آسایشگاه کهریزک

آسایشگاه کهریزک؛ اقامتگاه و مرکز توان‌بخشی خیریه در کهریزک.

آسایشگاه کهریزک، مؤسسۀ خیریۀ غیردولتی، غیرانتفاعی و مردمی است که مددجویان را از سراسر ایران با شرایط خاص پذیرش می‌کند. این مؤسسه با همکاری نیکوکاران، فعالیت‌های خود را پیش برده و در عین‌ حال با چالش‌های مالی، زیست‌‌محیطی و پرکردن اوقات فراغت مددجویان خود مواجه است.

معرفی

آسایشگاه کهریزک، مرکزی است که جهت توان‌بخشی، مراقبت، آموزش و نگهداری از سالمندان، معلولین و کودکان مبتلا به اتیسم ایجاد شده و خدمات و حمایت‌های اجتماعی برای مددجویان خود با کمک‌های مردمی ارایه می‌کند. این مرکز با 40 هکتار زمین و 18 هکتار زیربنا، در جنوب تهران و در منطقۀ کهریزک موقعیت دارد. مؤسسۀ خیریۀ کهریزک در 1351ش توسط حکیم‌زادۀ لاهیجی مدیر وقت بیمارستان فیروزآبادی شهر ری در بيمارستان امين‌الدوله كه درب آن سال‎ها بسته مانده بود، بنیان نهاده شد. این مؤسسه در 1352ش توسعه یافته و بخش آسایشگاه سالمندان آن در زمینی به مساحت 2800 متر مربع، ساخته شد. امروزه اما مؤسسۀ خیریۀ کهریزک با وسعت حدود 420.000 مترمربع زمين و 180.000 مترمربع زیربنا با احداث بناهاي زيبا برای معلولان و سالمندان با كاربري‌هاي مختلفی مانند كارگاه‌ها، فيزيوتراپي، ساختمان بيماران ام.اس، کتابخانه، سالن ورزشي، فضاي سبز و آب‌نما در خدمت مددجويان است.

بخش‌های آسایشگاه

آسایشگاه خیریۀ کهریزک از واحد اداری، خوابگاه‌های مددجویان، واحد اجرایی، واحدهای حوزۀ سلامت و توان‌بخشی، واحد فرهنگی، شهرک‌های مسکونی، ساختمان مهر و مجتمع ورزشی تشکیل شده است. واحد اداری آسایشگاه کهریزک از بخش‌های مدیریت، روابط عمومی، امورمالی، کارگزینی، خدمات ماشینی و تدارکات، در مساحت 1300 مترمربع و در دو طبقه ایجاد شده است. ستاد مرکزی مؤسسۀ خیریۀ کهریزک، آسایشگاه معلولین و سالمندان خیریۀ کهریزک استان تهران، آسایشگاه معلولین و سالمندان خیریۀ کهریزک استان البرز، گروه بانوان نیکوکار استان تهران، انجمن بانوان نیکوکار کهریزک استان البرز، درمانگاه تخصصی و مرکز جراحی جوادالائمه و دانشگاه جامع علمی- کاربردی استان تهران از مراکز وابسته به موسسۀ خیریۀ کهریزک است.

شرایط و مراحل پذیرش

موسسه خیریه کهریزک، سالمندان بالای 60 سال را با رضایت فرد و یا قیم قانونی او، پذیرش می‌کند. همچنین معلولانی ‌که قدرت استقلال خود را از دست داده و ادامۀ اقامت آنها در منزل، منوط به دریافت خدمات توان‎بخشی باشد در گروه سنی 15 تا 60 سال، پذیرش می‌شوند. مراحل پذیرش شامل ثبت درخواست بستری مددجو، ارایه مدارک اولیه برای ثبت‌نام، ارزیابی اولیۀ مددجو توسط تیم ارزیابی، تشکیل کمیتۀ پذیرش و بررسی نظر کمیته درخصوص بستری مددجو است. در این چارچوب، مواردی مانند اعتیاد به مواد مخدر، ابتلا به هپاتیت، ایدز، سل و یا هرگونه بیماری عفونی مسری، ابتلا به بیماری حاد و اورژانسی، ابتلا به هرگونه بیماری مزمن اعصاب و روان و اختلال روانی‌حاد، ابتلا به اختلالات شناختی (دمانس پیشرفته، آلزایمر)، سوء سابقۀ کیفری و رفتارهای ضد اجتماعی، ابتلا به بیماری‌های صعب العلاج و ابتلا به بیماری‌های نیازمند مراقبت تخصصی و فوق تخصصی بیمارستانی، مانع پذیرش مددجو می‌شود.

ماهیت حقوقی آسایشگاه

آسایشگاه کهریزک یک مؤسسۀ غیرانتفاعی، غیردولتی، خیریه و مردمی است که هزینه‌های آن با کمک‌ مالی مردم نیکوکار، کمک‌های مستمر هیئت امنا و هیئت مدیره، درآمد حاصل از فروش تولیدات کارگاه‌ها و کمک سازمان‌ها و نهادها به‌صورت داوطلبانه، تأمین می‌شود. این آسایشگاه مبلغ بسیار اندکی از مددجویان دریافت می‌کند. حمایت‌های اجتماعی از مددجویان مؤسسۀ کهریزک توسط مردم صورت می‌پذیرد. نیکوکاران زیادی از شنبه تا چهارشنبه در بخش‌های تغذیه، نظافت، تفریح و سایر امورات سالمندان همکاری داوطلبانه و خیرخواهانه دارند. در این مرکز حدود 10 پزشک متخصص روزهای تعطیل خود را به درمان بیماران خانۀ سالمندان اختصاص داده‌اند.

تعداد مددجویان آسایشگاه

مؤسسۀ خیریۀ کهریزک تاکنون، بیش از 3250 نفر از سالمندان، بیماران ام اس و کودکان معلول ذهنی و اتیسم را تحت مراقبت، درمان، آموزش و توان‌بخشی دارد.

دلیل شکل‌گیری آسایشگاه

1. مساعدت‌های انسان‌دوستانه

مساعدت‌های انسان‌دوستانه بنیادی‌ترین عامل ایجاد مؤسسۀ خیریۀ کهریزک بوده است. پریشان‌احوالی بیماران معلول و سالمندان فرسوده و بی‌خانمان که نهادهای رسمی نتوانسته بود به وضعیت آنان رسیدگی کند، جرقه تأسیس خیریۀ کهریزک را در ذهن حکیم‌زادۀ لاهیجی برافروخت.

2. حرمت‌گذاشتن به سالمندان

سالمندان با توجه به‌حساسیت ‌سنی ‌که دارند، شایستۀ رفتار مناسب، محترمانه، مهربانانه و حمایت‌گرانه هستند. برخورد نامناسب و غیرمحترمانه به روحیۀ حساس آنان لطمه زده و منجر به بروز ناهنجاری جسمی و روانی در آنان می‌شود. رهاکردن سالمندان و معلولین در خارج از منزل و یا در خانه‌ها با عدم رسیدگی مناسب، حرمت آنان شکسته شده و نیازمند مرکزی است تا با حفظ حرمت آنان به‌ مراقبت آنان اقدام شود. این مهم در مؤسسۀ خیریه کهریزک تأمین شده و با برخوردهای صبورانه، محترمانه و کارشناسی‌شدۀ مددکاران آسایشگاه، مراقبت کامل از ‌سالمندان صورت می‌پذیرد.

3. کمک به خانواده‌های سالمند

مشکلات روزافزون خانواده‌های مراقب سالمند به‌صورت کلی و زنان خانواده به‌طورخاص یکی دیگر از عوامل ایجاد مراکز مراقبت از سالمندان و معلولین است. یافته‌ها نشان داده است که بیشتر مشکلات اجتماعی خانواده‌های دارای سالمند، ناتوانی در حد متوسط تا زیاد گفته شده که در این میان مشکلات زنان بیشتر از سایرین برآورد شده است. براساس تحقیقات به‌عمل‌آمده، تغییر در وضعیت سلامت فرد مراقب مانند کم‌خوابی، اضطراب و تنش، مسئولیت‌های گوناگون نگهداری، ناکافی‌بودن حمایت خانواده، نارسایی حمایت‌های حرفه‌ای، منزوی‌شدن افراد مراقب از فعالیت‌های اجتماعی و قرار گرفتن وی در معرض آسیب‌های روانی و جسمی دیگر، مجموعه عواملی بوده که تأسیس آسایشگاه‌ها را در جهت حمایت از خانواده‌های مراقب توجیه‌پذیر ساخته است.

خدمات و حمایت‌های اجتماعی آسایشگاه

1. خدمات بهداشتی

مراقبت، درمان، آموزش و توان‌بخشی سالمندان، بیماران ام اس، کودکان معلول ذهنی و اتیسم بخشی از خدمات صحی و بهداشتی مؤسسۀ خیریۀ کهریزک است که برای مددجویان ارایه می‌شود. در این مرکز علاوه‌بر نگهداری از سالمندان، خدمات توان‌بخشی مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی، تغذیه، شنوایی، روان‌شناسی، ورزش، گفتاردرمانی و پرستاری برای مددجویان انجام می‌پذیرد.

این مرکز، خدمات مراقبتی، بهداشتی، درمانی، توان‌بخشی و حمایتی برای سالمندان و معلولین که قادر به مراجه به مرکز نیستند، در منزل آنان ارایه می‌کند. در این‌گونه موارد، تیم توان‌بخشی به‌صورت فردی یا گروهی بـه‌منظور مداخلۀ مـؤثر و ارایۀ خدمات در زمینه‌های پزشکی، آموزشی، پرستاری، توان‌بخشی، اجتماعی و روان‌شناسی به منزل توان‌خـواه مراجعه می‌کند. اعضای تیم توان‌بخشی متشکل از پزشک، پرستار، مددکار اجتماعی، روان‌شنـاس، کاردرمـان، فیزیوتـراپیست، گفتاردرمـان و کارشناس تغذیه می‌باشند.

2. برگزاری مراسم ملی و مذهبی

افسردگی و احساس تنهایی اصلی‌ترین ناهنجاری و بزرگترین دغدغۀ خانۀ سالمندان و معلولین کهریزک شمرده شده بود که حمایت‌های اجتماعی جهت رفع این دغدغه‌ها، مورد تأکید کارشناسان آن تشخیص شده است. برگزاری مراسم مذهبی ‌میلاد و وفیات، مراسم عاشورا و تاسوعای حسینی، اعیاد ملی و مذهبی از برنامه‌هایی است که جهت رهایی سالمندان از تنهایی و افسرده‌گی، در این آسایشگاه برگزار می‌شود.

3. به‌کارگماری مددجو

به‌کارگماری مددجویان در کار‌های خیاطی، شیشه‌کاری، آینه‌کاری، قالی‌بافی، صنایع‌دستی، عروسک‌بافی، مجسمه‌سازی از دیگر برنامۀ حمایتی است که جهت ایجاد حس مفید بودن برای سالمندان، انجام می‌شود.

4. جهت‌دهی برنامه‌های ملاقات

جهت‌دهی برنامۀ ملاقات‌ برخی نیکوکاران که تنها به‌قصد گفتگو با سالمندان و گذراندن وقت با آنان به‌ آسایشگاه مراجعه می‌کنند، یکی دیگر از حمایت‌های اجتماعی است که در این مؤسسه صورت می‌پذیرد. هم‌صحبتی با سالمندان مساعدت بزرگی است که در پاسخ به نیاز اساسی شنیده‌شدن سالمندان طراحی شده و از افسرد‌گی و کناره‌گیری سالمندان از جمع جلوگیری می‌کند.

چالش‌های آسایشگاه

1. چالش‌های اقتصادی

از آن جایی ‌که حمایت‌های مالی این مرکز، تنها توسط خیران انجام می‌گیرد، در بسیاری از مواقع دچار مشکل مالی و اقتصادی است.

2. چالش‌های زیست محیطی

مجتمع پردازش و بازیافت زبالۀ آرادکوه در کیلومتر ۲۳ جاده قدیم تهران – قم و در جنوب کهریزک از بزرگترین مشکلات زیست‌محیطی آسایشگاه کهریزک است. این مجتمع روزانه هشت هزار تن انواع پسماندهای مختلف را از مناطق ۲۲ گانۀ تهران جهت امحا و دفع دریافت می‌کند. پسماند و تصفیه‌خانۀ فاضلاب خود مؤسسۀ خیریۀ کهریزک نیز اهالی آن را با نگرانی مواجه کرده است.

3. اوقات فراغت مددجویان

پرکردن اوقات فراغت در بهبود درك افراد از سلامتي، استقلال، سبك زندگي، اميد به زندگي و كيفيت زندگي، دارای تأثير قابل ملاحظه‌اي است، اما آسایشگاه کهریزک در این زمینه با مشکلات فراوان روبرو است.

منابع

• «آسایشگاه خیریۀ کهریزک استان تهران»، وب‌سایت مؤسسۀ خیریۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.
• «انواع خدمات در گروه سالمندان»، وب‌سایت مؤسسۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.
• «ارایه خدمات در گروه معلولان»، وب‌سایت مؤسسۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.
• بابایی، مهرزاد، «مشکلات اجتماعی خانواده‌های مراقبت‌کننده از سالمند ناتوان در شهر کرج»، مجلۀ سالمندي ايران، سال 2، شمارۀ 3، بهار1386ش.
• «با خانۀ سالمندان کهریزک آشنا شوید»، وب‌سایت مؤسسۀ خیریۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 7 بهمن 1402ش.
• «تاریخچه»، وب‌سایت مؤسسۀ خیریۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 7 بهمن 1402ش.
• رحیمی، ابوالفضل و دیگران، «تجارب سالمندان تهراني در زمينۀ اوقات فراغت و تفريحات»، سالمند، سال 5، شمارۀ 15، بهار1389ش.
• «رییس سازمان حفاظت از محیط زیست؛ از همۀ ظرفیت‌های سازمان برای رفع مشکلات زیست‌محیطی کهریزک استفاده می‌کنیم»، وب‌سایت مؤسسۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.
• «سه‌هزارودویست‌وپنجاه هزار مددجو تحت پوشش کهریزک»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: 30 خرداد 1401ش.
• «ضرورت توجه به چالش‌های عمرانی آسایشگاه خیریه کهریزک»، خبرگزاری بین‌المللی قرآنی، تاریخ درج مطلب: 27 بهمن 1395ش.
• «مهم‌ترین چالش‌های بخش کهریزک تحت تاثیر آرادکوه است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 22 خرداد 1399ش.
• «موسسه خیریه کهریزک در یک نگاه»، وب‌سایت مؤسسۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.
• «واحد اداری»، وب‌سایت مؤسسۀ خیریۀ کهریزک، تاریخ بازدید: 12 بهمن 1402ش.

[[رده: ]]