بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>خشونت خانوادگی در افغانستان؛</big>''' رفتارهای آزاردهنده میان اعضای خانواده در افغانستان.
'''<big>خشونت خانوادگی در افغانستان؛</big>''' رفتارهای آزاردهنده میان اعضای خانواده در افغانستان.


خشونت خانوادگی به شکل خشونت جسمی، روانی و جنسی است که پیامدهای غیرقابل جبران جسمی، روحی و روانی بر اعضای خانواده برجای می‌گذارد. عوامل خشونت خانوادگی در افغانستان پایین بودن سطح سواد، فقر فرهنگی، جامعه سنتی و مردسالار است. کارشناسان راهکارهای محو خشونت خانوادگی را افزایش سطح سواد، ایجاد شغل و آگاهی‌دهی در بخش‌های مختلف می‌دانند.
خشونت خانوادگی به شکل خشونت جسمی، روانی و جنسی است که پیامدهای غیرقابل جبران جسمی، روحی و روانی بر اعضای خانواده برجای می‌گذارد. عوامل خشونت خانوادگی در افغانستان پایین بودن سطح سواد، فقر فرهنگی، جامعه سنتی و [[مردسالاری]] است. کارشناسان راهکارهای محو [[خشونت خانگی]] را افزایش سطح سواد، ایجاد شغل و آگاهی‌دهی در بخش‌های مختلف می‌دانند.
==مفهوم‌شناسی==
==تعریف خشونت خانوادگی==
خشونت خانوادگی یا خانگی (Domestic violence) به‌معنای هر نوع رفتار خشونت‌آمیز در محیط [[خانه]] توسط یکی از اعضا نسبت به دیگر افراد در [[خانواده]] است که منجر به آسیب‌های جسمی، جنسی، روانی و یا اعمال فشار اقتصادی می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/170165/fa#downloadbottom خانی و همکاران، «بررسی خشونت خانوادگی در میان خانواده‌های شهر دهگلان؛ با تاکید بر خشونت علیه زنان»، 1389ش، ص 68.]</ref>  
خشونت خانوادگی یا خانگی (Domestic violence) به‌معنای هر نوع رفتار خشونت‌آمیز در محیط [[خانه]] توسط یکی از اعضا نسبت به دیگر افراد در [[خانواده]] است که منجر به آسیب‌های جسمی، جنسی، روانی و یا اعمال فشار اقتصادی می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/170165/fa#downloadbottom خانی و همکاران، «بررسی خشونت خانوادگی در میان خانواده‌های شهر دهگلان؛ با تاکید بر خشونت علیه زنان»، 1389ش، ص 68.]</ref>
==انواع خشونت==
==انواع خشونت خانوادگی==
[[خشونت علیه زنان|خشونت]] خانوادگی شکل‌های متفاوتی دارد  از جمله:
خشونت خانوادگی شکل‌های متفاوتی دارد  از جمله:


1- خشونت فیزیکی: هرگونه آزار جسمی مانند کتک زدن یا آسیب رساندن و زخمی کردن قربانی با سلاح‌های گرم و سرد به‌طور عمدی را خشونت فیزیکی می‌گویند. این خشونت گاهی به مرگ قربانی نیز می‌انجامد.
#خشونت فیزیکی: هرگونه آزار جسمی مانند کتک‌زدن یا آسیب‌رساندن و زخمی‌کردن قربانی با سلاح‌های گرم و سرد به‌طور عمدی را خشونت فیزیکی می‌گویند. این خشونت گاهی به مرگ قربانی نیز می‌انجامد.
#خشونت روانی: به رفتارهای پرخاشگرانه‌ای می‌گویند که به تحقیر، توهین، آزار و اذیت قربانی منجر شود.
#خشونت جنسی: هر گونه عملکرد جنسی که با استفاده از خشونت و اجبار در برقراری ارتباط جنسی صورت بگیرد. <ref>[https://www.heratps.org/analysewrite/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C/ محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.]</ref>


2- خشونت روانی: به رفتارهای پرخاشگرانه‌ای می‌گویند که به تحقیر، توهین، آزار و اذیت قربانی منجر شود.
==خشونت علیه زنان==
اگرچه [[خشونت خانگی از منظر آموزه‌های اسلام]]، نکوهیده و نامطلوب است؛ اما در جامعه مسلمان افغانستان، خشونت خانگی شایع است. رایج‌ترین و گسترده‌ترین خشونت خانوادگی در افغانستان [[خشونت علیه زنان]] از نوع خشونت جسمی و فیزیکی مانند زد و خورد، قطع اعضای بدن، مجروح کردن و کار اجباری است و حتی این [[خشونت خانگی|خشونت‌های خانوادگی]] به قتل زنان می‌انجامد.<ref>[http://ابراهیم‌خیل،%20«ثبت%20بیش%20از%2034https://www.khaama.com/persian/archives/12966400%20قضیه%20خشونت%20علیه%20زنان%20در%20افغانستان»،%20خبرگزاری%20دویچه%20وله. ابراهیم‌خیل، «ثبت بیش از 3400 قضیه خشونت علیه زنان در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.]</ref>


3- خشونت جنسی: هر گونه عملکرد جنسی که با استفاده از خشونت و اجبار در برقراری ارتباط جنسی صورت بگیرد. <ref>[https://www.heratps.org/analysewrite/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C/ محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.]</ref>
بسیاری از زنان خشونت‌دیده در منزل، در جامعۀ سنتی افغانستان به‌دلیل فشار اجتماعی و حفظ [[آبرو]]، انواع خشونت‌های خانوادگی و ضایع شدن [[حقوق خانوادگی زن مسلمان|حقوق خانوادگی]]، [[حقوق جنسی زن|حقوق جنسی]] و [[حقوق مالی زن در زندگی مشترک|حقوق مالی]] خود را کتمان می‌کنند و به مراکز قضایی و حقوقی مراجعه نمی‌کنند.<ref> [https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7% «زنان، قربانیان لب فروبسته خشونت خانگی در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.]</ref>  
==خشونت علیه زنان==
رایج‌ترین و گسترده‌ترین خشونت خانوادگی در افغانستان خشونت در برابر زنان از نوع خشونت جسمی و فیزیکی مانند زد و خورد، قطع اعضای بدن، مجروح کردن و کار اجباری است و حتی این خشونت‌های خانوادگی به قتل زنان می‌انجامد. <ref>[http://ابراهیم‌خیل،%20«ثبت%20بیش%20از%2034https://www.khaama.com/persian/archives/12966400%20قضیه%20خشونت%20علیه%20زنان%20در%20افغانستان»،%20خبرگزاری%20دویچه%20وله. ابراهیم‌خیل، «ثبت بیش از 3400 قضیه خشونت علیه زنان در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.]</ref> بسیاری از زنان خشونت‌دیده در منزل، در جامعۀ سنتی افغانستان به‌دلیل فشار اجتماعی و حفظ [[آبرو]]، انواع خشونت‌های خانوادگی را کتمان می‌کنند و به مراکز قضایی و حقوقی مراجعه نمی‌کنند.<ref> [https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7% «زنان، قربانیان لب فروبسته خشونت خانگی در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.]</ref>  


==خشونت علیه کودکان==
==خشونت علیه کودکان==
بسیاری از کودکان در افغانستان قربانی خشونت‌های خانوادگی می‌شوند که در کنار خشونت اقتصادی، خشونت حاصل از جنگ در اجتماع، در منزل به‌هدف تربیت، مورد [[تنبیه بدنی]] قرار می‌گیرند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/280540 «خشونت و تنبیه در دوران کودکی و پیامدهای آن در بزرگسالی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> حتی بسیاری از خانواده‌ها ضرب و جرح، فحش و یا تهدید کودکان را خشونت نمی‌دانند، بلکه آن را برای بهتر شدن تربیت فرزندان لازم می‌دانند.<ref>[https://www.etilaatroz.com/91908/punishing-children-at-home-abuse-that-families-think-is-education/ نادر، «تنبیه کودکان در خانه؛ آزاری که خانواده‌ها فکر می‌کنند «تربیت» است»، وب‌سایت اطلاعات روز.]</ref>  
بسیاری از کودکان در افغانستان قربانی خشونت‌های خانوادگی می‌شوند. [[خشونت خانگی علیه کودکان|خشونت علیه کودکان]] در افغانستان شایع است و آنها در کنار خشونت اقتصادی و خشونت حاصل از جنگ در اجتماع، در [[خانه]] نیز به‌هدف تربیت، مورد [[تنبیه بدنی]] قرار می‌گیرند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/280540 «خشونت و تنبیه در دوران کودکی و پیامدهای آن در بزرگسالی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> حتی بسیاری از خانواده‌ها ضرب و جرح، فحش یا تهدید [[کودک|کودکان]] را خشونت نمی‌دانند، بلکه آن را برای بهتر شدن تربیت فرزندان لازم می‌دانند.<ref>[https://www.etilaatroz.com/91908/punishing-children-at-home-abuse-that-families-think-is-education/ نادر، «تنبیه کودکان در خانه؛ آزاری که خانواده‌ها فکر می‌کنند «تربیت» است»، وب‌سایت اطلاعات روز.]</ref>  
==پیامدها==
==پیامدهای خشونت خانوادگی در افغانستان==
خشونت خانوادگی پیامد‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زیادی را در پی دارد. آسیب روحی و روانی بر اعضای خانواده، کاهش [[اعتماد به نفس]] و تاثیر منفی بر افکار آنها از جمله پیامدهای فردی به‌شمار می‌رود. <ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=141790 انصاری، «پیامدهای خشونت علیه زنان در خانواده»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref> احتمال گرایش کودکان قربانی به مواد مخدر و تمایل به بزهکاری در جامعه نیز از پیامدهای فردی خشونت خانوادگی است که به‌تدریج به جامعه کشانده می‌شود. <ref> [http://www.rawanonline.com/domesticviolence-htm/ درمان، «خشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن»، وب‌سایت روان آنلاین.]</ref>
خشونت خانوادگی پیامد‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زیادی را در پی دارد. آسیب روحی و روانی بر اعضای خانواده، کاهش [[اعتماد به نفس]] و تاثیر منفی بر افکار آنها از جمله پیامدهای فردی به‌شمار می‌رود.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=141790 انصاری، «پیامدهای خشونت علیه زنان در خانواده»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref> احتمال گرایش کودکان قربانی به مواد مخدر و تمایل به بزهکاری در جامعه نیز از پیامدهای فردی خشونت خانوادگی است که به‌تدریج به جامعه کشانده می‌شود.<ref> [http://www.rawanonline.com/domesticviolence-htm/ درمان، «خشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن»، وب‌سایت روان آنلاین.]</ref>
 
اساسی‌ترین پیامد این خشونت در سطح [[خانواده]] آن است که با از بین رفتن آرامش در خانواده به‌ویژه [[آرامش زن]]، نظام‌های بسیاری ازجمله [[تربیت دینی کودک]]، [[تربیت جنسی کودک]]، [[تربیت اقتصادی فرزندان|تربیت اقتصادی]]، [[آموزش کودک]] به‌ویژه [[آموزش کودکان در اسلام|از منظر اسلامی]] و [[آموزش زنان در افغانستان|آموزش زنان]]، دچار فروپاشی می‌شود. با فروپاشی نظام خانواده، [[پدر]]، مادر و فرزندان از هم جدا می‌شوند و کانون خانواده و ساختار آن از بین می‌رود. همچنین خشونت‌های خانوادگی عامل بروز اختلاف‌های اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌ها در سطح جامعه می‌شود.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/170182/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D9%84-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C «عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref>
 
افزایش [[خودکشی]] زنان در افغانستان از دیگر پیامدهای خشونت خانوادگی است که زنان و دختران جوان در پی خشونت فیزیکی و جسمی دچار مشکلات روانی و روحی شده و اقدام به خودکشی می‌کنند.<ref> [https://www.heratps.org/analysewrite/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C/ محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.]</ref> 
==عوامل خشونت خانوادگی در افغانستان==
عوامل خشونت خانگی در جوامع سنتی و جنگ‌زده مانند افغانستان ریشه در عدم موجودیت نظام مستحکم اداری، فقر جامعه و بی‌کفایتی دولت در ایجاد شغل، بیکاری مردان، پایین‌بودن سطح سواد و ناآگاهی در مورد حقوق افراد خانواده ازجمله [[حقوق کودکان]]، [[حقوق سالمندان]]، [[حقوق جنسی زن]]، [[حقوق فرزند در اسلام|حقوق فرزند]]، [[حقوق مالی زن در زندگی مشترک|حقوق مالی زن]] و [[حقوق خانوادگی زن مسلمان|حقوق خانوادگی زن]]، [[چند همسری مردان|تعدد زوجات]] و عدم مراعات در تحقق احکام شرعی است.<ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref>
 
رسم و رسوم تبعیض‌آمیز جنسیتی و فرهنگی<ref>[https://asiapacific.unwomen.org/sites/default/files/Field%20Office%20ESEAsia/Docs/Publications/2016/07/ACO_EVAW_brief_dari_final_email2.pdf «مهار کردن خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان»، وب سایت زنان ملل متحد]</ref> نیز از دیگر عوامل خشونت خانگی است که باعث ازدواج زودهنگام، ازدواج بدل، ازدواج اجباری، بد دادن<ref>"بد دادن" اصطلاحی رایج در افغانستان برای دختر دادن در عوض خون‌بها است.</ref>  و فروش دختران<ref>[https://ariapress.org/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%D8%9B-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%98%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF/ .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.]</ref> می‌شود. تقابل و تناقض مدرنیته و سنت در خانواده‌های افغانستانی<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/166008/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D8%B4-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D9 .«زنان امروزی در کشاکش جهالت مدرن و جهالت کهن، دست به دست می‌شوند»، وب‌سایت آوا پرس.]</ref> ممنوعیت [[اشتغال زنان افغانستان|اشتغال]] و [[تحصیل زنان]]<ref>[https://ariapress.org/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%D8%9B-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%98%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF/ .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.]</ref>  و اختلال ارتباط‌گیری زوجین را در پی دارد که این تقابل نیز از جمله عواملی است که باعث خشونت‌های خانگی در افغانستان می‌شود.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/170182/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D9%84-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C .«عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref>
 
==کنترل خشونت خانوادگی در افغانستان==
صاحب‌نظران برای کاهش خشونت خانگی در افغانستان به راهکارهایی مانند افزایش آگاهی، آموزش [[مهارت‌های زندگی]] به خانواده‌ها، اجرای برنامه‌های تقویتی به‌جهت همدلی میان اعضای خانواده به‌ویژه کودکان و آگاهی‌بخشی در مورد پیامدهای خشونت‌های خانوادگی، توصیه کرده‌اند.<ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref>
 
در مرحلۀ دوم تقویت [[اقتصاد خانواده|اقتصاد خانواده‌ها]] و به‌ویژه توجه به [[کسب و کار خانگی|کسب‌وکار خانگی]] و نقش [[زن در اقتصاد خانواده]]، از مهم‌ترین راهکارها است؛ تمرکز بر [[اقتصاد کشاورزی افغانستان|اقتصاد کشاورزی]] و [[اقتصاد صنعتی افغانستان|اقتصاد صنعتی]] با هدف برون‌رفت از [[اقتصاد مواد مخدر افغانستان|اقتصاد مواد مخدر]]، جامعه را از فقر و بی‌کاری می‌رهاند و به هر میزان که در جامعه بیکاری و فقر کم‌تر باشد، به همان تناسب آمار خشونت خانگی نیز پایین می‌آید.<ref>[https://acku.edu.af/1890/ .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.]</ref>  


اساسی‌ترین پیامد این خشونت در سطح خانواده آن است که با از بین رفتن آرامش در خانواده و مختل شدن نظام تربیتی و آموزشی فرزندان، فروپاشی نظام خانواده رقم می‌خورد. با فروپاشی نظام خانواده، [[پدر]]، مادر و فرزندان از هم جدا می‌شوند و کانون خانواده و ساختار آن از بین می‌رود. همچنین خشونت‌های خانوادگی عامل بروز اختلاف‌های اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌ها در سطح جامعه می‌شود.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/170182/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D9%84-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C «عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref>  
در مراحل بعدی ایجاد و گسترش مراکز مشاوره خانواده، حمایت از قربانیان، تشکیل شبکه‌های مردمی مشتمل بر [[مسجد|مساجد]]، مراکز فرهنگی و همچنین اقدامات قانونی مانند بررسی و بازنگری قوانین و مقررات مدنی و کیفری به هدف مجازات افراد و یا مردانِ عامل ایجاد خشونت در خانواده به کاهش [[خشونت خانگی]] در جامعۀ افغانستان کمک می‌کند.<ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref>  


افزایش خودکشی زنان در افغانستان از دیگر پیامدهای خشونت خانوادگی است که زنان و دختران جوان در پی خشونت فیزیکی و جسمی دچار مشکلات روانی و روحی شده و اقدام به خودکشی می‌کنند.<ref> [https://www.heratps.org/analysewrite/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C/ محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.]</ref> 
همچنین فعالیت‌های فرهنگی به‌هدف تقویت اخلاق حسنه میان اعضای خانواده، پایین آوردن سطح توقع اعضای خانواده، [[محبت در خانواده|محبت‌ورزی]]، [[عفو]] و گذشت، ایجاد فضای امنیت روانی، [[مثبت‌اندیشی|مثبت‌نگری]]، پاسداری از ارزش‌های خانواده <ref>[https://www.avapress.com/fa/news/133531/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86 .«عوامل، پیامدها و راهکارهای مبارزه با خشونت در خانواده‌ها»، وب‌سایت آوا پرس.]</ref> و تقویت توانایی‌های فردی اعضای خانواده به‌ویژه زنان و کودکان نیز از جمله راهکارهای کاهش خشونت خانگی است.<ref>[https://acku.edu.af/1890/ .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.]</ref>  
==عوامل خشونت==
عوامل خشونت خانگی در جوامع سنتی و جنگ‌زده مانند افغانستان ریشه در عدم موجودیت نظام مستحکم اداری، فقر جامعه و بی‌کفایتی دولت در ایجاد شغل، بیکاری مردان، پایین بودن سطح سواد و عدم آگاهی در مورد حقوق افراد خانواده، تعدد زوجات و عدم مراعات در تحقق احکام شرعی است.<ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref> رسم و رسوم تبعیض‌آمیز جنسیتی و فرهنگی <ref>[https://asiapacific.unwomen.org/sites/default/files/Field%20Office%20ESEAsia/Docs/Publications/2016/07/ACO_EVAW_brief_dari_final_email2.pdf «مهار کردن خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان»، وب سایت زنان ملل متحد]</ref> نیز از دیگر عوامل خشونت خانگی است که باعث ازدواج زودهنگام، ازدواج بدل، ازدواج اجباری، بد دادن<ref>"بد دادن" اصطلاحی رایج در افغانستان برای دختر دادن در عوض خون‌بها است.</ref>  و فروش دختران <ref>[https://ariapress.org/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%D8%9B-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%98%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF/ .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.]</ref> می‌شود. تقابل و تناقض مدرنیته و سنت در خانواده‌های افغانستانی<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/166008/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D8%B4-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D9 .«زنان امروزی در کشاکش جهالت مدرن و جهالت کهن، دست به دست می‌شوند»، وب‌سایت آوا پرس.]</ref>  ممنوعیت اشتغال و تحصیل زنان<ref>[https://ariapress.org/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%D8%9B-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%98%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF/ .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.]</ref>  و اختلال ارتباط‌گیری زوجین را در پی دارد که این تقابل نیز از جمله عواملی است که باعث خشونت‌های خانگی در افغانستان می‌شود.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/170182/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D9%84-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C .«عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref>
==راهکارها==
صاحب‌نظران برای کاهش خشونت خانگی در افغانستان به راهکارهایی مانند افزایش آگاهی، آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها، اجرای برنامه‌های تقویتی به‌جهت همدلی میان اعضای خانواده به‌ویژه کودکان و آگاهی‌بخشی در مورد پیامدهای خشونت‌های خانوادگی، توصیه کرده‌اند.<ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref>  در مرحلۀ دوم تقویت اقتصاد خانواده‌ها از مهم‌ترین راهکارها است؛ به هر میزان که در جامعه بیکاری و فقر کم‌تر باشد، به همان تناسب آمار خشونت خانگی نیز پایین می‌آید.<ref>[https://acku.edu.af/1890/ .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.]</ref>  در مراحل بعدی ایجاد و گسترش مراکز مشاوره خانواده، حمایت از قربانیان، تشکیل شبکه‌های مردمی مشتمل بر [[مسجد|مساجد]]، مراکز فرهنگی و همچنین اقدامات قانونی مانند بررسی و بازنگری قوانین و مقررات مدنی و کیفری به هدف مجازات افراد و یا مردانِ عامل ایجاد خشونت در خانواده به کاهش خشونت خانگی در جامعۀ افغانستان کمک می‌کند. <ref>[https://pajhwok.com/fa/opinion/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-2/ .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.]</ref> همچنین فعالیت‌های فرهنگی به‌هدف تقویت اخلاق حسنه در میان اعضای خانواده، پایین آوردن سطح توقع اعضای خانواده، [[محبت در خانواده|محبت‌ورزی]]، عفو و گذشت، ایجاد فضای امنیت روانی، مثبت‌نگری، پاسداری از ارزش‌های خانواده <ref>[https://www.avapress.com/fa/news/133531/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86 .«عوامل، پیامدها و راهکارهای مبارزه با خشونت در خانواده‌ها»، وب‌سایت آوا پرس.]</ref> و تقویت توانایی‌های فردی اعضای خانواده به‌ویژه زنان و کودکان نیز از جمله راهکارهای کاهش خشونت خانگی است.<ref>[https://acku.edu.af/1890/ .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.]</ref>  
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۴۷: خط ۵۷:


[[رده: ویکی‌زندگی]]
[[رده: ویکی‌زندگی]]
[[رده: میز افغانستان]]
[[رده:افغانستان]]
[[رده:تربیت فرزند]]
[[رده:روابط خانوادگی]]
[[رده:زندگی سالم]]
[[رده:بهداشت روان]]
[[رده:رذائل اخلاقی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۲۵

خشونت خانوادگی در افغانستان؛ رفتارهای آزاردهنده میان اعضای خانواده در افغانستان.

خشونت خانوادگی به شکل خشونت جسمی، روانی و جنسی است که پیامدهای غیرقابل جبران جسمی، روحی و روانی بر اعضای خانواده برجای می‌گذارد. عوامل خشونت خانوادگی در افغانستان پایین بودن سطح سواد، فقر فرهنگی، جامعه سنتی و مردسالاری است. کارشناسان راهکارهای محو خشونت خانگی را افزایش سطح سواد، ایجاد شغل و آگاهی‌دهی در بخش‌های مختلف می‌دانند.

تعریف خشونت خانوادگی

خشونت خانوادگی یا خانگی (Domestic violence) به‌معنای هر نوع رفتار خشونت‌آمیز در محیط خانه توسط یکی از اعضا نسبت به دیگر افراد در خانواده است که منجر به آسیب‌های جسمی، جنسی، روانی و یا اعمال فشار اقتصادی می‌شود.[۱]

انواع خشونت خانوادگی

خشونت خانوادگی شکل‌های متفاوتی دارد از جمله:

  1. خشونت فیزیکی: هرگونه آزار جسمی مانند کتک‌زدن یا آسیب‌رساندن و زخمی‌کردن قربانی با سلاح‌های گرم و سرد به‌طور عمدی را خشونت فیزیکی می‌گویند. این خشونت گاهی به مرگ قربانی نیز می‌انجامد.
  2. خشونت روانی: به رفتارهای پرخاشگرانه‌ای می‌گویند که به تحقیر، توهین، آزار و اذیت قربانی منجر شود.
  3. خشونت جنسی: هر گونه عملکرد جنسی که با استفاده از خشونت و اجبار در برقراری ارتباط جنسی صورت بگیرد. [۲]

خشونت علیه زنان

اگرچه خشونت خانگی از منظر آموزه‌های اسلام، نکوهیده و نامطلوب است؛ اما در جامعه مسلمان افغانستان، خشونت خانگی شایع است. رایج‌ترین و گسترده‌ترین خشونت خانوادگی در افغانستان خشونت علیه زنان از نوع خشونت جسمی و فیزیکی مانند زد و خورد، قطع اعضای بدن، مجروح کردن و کار اجباری است و حتی این خشونت‌های خانوادگی به قتل زنان می‌انجامد.[۳]

بسیاری از زنان خشونت‌دیده در منزل، در جامعۀ سنتی افغانستان به‌دلیل فشار اجتماعی و حفظ آبرو، انواع خشونت‌های خانوادگی و ضایع شدن حقوق خانوادگی، حقوق جنسی و حقوق مالی خود را کتمان می‌کنند و به مراکز قضایی و حقوقی مراجعه نمی‌کنند.[۴]

خشونت علیه کودکان

بسیاری از کودکان در افغانستان قربانی خشونت‌های خانوادگی می‌شوند. خشونت علیه کودکان در افغانستان شایع است و آنها در کنار خشونت اقتصادی و خشونت حاصل از جنگ در اجتماع، در خانه نیز به‌هدف تربیت، مورد تنبیه بدنی قرار می‌گیرند.[۵] حتی بسیاری از خانواده‌ها ضرب و جرح، فحش یا تهدید کودکان را خشونت نمی‌دانند، بلکه آن را برای بهتر شدن تربیت فرزندان لازم می‌دانند.[۶]

پیامدهای خشونت خانوادگی در افغانستان

خشونت خانوادگی پیامد‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زیادی را در پی دارد. آسیب روحی و روانی بر اعضای خانواده، کاهش اعتماد به نفس و تاثیر منفی بر افکار آنها از جمله پیامدهای فردی به‌شمار می‌رود.[۷] احتمال گرایش کودکان قربانی به مواد مخدر و تمایل به بزهکاری در جامعه نیز از پیامدهای فردی خشونت خانوادگی است که به‌تدریج به جامعه کشانده می‌شود.[۸]

اساسی‌ترین پیامد این خشونت در سطح خانواده آن است که با از بین رفتن آرامش در خانواده به‌ویژه آرامش زن، نظام‌های بسیاری ازجمله تربیت دینی کودک، تربیت جنسی کودک، تربیت اقتصادی، آموزش کودک به‌ویژه از منظر اسلامی و آموزش زنان، دچار فروپاشی می‌شود. با فروپاشی نظام خانواده، پدر، مادر و فرزندان از هم جدا می‌شوند و کانون خانواده و ساختار آن از بین می‌رود. همچنین خشونت‌های خانوادگی عامل بروز اختلاف‌های اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌ها در سطح جامعه می‌شود.[۹]

افزایش خودکشی زنان در افغانستان از دیگر پیامدهای خشونت خانوادگی است که زنان و دختران جوان در پی خشونت فیزیکی و جسمی دچار مشکلات روانی و روحی شده و اقدام به خودکشی می‌کنند.[۱۰]

عوامل خشونت خانوادگی در افغانستان

عوامل خشونت خانگی در جوامع سنتی و جنگ‌زده مانند افغانستان ریشه در عدم موجودیت نظام مستحکم اداری، فقر جامعه و بی‌کفایتی دولت در ایجاد شغل، بیکاری مردان، پایین‌بودن سطح سواد و ناآگاهی در مورد حقوق افراد خانواده ازجمله حقوق کودکان، حقوق سالمندان، حقوق جنسی زن، حقوق فرزند، حقوق مالی زن و حقوق خانوادگی زن، تعدد زوجات و عدم مراعات در تحقق احکام شرعی است.[۱۱]

رسم و رسوم تبعیض‌آمیز جنسیتی و فرهنگی[۱۲] نیز از دیگر عوامل خشونت خانگی است که باعث ازدواج زودهنگام، ازدواج بدل، ازدواج اجباری، بد دادن[۱۳] و فروش دختران[۱۴] می‌شود. تقابل و تناقض مدرنیته و سنت در خانواده‌های افغانستانی[۱۵] ممنوعیت اشتغال و تحصیل زنان[۱۶] و اختلال ارتباط‌گیری زوجین را در پی دارد که این تقابل نیز از جمله عواملی است که باعث خشونت‌های خانگی در افغانستان می‌شود.[۱۷]

کنترل خشونت خانوادگی در افغانستان

صاحب‌نظران برای کاهش خشونت خانگی در افغانستان به راهکارهایی مانند افزایش آگاهی، آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها، اجرای برنامه‌های تقویتی به‌جهت همدلی میان اعضای خانواده به‌ویژه کودکان و آگاهی‌بخشی در مورد پیامدهای خشونت‌های خانوادگی، توصیه کرده‌اند.[۱۸]

در مرحلۀ دوم تقویت اقتصاد خانواده‌ها و به‌ویژه توجه به کسب‌وکار خانگی و نقش زن در اقتصاد خانواده، از مهم‌ترین راهکارها است؛ تمرکز بر اقتصاد کشاورزی و اقتصاد صنعتی با هدف برون‌رفت از اقتصاد مواد مخدر، جامعه را از فقر و بی‌کاری می‌رهاند و به هر میزان که در جامعه بیکاری و فقر کم‌تر باشد، به همان تناسب آمار خشونت خانگی نیز پایین می‌آید.[۱۹]

در مراحل بعدی ایجاد و گسترش مراکز مشاوره خانواده، حمایت از قربانیان، تشکیل شبکه‌های مردمی مشتمل بر مساجد، مراکز فرهنگی و همچنین اقدامات قانونی مانند بررسی و بازنگری قوانین و مقررات مدنی و کیفری به هدف مجازات افراد و یا مردانِ عامل ایجاد خشونت در خانواده به کاهش خشونت خانگی در جامعۀ افغانستان کمک می‌کند.[۲۰]

همچنین فعالیت‌های فرهنگی به‌هدف تقویت اخلاق حسنه میان اعضای خانواده، پایین آوردن سطح توقع اعضای خانواده، محبت‌ورزی، عفو و گذشت، ایجاد فضای امنیت روانی، مثبت‌نگری، پاسداری از ارزش‌های خانواده [۲۱] و تقویت توانایی‌های فردی اعضای خانواده به‌ویژه زنان و کودکان نیز از جمله راهکارهای کاهش خشونت خانگی است.[۲۲]

پانویس

  1. خانی و همکاران، «بررسی خشونت خانوادگی در میان خانواده‌های شهر دهگلان؛ با تاکید بر خشونت علیه زنان»، 1389ش، ص 68.
  2. محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.
  3. ابراهیم‌خیل، «ثبت بیش از 3400 قضیه خشونت علیه زنان در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.
  4. «زنان، قربانیان لب فروبسته خشونت خانگی در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله.
  5. «خشونت و تنبیه در دوران کودکی و پیامدهای آن در بزرگسالی»، خبرگزاری شفقنا.
  6. نادر، «تنبیه کودکان در خانه؛ آزاری که خانواده‌ها فکر می‌کنند «تربیت» است»، وب‌سایت اطلاعات روز.
  7. انصاری، «پیامدهای خشونت علیه زنان در خانواده»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.
  8. درمان، «خشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن»، وب‌سایت روان آنلاین.
  9. «عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.
  10. محمدی و حیدری، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات.
  11. میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.
  12. «مهار کردن خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان»، وب سایت زنان ملل متحد
  13. "بد دادن" اصطلاحی رایج در افغانستان برای دختر دادن در عوض خون‌بها است.
  14. .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.
  15. .«زنان امروزی در کشاکش جهالت مدرن و جهالت کهن، دست به دست می‌شوند»، وب‌سایت آوا پرس.
  16. .جوشنی، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس.
  17. .«عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان.
  18. .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.
  19. .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.
  20. .میری، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک.
  21. .«عوامل، پیامدها و راهکارهای مبارزه با خشونت در خانواده‌ها»، وب‌سایت آوا پرس.
  22. .احمدی، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل.

منابع

  • ابراهیم‌خیل، شکیلا، «ثبت بیش از 3400 قضیه خشونت علیه زنان در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1399ش.
  • احمدی، سمیه، «نگاه گذرا بر عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، وب‌سایت افغانستان سنتر در دانشگاه کابل، تاریخ درج مطلب: 26 فوریه 2020م.
  • انصاری، قربانعلی، «پیامدهای خشونت علیه زنان در خانواده»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما، تاریخ درج مطلب: 4 قوس 1396ش.
  • جوشنی، مریم، «ممنوعیت کار و تحصیل؛ تراژدی خشونت خانگی علیه زنان افغانستان»، وب‌سایت آریا پرس، تاریخ درج مطلب: 16 سپتامبر 2023م.
  • خانی، سعید و همکاران، «بررسی خشونت خانوادگی در میان خانواده‌های شهر دهگلان؛ با تاکید بر خشونت علیه زنان»، نشریه جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، دوره 1، 1389ش.
  • «خشونت و تنبیه در دوران کودکی و پیامدهای آن در بزرگسالی»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ بازدید: 29 فوریه 2024م.
  • درمان، اسماعیل، «خشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن»، وب‌سایت روان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 23 سپتامبر 2011م.
  • «زنان امروزی در کشاکش جهالت مدرن و جهالت کهن، دست به دست می‌شوند»، وب‌سایت آوا پرس، تاریخ درج مطلب: 5 تیر 1397ش.
  • «زنان، قربانیان لب فروبسته خشونت خانگی در افغانستان»، خبرگزاری دویچه وله، تاریخ درج مطلب: 26 مهر 1395ش.
  • «عامل خشونت خانوادگی، جهل و راهکار آن، آگاهی است»، خبرگزاری صدای افغان، تاریخ درج مطلب: 15 شهریور 1397ش.
  • «عوامل، پیامدها و راهکارهای مبارزه با خشونت در خانواده‌ها»، وب‌سایت آوا پرس، تاریخ درج مطلب: 21 آبان 1395ش.
  • محمدی، مریم و حیدری، لیلا، «زنان در آیینه خشونت‌های خانوادگی در افغانستان»، وب‌سایت شورای متخصصان هرات، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1399ش.
  • «مهار کردن خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان»، وب‌سایت UN Women، تاریخ بازدید: 21 اسفند 1402ش.
  • میری، زهرا، «خشونت علیه زنان»، آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: 22 ژوئن 2018م.
  • نادر، «تنبیه کودکان در خانه؛ آزاری که خانواده‌ها فکر می‌کنند تربیت است»، وب‌سایت اطلاعات روز، تاریخ درج مطلب: 27 ژانویه 2020م.