 قانون اساسی، ثبت‌نام زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری، منعی ندارد.[۲۱]
نامزدهای تایید صلاحیت شده ادوار مختلف انتخابات ریاست‌جمهوری
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، هر چهار سال یک بار انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود و رئیس‌جمهور با آرای مستقیم مردم انتخاب می‌شود. از سال ۱۳۵۷ تا 1403ش، 14 دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برگزار شده است. اولین دوره در ۵ بهمن ۱۳۵۸ش و انتخابات دوره چهاردهم در ۸ تیر ۱۴۰3 به انجام رسید. نامزدهای تأیید صلاحیت شده در هر دوره عبارت‌اند از:
دوره نخست (1358ش)
در اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که هنوز شورای نگهبان شکل نگرفته بود، از میان 124 داوطلب، پس از انصراف یا استعفای برخی، ۹۶ نامزد به رقابت پرداختند که از میان آنها ابوالحسن بنی‌صدر بیش از 76 درصد آرا را به‌دست آورد و نخستین رئیس‌جمهور اسلامی ایران شد. این دوره از انتخابات در شرایطی برگزار شد که در پی تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان انقلابی، دولت موقت به نخست‌وزیری مهندس بازرگان، استعفا داده بود و امور اجرایی کشور با هدایت شورای انقلاب پی‌گیری می‌شد.
دوره دوم (1360ش)
در دوره دوم انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان از میان ۷۱ داوطلب، صلاحیت ۴ نفر شامل سید علی‌اکبر پرورش، عباس شیبانی، حبیب‌الله عسگراولادی و محمدعلی رجایی را تأیید کرد. در این دوره، محمدعلی رجایی با کسب ۹۰ درصد آرا دومین رئیس‌جمهور ایران شد. دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، یک سال پس از آغاز جنگ تحمیلی برگزار شد، اما محمدعلی رجایی تنها یک ماه پس از آغاز ریاست‌جمهوری، در اثر بمب‌گذاری به شهادت رسید.
دوره سوم (1360ش)
در دوره سوم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، 46 نفر ثبت‌نام کردند که شورای نگهبان از میان آنها صلاحیت 4 نفر شامل سید علی خامنه‌ای، سید علی‌اکبر پرورش، حسن غفوری‌فرد و سید رضا زواره‌ای را تأیید کرد. در این دوره، آیت‌الله خامنه‌ای با کسب 94 درصد آرا سومین رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره چهارم (1364ش)
در چهارمین دوره ریاست‌جمهوری، ۵۰ نفر داوطلب شدند که شورای نگهبان صلاحیت حبیب‌الله عسگراولادی، سید محمود کاشانی و سید علی خامنه‌ای را تأیید کرد. در این دوره آیت‌الله خامنه‌ای با ۸۵ درصد آرا، برای بار دوم به ریاست‌جمهوری ایران انتخاب شد. پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل در تیر ۱۳۶۷ش، پایان جنگ تحمیلی و رحلت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ش، از ویژگی‌های این دوره است. در پی این رویداد، آیت‌الله خامنه‌ای توسط مجلس خبرگان رهبری، جانشین امام خمینی شد.
دوره پنجم (1368ش)
انتخابات پنجمین دوره ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، اولین انتخابات در زمان رهبری آیت‌الله خامنه‌ای بود. در این دوره از میان 79 داوطلب، صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی توسط شورای نگهبان تأیید شد. در این دوره، هاشمی رفسنجانی با کسب 94 درصد آرا، رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره ششم (1372ش)
ششمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری با ثبت‌نام 128 داوطلب، همراه بود که شورای نگهبان، صلاحیت عبدالله جاسبی، رجبعلی طاهری، احمد توکلی و اکبر هاشمی رفسنجانی را تأیید کرد. هاشمی رفسنجانی با کسب 63 درصد آرا، بار دیگر رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره هفتم (1376ش)
برای دور هفتم ریاست‌جمهوری ایران، 238 نفر ثبت‌نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت سید محمد خاتمی، محمد محمدی ری‌شهری، سید رضا زواره‌ای و علی‌اکبر ناطق نوری را تأیید کرد. در این دوره، سید محمد خاتمی با کسب 69 درصد آرا پنجمین رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره هشتم (1380ش)
در دوره هشتم از میان 817 داوطلب، صلاحیت 10 نفر تأیید شد: سید محمد خاتمی، احمد توکلی، علی شمخانی، عبدالله جاسبی، حسن غفوری فرد، منصور رضوی، شهاب‌الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و محمود کاشانی. از میان آنها سید محمد خاتمی با کسب 77 درصد آرا برای بار دوم، رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره نهم (1384ش)
در دورۀ نهم ریاست‌جمهوری، شورای نگهبان از میان 1014 داوطلب ثبت‌نام کرده، صلاحیت 6 نفر شامل محمود احمدی‌نژاد، اکبر هاشمی رفسنجانی، مهدی کروبی، محمدباقر قالیباف و علی لاریجانی را تأیید کرد. پس از نامه‌نگاری و حکم حکومتی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، صلاحیت مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده نیز توسط شورای نگهبان تأیید شد. پس از راهیابی محمود احمدی‌نژاد و اکبر هاشمی رفسنجانی به دور دوم انتخابات، سرانجام محمود احمدی‌نژاد با کسب 61 درصد آرا، ششمین رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره دهم (1388ش)
دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران با ثبت‌نام 475 داوطلب، همراه بود که شورای نگهبان صلاحیت محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی، میرحسین موسوی و محسن رضایی را تأیید کرد. محمود احمدی‌نژاد با 62 درصد آرا، بار دیگر رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره یازدهم (1392ش)
در دوره یازدهم ریاست‌جمهوری، از میان 686 داوطلب، شورای نگهبان صلاحیت حسن روحانی، محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی، محسن رضایی، علی‌اکبر ولایتی و سیدمحمد غرضی را تأیید کرد. در این دوره، حسن روحانی با کسب 51 درصد آرا، هفتمین رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره دوازدهم (1396ش)
برای دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران، 1636 داوطلب و از جمله 136 زن، ثبت‌نام کردند. شورای نگهبان در این دوره، صلاحیت سید مصطفی آقا میرسلیم، اسحاق جهانگیری، حسن روحانی، سید ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف و سید مصطفی هاشمی‌طبا را تأیید کرد. در دوره دوازدهم، حسن روحانی با کسب 57 درصد آرا بار دیگر رئیس‌جمهور ایران شد.
دوره سیزدهم (1400ش)
در دوره سیزدهم انتخابات ریاست‌جمهوری، 592 داوطلب ثبت‌نام کردند که شورای نگهبان، صلاحیت سید ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، علیرضا زاکانی، محسن رضایی، عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده، را تأیید کرد. در این دوره، مهرعلیزاده، زاکانی و جلیلی به‌نفع کاندیداهای مورد نظر خود از میدان رقابت کناره‌گیری کردند. سید ابراهیم رئیسی با کسب 62 درصد آرا، هشتمین رئیس‌جمهور اسلامی ایران شد. در اردیبهشت ۱۴۰۳ش، سید ابراهیم رئیسی، بر اثر سقوط بالگرد حین خدمت به شهادت رسید و این دوره ریاست‌جمهوری پیش از موعد به پایان رسید.[۲۲]
دوره چهاردهم (1403ش)
در 22 خرداد 1403 اعلام می‌شود.
اطلاعیه‌های ستاد انتخابات کشور
اطلاعیه شماره یک
ستاد انتخابات کشور در هشتم خرداد 1403ش در اطلاعیه شماره یک خود، شرایط داوطلبین ثبت‌نام را به استناد ماده ۳۵ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، به شرح زیر اعلام کرد:[۲۳]
- رجل مذهبی - سیاسی بودن
- ایرانی‌الاصل بودن
- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
- مدیر و مدبر بودن
- دارای حسن سابقه و امانت و تقوی
- مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.
در بخش دیگری از این اطلاعیه، بر اساس مصوبه 20 دی 1396ش شورای نگهبان و اصلاحیه آن در تاریخ 8 اردیبهشت 1400ش، شرایط افزوده‌ای برای داوطلبین ذکر شده است:[۲۴]
- سابقه تصدی حداقل چهار سال در مناصب اجرایی سیاسی کشور
- سلامت و توانایی لازم جهت ایفای مسئولیت‌های ریاست جمهوری
- داشتن حداقل سن ۴۰ سال تمام شمسی و حداکثر سن ۷۵ سال تمام شمسی هنگام ثبت‌نام
- ارائه برنامه‌ها و خط‌مشی‌های اجرایی در چارچوب صلاحیت و اختیارات قوه مجریه مبتنی بر اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام
- وابسته نبودن به گروه‌های غیر قانونی و فقدان سوابق سوء امنیتی از جمله در فتنه سال ۱۳۸۸ش.
- عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم آن.
دیدگاه‌ها درباره انتخابات ریاست‌جمهوری 1403
عزت‌الله ضرغامی: اگر شورای نگهبان سختگیری نکند حتما یکی از پرشورترین و رقابتی‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری را شاهد خواهیم بود.[۲۵]
رسول جعفریان: با توجه به همه شرایط موجود، منصفانه است که جلیلی و لاریجانی رقبای اصلی یکدیگر در این انتخابات باشند. دو طرز تفکر، دو دکترین متفاوت و دو پاسخ به دشواری‌های موجود در عرصه‌های مختلف.[۲۶]
امکان رأی‌گیری الکترونیک در برخی شهرها
ستاد انتخابات کشور اعلام کرده است که در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری، زیرساخت‌های لازم برای برگزاری رأی‌گیری الکترونیک در تهران و چند کلان‌شهر دیگر را دارد. به‌صورت قانونی، بهره‌گیری از این امکان، منوط به تأیید شورای نگهبان است.[۲۷]
نظرسنجی و پیش‌بینی دربارۀ انتخابات ریاست‌جمهوری 1403
- به گفته میراحمدی رئیس کمیته امنیت انتخابات کشور، بر اساس آخرین نظرسنجی وزارت ارشاد تا 7 خرداد 1403ش، میزان مشارکت مردم در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری بالای ۷۰ درصد خواهد بود.[۲۸]
- موسسه افکارسنجی ملت در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، از افراد بالای ۱۸ سال در کشور و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده متناسب با جمعیت و به شیوه تلفنی، از تاریخ ۶ تا ۹ خرداد ۱۴۰۳ش، میزان مشارکت مردم در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را سنجش کرده است. در این نظرسنجی، دوسوم از پاسخگویان (۶۴/۲ درصد)، شرکت در این انتخابات را برای بهبود شرایط کشور موثر دانسته‌اند و به‌ترتیب ۳۳/۸ درصد از پاسخگویان «عدالت‌خواهی و مبارزه با فساد»، ۲۶/۱ درصد «رفع تحریم‌های خارجی»، ۲۶ درصد «بهبود مدیریت و افزایش کارآمدی مسئولان» و ۴/۴ درصد «آزادی‌های سیاسی و اجتماعی» را اولویت اصلی رئیس‌جمهور آینده اعلام کرده‌اند. دربارۀ مشارکت در چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، ۵۳/۴ درصد بیان کرده‌اند قطعا شرکت می‌کنند و در مقابل ۱۷/۷ درصد اصلاً شرکت نمی‌کنند. همچنین، ۲۸/۹ درصد هنوز تصمیم نگرفته‌اند. از منظر این موسسه افکارسنجی، با حضور چهره‌های مختلف که سلایق سیاسی گوناگون را درچهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، پوشش دهد انتظار می‌رود میزان مشارکت افزایش پیدا کند.[۲۹]
جستارهای وابسته
- سید ابراهیم رئیسی
- مردم‌سالاری دینی
- مشارکت در انتخابات
- رأی‌گیری
- رأی اولی
- رأی سفید
- تبلیغات انتخاباتی
- تنفیذ حکم
پانویس
- ↑ «کلیات جدول زمان‌بندی انتخابات ریاست جمهوری»، وب‌سایت وزارت کشور.
- ↑ «سید محرومان شهید راه خدمت شد»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «اعلام جزئیاتی مهم از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت روزنامۀ دنیا اقتصاد؛ «زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر شده در فضای مجازی اعتبار ندارد»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «انتخابات برای تعیین رئیس‌جمهور جدید ۸ تیر برگزار می‌شود»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «نهضت ادامه دارد»، وب‌سایت دیگران.
- ↑ «دعای رهبر انقلاب برای سلامتی رئیس‌جمهور در دیدار جمعی از خانواده‌های سپاهیان پاسدار»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
- ↑ «سخنرانی نوروزی رهبر انقلاب خطاب به ملت ایران»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «سخنان مهم آیت‌الله میرباقری دربارۀ ویژگی‌های کاندیدای تَراز ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت خبری تحلیلی بولتن‌نیوز.
- ↑ «اعلام جزئیاتی مهم از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.
- ↑ «انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم چه مراحلی دارد؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «کلیات جدول زمان‌بندی انتخابات ریاست جمهوری»، وب‌سایت وزارت کشور.
- ↑ جبرائیلی، «نامه‌ای به محضر حضرات آیات اعرافی، اراکی و میرباقری»، صفحه شخصی در ایتا.
- ↑ «آخرین اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳/ نامزدهای احتمالی چه افرادی هستند؟»، خبرگزاری میزان.
- ↑ «روز اول ثبت‌نام»، وب‌سایت خبری تحلیلی عصر ایران.
- ↑ «آغاز دومین روز ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.
- ↑ «در دومین روز از ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ چه گذشت؟»، وب‌سایت جوان‌آنلاین.
- ↑ «پوشش کامل اخبار و حواشی سومین روز ثبت‌نام کاندیداها»، خبرگزاری میزان.
- ↑ چهارمین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست جمهوری، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «اولین کاندیدای زن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت تابناک.
- ↑ «شبکه اینترنشنال: وزارت کشور از ثبت‌نام زنان برای ریاست‌جمهوری خودداری می‌کند»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.
- ↑ «سخنگوی شورای نگهبان: «ثبت‌نام» بانوان در انتخابات ریاست‌جمهوری بلامانع است»، وب‌سایت انتخاب.
- ↑ «مروری بر تاریخچه ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت تابناک.
- ↑ «اطلاعیه شماره یک ستاد انتخابات کشور در مورد ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری» وب‌سایت وزارت کشور.
- ↑ «اطلاعیه شماره یک ستاد انتخابات کشور در مورد ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری» وب‌سایت وزارت کشور.
- ↑ ضرغامی، «خیالتان راحت!» وب‌سایت انتخاب.
- ↑ «پیش‌بینی رسول جعفریان از رقابت لاریجانی و جلیلی در انتخابات ۱۴۰۳»، وب‌سایت آخرین خبر.
- ↑ «ساز و کار نهایی برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «آخرین نظرسنجی‌ها تا ۳ روز قبل مشارکت بالای ۷۰ درصدی را نشان می‌دهد»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «پیش‌بینی مشارکت بالای 53 درصدی در انتخابات ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
منابع
- «آخرین اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳/ نامزدهای احتمالی چه افرادی هستند؟»، خبرگزاری میزان، تاریخ انتشار: 7 خرداد 1403ش.
- «آخرین نظرسنجی‌ها تا ۳ روز قبل مشارکت بالای ۷۰ درصدی را نشان می‌دهد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 خرداد ۱۴۰۳ش.
- «آغاز دومین روز ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ انتشار: 11 خرداد 1403ش.
- «اعلام جزئیاتی مهم از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت روزنامۀ دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: ۷ خرداد ۱۴۰۳ش.
- «اطلاعیه شماره یک ستاد انتخابات کشور در مورد ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری»، وب‌سایت وزارت کشور، تاریخ درج مطلب: 8 خرداد ۱۴۰۳ش.
- «انتخابات برای تعیین رئیس‌جمهور جدید ۸ تیر برگزار می‌شود»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم چه مراحلی دارد؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۵ خرداد ۱۴۰۳ش.
- «اولین کاندیدای زن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ش.
- «پوشش کامل اخبار و حواشی سومین روز ثبت‌نام کاندیداها»، خبرگزاری میزان، تاریخ انتشار: 12 خرداد 1403ش.
- «پیش‌بینی رسول جعفریان از رقابت لاریجانی و جلیلی در انتخابات ۱۴۰۳»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ انتشار: 11 خرداد 1403ش.
- «پیش‌بینی مشارکت بالای 53 درصدی در انتخابات ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ انتشار: 13 خرداد 1403ش.
- جبرائیلی، سید یاسر، «نامه‌ای به محضر حضرات آیات اعرافی، اراکی و میرباقری»، صفحه شخصی در ایتا، تاریخ انتشار: 7 خرداد 1403ش.
- «چهارمین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست جمهوری»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 13 خرداد 1403ش.
- «در دومین روز از ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ چه گذشت؟»، وب‌سایت جوان‌آنلاین، تاریخ انتشار: 11 خرداد 1403ش.
- «دعای رهبر انقلاب برای سلامتی رئیس‌جمهور در دیدار جمعی از خانواده‌های سپاهیان پاسدار»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 30 اردیبهشت 1403ش.
- «روز اول ثبت‌نام»، وب‌سایت خبری تحلیلی عصر ایران، تاریخ انتشار: 10 خرداد 1403ش.
- «زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر شده در فضای مجازی اعتبار ندارد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «ساز و کار نهایی برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۱۴۰۳»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۶ خرداد ۱۴۰۳ش.
- «سخنان مهم آیت‌الله میرباقری دربارۀ ویژگی‌های کاندیدای تَراز ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت خبری تحلیلی بولتن‌نیوز، تاریخ انتشار: 8 خرداد 1403ش.
- «سخنرانی نوروزی رهبر انقلاب خطاب به ملت ایران»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: 1 فروردین 1400ش.
- «سخنگوی شورای نگهبان: «ثبت‌نام» بانوان در انتخابات ریاست‌جمهوری بلامانع است»، وب‌سایت انتخاب، تاریخ انتشار: 13 خرداد 1403ش.
- «سید محرومان شهید راه خدمت شد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «شبکه اینترنشنال: وزارت کشور از ثبت‌نام زنان برای ریاست‌جمهوری خودداری می‌کند»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ انتشار: 13 خرداد 1403ش.
- ضرغامی، سید عزت‌الله، «خبالتان راحت»، وب‌سایت انتخاب، تاریخ انتشار: 9 خرداد 1403ش.
- «کلیات جدول زمان‌بندی انتخابات ریاست جمهوری»، وب‌سایت وزارت کشور، تاریخ درج مطلب: ۱ خرداد ۱۴۰۳ش.
- «مروری بر تاریخچه ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری»، وب‌سایت تابناک، تاریخ انتشار: 7 خرداد 1403ش.
- «نهضت ادامه دارد»، وب‌سایت دیگران، تاریخ درج مطلب: 4 خرداد 1403ش.